Người mẹ tốt hơn là người thầy tốt

Thảo luận trong 'Các vấn đề giáo dục khác' bởi PhuongLinhNguyen, 24/10/2011.

Tags:
  1. cutyxinhxinh

    cutyxinhxinh Bắt đầu nổi tiếng

    Tham gia:
    19/7/2008
    Bài viết:
    3,470
    Đã được thích:
    740
    Điểm thành tích:
    823
    Ðề: Người mẹ tốt hơn là người thầy tốt

    Phạt con, không cho con làm bài tập
    Trong cuốn Harvard Family Instruction có một câu chuyện như sau: có ba thanh niên trẻ tuổi nhàn rỗi, những lúc không có việc gì làm thường lấy việc đá thùng rác trong khu dân cư làm trò tiêu khiển, người dân sống ở đây không chịu được sự ồn ào, khuyên nhủ nhiều lần đều không ăn thua, mọi người càng nói họ càng đá hăng. Sau đó, có một cụ già chuyển đến đây ở, cụ liền nghĩ ra một cách không cho họ đá thùng rác nữa. Một hôm, khi họ lại bắt đầu đá, cụ già liền đến bên họ nói, tôi thích nghe tiếng các anh đá thùng rác, nếu ngày nào các anh cũng làm như thế này thì mỗi ngày tôi trả công các anh 1 USD. Mấy thanh niên trẻ rất phấn khởi, và thế là họ càng hăng hái đá. Mấy ngày trôi qua, cụ già nói với họ rằng, dạo này kinh tế của tôi khá khó khăn, không thể trả các anh nhiều như trước nữa, mỗi ngày chỉ có thể trả 50 cent thôi. Ba thanh niên trẻ không hài lòng lắm, đá không còn hết mình như trước nữa. Lại vài ngày nữa trôi qua, cụ già lại nói với họ rằng, gần đâytôi không nhận được sec tiền dưỡng lão, mỗi ngày chỉ có thể trả các anh 10 cent thôi, mong các anh hãy thông cảm. “10 cent?” Ông tưởng rằng vì 10 cent này mà chúng tôi lại để lãng phí thời gian của mình hay sao?! Một thanh niên cao giọng nói, hai người kia cũng nói: “Ít quá, chúng tôi không làm nữa!” Và thế là họ liền hậm hực bỏ đi, không chịu đá thùng rác nữa.
    Cụ già thực sự là một cao thủ, so với những lời khuyên răn trực tiếp của người khác, công tác thuyết phục của cụ không để lại dấu vết gì, nhưng lại thu được kết quả rõ rệt. Phân tích phương pháp của cụ có thể nhận thấy, trước hết cụ già thông qua việc “cho”, biến “niềm say mê” của mấy thanh niên trẻ thành một “trách nhiệm”, đây là bước đầu tiên, mục tiêu là giảm bớt “niềm say mê”. Bất kỳ sự việc nào, khi bên trong nó bao hàm các nhân tố như trao đổi, bị giám sát, trách nhiệm, tính thú vị của nó sẽ bị giảm đi rất nhiều. Sau đó, thông qua việc giảm bớt số tiền chi trả, cụ già đã kích thích tâm lý phản nghịch của họ đối với việc đá thùng rác, đây là bước thứ hai. Cuối cùng, cụ già lại tiếp tục trả thấp đi, đồng thời đưa ra mức giá 10 cent khiến họ không thể chấp nhận, khiến họ nảy sinh tâm lý bài xích đối với việc đá thùng rác, nảy sinh tâm lý phản nghịch. Và thế là, một chuyện vốn khiến mấy thanh niên cảm thấy thú vị đã đứng sang phía đối lập với họ, khiến họ trở thành “người bị hại”. Lúc này đây bắt họ đi làm, chắc chắn sẽ rất khó.

    Câu chuyện này bề ngoài nhìn sẽ thấy không có gì liên quan với việc làm bài tập, nhưng tư tưởng giáo dục bao hàm bên trong nó lại có thể vận dụng vào việc quản lý bài tập của con trẻ. Đó chính là giáo viên và phụ huynh cần điều động sự nhiệt tình của con trẻ đối với việc làm bài tập, sử dụng một cách thích hợp tư duy theo chiều ngược, cần kích thích sự nhiệt tình của trẻ đối với việc làm bài tập, không nên kích thích sự chán ghét của trẻ đối với công việc này.
    Nhưng trong thực tế, rất nhiều giáo viên và phụ huynh đã sử dụng sai phương pháp. Cách làm điển hình nhất ngu xuẩn nhất chính là lấy việc “làm bài tập” là thủ đoạn để trừng phạt, đối phó với một cái lỗi nào đó của học sinh. Câu nói cửa miệng của rất nhiều phụ huynh hoặc giáo viên là “nếu con không chịu nghe lời sẽ phạt con phải làm bài tập”.
    Tôi nghe một vị phụ huynh kể con trai chị vì quên mang vở bài tập tiếng Anh, bị cô giáo phạt viết một trăm lần câu “em quên mang vở bài tập tiếng Anh là không đúng”. Giáo viên làm như vậy, đã hoàn toàn không phải vì giáo dục, mà chỉ là lạm dụng quyền lực dưới tâm lý báo thù. Trẻ rơi vào thế yếu, em không biết làm thế nào, chỉ có thể viết câu này một trăm lần. Có thể tưởng tượng, điều này sẽ khiến trẻ cảm thấy chán ghét biết bao, trong lòng em, môn tiếng Anh có thể mãi mãi sẽ trở thành một môn học đáng ghét.
    Tôi còn từng gặp một giáo viên, đối với những học sinh trong lớp không chịu nghe lời, cô giáo này không đánh cũng không chửi, mà chỉ là giờ giải lao không cho chơi, gọi lên văn phòng bắt làm bài tập. Tật xấu của trẻ đã được trừng trị, nhưng những học sinh bị cô xử lý bằng cách đó, gần như mãi mãi không bao giờ thích học nữa.
    Một trường tiểu học nọ ở Bắc Kinh, yêu cầu trong vở bài tập của học sinh không được phép có một chữ viết sai, nếu xuất hiện một chữ viết sai, không những chữ này phải viết một trăm lần, mà nội dung của cả trang vở cũng phải viết lại một lần. Cách làm này đã khiến học sinh vô cùng thấp thỏm khi làm bài tập, chỉ sợ viết sai một chữ, chúng đã quên mất việc tại sao phải làm bài tập từ lâu, chúng chỉ làm bài tập để “không mắc lỗi”. Con trẻ vừa mới bước vào con đường học tập, đã bắt đầu để mất phương hướng.
    Lại còn có một ví dụ thảm thương hơn. Ngày 25 tháng 4 năm 2007, một học sinh lớp 7 tại một trường cấp hai nọ ở thành phố Tăng Thành – Quảng Đông, vì nói chuyện trong giờ thi tiếng Anh, bị cô giáo phạt viết từ mới, từ bài 1 đến bài 14, mỗi từ phạt chép 10 lần. Tối hôm đó em học sinh này đã tự tử.
    Rất nhiều phụ huynh và giáo viên, một mặt yêu cầu con trẻ say mê học tập, một mặt lại lấy “học tập” làm thủ đoạn bạo lực để trừng phạt trẻ. Khi “bài tập” biến thành một dụng cụ tra tấn, làm sao nó không trở nên đáng sợ trong mắt con trẻ, trẻ còn có thể có thiện cảm với nó nữa không?
    Xét cho cùng, ít nhất có thể nhìn thấy ba vấn đề của những người lớn này: một là trong giáo dục con trẻ không hiểu tâm lý của trẻ, không xem xét đến vấn đề hành động của mình có đi vào lòng con trẻ hay không, chỉ thỏa mãn với sự khuất phục bề ngoài, tạm thời của trẻ; Hai là không thích học, trong tiềm thức coi học tập là một việc khổ sai, mỗi khi tức giận cần tìm “dụng cụ tra tấn” liền nghĩ đến việc làm bài tập; Ba là ý thức quyền uy trở nên hung hăng trước con trẻ - những người không có đủ sức chống cãi, cái ác trong nhân tính vô tình bộc lộ ra.
    Bài tập mang tính chất trừng phạt, tất cả đều nói là vì con trẻ, thực ra động lực và nguyên nhân đầu tiên của nó chỉ là do người lớn muốn trút bực, nó không liên quan gì đến giáo dục. Nó chỉ hủy hoại, không giúp ích gì cho việc học tập của đứa trẻ. Xét về bản chất, nó chỉ là một thủ đoạn bạo lực của giáo viên hoặc phụ huynh áp dụng đối với học sinh.

    Bản tính con trẻ không phản cảm với việc làm bài tập, sở dĩ sau này một số trẻ biến thành người không thích làm bài tập, là do trong quá trình đi học, đặc biệt là giai đoạn tiểu học, khẩu vị của làm bài bập đã bị một số việc phá hỏng. Bị phạt làm bài tập, chính là một chiêu có hiệu quả nhất để phá hỏng khẩu vị. Ví dụ, “Mãn Hán toàn tịch” ai cũng thích ăn, nhưng nếu chúng ta đối xử với một người bằng cách ngày ngày bắt anh ta ăn Mãn Hán toàn tịch, đồng thời quy định anh ta mỗi bữa buộc phải ăn bao nhiêu, ăn thiếu một miếng thì sẽ bị phạt bằng cách bắt ăn thêm một trăm miếng nữa – làm như thế một thời gian thử xem, người này sau này khi nhìn thấy thức ăn không nôn mới là lạ.
    John Dewey nói “mọi nhu cầu và dục vọng đều bao hàm sự thiếu thốn”. Chúng ta hãy ghi nhớ câu nói này và suy nghĩ một cách nghiêm túc.
    Ngược lại có thể suy đoán ra rằng, muốn để một người nào đó thích và trân trọng cái gì, thì không nên cho họ quá nhiều, để họ quá thỏa mãn trong phương diện này, càng không thể lấy đó làm điều kiện trao đổi hoặc thủ đoạn trừng phạt, bắt anh ta phải chấp nhận, mà phải tước đoạt một cách thích đáng, sau khi thấy thiếu thốn và không được thỏa mãn, anh ta mới biết trân trọng. Đồng thời điều quan trọng nhất là để anh ta cảm thấy vui vẻ, cảm thấy mình đã đạt được thành tích, biết tự tôn trọng mình trong quá trình làm việc – cái này dù là trong học tập hay các việc khác, đều có thể áp dụng.

    Khi Viên Viên vào lớp 1, một lần làm bài tập không cẩn thận, chữ viết nghiêng ngả, rất xấu. Vô tình ba cô bé liếc sang, thật sự bất ngờ khi con gái lại làm như vậy, phê bình cô bé chỉ biết làm qua loa cho qua chuyện và yêu cầu cô bé viết lại. Viên Viên không chịu, tỏ ra rất bướng bỉnh. Ông xã bực quá, liền xé một cách thô bạo trang giấy Viên Viên đã viết được mấy dòng, yêu cầu con phải viết lại. Viên Viên khóc òa lên, vừa khóc vừa bắt đầu viết lại, vì cô bé biết bài tập không làm không được. Một lát sau, ba Viên Viên lại ngó sang xem, phát hiện thấy chữ viết còn tệ hơn những chữ trước, dường như cố tình chống lại anh. Ông xã lại phê bình con, Viên Viên càng tỏ ra chống đối. Ba Viên Viên vô cùng tức giận, lại xé trang này đi, yêu cầu con gái phải viết cho nghiêm túc, nếu không sẽ không được. Viên Viên lại khóc, bỏ bút xuống, giận dỗi nói con không viết nữa. Ông xã thấy đã muộn rồi, có phần sốt ruột, liền giảng giải lý lẽ cho con nghe, nói muộn thế này rồi, ngày mai còn phải đi học, chỉ cần con viết cho cẩn thận, viết một lần là đẹp, thì đã không phải mất nhiều thời gian như thế. Viên Viên không thèm để ý đến những lời giảng giải của ba, vẫn không chịu viết.
    Tôi phát hiện thấy ba cô bé đã mắc một sai lầm, là làm một việc hoàn toàn trái ngược. Tôi vội bước đến, kéo ông xã đang mặt mày hầm hầm ra, cầm trang giấy bị xé lên xem, bình tĩnh nói với Viên Viên: “Con viết như thế này thực sự là không đúng, con thử nhìn xem chữ viết ra cái gì thế này”. Thấy tôi cũng nói như vậy, Viên Viên càng tỏ ra không phục, càng tỏ thái độ “con không viết đấy”. Thấy cô bé như vậy, tôi vẫn bình thản nói: “Nếu con cho rằng làm bài tập là một chuyện không tốt thì bắt đầu từ hôm nay, con sẽ không phải làm bài tập nữa”.
    Tôi đưa tay thu vở bài tập của cô bé lại, lúc này đây Viên Viên có phần ngơ ngác, miệng há hốc nhìn tôi. Tôi cầm vở bài tập của cô bé lên, gấp lại, nói: “Học tập là một việc tốt, xem ra con không thích học nữa. Chính vì thế…” Tôi cuộn tròn cuốn vở bài tập trong tay, giọng quả quyết: “Mẹ sẽ tước quyền làm bài tập của con, từ nay không cho phép con làm bài tập nữa!”
    Thấy tôi nói rất nghiêm túc, Viên Viên cuống lên, cố gắng giằng lại cuốn vở bài tập. Chắc chắn trong lúc này đây cô bé nghĩ đến việc nếu như không làm xong bài tập, ngày mai đến trường sẽ bị cô giáo phê bình. Cô bé cuống đến mức túm chặt cánh tay tôi, kiễng châng lên, hòng giằng vở bài tập lại, miệng nói “trả cho con, trả cho con”. Tôi giơ vở bài tập lên cao, không cho cô bé với tới. Tôi nói: “Con viết chữ xấu như vậy, không nghiêm túc chút nào, mẹ sẽ tước quyền làm bài tập của con, đừng viết nữa”. Viên Viên cuống lên như sắp khóc, cô bé vừa cố gắng giằng lại vở bài tập, vừa nói “con sẽ viết cẩn thận, mẹ đưa cho con!”
    Nghe thấy cô bé nói như vậy, thái độ của tôi cũng đã dịu lại, bảo cô bé trước hết chưa được giằng vở lại, mà phải ngồi xuống để nói chuyện.
    Tôi hỏi: “Vừa nãy ba bảo con viết cho cẩn thận, con không chịu, hai lần đều viết xấu như vậy. Mẹ hỏi con, có phải con cảm thấy tập trung làm tốt bài tập là điều không tốt, viết xấu mới là điều tốt đúng không?” Câu trả lời của Viên Viên là không phải, nói viết đẹp mới tốt.
    Tôi lại hỏi, “có phải làm bài tập rất mệt, viết không cẩn thận sẽ rất thoải mái hay không?” Cô bé lắc đầu nói không phải. Tôi nghĩ một lát, nói một cách thực sự cầu thị với con rằng: “viết cẩn thận và viết không cẩn thận có thể có một chút khác biệt, viết cẩn thận phải tập trung hơn, mất nhiều công sức hơn, có đúng không?” Cô bé nói đúng, lúc này đây tâm trạng đã thoải mái hơn.
    Tiếp đó tôi lại hỏi: “con cảm thấy làm bài tập làm thật cẩn thận, gọn gàng trong lòng sẽ thấy vui hơn hay là viết vừa bãi cẩu thả trong lòng sẽ thấy vui hơn?” Viên Viên nói viết cẩn thận, gọn gàng trong lòng sẽ thấy vui hơn.
    Tôi liền cố tình kích tướng cô bé. “nhưng viết gọn gàng không thoải mái như viết cẩu thả. Con xem, viết cẩu thả chỉ cần cầm bút lên gạch vài đường trên vở là được, viết cẩn thận thì phải hết sức chăm chú, từng nét từng chữ từng hàng đều phải nắn nót. Mẹ thấy viết cẩu thả sẽ thoải mái hơn”. Viên Viên nghĩ một lát nói: “không đúng, thoải mái như nhau! Bởi vì, bởi vì…”
    Cô bé muốn diễn đạt điều gì đó, nhưng không biết phải dùng lời như thế nào. Tôi liền hỏi bé “có phải con muốn nói, viết đẹp viết xấu, đều phải dùng sức như nhau. Ví dụ một chữ có năm nét, viết xấu viết đẹp đều là năm nét, không ít hơn cũng không nhiều hơn, có phải như vậy hay không?” Tôi đã nói thay cho bé những điều bé muốn nói, bé tỏ ra rất mừng, ánh mắt sáng ngời nói vâng, thái độ tỏ ra vô cùng thoải mái.
    Tôi bế bé lên đùi nói: “Như thế có nghĩa là, viết đẹp viết xấu đều mất sức gần như nhau, viết đẹp trong lòng sẽ thấy vui hơn, có đúng không?” Viên Viên nói đúng. Cuộc nói chuyện của chúng tôi đến đây đã rất vui vẻ.
    Đến đây, qua cuộc nói chuyện, tôi đã giúp Viên Viên chủ động diễn đạt ra suy nghĩ “bài tập cần phải làm cẩn thận”. Sau khi đã đạt được mục đích này, cái còn lại chỉ là củng cố lại suy nghĩ cho cô bé, đồng thời cho bé một nấc thang để xuống.
    Tôi nhìn hai trang giấy bị ông xã xé ra nói : “Hôm nay ba cũng không đúng, ba không nên xé vở bài tập. Hôm nay Viên Viên làm bài tập không cẩn thận, đúng lúc có thể thử nghiệm, biết làm bài tập cẩn thận và làm bài tập cẩu thả phải mất sức như nhau, nhưng viết cẩn thận trong lòng sẽ thấy vui hơn. Nếu không thử nghiệm như vậy thì làm sao biết được, con bảo có đúng thế không?” Viên Viên gật đầu, tự mình cũng cảm thấy có lý, hùng hổ nhìn ba một cái. Ông xã vội xin lỗi con gái, nói mình không nên làm như vậy.
    Tôi lại nói: “chắc chắn từ ngày mai con gái sẽ viết bài cẩn thận, sẽ không làm cẩu thả nữa đâu, khiến mình không vui, có đúng không con?” Viên Viên gật đầu một cách khẳng định nói vâng.
    Tôi nhìn cô bé bằng ánh mắt khen ngợi và tin tưởng nói: ‘Nếu như thế thì mẹ sẽ trả lại vở cho con. Xem ra mẹ cũng trách nhầm Viên Viên rồi”. Cuốn vở bài tập tưởng đã mất, giờ lại được nhận lại, Viên Viên hoàn toàn không còn tỏ ra chống đối và phản cảm trước việc làm bài tập nữa, cô bé mở vở ra, để lộ vẻ nâng niu.
    Lúc này đây nghĩ đến việc con trẻ dễ tái phạm lỗi cũ, tôi liền tiêm thêm một mũi tiêm phòng cho con, cố gắng để con có tâm trạng tốt khi đối mặt với bài tập, khi xuất hiện tình trạng trên có thể tự mình điều chỉnh về mặt tâm lý. Tôi liền nói: “nếu hôm nào con không muốn làm bài tập cẩn thận thì cũng có thể làm thật ẩu, thử thí nghiệm một lần nữa nữa, xem giữa làm cẩn thận và làm ẩu có gì khác nhau, cảm nhận xem cái nào sẽ tốt hơn”. Viên Viên nói, “không cần thử nữa đâu ạ, làm cẩn thận sẽ tốt hơn”, tôi có thể nhận được ra là cô bé nói thật lòng.
    Tôi không nói gì thêm nữa, thơm lên má bé rồi đi ra. Đợi sau khi bé đã lên giường đi ngủ, chúng tôi mới len lén lấy vở bài tập ra xem, quả nhiên là viết rất gọn gàng. Từ đó trở đi, Viên Viên luôn làm được bài tập cẩn thận, không phải để chúng tôi lo lắng nữa.

    Tôi nghe thấy rất nhiều vị phụ huynh phàn nàn rằng con trẻ không chịu nghiêm túc làm bài tập, liền trao đổi cách làm “phạt con không cho con làm bài tập” với họ. Trong đó một số vị phụ huynh vừa nghe xong liền lắc đầu, nói: Con tôi, nếu như bố mẹ phạt không cho nó làm bài tập, có mà nó mừng chết đi được, làm gì có chuyện giằng lại vở, nó không hề sợ hôm sau bị cô giáo phê bình.
    Đúng là cũng có những đứa trẻ như thế, nhưng hành vi này đã không còn đại diện cho bản tính của con trẻ, chỉ là một hậu quả khi bản tính bị bóp méo nhiều lần. Điều mà nó phản ánh không phải là vấn đề một sớm một chiều, mà là “căn bệnh” trên người đứa trẻ đã bước vào giai đoạn khá nghiêm trọng. Nguyên nhân gây ra “căn bệnh” này, phần lớn là lúc đầu khi con trẻ đối mặt với vấn đề không làm bài tập, gặp phải những bậc phụ huynh hoặc cô giáo giải quyết vấn đề như ba Viên Viên. Mặc dù cách làm cụ thể có thể khác nhau, nhưng tính chất thô bạo là như nhau, tức bắt con trẻ đi làm bài tập bằng hình thức phạt. Thời gian lâu dần, vừa khiến con trẻ mất hứng thú với bài tập, vừa làm tổn thương đến lòng tự trọng của trẻ, khiến chúng trở nên chán học và lì lợm.
    Trong quá trình giáo dục con trẻ sở dĩ người lớn thường xuyên áp dụng những phương pháp không thích hợp, khiến “giáo dục” biến thành một hành vi mang tính phá hoại, là do hai nguyên nhân căn bản nhất: một là không tin tưởng con trẻ, hai là quá tin tưởng vào chính mình. Tức trước hết không tin rằng bản năng của con trẻ là tự trọng và có chí tiến thủ, lo ngại rằng nếu không quản giáo kịp thời, con trẻ sẽ theo đà trượt xuống dốc; Thứ hai là cho rằng những lời nói của mình đối với con trẻ đều là những lời vàng ngọc, có thể giúp con trẻ trở nên tốt hơn.
    Trước vấn đề này, một câu nói của triết gia Erich Fromm đáng để các bậc phụ huynh suy ngẫm hàng ngàn lần: “mặt đối lập của giáo dục là thao túng, nó xuất phát từ sự thiếu lòng tin đối với quá trình phát triển tiềm năng của trẻ, cho rằng chỉ khi có sự chỉ đạo của người lớn, định hướng cho trẻ nên làm việc nào, không nên làm việc nào, con trẻ mới phát triển được bình thường. Tuy nhiên sự thao túng này là sai lầm” .
    Chính vì vậy trong quá trình quản lý trẻ, phụ huynh và giáo viên nhất thiết phải cẩn thận, không nên đứng trên mặt đối lập của giáo dục. Gặp một chuyện cụ thể đều phải tự hỏi mình rằng: mình đang giáo dục trẻ hay đang thao túng trẻ. Một đứa trẻ bị thao túng sẽ vắt óc nghĩ cách chống lại sự thao túng đó một cách bất tự giác, nó sẽ dần dần tỏ ra thờ ơ trước lời dạy của người lớn nữa, sa đoạ, đồng trời mất đi lý trí và lòng tự trọng. Trong quá trình giáo dục trẻ em hiện nay, làm bài tập là sự việc thể hiện một cách tập trung nhất “giáo dục” hay là “thao túng”, trong chuyện này cần nhất là sự kiểm điểm lại mình của cha mẹ.
    Erich Fromm còn nói rằng, “vận dụng những phương pháp mang tính phá hoại cũng có kết quả của bản thân nó, tức trên thực tế đã làm thay đổi mục đích” . Trong bất kỳ chi tiết giáo dục cụ thể nào, phụ huynh nhất thiết phải xem xét vấn đề thống nhất giữa mục tiêu và phương pháp. Coi bài tập như một dụng cụ tra tấn hay phần thưởng để sử dụng, đây không phải là sự khác biệt nhỏ, ranh giới của nó, quyết định đến việc bạn đi về hướng mục đích, hay đi về hướng phản mục đích…
     
    Đang tải...


  2. megiavan

    megiavan Bắt đầu tích cực

    Tham gia:
    24/11/2011
    Bài viết:
    455
    Đã được thích:
    113
    Điểm thành tích:
    43
    Ðề: Người mẹ tốt hơn là người thầy tốt

    cuốn sách hay vậy mà giờ em mới biết...nhưng mà trễ còn hơn ko, bắt đầu học hỏi ko bao giờ muộn. buồn nhất là vấp ngay cái lỗi đầu tiên, lần nào con té cũng đánh đập đối tượng gây té ko thương tiếc :'(
     
  3. cutyxinhxinh

    cutyxinhxinh Bắt đầu nổi tiếng

    Tham gia:
    19/7/2008
    Bài viết:
    3,470
    Đã được thích:
    740
    Điểm thành tích:
    823
    Ðề: Người mẹ tốt hơn là người thầy tốt

    Cuốn này rất thực tế, đọc sẽ gặp hình bóng mình trong đó. Nhiều lỗi cha mẹ hay vấp phải khi dạy con được phân tích rất tỉ mỉ mẹ nó ạ.
     
    megiavan thích bài này.
  4. cutyxinhxinh

    cutyxinhxinh Bắt đầu nổi tiếng

    Tham gia:
    19/7/2008
    Bài viết:
    3,470
    Đã được thích:
    740
    Điểm thành tích:
    823
    Ðề: Người mẹ tốt hơn là người thầy tốt

    Không làm bài tập bạo lực
    Bị phạt làm bài tập, là chuyện rất nhiều người gặp phải khi còn đang đi học, đặc biệt là trong giai đoạn tiểu học.
    Khi Viên Viên học lớp 4, một hôm cô giáo dạy toán bất ngờ đưa ra một bài kiểm tra nhỏ trong giờ học, yêu cầu học sinh chép lại một định lý mà cô vừa giảng hai ngày trước. Định lý đó dài khoảng hai ba mươi chữ, cô giáo không giao cho học sinh về học thuộc từ trước, vào giờ học kiểm tra đột xuất, lại yêu cầu không được sai một chữ, chỉ cần có một chữ không khớp với nguyên văn, thì sẽ phạt chép lại mười lần định lý ngay trong tối hôm đó. Kết quả cả lớp đều bị đánh bại, người nào cũng có chỗ sai hoặc ít hoặc nhiều, chính vì thế bài tập môn toán của ngày hôm đó, ngoài những nội dung thông thường, còn có thêm phần chép lại định lý này mười lần.
    Tối hôm đó về đến nhà, lúc làm bài tập, Viên Viên đã kể cho tôi nghe chuyện này, cô bé tỏ ra rất rầu rĩ trước việc chép lại mười lần định lý.
    Tôi xem lại nội dung cô bé viết trong bài kiểm tra, đối chiếu với định lý trong sách, chỉ có mấy chữ không khớp với nguyên văn, về cơ bản không có gì sai khác nhiều, và cũng có thể nhận được ra rằng Viên Viên đã nắm được định lý này. Tôi nghĩ, cô giáo dạy toán có cần thiết phải phạt học sinh như vậy hay không? Trong sách không đưa ra yêu cầu phải học thuộc định lý này, chắc chắn đội ngũ những người biên soạn cũng có suy nghĩ, đối với học sinh lớp 4, quan trọng là lý giải, biết ứng dụng mới là mục đích của họ.
    Học máy móc có rất nhiều điểm bất lợi, nói nó gây tổn hại cho trí tuệ và việc học của học sinh cũng không có gì là quá. Nhà giáo dục người Liên Xô Vasyl Olexandrovych Sukhomlynsky đã khiển trách rất nhiều về hành vi giáo viên yêu cầu học sinh phải học một cách máy móc, ông nói: “hoạt động lao động trí óc dị dạng đó của học sinh, không ngừng phải học thuộc, thuộc một cách máy móc, sẽ gây ra sự lười nhác trong tư duy. Những học sinh chỉ biết học thuộc vẹt, học một cách máy móc có thể ghi nhớ rất nhiều điều, nhưng đến khi yêu cầu anh ta phải tìm ra một nguyên lý cơ bản trong những điều mà anh ta ghi nhớ, mọi thứ trong đầu óc anh ta đều rối lên như một mớ bòng bong, đến nỗi anh ta buộc phải bó tay trước một bài tập trí tuệ cơ bản. Nếu học sinh không biết lựa chọn những thứ cần thiết nhất để ghi nhớ, thì anh ta cũng sẽ không biết cách tư duy” .
    Kể cả là phải học thuộc, học thuộc rồi viết một lần không tốt hay sao, tại sao cứ phải viết mười lần? Viết ra mười lần, sẽ phải mất bao nhiêu thời gian, quãng thời gian này dùng để làm việc khác không tốt hơn hay sao. Chúng ta thường nói với con trẻ rằng phải biết quý trọng thời gian, nhưng bỏ ra một hai tiếng đồng hồ để viết loại bài tập vô nghĩa này, không phải cũng là đang lãng phí thời gian đó sao?
    Điều quan trọng nhất là, cần phải bảo vệ niềm hứng thú đối với học tập cho trẻ, tất cả những chuyện không vui vẻ liên quan đến việc học đều phải cố gắng tránh. Chính vì thế tôi nghĩ, nếu bài tập này đã có ý “xử phạt”, thì không thể đi viết, không thể để chuyện này khiến cô bé phản cảm với bài tập.
    Tôi hỏi Viên Viên hiện tại đã thuộc định lý này chưa, cô bé nói con thuộc rồi. Tôi bảo con gái viết một lần vào vở bài tập, quả nhiên không sai một chữ. Tôi cười nói với Viên Viên rằng, con đã thuộc rồi, không sai một chữ, viết một lần là được rồi. OK, bài tập này con đã hoàn thành.
    Nghe thấy vậy Viên Viên rất mừng, nhưng lập tức lại rầu rĩ nói không được, cô giáo yêu cầu viết mười lần, viết không đủ không được. Tôi nói, vì cô giáo nghĩ rằng các con chưa thuộc, mới yêu cầu các con viết mười lần; Hiện giờ thuộc rồi, không cần phải viết mười lần nữa.
    Viên Viên có phần lo lắng, nói: chắc chắn các bạn trong lớp đều viết mười lần, nếu như con không viết, thì cô giáo sẽ nói con. Tôi thấy trong tiềm thức, Viên Viên đã coi việc làm bài tập này là vì cô giáo, đây là một suy nghĩ tồi tệ biết bao.
    Tôi nói: không sao, tại sao tất cả mọi người đều phải viết mười lần. Hiện giờ con viết một lần đã không sai một chữ nào rồi, thì không cần phải viết mười lần nữa. Học bài mục đích là để hiểu bài, nếu đã đạt được mục đích này rồi, tại sao còn phải lãng phí thời gian?
    Tôi kéo Viên Viên từ chỗ làm bài tập là “vì cô giáo” về với làm bài tập là để “hiểu bài”, là để bồi dưỡng thái độ thực sự cầu thị của cô bé đối với việc học.
    Viên Viên vẫn rất lo lắng, sợ ngày mai cô giáo nhìn thấy cô bé chỉ viết một lần, sẽ mắng cô bé. Tôi và cô bé đã đặt ra mọi giả thiết, nếu không viết mười lần, ngày mai có thể cô giáo sẽ bực mình, phê bình vài câu vẫn còn là chuyện nhỏ, có thể còn bị phạt đứng góc lớp, cũng có thể sẽ mời phụ huynh đến trường. Tôi khích lệ Viên Viên nói, ngày mai nếu cô giáo hỏi tại sao chỉ viết một lần, con nói với cô rằng mẹ em không cho em viết nhiều lần như vậy, đổ trách nhiệm lên mẹ. Nếu cô giáo phê bình, con cứ ngoan ngoãn lắng nghe, không nói gì cả; Nếu cô bắt đứng phạt, thì con đứng; Nếu cô giáo yêu cầu mời phụ huynh đến, con hãy gọi điện thoại cho mẹ, mẹ sẽ đến nói chuyện, giải thích cho cô. Cho dù thế nào, con cũng không cần phải quá bận tâm, bởi vì con không làm sai điều gì cả.
    Nghe tôi nói như vậy, mặc dù vẫn còn băn khoăn, nhưng vì không tìm được cách nào tốt hơn, Viên Viên đã đồng ý.
    Trong hai sự lựa chọn để con trẻ phải hoàn thành bài tập một cách khổ sở và bị cô giáo phê bình, tôi thà chọn cách lựa chọn thứ hai. Trong thực tế tôi đã gặp nhiều bậc phụ huynh, rõ ràng họ biết có một số giáo viên bố trí bài tập bạo lực, nhưng lại vừa trách móc giáo viên, vừa lại không ngừng đốc thúc con trẻ mau làm bài tập, sợ con trẻ viết không xong ngày mai sẽ bị cô giáo phê bình. Làm như vậy thực ra là đảo loạn giá trị quan của con trẻ, coi “đừng để cô giáo phê bình” là sự lựa chọn hàng đầu, coi sự trải nghiệm cá nhân và tinh thần thực sự cầu thị của con trẻ là sự lựa chọn thứ hai.
    Giữ thể diện cho trẻ, để trẻ không bị cô giáo phê bình trước mặt bạn bè trong lớp – đây đương nhiên là điều quan trọng, nhưng điều này đã phá hoại tính mục đích của bản thân bài tập, để con trẻ dần dần trở nên giả dối trong học tập, mất đi niềm hứng thú trong học tập, lại còn dạy con trẻ cách biết lấy lòng quyền uy. Làm như vậy thực ra sẽ tổn thất nhiều hơn.
    Đương nhiên là trong lòng tôi rất không mong muốn con gái bị cô giáo phê bình, nhưng thực sự không nghĩ ra được cách nào hay hơn. Không phải là nói tôi không thể viết thay cho con, nhưng bài tập này ngày hôm nay không giống như những bài tập bình thường mà tôi viết hộ Viên Viên, bài tập ngày hôm nay mang tính trừng phạt rõ rệt, tôi không muốn viết. Tôi muốn để Viên Viên biết rằng, bài tập không thể lấy ra để trừng phạt, phải nói “không” với loại bài tập này.
    Viên Viên vẫn tỏ ra chưa yên tâm, nhưng thấy tôi rất bình tĩnh, cô bé cũng tin tưởng vào mẹ, chỉ viết một lần. Lúc này đây nghĩ đến việc lớp con gái có bao nhiêu bạn nhỏ, bàn tay nhỏ nhắn cầm bút, phải viết định lý đó hết lần này đến lần khác, trong lòng tôi thấy đau nhói. Hai, ba trăm chữ, đối với người lớn không có nghĩa lý gì, nhưng những đứa trẻ mới học lớp 4 này, viết ra 10 lần với một tâm trạng sợ hãi và chán ghét, chắc chắn định lý này cũng sẽ không thể ăn sâu vào đầu óc chúng.
    Hôm sau tôi ở cơ quan một ngày, không nhận được điện thoại của cô giáo gọi đến, tưởng rằng không còn chuyện gì nữa. Kết quả tối đến vừa về đến nhà, vừa nhìn thấy tôi Viên Viên đã chực khóc, nói hôm nay vừa vào giờ toán, câu đầu tiên mà cô giáo nói là “hôm qua ai chưa viết đủ 10 lần định lý đó thì đứng dậy!” Không cho cô bé cơ hội giải thích nào. Viên Viên và bảy, tám bạn khác đứng dậy, cô giáo không những phạt các em đứng một tiết học, mà còn yêu cầu mấy em này ngay tối hôm đó về nhà viết một lần toàn bộ các định lý trong cả cuốn sách toán, đồng thời nói nếu như không viết đủ, ngày mai sẽ phải viết hai lần, nếu vẫn chưa đủ thì phải viết bốn lần.
    Viên Viên nói với vẻ trách móc, thà là hôm qua viết mười lần còn hơn, hôm nay đỡ phải viết nhiều lần như vậy.
    Tôi lật sách con gái ra xem, sau đó gấp sách lại rồi đặt lên bàn, nói với cô bé bằng giọng rất thoải mái, bài tập này con không cần phải viết, một chữ cũng không phải viết. Viên Viên sửng sốt trợn tròn mắt nhìn tôi.
    Tôi nói: con xem, vừa mới vào đầu năm học, môn toán mới học được một ít nội dung như thế này, định lý này con đã học thuộc và viết được rồi, không cần phải viết nữa; Nội dung phía sau thì chưa học, viết một lần thì để làm gì? Không cần phải đi làm những việc vô nghĩa.
    Viên Viên nói không được, nếu như hôm nay không viết, ngày mai sẽ phải viết hai lần. Lúc nói ra câu này, ánh mắt cô bé lộ rõ vẻ lo lắng, bài tập môn toán trong mắt con trẻ đã trở nên đáng sợ như vậy. Đây là điều mà tôi lo lắng nhất.
    Làm thế nào để bảo vệ được tình cảm của con gái đối với môn học này, để khi nghĩ đến môn toán cô bé sẽ có thiện cảm, chứ không phải chỉ nghĩ đến cô giáo dạy toán và bài tập trừng phạt? Giá trị quan của con trẻ chưa chín chắn, trong thâm tâm chúng đều sùng bái thầy cô giáo, nếu tôi chỉ dạy con không nghe lời cô giáo, có thể trong lòng cô bé sẽ cảm thấy hơi có tội. Chính vì thế tôi nghĩ xem nên làm thế nào để cô bé thực sự hiểu ra vấn đề, nhận thức đúng đắn chuyện này, giảm đến mức thấp nhất những tổn thương do chuyện này gây ra.
    Tôi nghĩ đến việc bình thường Viên Viên thích ăn nhất là bánh quy, liền dùng thứ cô bé thích nhất này để hỏi: con thích ăn bánh quy đúng không, con cảm thấy mỗi ngày ăn mấy chiếc thì được? Viên Viên rất kinh ngạc vì tự nhiên tôi lại nói đến chuyện ăn bánh quy, nhưng vẫn trả lời: năm chiếc ạ.
    Tôi nói: “mỗi ngày ít nhất ăn mười cái có tốt không?” Bình thường tôi có hạn chế lượng bánh quy mà cô bé ăn, trung bình mỗi ngày cô bé chỉ ăn hai ba chiếc. Tôi nói như vậy khiến cô bé càng ngạc nhiên không, trả lời một cách vừa hào hứng vừa có phần ngại ngùng, nhiều quá ạ, ăn bảy chiếc – cô bé lấy con số giữa, chắc chắn là muốn được ăn thêm mấy chiếc.
    Tôi nghiêm túc nói, không, nếu con không ăn đủ mười chiếc, mẹ sẽ phạt con ăn hai mươi chiếc, nếu vẫn chưa đủ sẽ phạt ăn năm mươi chiếc, nếu như không ăn được năm mươi chiếc, sẽ phạt con ăn một trăm chiếc. Như thế có được hay không?
    Chắc chắn cô bé sẽ cảm thấy tôi vừa tàn nhẫn vừa không thể lý giải, nhìn tôi với vẻ sửng sốt, không biết phải nói gì, chiếc bánh quy đáng yêu lập tức trở nên đáng sợ.
    Tôi thơm lên má cô bé nói, thực ra là, làm bài tập toán cũng giống như ăn bánh quy, nếu lượng bài tập mà cô giáo giao về nhà vừa phải, thì nó là một chuyện tốt, nếu cô giao quá nhiều, thì không còn tốt nữa, có đúng không? Viên Viên gật đầu như đang suy nghĩ gì, cô bé có vẻ đã hiểu ra vấn đề. Tôi lại nói, trong chuyện này cô giáo đã làm không đúng, giao bài tập như thế là không tốt. Nếu mẹ bắt con một lúc ăn liền một trăm chiếc bánh quy con không chịu, thì cô giáo giao nhiều bài tập bất hợp lý như vậy, các con cũng không cần phải làm theo yêu cầu của cô. Không làm là đúng, làm mới là không đúng. Bài tập cũng giống như bánh quy, bản thân chúng đều là những cái tốt, chúng ta không nên biến một cái tốt thành một cái xấu, có đúng không?
    Lần này Viên Viên đã hoàn toàn hiểu ra vấn đề, vẻ mặt cũng thoải mái hơn. Cô bé vẫn còn hơi lo lắng, hỏi tôi nếu như ngày nào cô giáo cũng bắt chép định lý thì thế nào. Tôi hiểu được suy nghĩ của con gái, dù về lý cô bé có hiểu đến đâu, cũng không thể có đủ can đảm ngày ngày đến trường chống đối lại với cô giáo, không muốn ngày ngày bị phạt đứng góc lớp và phê bình. Tôi nói, sáng ngày mai mẹ sẽ đưa con đến trường, tìm cô giáo để giải thích với cô, nếu như cô hiểu ra được làm một lượng bài tập thích hợp mới tốt cho con trẻ thì chắc chắn cô sẽ không làm khó cho con nữa. Nghe tôi nói như vậy, Viên Viên tỏ ra yên tâm hơn rất nhiều. Con gái tin rằng tôi sẽ giúp được con gái giải quyết vấn đề, sẽ không làm mọi việc trở nên tồi tệ.
    Sáng hôm sau tôi xin nghỉ ở cơ quan rồi đi gặp cô giáo dạy toán, cô giáo này tầm ba bốn mươi tuổi, vẻ mặt lạnh lùng. Tôi thăm dò nhắc đến bài tập của Viên Viên, nhưng cảm thấy không có đủ khả năng để trao đổi. Vừa nghe ra ý đồ đến đây của tôi, cô giáo liền tỏ thái độ rất gay gắt, vừa nói rằng cô đã bỏ ra bao tâm huyết để dạy học sinh, chỉ sợ học sinh có vấn đề nhỏ gì trong việc học; Vừa lại phàn nàn hiện nay phụ huynh không hiểu giáo viên, phàn nàn học sinh không chịu chăm chỉ học hành. Cô giáo nói chuyện với tôi với vẻ mặt hầm hầm, dường như trong lòng cô có một thùng thuốc nổ, chỉ cần tôi hơi sơ ý trong lời nói, là có thể châm ngòi, khiến cô nổ tung.
    Tôi rất sợ gây xung đột trong quan hệ với cô giáo, liền dỏng tai lắng nghe, mỉm cười gật gù, tỏ ra rất khiêm tốn nghe lời giáo huấn của cô, ôm mọi trách nhiệm về phía mình. Thái độ của tôi cuối cùng đã dập tắt được cơn giận của cô giáo, thái độ của cô đã có phần dịu trở lại. Tôi lại một lần nữa kéo gần lại quan hệ với cô, để cuối cùng cô nói rằng sẽ không tra khảo về bài tập lần này nữa. Haizz, tôi cho rằng cách làm của mình cũng không hay ho gì, nhưng với tư cách là phụ huynh, trong tình huống đó, không biết ngoài việc làm như thế, còn có cách gì khác không.
    Tôi rất hiểu cô giáo dạy toán này, về mặt chủ quan là cô rất muốn dạy tốt môn toán, nhưng do nền tảng văn hóa không sâu – điều này có thể nhận thấy rất rõ thông qua cuộc nói chuyện với cô – khiến cô lực bất tòng tâm trong việc dạy toán. Một người có lực học thấp thực ra cũng sẽ không biết cách dạy người khác nên học như thế nào, điều này cũng khiến cho cô một mặt áp dụng những biện pháp ngu xuẩn để dạy học, mặt khác trong lòng lại rất tự ti, thường xuyên có những cách làm biến thái.
    Ví dụ, trên lớp cô có mấy cách trả vở bài tập cho học sinh. Nếu làm đúng toàn bộ, cô sẽ giao vở tận tay cho học sinh; Nếu có câu sai, sẽ ném vở xuống đất, để học sinh cúi xuống nhặt; Nếu học sinh có nhiều câu sai, không những ném vở bài tập xuống đất, mà còn véo má học sinh. Viên Viên bị cô véo một lần và đã khóc. Nhà trường nghiêm cấm giáo viên đánh học sinh, cô giáo này chỉ có thể áp dụng cách bấu véo. Vì chuyện này tôi đã từng gọi điện thoại phản ánh lên hiệu trưởng nhà trường, hiệu trưởng nói cảm ơn sự phản ánh của phụ huynh và sẽ xuống kiểm ra, nhưng sự việc không có gì thay đổi.
    Trước mặt những người giáo viên như vậy, phụ huynh biết làm gì hơn. Tôi chỉ có thể tìm một số cơ hội để tiếp xúc với cô giáo này, cố gắng tạo quan hệ tốt với cô, để khi lần sau xảy ra chuyện gì, tiện nói chuyện với cô hơn.
    Nhưng tôi không thể nói với Viên Viên những suy nghĩ và cách làm của mình. Hôm đó về đến nhà tôi chỉ nói với cô bé rằng mẹ đã gặp cô giáo dạy toán, nói cô cũng ý thức ra được rằng chép ra nhiều định lý như vậy không để làm gì, đồng ý không phải chép nữa. Còn những cái khác tôi không nói gì, để con trẻ cứ nghĩ đơn giản như vậy, chỉ cần giúp con giải quyết được vấn đề là tốt rồi.
    Hiện nay rất nhiều học sinh phải chịu sức ép của bài tập bạo lực ở nhiều mức độ khác nhau, không chỉ do nhà trường giao, mà còn do phụ huynh giao, có bậc phụ huynh giận lên, cũng dùng bài tập để trừng phạt con trẻ. Bản chất của bài tập bạo lực là sự nô dịch của giáo viên và phụ huynh đối với con trẻ.
    Nhà triết học Erich Fromm nói, con người có thể khiến mình thích nghi với sự nô dịch, nhưng anh ta phải dựa vào việc giảm đi nhân tố trí tuệ và tố chất đạo đức để thích ứng; Bản thân con người có thể thích ứng với những yếu tố văn hóa tràn đầy sự không tin tưởng và đối địch nhưng phản ứng của anh ta đối với sự thích ứng này là trở nên mềm yếu và thiếu tính sáng tạo; Bản thân con người có thể thích nghi với môi trường ức chế, nhưng trong quá trình thích ứng này, con người sẽ mắc bệnh thần kinh . Đương nhiên trẻ em cũng có thể thích ứng với bài tập bạo lực, nhưng trong bài tập bạo lực bao hàm sự nô dịch, đối địch và sự ức chế, chúng sẽ phá hoại một cách toàn diện nhân cách và ý chí của con trẻ.
    Trước hết phụ huynh nhất thiết phải chú ý, bản thân mình tuyệt đối không được đưa ra bài tập bạo lực; Đồng thời cũng phải ủng hộ con trẻ nói không với loại bài tập này từ phía nhà trường. Phụ huynh phải tích cực tìm kiếm cơ hội trao đổi với nhà trường, giáo viên, có thể tìm giáo viên để nói chuyện, có thể phản ánh với nhà trường, cũng có thể tự mình nghĩ cách để bảo vệ con trẻ. Rất nhiều phụ huynh vừa phàn nàn, oán trách giáo viên giao quá nhiều bài tập bất hợp lý, vừa nhìn con trẻ khổ sở trước loại bài tập này mà buông tay đứng nhìn, tỏ ra bất lực, đây là điều tệ nhất.

    Trong nhóm bạn trường tiểu học của Viên Viên có một câu chuyện rất khôi hài. Nói hai đứa trẻ đánh nhau, bị cô giáo phạt viết một trăm lần tên của mình. Trong đó một học sinh viết rất nhanh và được thả ra về, học sinh còn lại viết rất lâu rồi mà vẫn chưa xong. Cô giáo phê bình cậu viết quá chậm. Cậu bé này ấm ức một lúc, cuối cùng mạnh dạn nói với cô giáo rằng: “cô ơi, như thế không công bằng, tên bạn ấy chỉ có hai chữ là 于一, còn tên em là阿布杜拉.库衣艾兹.乌力特利古拉赫 – Tất cả các phụ huynh và giáo viên, sau khi cười vui vẻ, cần phải kiểm điểm lại mình biết bao!
     
    whitejar1984NMINHHCHAU thích.
  5. cutyxinhxinh

    cutyxinhxinh Bắt đầu nổi tiếng

    Tham gia:
    19/7/2008
    Bài viết:
    3,470
    Đã được thích:
    740
    Điểm thành tích:
    823
    Ðề: Người mẹ tốt hơn là người thầy tốt

    Khi trên tay chúng ta có khối ngọc
    Tôi đã từng đọc một câu chuyện ngụ ngôn. Một người nông dân có một khối ngọc, muốn điêu khắc nó thành một tác phẩm tuyệt đẹp, nhưng trong tay ông ta chỉ có một dụng cụ là cây cuốc. Chẳng mấy chốc, viên ngọc này đã biến thành viên ngọc nhỏ hơn, nhưng hình dạng của nó vẫn giống như hòn đá, đồng thời càng ngày càng mất đi giá trị.
    Các bậc cha mẹ trẻ cũng đã có được một khối ngọc – đứa con đáng yêu – kết quả sau nhiều năm là, một số người đã có được tác phẩm rất hài lòng, một số người nhìn sự thay đổi của khối ngọc và ngày càng thất vọng. Sự khác biệt giữa hai kết quả này, chính là do những bậc cha mẹ càng ngày càng thất vọng kia thường sử dụng cây cuốc để chế tác ngọc.
    Nhưng có ai nghĩ mình lại ngớ ngẩn như vậy? Con người thời hiện đại đều rất tự tin.
    Tôi có quen một anh bạn tiến sĩ, dù là trong lĩnh vực học thuật, công tác hay đối nhân xử thế anh đều rất xuất sắc. Đến tuổi trung niên mới sinh được một mụn con trai, yêu hơn báu vật. Anh biết làm người quan trọng hơn làm học thuật, chính vì thế đặc biệt chú trọng đến vấn đề bồi dưỡng phẩm chất đạo đức cho con. Cậu con trai của anh vừa mới 2 tuổi, thường xuyên tự chơi một mình, không để ý gì đến những lời hỏi chuyện của người lớn đối với cậu. Người cha cho rằng, ngay từ nhỏ cần dạy cho trẻ biết phép lịch sự, nhìn thấy con trai như vậy, rất sốt ruột, liền bước đến giành lấy món đồ chơi con đang chơi ra, nghiêm giọng nói với con rằng, người lớn hỏi chuyện con, con buộc phải trả lời. Cậu bé không hề để tâm đến những lời dạy của cha, khóc một hồi, lần sau lại “tái phạm”; Anh cứ kéo con ra khỏi trò chơi hết lần đến lần khác, giáo dục, phê bình con trẻ. Anh nói rất quả quyết rằng, tôi buộc phải sửa cho con trai tật xấu này.
    Vị tiến sĩ này không biết rằng, một đứa trẻ mới 2 tuổi chưa hiểu khái niệm giao tiếp. Nói chuyện lịch sự với một em bé nhỏ như thế này, chẳng khác gì đàn gảy tai trâu, không những trẻ nghe không hiểu, mà còn cảm thấy sợ. Điều quan trọng nhất là, đây là thời kỳ quan trọng để trẻ bắt đầu nhận thức thế giới xung quanh, hiếu kỳ trước tất cả mọi thứ, một mẩu giấy nhỏ, nửa điếu thuốc lá cũng có thể khiến trẻ đam mê. Hoạt động phát triển trí tuệ, bồi dưỡng khả năng chú ý, phát triển niềm say mê cho trẻ đều không thể tách khỏi niềm “đam mê” đó. Những trò chơi nhìn có vẻ như vô vị này, chính là “công tác chuẩn bị” của trẻ đối với công việc học tập, nghiên cứu đích thực trong tương lai. Thường xuyên phá rối con trẻ một cách vô cớ, sẽ khiến trẻ mất đi sự chú ý, làm cho chúng sau này rất khó tập trung công sức để làm một công việc, đồng thời cũng mất đi niềm hứng thú nghiên cứu đối với sự vật. Ngoài ra, “giáo dục phép lịch sự” thường xuyên gây ra mối xung đột giữa cha mẹ và con cái, đồng thời còn khiến con trẻ không biết đâu mà lần trong vấn đề nhận thức, đảo lộn trật tự phát triển tâm lý bình thường của trẻ, khiến trẻ cảm thấy bực bội, đối địch với môi trường, ảnh hưởng đến sự phát triển của nhân cách.
    Anh bạn tiến sĩ không nghi ngờ mình là một cao thủ điêu khắc ngọc, nhưng lại không biết rằng lúc này đây anh đang sử dụng cây cuốc – sai lầm trong giáo dục gia đình đã xuất hiện mà mọi người không để ý tới, khiến kết quả và nguyện vọng thường đi ngược với nhau, đây là điều khiến người ta cảm thấy đáng tiếc và đau lòng nhất.
    Mấy năm nay tôi được tiếp xúc với không ít bậc phụ huynh, chủ yếu là phụ huynh của những em được gọi là “trẻ em có vấn đề”. Từ những ví dụ khác nhau tôi đã phát hiện ra một hiện tượng chung là: những lỗi nhỏ mà cha mẹ vô tình mắc phải, tích tụ theo tháng ngày, dần dần sẽ hình thành nên một vấn đề lớn ảnh hưởng nghiêm trọng đến con trẻ, gây ra nỗi đau sâu sắc cho trẻ, thậm chí còn bóp méo tâm hồn trẻ. Không phải tình yêu của cha mẹ không bao la, mà chỉ là do họ không biết có những cách làm không đúng.
    Phương Tây có câu ngạn ngữ nói rằng: “Con đường địa ngục có những lúc do những ý đồ tốt tạo ra”. Đúng vậy, có ý đồ giáo dục của bậc phụ huynh nào là không tốt? Khi ý đồ tốt và kết quả khiến người ta phải thất vọng tạo nên sự đối nghịch lớn, rất nhiều bậc cha mẹ đều trách móc con mình, nói con trẻ không có chí tiến thủ, ngay từ lúc sinh ra đã là một khúc gỗ mục không thể điêu khắc – đây là cách nói rất hồ đồ - nếu vấn đề bắt nguồn từ chính bản thân con trẻ, gọi là những cái bẩm sinh, thì bản thân trẻ biết phải làm thế nào – điều này giống như việc một người có đôi mắt quá nhỏ không thể trách được mình; Nếu vấn đề chỉ có thể thông qua biện pháp tự nhận thức mình, tự thay đổi mình để giải quyết, thì cái gọi là chức năng của “giáo dục” sẽ nằm ở đâu?
    Cũng có người đổ lỗi một số vấn đề gặp phải trong giáo dục cá thể cho các nhân tố vĩ mô như “xã hội”, “chính sách”, “thời đại”. Thói quen đổ lỗi này, điển hình nhất là vài năm gần đây, bất luận trong trường cấp 1, cấp 2 nhay cấp 3, xảy ra chuyện tiêu cực gì, mọi người đều đi tìm nguyên nhân trong “thể chế giáo dục”, đến cuối cùng, về cơ bản mọi gậy gộc đều được giáng vào vấn đề “thi đại học”. Thi đại học – chính sách giáo dục công bằng nhất ở Trung Quốc hiện nay đã biến thành kẻ chịu tội thay, trở thành “kẻ tội đồ” của mọi vấn đề giáo dục.
    Trên thế giới không có thể chế giáo dục của quốc gia nào tuyệt vời đến mức có thể giải quyết từng vấn đề cá nhân cho mỗi học sinh. Mỗi đứa trẻ đều là một thế giới riêng biệt, sự trưởng thành của trẻ được quyết định bởi “môi trường nhỏ giáo dục” mà cha mẹ và thầy cô giáo – những người tiếp xúc với em hàng ngày tạo dựng cho em. Trạng thái sinh thái của môi trường nhỏ này, mới là nhân tố mang tính quyết định, ảnh hưởng thực sự đến quá trình trưởng thành của trẻ.
    Với vai trò là người quan trọng nhất, người tiếp xúc sớm nhất, dài nhất với trẻ, cha mẹ là người quan trọng để tạo dựng lên “môi trường nhỏ” – trong cuộc sống thường nhật, trong mỗi chuyện nhỏ, cha mẹ định hướng cho trẻ như thế nào, giải quyết mối quan hệ với con trẻ như thế nào, gần như mỗi chi tiết đều hàm chứa một yếu tố giáo dục nào đó. Trình độ xử lý chi tiết tạo nên sự khác biệt giữa việc cha mẹ cầm cây cuốc hay dao khắc trong tay – nó khiến thế giới và tương lai của con trẻ hoàn toàn khác nhau.
    Trong cuốn sách này, tôi đã đề cập đến rất nhiều chi tiết, vấn đề mà trẻ gặp phải trong quá trình trưởng thành, và cũng đã đưa ra rất nhiều phương pháp. Cho dù những “phương pháp” này khác nhau đến đâu, thực ra chúng đều được xây dựng trên một số phương châm giáo dục chung. Cố nhiên, “phương pháp” là rất quan trọng, nhưng phương pháp dù nhiều đến đâu cũng không thể giải quyết được mọi vấn đề mà một người gặp phải trong quá trình giáo dục; Phương châm giáo dục đúng đắn giống như một chiếc chìa khóa vạn năng, có thể mở ra mọi ổ khóa. Nhìn từ bề ngoài, các bài viết trong cuốn sách này đều đề cập một cách độc lập về một vấn đề nào đó, nhưng trên thực tế mọi quan điểm và phương pháp đều có tính thống nhất về mặt logic. Sau khi bạn đọc xong cuốn sách này, bạn sẽ có được một khuôn khổ tương đối rõ nét - về cơ bản bạn sẽ biết phải làm gì, “phương pháp” cũng đến bên bạn một cách rất tự nhiên.
    Hy vọng cuốn sách này hữu ích cho các bậc cha mẹ, đặc biệt là những bậc cha người mẹ trẻ.
    Bồi dưỡng tốt một đứa trẻ, không những là thể hiện tinh thần trách nhiệm đối với gia đình, mà cũng thể hiện tinh thần trách nhiệm với sự phát triển của dân tộc và xã hội tương lai. Phương pháp giáo dục đúng đắn là một con dao khắc xinh xắn; Phương pháp giáo dục sai lầm là một cây cuốc – khi trong tay chúng ta có một viên ngọc, chúng ta buộc phải thực hiện đúng.
     
    whitejar1984NMINHHCHAU thích.
  6. Mẹ đăng khoa

    Mẹ đăng khoa Bắt đầu tích cực

    Tham gia:
    29/6/2009
    Bài viết:
    498
    Đã được thích:
    114
    Điểm thành tích:
    43
    Ðề: Người mẹ tốt hơn là người thầy tốt

    Mình bookmark vào máy để đọc dần. Hay và đúng lắm.. Tks bạn
     
  7. cutyxinhxinh

    cutyxinhxinh Bắt đầu nổi tiếng

    Tham gia:
    19/7/2008
    Bài viết:
    3,470
    Đã được thích:
    740
    Điểm thành tích:
    823
    Ðề: Người mẹ tốt hơn là người thầy tốt

    Những em được gậy thần chạm vào có lực học tốt

    Cấp một, thậm chí là cấp hai, không có cái gọi là tụt hậu trong việc học, cũng không tồn tại thành tích xuất sắc tuyệt đối, tất cả đều có thể thay đổi. Sức mạnh thần kỳ khiến tình hình thay đổi chính là việc đọc sách ngoài giờ học.
    Có một cây “gậy thần” rất thần kỳ, em nào được nó chạm vào sẽ trở nên thông minh hơn, có nhiều tiềm năng hơn trong học tập. Cây “gậy thần” này là gì? Ai sẽ may mắn được nó chạm vào, đây chắc chắn là điều mà rất nhiều người muốn biết. Xin hãy tha lỗi cho sự cố làm ra vẻ huyền bí của tôi, không phải tôi đang nói đến truyện cổ tích, mà là đang đưa ra một phép ví von, bởi không có cách ví von nào thích hợp hơn nó.
    Hãy cho phép tôi nói xa hơn một chút, nói về câu chuyện có thực của bốn em nhỏ.
    Tôi đã từng có cuộc tiếp xúc trong một thời gian khá dài với các em học sinh học lớp 5 ở một trường tiểu học, nên biết các em rất rõ. Trong lớp có bốn em học sinh, tôi thường chia các em làm hai nhóm, sau đó đặt lại gần nhau để so sánh.
    Nói về hai em đầu tiên trước, một cô bé tên là Hiểu Phi và một cậu bé tên là Tiểu Tráng, hai em nay đều học rất cố gắng, thành tích học tập ở mức khá xuất sắc, tính cách không huênh hoang cũng không sống nội tâm, trong giờ học không gây mất trật tự, ở trong lớp là những học sinh vừa được cô giáo quý nhưng lại dễ bị lãng quên.
    Một nhóm khác gồm hai em trai, một em tên là Bác, một em tên là Thành. Bác là một học sinh rất xuất sắc, môn nào học cũng giỏi, rất có năng lực, đặc biệt còn rất có chính kiến, em là một trong số rất ít học sinh gần như không tìm được khuyết điểm nào mà tôi đã từng gặp; Còn Thành là một học sinh vừa có ưu điểm, vừa có khuyết điểm, thường xuyên không làm bài tập cẩn thận, thành tích học tập bình thường, nhưng rất có khiếu nói năng, lúc nào cũng tỏ ra uể oải, nhưng không vi phạm kỷ luật nhiều.
    Bốn em nhỏ này khiến tôi phải chú ý và so sánh là do bắt nguồn từ bài tập làm văn của các em. Hai em đầu tiên, bài văn của Hiểu Phi và Tiểu Tráng tôi đã đọc, chữ viết mặc dù không quá đẹp nhưng gọn gàng, nhưng trình độ viết văn rất kém, nội dung nghèo nàn, có nhiều lỗi chính tả, chữ cũng viết sai khá nhiều, điều này có phần trái ngược với điểm thi tương đối khá của các em lúc bình thường. Mỗi bài văn của các em đều bị cô giáo yêu cầu sửa đi sửa lại, các em sửa rất nghiêm túc, chép đi chép lại nhiều lần, nhưng nếu so sánh bản sửa lần thứ tư với bản sửa lần đầu tiên thì chỉ có thể nhìn thấy dấu vết đã được sửa, không thấy sự tiến bộ; Lật sang bài văn tiếp theo, trình độ vẫn giậm chân tại chỗ. Xem các vở bài tập khác của hai em, đều có thể cảm nhận sự cố gắng và sự lực bất tòng tâm của chúng trong việc học.
    Về cơ bản tôi đã có thể phán đoán được vấn đề của các em nằm ở đâu.
    Tôi đã tìm hai em này để nói chuyện. Hỏi các em cùng một câu hỏi rằng: các cháu có thường xuyên đọc sách ngoài giờ học không? Thấy tôi hỏi như vậy, Hiểu Phi rất e dè, nói với tôi rằng, cô bé rất muốn đọc, nhưng ba em không cho phép, sợ ảnh hưởng đến việc học, nên đã cho hết những cuốn sách mà cô bé có thể đọc vào tủ và khóa lại. Nhà Hiểu Phi có đặt tờ báo tặng kèm tạp chí Độc giả, cô rất thích đọc tạp chí này, nhưng mỗi lần có báo mới, ba mẹ đều tìm cách giấu đi không cho em xem. Còn Tiểu Tráng thì nói rằng em không thích đọc sách ngoài giờ học, ngoài mấy cuốn truyện tranh, em không bao giờ đọc cuốn sách nào khác.
    Tôi nghĩ nếu hai em bé này cứ tiếp tục như vậy thì thật là đáng tiếc, các em biết nghe lời như vậy, lại chịu khó, đáng lẽ phải xuất sắc hơn trong việc học. Và thế là tôi đã mời cha mẹ của hai em đến để nói chuyện, mục đích là muốn họ quan tâm đến việc đọc sách ngoài giờ học của con hơn, thông qua việc đọc sách để giải quyết vấn đề học hành khó khăn của các em.

    Ba của Hiểu Phi nói, con bé hàng ngày chăm chỉ học hành như vậy, thành tích học tập mới chỉ đạt loại khá, nếu như lại phân tâm đọc các cuốn sách khác, tụt xuống mức trung bình thì sao? Mẹ của Tiểu Tráng cho rằng để Tiểu Tráng đọc sách lại tăng thêm gánh nặng học hành cho trẻ, một tuần Tiểu Tráng học thêm sáu buổi và học nhạc một buổi, từ thứ hai đến chủ nhật không có ngày nào nghỉ, nhà em ở khá xa, mỗi ngày đi xe buýt cả đi cả về hết hai tiếng rưỡi đồng hồ, mỗi ngày Tiểu Tráng chỉ được ngủ sáu tiếng đồng hồ. Chính vì thế mẹ em nói, không thể tăng thêm gánh nặng cho em nữa.
    Tôi nói với hai vị phụ huynh rằng, hiện giờ hai em này đang học tiểu học, mỗi lần điểm thi cao hơn hay thấp hơn một vài điểm không quan trọng, hiện tại vấn đề của các em là lực học không tốt, đây mới là vấn đề lớn, điều này sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc học sau này của các em. Không cần phải đi học thêm nhiều như vậy, không nên yêu cầu cao về điểm thi, để các em được đọc nhiều sách hơn, như thế mới giảm được gánh nặng học hành cho trẻ một cách căn bản, lực học của các em mới được nâng cao, tương lai mới có được thành tích học tập tốt thực sự.
    Tôi cố gắng nói cho rõ vấn đề, lúc đó họ cũng bày tỏ sự đồng tình với lời gợi ý của tôi. Nhưng sau đó tôi lại tìm hiểu qua các em, không có gì thay đổi. Ba của Hiểu Phi cho rằng, do gia đình mình đặt báo được tặng kèm tạp chí Độc giả, khiến con trẻ không yên tâm học hành, vì thế đã đổi quà tặng sang sữa. Bản thân Tiểu Tráng không có nguyện vọng đọc sách, mẹ em cũng không định cho em có nguyện vọng này, chỉ có ý định đăng ký cho em học môn Taekwondo, lý do là con trẻ học hành cả ngày ít vận động, học lớp này vừa được vận động lại có thể phòng thân, nhất cử lưỡng tiện, tôi không biết mẹ em sẽ lấy thời gian ở đâu cho em nữa. Và tôi còn tìm hiểu được rằng, mấy lớp học thêm mà Tiểu Tráng học, có một lớp là lớp ngữ văn.
    Khác hẳn với Hiểu Phi và Tiểu Tráng, Bác và Thành viết văn rất tốt, gần như cả bài không viết sai chữ nào hoặc đặt câu sai. Bác viết chữ rất gọn gàng thoáng đãng, trong bài viết luôn có cái nhìn và tài liệu độc đáo; Mặc dù chữ Thành viết không được đẹp, trong bài thỉnh thoảng lại có chỗ gạch xóa, không sạch sẽ, và các bài văn của em thể hiện trình độ rất khác nhau, có bài vừa đọc là biết không tập trung viết, đối phó cho qua chuyện, nhưng có mấy bài xem ra là em dành nhiều công sức ra để viết, qua nét chữ cẩu thả có thể cảm nhận được cái hay, cái bay bổng của bài văn, khiến người ta phải khen ngợi.
    Tôi cũng đã từng nói chuyện riêng với hai em này, biết được rằng các em đều thích đọc sách ngoài giờ học. Ở nhà Bác có rất nhiều sách, em đọc rất nhiều, chủ yếu là các tác phẩm văn học nổi tiếng của Trung Quốc và nước ngoài, sách lịch sử, sách thuộc lĩnh vực tự nhiên, vượt xa lượng sách mà ở độ tuổi của em cần phải đọc. Ba mẹ Thành đi làm ăn thường không ở nhà, em sống với ông bà nội, nhà ông bà nội không có máy vi tính, ti vi cũng rất ít mở, không có việc gì làm em đành mua rất nhiều sách về đọc. Thành đọc rất nhiều loại sách, động vật, khoa học viễn tưởng, trinh thám, võ hiệp, tìm được cuốn nào là đọc cuốn đó.
    Hai em này không những làm văn hay, các vấn đề khác đều ứng phó một cách linh hoạt. Bác là một học sinh giỏi nhưng không phải là mọt sách, em thích đá bóng, giành rất nhiều thời gian cho việc đá bóng; Thành mặc dù thành tích học tập không tốt lắm, nhưng theo lời cô giáo chủ nhiệm của em là em rất thông minh, thành tích học tập hiện giờ của em là do em nhắm mắt mà giành được, chỉ cần em tập trung học ba ngày là lọt được vào ba bạn có điểm cao nhất lớp.
    Tôi rời lớp học này, để lại cho các em địa chỉ email của mình, hiện giờ tôi vẫn giữ liên lạc với một số em. Hiện giờ các em đã học lớp 9, chuẩn bị phải thi vào cấp ba. Bác không viết thư cho tôi, nhưng mẹ em thường xuyên liên lạc với tôi, chúng tôi chưa gặp nhau lần nào, thông qua mạng Internet trao đổi với nhau các vấn đề trong lĩnh vực giáo dục con trẻ. Bác học ở một trường điểm của thành phố, theo lời mẹ em thì hiện tại em vẫn học rất tốt, vì có thành tích học tập tốt và đá bóng giỏi, em đã được tuyển thẳng vào một trường cấp ba tốt nhất của thành phố. Hiểu Phi vẫn liên lạc với tôi, cấp hai em học ở một trường phổ thông cơ sở bình thường, đội ngũ giáo viên và mọi vấn đề khác đều không tốt. Nghe nói Tiểu Tráng và Thành cũng học ở trường này, hiện giờ lực học của Hiểu Phi và Tiểu Tráng chỉ đạt mức trung bình, chắc chắn sẽ không thi vào được trường phổ thông trung học tốt; Nhưng sau khi lên lớp 9, Thành bắt đầu thấy sốt ruột, em đã hiểu được tầm quan trọng của việc học, hiện giờ là một trong mấy em đứng đầu của khối, còn được bình chọn là học sinh ba tốt. Hiểu Phi còn nói, hiện giờ càng ngày em càng không muốn học nữa, cảm thấy học thật là khó.
    Xu thế phát triển trong việc học của mấy em học sinh này đã rõ ràng.
    Chắc chắn cha mẹ của Hiểu Phi và Tiểu Tráng rất thất vọng vì con em mình, họ đã làm rất nhiều điều cho con, nhưng thành tích học tập của con lại không lý tưởng, trong thời điểm then chốt, không biết học sẽ nghĩ ra cách gì để giúp con, về cơ bản có thể khẳng định rằng, họ càng không cho con đọc sách ngoài giờ học nữa - từ đó, có thể dự đoán rằng, con em họ không những rất khó đạt được thành tích cao trong kỳ thi vào cấp ba sắp tới, mà trong giai đoạn học cấp ba, sẽ không có gì khởi sắc, và trong tương lai, trong suốt cuộc đời, lực học của các em chỉ bình bình và đầy khó khăn.
    Còn Bác và Thành, lực học của các em đã ổn định, trong cuộc sống học tập sau này, các em sẽ càng chủ động hơn và nắm vững hơn.
    Chuyện của bốn em nhỏ nói đến đây, vấn đề tôi muốn nói đã rõ ràng rồi.
    Cây “gậy thần” là gì, chính là đọc sách ngoài giờ học. Nó có một ma lực, âm thầm phú cho con trẻ nguồn năng lượng khác nhau – tất cả những em từ nhỏ đã đọc nhiều sách, trạng thái trí tuệ và lực học của em sẽ tốt hơn; Tất cả những em từ nhỏ ít đọc sách, lực học thường rất bình thường; Kể cả là tốc độ làm bài tập, thông thường đều chậm hơn rất nhiều so với các em đọc nhiều sách.

    Tại sao đọc sách lại có ảnh hưởng lớn đến trí tuệ và lực học của con trẻ?
    Nhà giáo dục Vasyl Olexandrovych Sukhomlynsky đã có rất nhiều cuộc nghiên cứu về việc đọc sách của thanh thiếu niên, ông đã trình bày nhiều quan điểm rõ ràng về mối quan hệ giữa việc đọc sách và lực học.
    Ông nói: “Kinh nghiệm 30 năm khiến tôi tin rằng, sự phát triển về mặt trí tuệ của học sinh được quyết định bởi khả năng đọc sách tốt”. Từ góc độ tâm lý học ông phân tích rằng, “thiếu khả năng đọc sách, sẽ gây trở ngại và ức chế sự tạo hình của những liên kết rất nhỏ trong não, khiến chúng không thể bảo đảm một cách thuận lợi mối liên hệ giữa các tế bào thần kinh. Người nào không giỏi đọc sách, người ấy sẽ không giỏi suy nghĩ” . Ông đã chỉ ra cái hại của việc ít đọc sách, “tại sao có những học sinh thời thiếu nhi thông minh, lanh lợi, khả năng lý giải tốt, chăm chỉ ham học hỏi, nhưng đến thời thiếu niên trí tuệ lại sa sút, thái độ đối với tri thức lạnh nhạt, đầu óc không linh hoạt? Đó là do chúng không biết đọc sách!”, trong khi “một số học sinh dành thời gian không nhiều cho việc làm bài tập ở nhà, nhưng thành tích học tập của chúng lại không kém. Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này, không hoàn toàn nằm ở chỗ những học sinh này có tài năng hơn người. Đó thường là do chúng có khả năng đọc khá tốt. Và khả năng đọc khá tốt đã thúc đẩy tài năng, trí tuệ phát triển” . “Phàm là những học sinh ngoài sách giáo khoa không đọc sách gì khác, những kiến thức mà chúng nắm bắt được trên lớp rất hời hợt, đồng thời dồn toàn bộ công sức cho việc làm bài tập ở nhà. Do gánh nặng bài tập ở nhà quá nặng, chúng không có thời gian đọc sách báo khoa học, điều này đã tạo nên một vòng tuần hoàn xấu” .
    Tâm lý học hiện đại đã có rất nhiều chứng minh và chứng thực cho điều này. Tổng kết lại những lý luận học tập của các nhà tâm lý học như Jean Piaget , Jerome Seymour Bruner , David Ausubel có thể thấy hai điểm then chốt: một là sự phát triển của tư duy và hệ thống ngôn ngữ có mối quan hệ mật thiết với nhau, hai là học tập kiến thức mới phải dựa vào vốn kiến thức đã có từ trước. “Đọc” là một hoạt động lấy ký hiệu ngôn ngữ làm công cụ trung gian, bao hàm những nội dung phong phú, vượt qua phạm vi của đời sống hiện thực, khiến cho “hệ thống ngôn ngữ” của người đọc phát triển tốt hơn, đồng thời có thể khiến cho “bối cảnh trí tuệ” của anh ta phong phú hơn, từ đó khiến cho khả năng tư duy và khả năng học kiến thức mới của anh ta tốt hơn.
    Lấy một ví dụ hình tượng: việc xây dựng năng lực học tập giống như xây nhà, “hệ thống ngôn ngữ” tương đương với công cụ, “bối cảnh trí tuệ” tương đương với bối cảnh công trình (trình độ thăm dò nền móng, trình độ thiết kế công trình, trình độ kỹ thuật của công nhân, trình độ quản lý thi công… các nội dung vô hình nhưng quan trọng). Có công cụ tốt và bối cảnh công trình hoàn thiện, cả quá trình xây nhà sẽ là một công việc khá nhẹ nhàng, cũng có thể đảm bảo chất lượng; Nếu công cụ và bối cảnh đều kém, chất lượng thi công sẽ như thế nào ắt sẽ phải tự biết.

    Trong giai đoạn học tiểu học, thậm chí những lớp dưới của cấp hai, chỉ dựa vào trí thông minh là có thể đạt được thành tích cao, nhưng nếu như không có việc đọc làm bước đệm, càng lên lớp cao càng tỏ ra lực bất tòng tâm. Đây giống như những công trình kiến trúc đơn giản không có yêu cầu lớn đối với công cụ và điều kiện bối cảnh, càng là những công trình lớn, tinh xảo, yêu cầu đối với công cụ và điều kiện bối cảnh càng cao.
    Tôi đã từng gặp mấy vị phụ huynh rất buồn khổ, con em họ lúc đầu thành tích học tập rất khá, trẻ cũng rất cố gắng, nhưng điều khiến họ cảm thấy bất an là, càng ngày trẻ càng không được như ý trong việc học. Mỗi lúc như vậy, tôi đều hỏi về tình hình đọc sách ngoài giờ học của các em từ nhỏ đến lớn. Không nằm ngoài dự đoán của tôi, về cơ bản những em này đều không đọc sách ngoài giờ học. Trái ngược với đó là nhóm các em khác, hồi nhỏ thành tích học tập không xuất sắc, nhưng do các em đọc nhiều sách ngoài, về sau lại vượt lên đầu, đến lúc cần phải học thực sự, tiềm lực sẽ không thể ngăn chặn được.
    Cấp một, thậm chí là cấp hai, không có cái gọi là tụt hậu trong việc học, cũng không tồn tại thành tích xuất sắc tuyệt đối, tất cả đều có thể thay đổi. Sức mạnh thần kỳ khiến tình hình thay đổi chính là việc đọc sách ngoài giờ học. Nó thực sự giống một cây gậy thần, càng ngày càng chứng tỏ được tác dụng thần kỳ.
    Người ta dễ dàng nhìn thấy sự biến đổi bên ngoài của con trẻ: một số trẻ càng ngày càng thích học, thành tích càng ngày càng tốt, sẽ cảm thấy trẻ lớn rồi, hiểu biết hơn rồi; Một số trẻ càng ngày càng không thích học, thành tích càng ngày càng kém, sẽ cảm thấy tại sao trẻ càng ngày càng kém hiểu biết, càng ngày càng không tự giác. Người ta rất ít khi nhìn thấy được nguyên nhân kỹ thuật quan trọng đằng sau vẻ bề ngoài này, đó chính là việc đọc sách ngoài giờ học.
    Trên thực tế, mỗi đứa trẻ đều càng ngày càng hiểu biết. Một điểm khác là, những em đọc sách nhiều, lực học tốt, khi em đi học một cách chủ động, có ý thức, ngôn ngữ, vốn trí tuệ phong phú đã giúp các em. Lực học khá tốt của em sẽ khiến em chỉ cần cố gắng là đạt được thành tích cao, thành tích cao này vừa có thể thôi thúc em học hành một cách chủ động hơn, tích cực hơn. Còn những em ít đọc sách, sự yếu kém trong bối cảnh ngôn ngữ và trí tuệ khiến lực học của em kém đi, trước những kiến thức càng ngày càng khó, trước những cuộc cạnh tranh càng ngày càng gay gắt, em càng cảm thấy lực bất tòng tâm, em càng ngày càng cảm thấy mình đuối sức, càng ngày càng mất tự tin, càng ngày càng không có hứng thú với việc học. Con người không thể dựa vào nghị lực và sự nâng đỡ về mặt lý trí một thời gian dài, chẳng mấy chốc các em sẽ tỏ ra sa sút, bắt đầu trốn tránh việc học một cách vô tình hay hữu ý – đây có thể chính là sự “càng ngày càng thiếu hiểu biết, càng ngày càng không thích học” ở con trẻ mà phụ huynh cảm nhận được.
    Để cho trẻ thông minh và học giỏi, cha mẹ đều cố gắng hết sức minh, từ lúc mang thai đã bắt đầu ăn cái nọ tẩm bổ cái kia. Chắc chắn chế độ dinh dưỡng có ảnh hưởng đến sự phát triển ở đại não của trẻ, nhưng cho dù ăn nhiều thứ tốt đến bao nhiêu, đều chỉ là một phép cộng. Ngoài một số rất ít trẻ em phi thường, tất cả những em sau khi sinh ra khoẻ mạnh, cuối cùng sự khác biệt về mặt trí tuệ giữa các em không nằm ở các nhân tố vật lý hay sinh lý này, mà nằm ở giáo dục vỡ lòng. Phương pháp quan trọng nhất của hoạt động khai sáng trí tuệ chính là đọc sách, đó là một phép nhân, có thể khiến trí tuệ của trẻ tăng theo cấp số nhân.
    Một số giáo viên và phụ huynh không coi trọng việc đọc sách ngoài giờ học của trẻ, là do họ luôn lo rằng, chỉ riêng việc hoàn thành chương trình học ở trường trẻ đã bận lắm rồi, thi đạt điểm cao là điều quan trọng nhất, việc đọc sách ngoài giờ học vừa lãng phí thời gian vừa ảnh hưởng đến học hành, không đáng phải làm. Suy nghĩ này giống như việc, tôi đang nóng lòng đi từ Cáp Nhĩ Tân đến Quảng Châu để tham gia một hội nghị, làm gì có thời gian đợi chuyến bay sau bốn tiếng đồng hồ nữa, tàu sắp chuyển bánh rồi, tôi buộc phải đi tàu thôi - dường như là như vậy, thực tế là sai lầm.
    Một nắm hạt giống xuống đất, có hạt nhận được lượng nước thích hợp và nguồn ánh sáng dồi đào, có hạt vừa khô hạn vừa không có ánh nắng mặt trời, cuối cùng sẽ khác nhau rất lớn. Đọc sách chính là nguồn nước và ánh sáng của trí tuệ.
    Tôi đoán sẽ có một câu hỏi được đặt ra, lẽ nào người thường xuyên đọc sách nhất định sẽ học giỏi ư, không đọc sách chắc chắn sẽ không tốt ư? Đương nhiên là không. Trong quá trình suy nghĩ một vấn đề hoặc miêu tả một hiện tượng chúng ta không thể tuyệt đối hóa nó.
    Nếu tất cả mọi “quy luật” trong văn hóa hoặc phạm trù xã hội đều giống như các định luật toán học hoặc vật lý phải có độ chính xác 100% mới được xác nhận là thành lập thì tất cả mọi quy luật xã hội đều không tồn tại, tất cả mọi cuộc đối thoại đều không thể tiến hành. Thế giới phức tạp như vậy, mỗi sự việc đều có hàng nghìn mối liên hệ với với các sự việc khác, vì thế cũng không thể nhìn nhận một cách cô lập bất kỳ một hiện tượng gì. Ví dụ kết luận “uống trà có thể phòng ngừa bệnh ung thư một cách có hiệu quả” và hiện tượng “người thích uống trà cũng vẫn bị bệnh ung thư” không xung đột với nhau, bởi vì có rất nhiều nguyên nhân gây ra bệnh ung thư, dùng cái thứ hai để phủ định cái thứ nhất sẽ không có ý nghĩa.
    Tôi không dám nói tất cả những đứa trẻ thích đọc sách chắc chắn đều học giỏi, nhưng tôi có thể khẳng định rằng, những đứa trẻ không bao giờ đọc sách ngoài giờ học hoặc rất ít khi đọc sách ngoài giờ học chắc chắn học sẽ không xuất sắc; Nếu so sánh một nhóm em thích đọc sách với một nhóm em không thích đọc sách ngoài giờ học, chắc chắn sự khác biệt giữa các em trong việc học sẽ rất rõ rệt.
    Trong trường cấp hai thường có một hiện tượng gọi là “học lệch”, dường như là một sự thách thức đối với mối quan hệ giữa việc đọc sách và lực học nói đến ở đây. Đặc biệt là một số em trai, thích học toán, lý, hóa nhưng không có hứng thú với các môn học xã hội như văn, tiếng anh, cũng rất ít khi đọc sách, nhưng điểm toán, lý lại thường rất cao.
    Tôi đã từng gặp một vị phụ huynh của một em học sinh cấp hai, thậm chí chị còn rất mừng vì chuyện con chị học toán, vật lý rất giỏi, nhưng không thích học văn, có lẽ là do cảm thấy như thế chứng tỏ con chị thông minh. Tôi nghĩ, nếu con chị chỉ không thích môn văn, nhưng lại đọc rất nhiều sách ngoài, chị có thể tự hào, chứng tỏ tiềm lực của con chị vẫn rất lớn; Nhưng nếu con chị rất ít đọc sách, ghét môn văn là do khả năng học văn kém, thì đó là một chuyện khá phiền phức, e rằng một ngày nào đó các môn toán, lý sẽ bị ảnh hưởng.
    Tôi có quen một thầy giáo dạy toán ở một trường điểm trong thành phố, thi đại học anh được điểm tối đa môn toán, điểm tối đa của môn văn là 150 điểm nhưng anh chỉ được 92 điểm. Lúc đầu anh rất thích môn toán, muốn làm một nhà toán học, đăng ký dự thi khoa toán trường Đại học Bắc Kinh, nhưng tổng số điểm không đủ, cuối cùng chỉ vào khoa toán của một trường đại học bình thường.
    Anh nói, qua mấy năm dạy học tôi mới thực sự cảm nhận được tầm quan trọng của môn văn. Hàng năm, trong số 10 em học sinh có điểm thi đại học cao nhất của trường anh, rất ít em học lệch, về cơ bản đều giỏi môn tự nhiên, giỏi cả môn xã hội. Anh nói hồi đó không thi được vào khoa Toán của trường đại học Bắc Kinh anh rất ấm ức, hiện giờ nghĩ lại mới thấy, kể cả có thi đỗ, rỗng kiến thức môn văn cũng sẽ ảnh hưởng đến việc học chuyên ngành bởi vì nếu so sánh chiều rộng và độ sâu của tư duy của mình với những người đọc nhiều sách sẽ thấy rất hạn hẹp.
    Vì thế, cho dù con mình là một thiên tài toán học đặc biệt, bạn cũng nên quan tâm đến việc đọc sách của con. Ví dụ khuyến khích con đọc vài cuốn sách viết về các nhà toán học, so với việc bắt con giải thêm hai cuốn sách toán, điều này có thể sẽ tốt hơn cho tài năng toán học của con bạn.
    Đương nhiên cũng có hiện tượng học lệch môn văn học rất tốt, bài tập làm văn làm rất hay, nhưng toán, lý, hóa lại học rất kém. Ví dụ nhà văn trẻ Hàn Hàn. Việc đọc sách dường như không giúp gì cho điểm thi của họ.
    Vấn đề này có thể lý giải như sau: có rất nhiều nguyên nhân khiến một người nào đó không thích các môn tự nhiên như toán, lý, thầy cô giáo, gia đình, tài năng bẩm sinh, bạn học… đều có thể trở thành nhân tố ảnh hưởng. Đương nhiên là việc đọc sách không thể thần thông quảng đại đến mức có thể giải quyết được mọi vấn đề, cứu vãn được mọi nhược điểm. Nhưng một điều có thể khẳng định là, điểm toán của em đó kém, không phải là do đọc sách gây ra. Những đứa trẻ như vậy, may mắn là các em thích đọc sách, cho dù có học đại học hay không, các em đều là người thông minh, đều có thể gặt hái được những thành công tương ứng. Nhìn nhận như thế, việc đọc sách đối với các em vẫn là một điều may mắn.
    Còn những học sinh không bao giờ chịu đọc sách ngoài giờ học hoặc rất ít khi đọc sách ngoài giờ học, toán, lý, hóa học kém, những môn xã hội học khá hơn một chút, tình trạng này của các em không gọi là “học lệch”, thực tế là các môn xã hội các em học cũng không giỏi. Ai gặp được người nào gần như không đọc sách ngoài giờ học đạt được thành tích xuất sắc trong các kỳ thi dành cho nhóm ngành xã hội? Những đứa trẻ này lại có sự khác biệt rất lớn so với trường hợp như Hàn Hàn.
    Chính vì thế, cho dù nói trên góc độ nào, đọc sách đều rất quan trọng. Từ đó có thể thấy, muốn để một đứa trẻ trở nên thông minh hơn thật đơn giản biết bao, hãy để cho trẻ đọc nhiều sách! Sách vở chính là một cây gậy thần, sẽ đem lại cho trẻ một ma lực trong việc học tập, có thể giúp cho trí tuệ của trẻ được phát triển. Những đứa trẻ thích đọc sách, chính là những đứa trẻ được gậy thần chạm vào, chúng thật may mắn biết bao!
     
    NMINHHCHAU thích bài này.
  8. hieudieu81

    hieudieu81 Thành viên tập sự

    Tham gia:
    25/8/2012
    Bài viết:
    3
    Đã được thích:
    0
    Điểm thành tích:
    1
    Ðề: Người mẹ tốt hơn là người thầy tốt

    Bán căn hộ chung cư Nam Trung Yên, nhà B10A, tầng 1002, DT 61 m2, 2 PN, PK, BC hướng ĐB, căn góc, ở ngay: giá 30tr/m2,
     
  9. cutyxinhxinh

    cutyxinhxinh Bắt đầu nổi tiếng

    Tham gia:
    19/7/2008
    Bài viết:
    3,470
    Đã được thích:
    740
    Điểm thành tích:
    823
    Ðề: Người mẹ tốt hơn là người thầy tốt

    Mẹ nó đọc và nhớ giới thiệu cho bạn bè xung quanh nhé. Hiện nay việc giáo dục con còn khá nhiều ngộ nhận, cha mẹ cần học hỏi kinh nghiệm của nhau để dạy con không vất vả mà hiệu quả.Thanks mẹ nó đã nghiên cứu.
     
  10. mekimbum

    mekimbum Thành viên tích cực

    Tham gia:
    31/5/2012
    Bài viết:
    664
    Đã được thích:
    202
    Điểm thành tích:
    83
    Ðề: Người mẹ tốt hơn là người thầy tốt

    hay quá,oánh dấu đọc dần để dạy con.
     
  11. Kút Kít

    Kút Kít Mẹ Nhím Sóc

    Tham gia:
    6/9/2010
    Bài viết:
    9,386
    Đã được thích:
    2,432
    Điểm thành tích:
    863
    Ðề: Người mẹ tốt hơn là người thầy tốt

    Hay quá, em đánh dấu tham khảo. Cảm ơn chủ top.
     
  12. cutyxinhxinh

    cutyxinhxinh Bắt đầu nổi tiếng

    Tham gia:
    19/7/2008
    Bài viết:
    3,470
    Đã được thích:
    740
    Điểm thành tích:
    823
    Ðề: Người mẹ tốt hơn là người thầy tốt

    Không làm người rừng mặc áo comle

    Trên ti vi có chương trình thảo luận có nên đánh con hay không. Khi hai phe “chủ trương đánh” và “phản đối đánh” tranh luận với nhau, tôi cảm thấy, vấn đề này đưa vào đây để thảo luận, bản thân đã là một chuyện đáng sỉ nhục – giống như 100 năm trước thảo luận vấn đề có nên áp dụng chế độ một vợ một chồng hay không, phụ nữ có nên bó chân hay không – vì nó đã trở thành một chủ đề gây tranh cãi, cho thấy xã hội hiện nay vẫn thờ ơ và cho phép cha mẹ “đánh con”.
    Văn minh nhân loại phát triển đến ngày hôm nay, nông nghiệp sẽ không quay trở lại thời đốt rừng làm nương, quân sự sẽ không quay trở về thời sử dụng cung tên, búa rìu, y học sẽ không tụt lùi về thời phù thủy làm phép, chỉ có giáo dục gia đình động một tí là quay về thời thô bạo, dã man. Trẻ sống trong cùng một thời đại nhưng ở các gia đình khác nhau, do sự khác biệt trong quan niệm giáo dục của cha mẹ, môi trường sinh thái giáo dục của họ đều có sự khác biệt rất lớn từ nguyên thủy đến văn minh.
    Đánh con là một hủ tục và một thói xấu. Một người lớn dùng vũ lực để chinh phục trẻ em, cho dù tài sản giàu có, địa vị hiển hách đến đâu, học vấn uyên thâm đến đâu, lý do đánh người đầy đủ đến đâu, đều là những biểu hiện của sự thiếu trí tuệ. Trong giây phút này, bạn tưởng rằng mình mạnh mẽ và chính nghĩa, thực ra là thiếu lý trí, cậy mạnh hiếp yếu; Trước mặt con trẻ yếu đuối, bạn hoàn toàn thất thủ về mặt tâm lý, chỉ có thể tìm sự cân bằng cho mình về mặt thể lực – sử dụng bạo lực dưới danh nghĩa của tình yêu, lúc này đây hành vi của bạn thô lỗ như vậy, chỉ là một người rừng mặc áo comle.
    Mọi người đều nói trẻ em hiện nay được nuông chiều từ bé, tưởng rằng con trẻ suốt ngày được ngâm trong đường mật, trên thực tế, hiện tượng bạo lực trong giáo dục trẻ em ở Trung Quốc hết sức nghiêm trọng. Năm 2007, hai giáo sư của trường Đại học Luật Trung Quốc đã tiến hành một cuộc điều tra với “hiện tượng bạo lực trong gia đình”, kết quả cho thấy, gần 2/3 trẻ em đã từng gánh chịu bạo lực gia đình. Trong số 498 sinh viên đại học được điều tra, 54% số người thừa nhận mình đã từng bị cha mẹ đánh trong giai đoạn học cấp một, cấp hai.
    Trước mặt kẻ yếu, dễ bộc lộ ra tính tình thật của một con người nhất. Rất nhiều người, trong mắt cơ quan, bạn bè, họ đều rất ôn hòa và có giáo dục, chỉ khi đứng trước mặt đứa con thân yêu nhất của mình, họ lại bộc lộ ra sự thô bạo một cách bất tự giác.

    Có một đôi vợ chồng, đều là đồng hương của tôi, hai người đều công tác ở công ty nổi tiếng tại Bắc Kinh, là dân văn phòng chính hiệu. Viên Viên nhà tôi và con trai họ tuổi xấp xỉ nhau. Điều từ lâu khiến họ không thể chấp nhận được là, tại sao con trai họ lại vô tích sự như vậy. Khi ngồi nói chuyện với nhau, họ luôn than thở thành tích học tập của con mình kém, ý thức kỷ luật kém, tính tình nóng nảy, ngưỡng mộ tôi có cô con gái ngoan, nói số họ hẩm hiu. Tôi biết họ thường xuyên đánh chửi con, luôn khuyên họ không nên đối xử với con như vậy, đồng thời nói với họ rằng con cái có được như ý hay không, không phải là dựa vào việc bốc xổ số để kiếm cái may mà có được, phải dựa vào giáo dục mới đào tạo ra con trẻ. Họ luôn tỏ ra không đồng tình, cho rằng tôi không ở trong chăn, không biết chăn có rận.
    Có một lần chị bạn đồng hương đó nói chuyện hồi con chị còn nhỏ, chị nói từ nhỏ con trai chị đã không chịu nghe lời, vào siêu thị đòi mua hết cái này đến cái khác, không mua sẽ nằm lăn ra đất ăn vạ. Chị rất bất bình nói: “chỉ vì chuyện này, không biết đã đánh nó bao nhiêu lần!” Nếu đã là “không biết đã đánh bao nhiêu lần”, chứng tỏ vấn đề này không được giải quyết triệt để. Mặc dù vì vấn đề này con trẻ phải chịu rất nhiều trận đòn, nhưng vẫn không có được một quan niệm đúng đắn, không hình thành nên sự lý trí, đứng giữa sự khuất phục và phản kháng không tìm được lối thoát, càng ngày con trẻ càng không biết đâu mà lần.
    Những vấn đề không thể giải quyết ở con trẻ, đằng sau chắc chắn phải có phương pháp giáo dục của cha mẹ. Đánh chửi là một phương pháp mà các bậc phụ huynh áp dụng nhiều nhất và áp dụng thành thạo nhất, nhưng nó cũng là cách giải quyết vô hiệu quả nhất, mang tính phá hoại nhất.
    Mỗi đứa trẻ đều có những lúc “không chịu nghe lời”. Tôi tin rằng sự “không chịu nghe lời” của mỗi đứa trẻ đều không cần phải sử dụng biện pháp đánh chửi để giải quyết.
    Tôi cũng đã từng gặp nhiều em vào siêu thị đòi mua đồ. Còn nhớ khi Viên Viên 3, 4 tuổi, một lần cùng tôi vào siêu thị, cô bé muốn mua một loại đồ uống rất màu mè. Có lẽ là do cô bé nhìn thấy có bạn nhỏ khác uống cái này, trong khi tôi lại kiên quyết phản đối. Tôi nói với cô bé bằng giọng rất quả quyết rằng cái này không thể mua, không vệ sinh, bất cứ lúc nào cũng không được uống cái này. Lúc đó cô bé rất tức mẹ vì chuyện này, không chịu rời khỏi chỗ đó, cuối cùng nằm lăn ra đất ăn vạ.
    Tôi không tức giận, coi như chuyện cô bé nghịch cát lúc bình thường, đợi bé như không có chuyện gì xảy ra. Trong quá trình này tôi vẫn ngó nghiêng các mặt hàng khác, nói chuyện với người bán hàng. Thấy tôi không tức giận, không để tâm đến hành động của bé, Viên Viên càng khóc hăng hơn.
    Nền nhà rất lạnh, cũng rất bẩn, quần áo của Viên Viên đã lấm lem hết, mọi người đi qua đều nhìn cô bé. Tôi bình thản đứng, không sốt ruột, đợi đến khi cô bé hết khóc, tôi lại ngồi xuống, hỏi với giọng thương lượng, chúng ta đi chứ? Thấy tôi tỏ ra quan tâm, Viên Viên lại bắt đầu khóc, tôi lại đứng dậy như không có chuyện gì xảy ra, đi lại trước mặt cô bé chờ đợi.
    Mấy lần như vậy, cô bé không còn hào hứng nữa, tôi lại ngồi xuống mỉm cười hỏi, xong chưa, đi được chưa con? Ý thức ra được rằng có ăn vạ nữa cũng vẫn thế, Viên Viên liền ngoan ngoãn đứng dậy. Tôi kéo tay con, vui vẻ bước đi như không có chuyện gì xảy ra.
    Tôi không phê bình Viên Viên câu nào, cũng không giải giải phân tích gì thêm, vì lí do đã nêu ra rồi. Sau lần này Viên Viên không còn nhắc đến đòi mua loại đồ uống đó nữa. Hơn nữa, tất cả những cái tôi trả lời một cách kiên quyết không mua, cô bé sẽ không đòi hỏi nữa, rất nghe lời.
    Đối phó với trẻ thực ra đơn giản biết bao, cần gì phải động đến việc đánh chửi. Mỗi lần xung đột nhỏ đều là một cơ hội học tập của chúng, cha mẹ giải quyết một xung đột nhỏ một cách kiên nhẫn và chân thành, cũng chính là giải quyết được hàng loạt vấn đề về sau.
    Đánh chửi là biện pháp tồi nhất trong giáo dục, tôi không bao giờ tin rằng những người rêu rao tư tưởng “không đánh không nên người”, “roi vọt cho người con hiếu thảo” lại thực lòng nghĩ như vậy. Phương pháp giáo dục dã man này thực ra hoàn toàn không có “yếu tố” giáo dục nào, nó chỉ giúp cha mẹ trút cơn thịnh nộ mà thôi.
    Sau đó lại có một lần, anh bạn đồng hương này của tôi trong lúc vô tình lại nói đến chuyện gần đây lại đánh cho cậu con trai đang học cấp hai một trận, vì cậu con làm mất chiếc xe địa hình nhập khẩu hơn 1.000 NDT vừa mới mua xong, xe mới đi được một tháng.
    Haizz, đây cũng là lý do để đánh con ư. Lúc này đây tôi nghĩ đến chuyện, tôi vừa mới bỏ ra 7.000 NDT để mua một chiếc máy quay phim, ống kính liền bị Viên Viên làm vỡ, thay một cái ống kính phải mất 2.000 NDT, trong khi tôi không nói cô bé câu nào. Thậm chí ngay cả câu nhắc nhở như “lần sau phải chú ý” cũng không có. Trong tích tắc làm vỡ, con trẻ đã nhìn thấy tôi buồn biết bao, bản thân cô bé cũng rất buồn, thế là đủ rồi. Lẽ nào vì tôi không nhắc nhở và cảnh cáo cô bé một câu, lần sau cô bé sẽ không biết để cẩn thận. Cha mẹ không nên nói những lời thừa, con trẻ mới nghiêm túc tiếp thu những câu nói hữu dụng của bạn.
    Con trẻ gây tai họa đều là vô tình, tại sao chúng ta không thể tha thứ cho sự vô tâm hoặc những sai phạm bất đắc dĩ của trẻ? Hơn nữa, sau khi gây ra tai họa trong lòng trẻ đã rất đau khổ rồi, cảm thấy xấu hổ. Sự đánh chửi của cha mẹ chỉ khiến chúng mất đi lòng tự trọng, cảm thấy người lớn yêu những đồ vật và số tiền mất đi hơn, trẻ sẽ cảm thấy cha mẹ không thông cảm cho mình, trong lòng xuất hiện tâm lý chống đối, đồng thời cũng mất đi cảm giác áy náy, xấu hổ - thường xuyên “giáo dục” con trẻ như vậy, làm sao chúng có thể không biến thành người càng ngày càng không chịu nghe lời, càng ngày càng bất cần?
    Tôi cười hỏi đùa anh bạn đồng hương này, lần trước anh mất điện thoại di động, hình như chiếc điện thoại đó rất đắt thì phải, về nhà vợ anh có đánh anh không? Anh biết tôi đang ám chỉ chuyện anh đánh con trai, cười nói: làm sao có thể đặt chuyện của tôi và cậu con lại với nhau được, nó là trẻ con, tôi là người lớn. Đánh nó là để nó nhớ, là tốt cho nó – trong giáo dục gia đình tồn tại rất nhiều kiểu logic phi lý như thế, đánh con thì nói là “vì muốn tốt cho con”, trút giận thì nói là “giáo dục con”. Đánh người lại còn nói đây là “yêu nên cho roi cho vọt”, để người bị đánh còn phải cảm kích – thật là phi lý!

    Đứng trước một người vị thành niên, văn minh lớn nhất của người lớn chính là đứng trên góc độ của con trẻ, cố gắng hiểu được những điều trẻ nghĩ trẻ làm, giáo dục, định hướng cho trẻ bằng phương pháp mà chúng sẵn lòng tiếp nhận. Bạn buộc phải coi trẻ là một “con người” để đối xử bình đẳng, chứ không phải coi là một “con người yếu đuối” để chinh phục.
    Đương nhiên phụ huynh không phải là thánh nhân, cũng sẽ có sự bột phát trong suy nghĩ vì những vấn đề liên quan đến con trẻ. Nhưng chúng ta nhất thiết không được thích gì là làm, phải học được cách kìm chế tinh thần của mình trước mặt con trẻ, không thể lúc vui thì chiều con lên tận trời xanh, không vui liền đánh chửi thỏa thích. Cha mẹ phải xác định được rằng: bất kể con lớn bằng nào, trong bất cứ thời điểm nào, vì bất cứ nguyên nhân nào, đều không được đánh chửi trẻ. Cần nhớ rằng, phàm là những vấn đề có thể giải quyết thông qua biện pháp đánh chửi, thông qua phương pháp giáo dục, thái độ ôn hòa cũng có thể hoàn thành.

    Đánh chửi con trẻ cũng có thể hình thành nên một thói quen, khi đã hình thành, cũng sẽ không dễ sửa.
    Một vị phụ huynh của em học sinh đang học cấp một đến gặp tôi để tư vấn. Chị thường xuyên đánh con. Chị nói với tôi rằng, mỗi lần đánh con xong đều vô cùng hối hận, nhưng tính tình nóng nảy, cứ gặp chuyện gì mà con làm chị bực mình, liền không kìm chế được. Sau khi gợi mở ra một số điều có liên quan, tôi đã hỏi một số câu khá kích thích chị, hỏi chị xem có thể thành thật trả lời những câu hỏi sau không: khi lãnh đạo cơ quan làm chị tức giận, chị có chửi ông ta không? Khi anh chị em hoặc đồng nghiệp của chị khiến khi không vui, chị có ra tay đánh họ không? Thực ra, khi chuẩn bị thực hiện một hành động gì, trong tích tắc con người đã phán đoán ra được kết quả. Nếu phụ huynh nói không kìm chế được tính nóng của mình trước mặt con trẻ, vì trong lòng chị đã biết rất rõ rằng, đánh con trẻ một trận, vừa được hả giận, đồng thời trẻ sẽ không làm gì được mình. Trước mặt con trẻ, chị là nhân vật có quyền uy, là người chủ, chị không phải quan tâm đến hậu quả của việc đánh người, chính vì thế chị thường “không kìm chế được”.
    Mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình là một mối quan hệ sâu sắc nhất trong cuộc đời mỗi con người, những điều cảm nhận được trong mối quan hệ này, hoặc tốt hoặc xấu, đều sẽ để lại ấn tượng và ảnh hưởng suốt đời cho con trẻ. Tôi đoán rằng vị phụ huynh trên cũng đã từng gặp không ít hành động bạo lực gia đình khi còn nhỏ.
    Nếu một đứa trẻ từ nhỏ đã bị đánh, mặt dù bản thân anh ta chính là người bị hại của giáo dục bạo lực gia đình, nhưng sau khi lớn lên rất có khả năng anh ta sẽ dùng chính phương pháp này để đối xử với con cái mình, cũng sẽ không quan tâm đến cảm nhận của con trẻ. Không phải anh ta không yêu thương con mình, mà là không biết yêu, thiếu khả năng yêu. Thường nghe người khác nói rằng: tính nết tôi nóng nảy, hưởng gen di truyền từ cha mẹ. Dường như cái “tính nết” này mang theo từ bụng mẹ. Trên thực tế “tính nết” không phải được di truyền theo dòng máu, mà là sự truyền tải về tâm lý xuất phát từ những trải nghiệm đối với cuộc sống.
    Nhà giáo dục Liên Xô Vasyl Olexandrovych Sukhomlynsky nói, “lớn tiếng quát mắng, là một nét đặc trưng cơ bản rất tệ trong mối quan hệ giữa con người với con người. Tất cả những nơi xuất hiện những hành động lớn tiếng trách mắng, sẽ có những hành vi thô lỗ và hiện tượng thờ ơ trong tình cảm. Những đứa trẻ được giáo dục từ những lời trách mắng lớn (trong gia đình còn có những cú đấm), mất đi khả năng cảm nhận được tình cảm tinh tế nhất của người khác, chúng không nhìn thấy cũng không cảm nhận được cái đẹp ở xung quanh, chúng vô cùng lạnh lùng, lãnh đạm, không hề có lòng thương, trong hành vi của chúng có lúc sẽ xuất hiện biểu hiện đáng sợ nhất ở con người – sự tàn nhẫn” .
    Một người bạn gái học cùng với tôi, mọi phương diện như công việc, quan hệ với mọi người... đều rất xuất sắc, nhưng lại thường xuyên đánh chửi con ở nhà. Một lần chúng tôi nói chuyện với nhau, khi nhắc đến người cha của mình, chị chỉ trích rất nhiều điểm xấu ở ông. Hồi nhỏ cha chị rất hay đánh chị. Chị cảm thấy những lý do mà ngày trước ông đánh chị đều rất vô lý, chị thực sự coi thường, thậm chí căm thù những hành động của ông. Sau đó chúng tôi lại nói chuyện đến con của chị, chị lại chỉ trích con chị không ra gì, kể ra một loạt những chuyện đáng đánh của con. Khi tôi nói rằng thái độ đối với con của chị bắt nguồn từ sự thô bạo của cha chị, chị liền phản đối ngay. Nói chị không giống với người cha của mình, cha chị đánh chị một cách rất vô lý, còn việc chị đánh con trai đều có lí do cả.
    Đúng vậy, hồi còn nhỏ nhà chúng ta chủ yếu thiếu lương thực, chính vì thế con nấu cơm khê sẽ bị ăn đánh. Hiện nay chắc chắn trẻ em sẽ không bị đánh vì chuyện này, nguyên nhân khiến chúng bị đánh có thể là do bài thi làm không tốt hoặc lên Internet– nhưng đây có gì là khác biệt đâu? Thực ra chị bạn này và người cha của chị đều vì cùng một nguyên nhân mà đánh con, tức con trẻ làm mình không vui. “Phương pháp giáo dục” chung của họ đối với con trẻ chính là nắm đấm. Xét về vấn đề tu dưỡng đạo đức của phụ huynh, thực ra họ rất giống nhau.

    Đánh chửi con có thể sẽ giải quyết được một vấn đề nhỏ trước mắt, nhưng lại gây tai họa ngầm lớn cho quá trình trưởng thành của trẻ, vết thương sẽ bám theo trẻ suốt đời. Những đứa trẻ thường xuyên bị đánh, thể xác và tinh thần của chúng đều bị tổn thương. Điều mà chúng cảm nhận được từ phía phụ huynh là nỗi sỉ nhục, là sự tự ti, khiến chúng học được cách đối xử thô bạo, kích động tâm lý phản nghịch trong chúng. Giống như khi gặp lạnh, người ta sẽ sởn gai ốc vậy, trẻ sẽ để xảy ra hàng loạt sự thay đổi về mặt tâm lý và sinh lý.
    Nhà giáo dục người Italia, tiến sĩ Maria Montessori nói: “khiếm khuyết của mỗi loại tính cách đều là do trẻ em phải chịu sự đối xử sai lầm nào đó hồi còn nhỏ gây ra” .
    Phương thức đánh chửi chắc chắn không thể khiến trẻ phát triển lành mạnh, chỉ có thể khiến tâm lý của chúng bị bóp méo. Một người bị tàn tật về mặt tâm lý, sẽ tệ hơn rất nhiều so với một người bị tàn tật về mặt sinh lý, hơn nữa đó còn là một điều hết sức đáng sợ. Năm 2008, nước Áo đã xảy ra một sự kiện chấn động toàn thế giới, khiến cả đất nước phải xấu hổ, một người cha tên là Josef Fritzl đã giam cầm con gái ruột của mình trong căn hầm không có cửa sổ dưới nhà mình 24 năm, ông này đã cưỡng hiếp con gái và khiến cô gái này sinh ra 7 đứa con. Người đàn ông này còn ngược đãi mẹ ruột của mình, giam bà trên tầng, thường xuyên để bà phải nhịn đói mặc rét, cho đến khi chết đi. Tại sao xã hội hiện đại lại còn tồn tại những “người rừng khủng khiếp” như vậy? Một số bài báo mà các phương tiện thông tin đại chúng moi ra đã có thể giải thích được vấn đề: hồi còn nhỏ, Josef Fritzl thường xuyên bị mẹ đánh đập và ngược đãi.
    Đây là một ví dụ cực đoan, cho thấy, giáo dục gia đình dị dạng sẽ gây ra hậu quả ác nghiệt như thế nào.
    Những đứa trẻ lớn lên trong môi trường gia đình hà khắc, sẽ trở nên tự ti, sống nội tâm, thiếu khả năng giao tiếp với mọi người, thiếu khả năng tự kiểm điểm và tự quản mình, tính tình nóng nảy, thậm chí sa đọa… Cũng có một số phản ứng về mặt sinh lý, như nôn mửa, đi ngoài, bệnh đường ruột, mất ngủ…
    Mỗi sự trải nghiệm thuở thiếu thời đều có thể để lại vết tích trong cuộc đời, đối với con trẻ không có “chuyện nhỏ”, mỗi chuyện nhỏ đều là chuyện lớn ảnh hưởng sâu sắc đến sự trưởng thành của trẻ. Mỗi chuyện nhỏ đều là nắm tuyết đầu tiên nắm trong lòng bàn tay, càng lăn càng biến thành một quả bóng tuyết lớn hơn, ảnh hưởng lớn đến tương lai – đồng thời cũng giống như cách ví von nói rằng, một con bươm bướm ở Nam Mỹ vỗ cánh, có thể sẽ gây ra một cơn gió lốc ở Bắc Mỹ.

    Đương nhiên trong cuộc sống hiện thực cũng có một số ví dụ chứng minh cho quan điểm “không đánh không nên người”.
    Năm 2005 tôi đọc được một bài báo trên mạng Internet, nói ở Thẩm Dương có một cô bé 13 tuổi, đạt được giải nhất trong một cuộc thi đàn piano thanh thiếu niên quốc tế, và thành tích này có được là nhờ cha cô bé đánh con 400 cái bạt tại trong ba năm trời. Đây dường như là một ví dụ “không đánh không nên người” điển hình, không biết nó sẽ khiến bao vị phụ huynh tin rằng dùng những cái bạt tai có thể thúc đẩy con “nên người”.
    Tuy nhiên, một đứa trẻ trung bình hai ba ngày lại bị ăn một cái bạt tai, đặc biệt là em gái, cô bé sẽ phát triển thành một con người như thế nào? Dấu vết của cái bạt tai hằn trên da sẽ nhanh chóng mất đi, nhưng vết thương lưu lại trong tâm hồn có mất được đi hay không? Cô bé phải trưởng thành, cô sẽ không chỉ là một “người chơi piano”, mà còn là người đóng rất nhiều vai trò. Với những vai trò đó, cô sẽ thể hiện một diện mạo như thế nào? Ví dụ này không đại diện cho một phương pháp giáo dục thành công, mà chỉ đại diện cho một cách làm nguy hiểm nằm dưới giá trị quan dị dạng. Nó dùng một thành tựu đơn lẻ, để đánh cược với sự hoàn thiện về nhân cách và hạnh phúc cả cuộc đời của con trẻ.
    Tôi từng gặp một người mẹ, chị nói một cách rất đắc ý với tôi rằng: con là phải đánh, thằng con tôi đó, chỉ cần đánh một trận, hoặc chửi cho một trận tơi bời là liền nghe lời ngay. Có thể khẳng định, người mẹ này chỉ có thể có được vẻ đắc ý này khi con trẻ còn đang trong độ tuổi vị thành niên, khi nhìn vào một sự việc cô lập, đồng thời khi chị không hề quan tâm đến niềm hạnh phúc của con. Vẻ đắc ý của chị không chân thực, cũng sẽ không thể kéo dài.
    Tôi còn quen một cô gái, rất xinh xắn, học hành xuất sắc, năng lực công tác tốt, xem ra tính cách cũng sôi nổi, hoạt bát. Dường như trên người cô không tìm được khuyết điểm gì. Chỉ có điều là từ trước đến nay đường ruột và dạ dày của cô không tốt, năm 20 tuổi đang học đại học thì bị thủng dạ dày cấp tính, suýt nữa thì mất mạng, dạ dày phải cắt đi một phần ba. Từ lâu y học đã phát hiện ra rằng, bệnh dạ dày mãn tính có liên quan đến tinh thần tiêu cực và sức ép của con người. Từ căn bệnh của cô gái và một số đặc điểm tính cách thỉnh thoảng bộc lộ ra, tôi đoán rằng chắc chắn hồi nhỏ cô phải chịu sức ép tâm lý rất lớn, có vết thương tâm lý. Quả nhiên, sau đó có một lần chúng tôi nói chuyện với nhau, cô gái bảo từ nhỏ mẹ cô đã đánh cô, đánh rất quyết liệt. Ví dụ có một lần sau khi tan học cô đến cơ quan mẹ để lấy chìa khóa nhà, lúc về quên chào cô bạn cùng phòng với mẹ. Chỉ vì chuyện nhỏ này mà mẹ cô nửa đêm đi làm về, lôi cô từ chăn ra, đánh một trận tơi bời. Cô nói lúc đó cô đang ngủ rất ngon, tự nhiên lại bị đánh, không biết là vì sao, và những chuyện tương tự như thế xảy ra rất nhiều lần.
    Có lẽ là do muốn giữ thể diện cho mẹ, cô gái nói không trách gì mẹ, thậm chí nói chính vì sự nghiêm khắc của người mẹ mà cô mới được như ngày hôm nay. Tôi phát hiện ra cô gái ăn liên mồm các loại đồ ăn vặt, đặc biệt là những đồ ăn khó tiêu hóa. Sau khi cắt dạ dày không lâu, bất chấp lời dặn của bác sĩ, cô vẫn ăn uống vô độ, lại để chảy máu dạ dày, một thời dài không được ăn cơm, đến khi khá hơn được một chút, lại bắt đầu ăn vô độ. Tôi khuyên cô nên giảm ăn vặt, cô liền nói mình thường xuyên không vui, ăn vặt giảm bớt được sức ép tâm lý, chính vì thế cũng mặc kệ - cô gái rắn rỏi này, thực sự để mình gánh hết mọi sự đau khổ, đồ ăn vặt đã biến thành liều thuốc giảm đau về tâm lý cho cô từ bấy lâu nay. Tôi không biết sau khi mẹ cô biết được mối quan hệ nhân quả giữa các sự việc này, khi nghĩ đến sức khỏe của con gái, có còn tự hào được nữa hay không?

    Rất nhiều người quả quyết rằng cần phải đánh con trẻ, lý do là bản thân anh ta từ nhỏ cũng bị đánh, đồng thời anh ta phát triển không đến nỗi tồi. Trong các tài liệu, cũng thường xuyên gặp một số người thành đạt nói rằng vì bị đánh mà họ trở nên hiểu biết hơn. Tôi không nghi ngờ tính chân thực của việc họ bị đánh và tính chân thực trong sự thành công của họ, nhưng không cho rằng giữa hai yếu tố này có mối quan hệ nhân quả.
    Đúng là có những người sau khi bị đánh một trận có rất nhiều thay đổi, nhưng động lực tạo ra sự thay đổi đó không phải là chuyện anh ta bị đánh, mà là một số yếu tố đã được tích tụ lâu ngày và tương đối toàn vẹn, sở dĩ trận đánh chửi này đạt được kết quả như mong muốn, khiến một người thức tỉnh, cũng chính là do “sự ngẫu nhiên” này, nếu hành vi đánh chửi diễn ra thường xuyên, còn có tác dụng nữa hay không?
    Trước đây tôi đã từng đọc được một bài báo, viết rằng một đứa trẻ sau khi chào đời mãi vẫn không biết nói, một hôm đứa trẻ này không may bị rơi xuống một cái giếng khô, lập tức kêu lên “cứu với”, từ đó trở đi thì biết nói – một sự trùng hợp ngẫu nhiên cũng phải có một số điều kiện gì đó mới thực hiện được. Nói đánh chửi có thể giúp một người nên người sẽ chẳng khác gì nói đẩy người xuống giếng khô có thể chữa được bệnh câm – điều này không thể thành lập mà là sự quy kết nguyên nhân không có căn cứ.
    Giáo dục bằng bạo lực có thể khiến con trẻ trở nên phục tùng, nhưng không giúp trẻ trở nên thông minh và hiểu biết; Có thể khiến trẻ trở nên nghe lời, nhưng sẽ không thể giúp chúng trở nên tự giác và có chí tiến thủ - giáo dục bằng bạo lực có thể thu được một số kết quả tạm thời, bề ngoài, nhưng nó phải trả giá bằng sự sa đọa và suy sụp của con trẻ. Dùng biện pháp đánh chửi để bắt con trẻ tiến bộ trong học hành, kết quả chỉ có thể khiến trẻ chán ghét việc học; Dùng hành vi đánh chửi để bắt trẻ nghe lời, con trẻ sẽ trở nên lì lợm, cố chấp hơn; Dùng thủ đoạn đánh chửi để bắt trẻ làm người tốt, tâm lý của trẻ sẽ trở nên bất thường, biến thái mà thôi.

    Khi phân tích sự thành công và thất bại của một người, người ta thường quen với việc bắt tay từ góc độ và bối cảnh vĩ mô. Trên thực tế, những đứa trẻ lớn lên trong một hình thái văn hóa chung và chịu sự ảnh hưởng của một phương châm giáo dục chung, sở dĩ sau khi trưởng thành, giữa chúng có sự khác biệt lớn về mặt đạo đức, nhân cách và năng lực, là do môi trường sinh hoạt quan trọng nhất của chúng - gia đình, thái độ nuôi dạy của cha mẹ - người thầy vỡ lòng đầu tiên trong cuộc đời chúng không giống nhau.
    Một người có phẩm chất đạo đức tốt, chúng ta không phủ nhận là do sự nỗ lực của cá nhân anh ta và sự đào tạo của xã hội, nhưng chúng ta cũng đừng quên trao cho người nuôi dưỡng anh ta từ nhỏ một tấm huy chương.
    Ngược lại với điều này, một số tội phạm, đặc biệt là những tội phạm hình sự, cha mẹ của anh ta không có lý do gì để đáng được thương hại. Mặc dù về mặt chủ quan, cha mẹ anh ta không có ác ý dẫn con mình vào con đường tội lỗi, cho dù là kẻ xấu cũng vẫn mong con mình trở thành một người tốt. Nhưng phương pháp nuôi dạy thô bạo của họ đã bóp méo tâm hồn con trẻ, lời nói và hành động của chính bản thân họ đã dạy cho con trẻ cách đối xử tệ bạc với người khác như thế nào.
    Nếu chỉ quy kết hành vi phạm tội của một số người nào đó cho xã hội, thời đại, hoặc nhà trường, thì chẳng khác gì tung roi vào không khí, không thể tìm ra căn nguyên của vấn đề, không thể đốc thúc phụ huynh kiểm điểm lại hành vi của mình. Xét về tính kế thừa và tính tiếp nối của sự phát triển nhân cách, cha mẹ của mỗi một phạm nhân đều nên sám hối trước con mình, sám hối trước xã hội và nhân loại.

    Đừng nên vì con trẻ biết nghe lời mới yêu con, đừng nên vì trẻ đạt được một thành tích nào đó mới khen ngợi trẻ, càng không nên vì chúng không làm mình toại nguyện mà đánh chúng. Tình yêu của cha mẹ cần phải vô điều kiện, sự tôn trọng đối với con trẻ cũng phải là vô điều kiện.

    Qua sách vở và những người xung quanh, chúng ta có thể thấy được rằng, phụ huynh của những đứa trẻ xuất sắc, thường là những người rất dân chủ, gặp chuyện gì đều có thể bình tĩnh, ôn hòa cùng trẻ bàn bạc cách giải quyết, họ rất coi trọng phương pháp – thái độ cơ bản nhất là tôn trọng con, thưởng thức con. Kể cả khi con phạm lỗi cũng chỉ bàn riêng đến việc đó, không lôi ra các vấn đề khác, đương nhiên, càng không thể đánh chửi. Kết quả mà họ đạt được chính là, con cái họ dường như rất hiểu biết, không cần họ phải lo lắng, mất nhiều công sức.
    Nhà giáo dục kiệt xuất người Liên Xô Makarenko nói: “Ngay từ đầu, chế độ sinh hoạt gia đình đã được phát triển một cách hợp lý, xử phạt sẽ không còn cần thiết nữa. Trong gia đình tốt, mãi mãi sẽ không bao giờ có cảnh xử phạt, đây chính là con đường giáo dục đúng đắn nhất” .

    Luật pháp của một số nước Âu Mỹ nghiêm cấm việc đánh con. Sở dĩ tình trạng đối xử vũ phu với con ở Trung Quốc vẫn còn khá phổ biến, trước hết là do ảnh hưởng của quan niệm truyền thống, cho rằng cha đánh con là chuyện thiên kinh địa nghĩa; Thứ hai là do thiếu sự trói buộc về mặt pháp lý.
    Hiện nay Trung Quốc có một số đạo luật bảo vệ thiếu niên nhi đồng, nhưng đều là một số khái niệm sơ bộ, không mang tính bắt buộc. Đánh con được cho là việc riêng của gia đình, không cần người khác phải can thiệp; Chỉ cần không đánh con tàn tật, không đánh chết, sẽ không cần phải giải quyết trên góc độ luật pháp. Toàn xã hội hầu hết rất thờ ơ trước sự tổn thương về mặt tinh thần của vị thành niên, rất ít người cho rằng cha mẹ đánh chửi con là ngược đãi trẻ em. Đằng sau tấm mặt nạ của “yêu cho roi cho vọt”, chỉ có trẻ em mới cảm nhận được đó là sự gớm ghiếc, sự khủng bố.
    Tố chất của phụ huynh quyết định đến tố chất của các công dân tương lai, Chính phủ nên đẩy mạnh triển khai giáo dục gia đình, nâng cao tố chất giáo dục cho phụ huynh; Đồng thời cũng nên nhanh chóng lập pháp, nghiêm cấm hành vi đánh chửi trẻ em, tước đoạt quyền nuôi dạy của những bậc cha mẹ không đủ tiêu chuẩn. Ví dụ tước quyền nuôi dạy của những đứa trẻ bị ép phải bỏ nhà ra đi nhiều lần, chứ không phải là bắt trẻ lại để giáo dục một hồi, sau đó lại đưa về nhà.

    Không phải cứ mặc áo comle là biến thành người thanh lịch, không phải cứ sinh con ra là biết làm cha mẹ. Làm cha mẹ cần phải học, cần phải học cách yêu thế nào. Học cách yêu là một mệnh đề rất lớn, đòi hỏi phải học dần dần, bước đầu tiên đơn giản nhất chính là không đánh chửi con trẻ nữa, không làm người rừng mặc áo comle.
     
  13. nthien_2012

    nthien_2012 Thành viên nổi tiếng

    Tham gia:
    27/6/2011
    Bài viết:
    4,075
    Đã được thích:
    836
    Điểm thành tích:
    823
    Ðề: Người mẹ tốt hơn là người thầy tốt

    Vote cho bạn này!!!!!!!!!!!!!!!!
     
  14. cutyxinhxinh

    cutyxinhxinh Bắt đầu nổi tiếng

    Tham gia:
    19/7/2008
    Bài viết:
    3,470
    Đã được thích:
    740
    Điểm thành tích:
    823
    Ðề: Người mẹ tốt hơn là người thầy tốt

    “Chuyện riêng tư” của con gái
    Trái tim nhỏ bé vừa phải chứa đựng một sự thật thần kỳ, đồng thời buộc phải gánh vác trách nhiệm giữ điều bí mật liên quan đến tính mạng, đối với một đứa trẻ 7 tuổi, đây là một điều khó khăn và khổ sở biết bao.

    Một hôm, cô con gái Viên Viên 7 tuổi của thôi thấy ti vi bàn đến chủ đề
    chuyện riêng tư, liền hỏi thế nào là “chuyện riêng tư”. Tôi liền nói: “tức là điều bí mật của riêng mình và không thể kể cho người khác”. Cô bé hỏi tôi: “mẹ có chuyện riêng tư không?” Tôi nói có chứ. Bé lại hỏi tiếp: “Ba con có hay không?” Tôi nói chắc là cũng có chứ. Viên Viên định nói gì đó xong lại thôi. Tôi cười thầm trong lòng, không gặng hỏi chuyên gia này đang nghĩ g mà tiếp tục quay sang lau bàn. Một lát sau, nghe thấy cô bé khẽ nói một câu: “con cũng có chuyện riêng tư…”
    Tôi đứng thẳng người lên, chăm chú nhìn con, “thế thì con phải cẩn thận đấy, đừng để ba mẹ biết”. Viên Viên cũng nói rất nghiêm túc: “suốt đời con sẽ không nói cho ai biết, con cũng không nói với mẹ đâu”. Tôi cố gắng nhịn cười, “ngay cả mẹ mà cũng không muốn kể, xem ra chuyện riêng tư của con không nhỏ đâu nhỉ”. Nghe ra ý đùa trong câu nói của tôi, Viên Viên nói với vẻ không hài lòng: “chuyện riêng tư của con không phải là chuyện nhỏ đâu, lớn lắm”. Tôi hỏi lớn thế nào, cô bé dùng hai tay làm động tác to như một cái nhà hoặc to như bầu trời, cũng cảm thấy không so sánh được, liền nói với vẻ bực bội: “thôi mẹ đừng hỏi nữa, con không muốn nói chuyện này nữa đâu”.
    Tôi cầm giẻ lau đi vào nhà vệ sinh, đang giặt thì Viên Viên bước vào theo. Cô bé hỏi tôi bằng giọng bí hiểm, thăm dò: “mẹ, chuyện riêng tư của mẹ là gì?” Tôi nói: “chuyện riêng tư của mẹ cũng không thể nói cho ai được, nếu nói ra thì không còn là chuyện riêng tư nữa”. Cô bé càng tò mò hơn, bám riết lấy tôi bắt tôi kể. Tôi cũng không tìm ra được nội dung gì để đối phó cho qua chuyện, bèn nói: “Con kể chuyện riêng tư của con cho mẹ trước, rồi mẹ sẽ nói cho con”. Viên Viên dẩu môi, “không được, chuyện của con không nói được”. Tôi nói: “Chuyện của mẹ cũng không nói được”. Cô bé liền bắt đầu bầy nhầy, ôm ngang eo tôi mè nheo, “nói cho con đi, nói cho con đi”. Tôi muốn bịa ra một “chuyện riêng tư” để cô bé mau ra chỗ khác, bèn nói: “Mẹ sẽ nói cho con trước, sau đó con lại kể cho mẹ nghe nhé?” Với những gì mà tôi hiểu về Viên Viên, cô bé thường vui vẻ chấp nhận cuộc trao đổi này. Nhưng vừa nghe thấy vậy, cô bé vẫn không chịu, mà quay ra đọc sách. Điều này khiến tôi hơi bất ngờ, cô bé thà để bỏ đi cơ hội nghe “chuyện riêng tư” của tôi, chứ không chịu kể cho mẹ nghe “chuyện riêng tư” của mình. Có chuyện gì mà lại có thể khiến một cô bé kín như bưng trước sự dụ dỗ này?
    Tôi đang thắc mắc thì nghe thấy ông xã từ một phòng khách bước ra, trêu con gái: “Con kể điều bí mật của con cho ba nghe, chỉ có hai ta nói thầm với nhau thôi, không cho mẹ nghe thấy”. Đột nhiên Viên Viên nổi cáu, hai gót chân đập vào ghế sofa, “haizz, con vừa mới quên ba lại nhắc lại, không nhắc đến chuyện này nữa, được không ạ!”
    Tôi nhìn vẻ nổi cáu của Viên Viên, bước đến, ôm cô bé, nhìn vào mắt con hỏi: “Chuyện riêng tư của con là chuyện khiến con vừa nghĩ đến là cảm thấy không vui ư?” Cô bé nghĩ một lát, khẽ lắc đầu. Tôi hỏi: “Vậy thì, là chuyện vui ư?” Cô bé cũng lắc đầu, trông có phần nặng nề. Tôi nói: “Nếu con cảm thấy không vui, nói ra sẽ thoải mái hơn”. Cô bé nói: “Bình thường con cũng không sao cả. Những lúc con đi học, hoặc là trong lúc chơi, hoặc là lúc đọc sách sẽ không nhớ đến nó. Lúc nào nhớ đến thì con sẽ mau chóng làm việc khác”.
    Tôi và ông xã đưa mắt nhìn nhau.
    Tôi cố gắng nói bằng giọng thoải mái nhất: “Cả ba chúng ta đều nói ra chuyện riêng tư của mình nhé. Một gia đình không nên giữ bí mật với nhau”. Ba cô bé cũng hùa theo tôi. Nhìn thấy phe của hai chúng tôi, Viên Viên liền giãy giụa thoát ra khỏi lòng tôi, chạy đến góc cách chúng tôi xa nhất, vừa chạy vừa hét “con không nói, ba mẹ đừng hỏi nữa”, sau đó lại quay đầu nhìn chúng tôi như bị giật mình. Nét mặt, động tác của cô bé khiến tôi hơi giật mình, trí tò mò lại nổi lên.
    Một tuần sau đó, chúng tôi vẫn băn khoăn không biết có nên làm rõ “chuyện riêng tư” của con gái hay không. Vừa sợ xét hỏi ráo riết quá làm tổn thương lòng tự trọng của con, nhưng rồi lại lo ngại nếu có chuyện gì đó cần sự giúp đỡ của cha mẹ thì sao. Tôi có linh cảm rằng, chuyện này không nói được với ba mẹ, nhưng lại khiến cô bé phải để tâm, đồng thời là “chuyện riêng tư” “rất lớn” khiến cô bé cảm thấy nặng nề, có sức ép về tâm lý đối với bé. Tôi lại thăm dò nhắc lại một lần nữa, vừa phát hiện ra tôi có ý định hỏi gì đó, Viên Viên liền chạy đi ngay. Điều này càng khiến chúng tôi coi trọng hơn. Tôi và ông xã bàn với nhau mấy lần, vẫn cảm thấy không yên tâm, liền nghĩ cách giăng bẫy hòng dụ con khai ra.

    Một hôm, trong bữa ăn trưa, chúng tôi nói chuyện với nhau, tôi nói với Viên Viên rằng: “mẹ và ba đã trao đổi “chuyện riêng tư” với nhau rồi. Cô bé trợn tròn mắt, “thật ạ?” rồi nhìn sang ba, ba gật đầu. Viên Viên có vẻ ghen tị, “chỉ có ba mẹ nói thầm với nhau, không cho con biết”. Tôi nói: “ba mẹ đang chuẩn bị nói với con”. Mắt cô bé sáng lên, hào hứng, sốt sắng hỏi tôi: “mẹ, chuyện riêng tư của mẹ là gì ạ?” Tôi liền kể “chuyện riêng tư” của mình ra một lượt. Trước yêu cầu của con gái, ông xã cũng nói ra “chuyện riêng tư” của mình. Nghe xong, Viên Viên tỏ ra khá hài lòng, nói với vẻ đầy ẩn ý: “chuyện riêng tư của ba mẹ đều là chuyện tốt…” Chúng tôi liền tranh thủ cơ hội tấn công luôn, “Nhà mình không nên giữ bí mật gì cả, nếu cả nhà không có lòng tin với nhau, thì chúng ta còn tin tưởng được ai chứ, con bảo có đúng không? Ai có chuyện vui, nói ra mọi người đều vui; Nếu có chuyện buồn, nói ra chia sẻ với nhau, cùng nhau giải quyết, con bảo thế có đúng không?” Viên Viên nghe ra được dụng ý của chúng tôi, lẩm bẩm: “Nếu như con nói với ba mẹ, cũng sẽ không tốt cho ba mẹ”. Chúng tôi vội nói: “Ba mẹ không sợ, quan trọng là sợ con bị tổn thương”. Cô bé nói: “Con không nói sẽ không bị tổn thương, nói ra mới bị tổn thương”. Chúng tôi hỏi vì sao, cô bé ngần ngừ trong giây lát, đột nhiên lại nổi cáu, “hai ngày hôm nay con đang không nghĩ về chuyện này, ba mẹ vừa nhắc, con lại phải nhớ đến…” Rồi cô bé không chịu ăn cơm nữa, để thừa lại nửa bát cơm rồi rời bàn. Điều này khiến tôi và ông xã cũng thấy mất cả ngon.
    Ăn cơm xong, tôi không rửa bát ngay mà bế Viên Viên đang ngồi trên ghế sofa lên đùi mình, nói bằng giọng nghiêm túc với cô bé: “Mẹ cảm thấy, điều bí mật của con không phải là chuyện tốt, mẹ rất sợ nó sẽ làm tổn thương đến con, con nói ra có được không?” Cô bé lặng lẽ lắc đầu. Tôi nói: “Con chỉ nói với một mình mẹ thôi, không cho người khác biết nữa được không?” Ông xã vội giả vờ đi vào phòng ngủ lên giường ngủ. Viên Viên vẫn lắc đầu. Tôi nói: “con còn quá nhỏ, rất nhiều chuyện chưa đủ khả năng xử lý, nếu như con có chuyện mà không nói ra cho mẹ nghe, chẳng may chuyện này làm tổn thương con thì con làm thế nào, mẹ không biết sẽ không có cách nào giúp con cả”.
    Viên Viên nói: “Nói ra mới là gây tổn thương mẹ ạ, không nói sẽ không sao cả”. Tôi hỏi, tại sao? Cô bé trả lời với vẻ bất lực: “dù thế nào cũng không thể nói ra”. Vừa nói vừa đòi thoát khỏi lòng tôi, tôi liền ôm chặt con gái, dồn cô bé đến nước không kể không được, đồng thời vừa nhẹ nhàng, vừa nghiêm giọng nói: “Nói ra đi, nói cho mẹ nghe, có được không?”
    Viên Viên cúi đầu im lặng, vân vê cục tẩy trong tay, có thể nhận ra cô bé đang đấu tranh tư tưởng rất quyết liệt. Tôi không dám lên tiếng, lặng lẽ chờ đợi. Bầu không khí vô cùng căng thẳng, tôi chỉ mong sự căng thẳng này có thể giúp con gái trút ra được bí mật của mình. Cô bé dùng cục tẩy để giảm bớt sức ép, kéo dài thời gian im lặng, đến khi cảm thấy bầu không khí đã dịu đi đôi chút, cô bé lại tìm cách giãy ra, tôi lại ôm chặt bé, lại giảng giải cho bé hiểu vấn đề. Trước sự kiên trì của tôi, mấy lần bé định nói gì xong lại thôi, nhìn tưởng đã chuẩn bị nói ra rồi, lại ngập ngừng dừng lại. Tôi không hiểu cô bé đã gặp phải chuyện gì mà khó mở miệng như vậy. Sự ngoan cường của bé khiến tôi vô cùng kinh ngạc.
    Chúng tôi cứ giằng co như vậy hết lần này đến lần khác, một tiếng đồng hồ đã trôi qua.
    Bạn gái hàng xóm đến gõ cửa, gọi Viên Viên đi học. Viên Viên nhảy ngay xuống đất, vừa nói “mẹ ơi con đi học đây!” vừa chạy ra cửa. Một nỗi lo lắng trào dâng trong lòng tôi. Trong lúc quay đầu chào tôi, chắc chắn là có cái gì trong mắt tôi làm cô bé cảm động, khiến cô bé cảm thấy không nỡ lòng, trong tích tắc cuối cùng, đột nhiên cô bé lại thoả hiệp, nói: “mẹ ơi, tối đi học về con sẽ nói cho mẹ biết được không?” Tôi gật gật đầu. Cô bé tung tăng chạy xuống dưới, ông xã từ phòng ngủ đi ra, thắc mắc, “người bé bằng bàn tay, có chuyện gì mà bí hiểm như thế nhỉ?”

    Buổi chiều tôi đến trường gặp cô chủ nhiệm tìm hiểu tình hình học hành thời gian gần đây của Viên Viên, biết mọi việc ở trường của cô bé đều rất tốt, không có chuyện gì cả. Nhưng tôi vẫn lo lắng, thậm chí lo lắng buổi chiều hôm nay không biết có chuyện gì xảy ra hay không. Đợi mãi mới đến giờ Viên Viên tan học, tôi quan sát thấy tinh thần của con không có gì khác với ngày thường, mới yên tâm được phần nào. Nhưng dũng khí xét hỏi của tôi đã vơi đi rất nhiều. Vẻ nhượng bộ mà Viên Viên thể hiện ra lúc trưa khiến tôi cảm thấy xấu hổ, chính vì thế tôi không sốt sắng hỏi con, vẫn chào con như bình thường, vào bếp. Cô bé cũng bật ti vi lên xem phim hoạt hình như mọi bận.
    Trước giờ ăn tối có chút thời gian trống, xem xong ti vi Viên Viên chơi đồ chơi. Tôi gọi cô bé vào phòng làm việc. Cô bé biết tôi đang định làm gì, dường như có vẻ ngượng nghịu, lại có vẻ bất đắc dĩ, dựa vào chân tôi, do dự trong giây lát, xem ra vẫn đang đấu tranh tư tưởng, cuối cùng nói: “chuyện đó con viết trong cuốn nhật ký ấy, mẹ tự đọc đi”.
    Trong cuốn nhật ký có bốn đoạn, mỗi đoạn đều có một số chữ viết bằng phiên âm, đó là những chữ Viên Viên chưa biết viết. Cô bé chỉ cho tôi đoạn ghi “chuyện riêng tư”, toàn văn như sau:
    Lý Văn Văn nói với con rằng nhà bạn ấy có một thanh kiếm Thanh Tỏa và một thanh kiếm Tử Ẩn. Bạn ấy nói, nếu cậu nói với người khác, kiếm Thanh Tỏa và kiếm Tử Ẩn sẽ đâm vào dạ dày cậu. Nhưng con vẫn muốn nói.
    Tôi đọc đi đọc lại mấy lần, ngẩng đầu lên.
    Viên Viên thấy tôi có vẻ không hiểu, liền nói: “Lý Văn Văn nói hai thanh kiếm này 3.000 năm mới xuất hiện một lần”. Tôi vẫn chưa hiểu, hỏi cô bé có nghĩa là gì. Viên Viên nói, tức là hai thanh kiếm này 3.000 năm trước ở một nhà nào đó, sau 3.000 năm lại xuất hiện trên thế giới, hiện giờ đang nằm ở nhà Lý Văn Văn. Nói xong, cô bé còn bổ sung thêm một câu, “Lý Văn Văn nói hai thanh kiếm này có phép thần! Ai biết rồi đều không được kể với người khác, nếu kể thì sẽ bị đâm thủng bụng”.
    Tôi hỏi: “chỉ mỗi chuyện này thôi ư?”
    Viên Viên gật đầu.
    “Không còn chuyện gì nữa ư?”
    “Không còn ạ”. Ánh mắt cô bé ngây thơ và thành khẩn.
    Bất giác tôi liền thở phào, bật cười.
    Đoạn nhật ký này thực ra trước đây tôi đã vô tình đọc được, lúc đó chỉ cười vì sự ngây thơ của con gái, không hề nghĩ rằng trong đoạn văn ngắn này lại ẩn chứa một tâm trạng nặng nề biết bao. Tôi thơm lên má con gái, thương bé không biết phải nói gì.
    Cố bé đã đã giấu kín chuyện này trong lòng hơn ba tháng. Trái tim nhỏ bé vừa phải chứa đựng một sự thật thần kỳ, đồng thời buộc phải gánh vác trách nhiệm giữ điều bí mật liên quan đến tính mạng, đối với một đứa trẻ 7 tuổi, đây là điều khó khăn và khổ sở biết bao. Tôi không có ý định giễu cợt sự ngây ngô của con trẻ bằng vốn kiến thức của người lớn, nhưng đã thực sự cảm nhận được nỗi dày vò mà cô bé phải chịu đựng, đặc biệt là sức ép mà những lời tra hỏi của chúng tôi và nỗi sợ hãi bị kiếm thần đâm thủng bụng gây ra cho cô bé.
    Tôi hỏi Viên Viên: “Con có tin không?” Cô bé gật đầu, lại nói: “Có lúc tin cũng có lúc không tin, con chỉ thấy sợ…” Tôi chậm rãi nói: “Những điều mà
    Lý Văn Văn nói giống như truyện thần thoại, nhưng mọi truyện thần thoại đều là giả. Truyện thần thoại chỉ là một câu chuyện, không có thật, chính vì thế chúng ta không cần phải tin, cũng không cần phải lo lắng, con bảo có đúng không?” Viên Viên gật đầu, đôi mắt lấp lánh, đang nghĩ gì đó, đột nhiên hưng phấn reo lên: “Đúng rồi, mẹ ơi, đây chắc chắn là giả! Lý Văn Văn nói chỉ cần con nói ra khỏi mồm, kiếm sẽ đâm thủng bụng con. Từ nãy đến giờ, không phải là không có chuyện gì xảy ra đó sao”. Cô bé sờ vào bụng mình, tự an ủi nói: “về sau chắc chắn càng không sao cả”.
    Tôi cảm thấy xấu hổ, do hồi còn nhỏ chúng tôi quá thiếu truyện cổ tích, nên luôn muốn tạo cho con một thế giới cổ tích, nhưng lại quên rằng cổ tích có thể gây ra hiệu ứng ngược, xem ra từ sau phải lưu tâm hơn, bổ sung thêm cho con một số kiến thức về cuộc sống, để cô bé không bị lẫn lộn giữa thế giới cổ tích và thế giới đời thường.
    Nghĩ vậy, tôi liền tiếp lời con gái: “Nào, để mẹ xem có bị đâm thủng dạ dày không nào”, rồi đưa tay cù bụng cô bé. Viên Viên cười ngặt nghẽo.
     
  15. nhaphanphoithaiha

    nhaphanphoithaiha Thành viên tập sự

    Tham gia:
    28/8/2012
    Bài viết:
    4
    Đã được thích:
    0
    Điểm thành tích:
    1
    Ðề: Người mẹ tốt hơn là người thầy tốt

    Thực sự là một cuốn sách bổ ích! Xin cảm ơn tác giả!
    http://nhaphanphoithaiha.com
     
  16. cutyxinhxinh

    cutyxinhxinh Bắt đầu nổi tiếng

    Tham gia:
    19/7/2008
    Bài viết:
    3,470
    Đã được thích:
    740
    Điểm thành tích:
    823
    Ðề: Người mẹ tốt hơn là người thầy tốt

    Kỹ xảo lớn nhất để làm văn


    Có một lần tôi đến chơi nhà một người bạn, chị đang rầu rĩ vì cậu con trai học lớp 7 không biết làm văn, hỏi tôi phải làm thế nào mới giúp con học được cách làm văn. Tôi nói trước hết hãy xem vở tập làm văn của con chị đã. Cậu bé tỏ ra rất miễn cưỡng, có thể nhận ra rặng cậu ngại cho người khác xem bài viết của mình. Mãi cho đến khi cậu bé đi đá bóng với bạn, mẹ cậu mới lấy trộm vở tập làm văn của cậu ra xem.
    Đề bài của bài văn đầu tiên là hãy kể về một chuyện thú vị. Cậu bé rất thích bóng đá, ngay từ phần mở bài cậu đã nói rằng đá bóng là chuyện thú vị nhất, sau đó miêu tả về niềm vui của cậu khi đá bóng, một số tình tiết hấp dẫn trên sân bóng, ngoài ra còn viết xen vào hai ngôi sao bóng đá mà cậu hâm mộ. Xem ra cậu biết rất rõ những ngôi sao bóng đá này nên miêu tả rất hào hứng, rất rõ ràng.
    Bài văn này của cậu bé viết khá dài, lời văn trôi chảy, tình cảm chân thật, lại còn đưa ra một số phép so sánh sinh động. Có thể thấy được rằng cậu đã gửi gắm tình cảm của mình vào bài văn. Mặc dù nội dung của cả bài viết và đề bài có phần không ăn nhập với nhau lắm, nhưng xét về tổng thể vẫn là bài viết có chất lượng. Tôi đọc từ đầu đến cuối định khen hay, bất ngờ nhìn thấy điểm mà cô giáo cho là “0”, đồng thời ghi rõ yêu cầu cậu phải viết lại.
    Tôi vô cùng kinh ngạc, không tin được rằng bài tập làm văn còn có thể cho điểm 0, hơn nữa là bài văn hay như vậy.
    Tôi vội lật ra đằng sau để xem, thấy cậu bé lại viết một bài viết khác với đề bài giống như trên. Mẹ cậu đứng bên cạnh nói với tôi rằng, đây là bài văn do cô giáo yêu cầu viết lại.
    Lần này, “một chuyện thú vị” đã biến thành như thế này: trong lúc đá bóng có một bạn bị thương ở chân, bạn ấy liền thôi không đá nữa, đưa bạn này về đến phòng y tế băng bó vết thương, sau đó lại đưa bạn về nhà, cảm thấy làm được một việc tốt, cho rằng đây là một chuyện thú vị. Số chữ của bài văn này khá ít, tường thuật sơ sài, là bài viết khá rên rỉ. Cô giáo cho 72 điểm.
    Chị bạn nói với tôi rằng, nội dung của bài văn này là do con trai bịa ra, bởi thực sự cậu không nghĩ ra được nên viết cái gì. Tất cả những chuyện “thú vị” mà cậu nghĩ ra được, ngoài đá bóng, đều là những trò chơi xấu với bạn, cậu cảm thấy cô giáo càng không cho viết những chuyện này, đành phải bịa ra một chuyện “thú vị”.
    Tim tôi hơi nhói lên, dường như nhìn thấy một người dùng búa đập nát một hạt trân châu, sau đó cầm một viên đá lên nói với trẻ rằng, đây là trân châu.
    Vì tôi không thể đề nghị lên nhà trường cho những cô giáo như thế nghỉ việc, đành phải cầu mong cho cậu bé đó may mắn, sau này gặp được một cô giáo dạy văn tốt, đó là điều rất có ý nghĩa với cậu.
    Một lần, tôi đến nghe giờ dạy của giáo sư Lao Khải trường đại học sư phạm Bắc Kinh, chuyên gia luật giáo dục nổi tiếng của Trung Quốc. Ông đã kể một câu chuyện: Hồi nhỏ mẹ đưa ông đến Hàng Châu, lần đầu tiên nhìn thấy tàu hỏa, ông cảm thấy vô cùng mới lạ, về đến nhà liền hào hứng làm một bài văn, trong đó có một câu nói rằng “tàu hỏa bò như con rắn” - một cách so sánh hình tượng biết bao, đó là cảm nhận chân thực trong mắt một đứa trẻ - nhưng lại bị cô giáo phê bình là so sánh không xác đáng. Điều này đã khiến ông rất chán nản, một thời gian dài không thích viết văn nữa. Mãi cho đến khi một cô giáo khác xuất hiện, tình hình mới có sự thay đổi. Tình cờ cô giáo này đọc được một bài thơ của ông, khen ngợi hết lời, lại còn đọc trước lớp cho các bạn nghe, đồng thời giới thiệu cho một tờ báo để đăng báo. Chuyện này đã khiến ông tự tin lên rất nhiều, gợi lại được hứng thú đối với môn học ngữ văn và tập làm văn cho ông.
    Tuổi thơ của những người nổi tiếng cũng yếu đuối như vậy, có thể thấy tất cả mọi đứa trẻ đều cần sự chăm sóc, giáo dục đúng đắn. Nếu như cô giáo mà giáo sư Lao Khải gặp lần sau cũng giống như cô giáo đầu tiên, thì hiện nay giới giáo dục của Trung Quốc có lẽ đã không có được học giả xuất sắc như vậy.
    Cậu bé này có được may mắn như giáo sư Lao Khải hay không?

    Có một câu nói nói rằng, hai chuyện đáng sợ nhất thế gian là “lang băm chữa bệnh cho người đời, phàm phu tục tử nói chuyện văn chương”. Lang băm có thể cướp đi tính mạng của con người, phàm phu tục tử có thể bóp chết lòng nhiệt huyết và sức sáng tạo của con người.
    Hiện giờ số học sinh không biết làm văn và sợ làm văn chiếm rất đông, giáo viên và phụ huynh luôn đau đầu vì điều này, ngoài việc trách móc và phê bình con trẻ, có bao nhiêu người có thể đứng trên góc độ dạy học sinh làm văn để suy nghĩ vấn đề, đi tìm căn nguyên của vấn đề từ bản thân giáo viên hoặc phụ huynh?
    Có một cô bé học lớp 3, cha mẹ cô công tác rất bận, gia đình có thuê người giúp việc. Một lần cô giáo bố trí làm bài tập làm văn, đề bài là Em giúp mẹ em làm việc nhà, yêu cầu học sinh sau khi về nhà, trước hết là giúp mẹ làm một số việc, sau đó phát biểu cảm tưởng của mình khi làm việc nhà.
    Cô bé rất nghiêm túc thực hiện theo yêu cầu của cô giáo, sau khi về nhà liền lau nhà, rửa bát, sau đó viết trong bài văn rằng: Thông qua làm việc nhà, cảm thấy làm việc nhà rất mệt đồng thời không có gì thú vị. Bình thường mẹ bảo em cố gắng học cho tốt, sợ em không chăm chỉ học sau này sẽ không tìm được việc làm, từ lâu em không để tâm đến lời mẹ dạy. Sau khi tự tay làm việc nhà, em cảm thấy cần phải học hành chăm chỉ, sợ rằng sau này không tìm được việc làm, thì phải đi làm osin cho người khác.
    Cô bé mới học viết văn này, mặc dù những lời cô nói không được “cao thượng”, nhưng là những lời nói thật long. Nhưng bài văn này lại bị cô giáo phê bình, nói tư tưởng nội dung có vấn đề, không nên coi thường người giúp việc như vậy, yêu cầu phải viết lại.
    Cô bé không biết phải viết lại như thế nào, liền đi hỏi mẹ, mẹ cô nói: con nên viết sau khi làm việc nhà, con mới cảm nhận được hàng ngày mẹ phải làm việc nhà vất vả như thế nào, mình phải chăm chỉ học hành, báo đáp công ơn cha mẹ. Cô bé nói: nhưng mẹ có bao giờ làm việc nhà đâu, mọi việc trong nhà mình đều do cô giúp việc làm, hàng ngày về nhà mẹ chỉ ăn cơm, xem ti vi, không mệt tí nào cả. Mẹ nói: con có thể đặt giả thiết rằng nhà mình không có người giúp việc, mọi việc trong nhà đều do mẹ làm. Viết văn là phải có tưởng tượng, có thể hư cấu.
    Nhìn từ bề ngoài, lời nói của giáo viên và người mẹ không có gì là sai, nhưng họ không trân trọng giáo trị của “sự chân thực”, hiểu sai sự “tưởng tượng” và “hư cấu” trong viết văn, thực tế đây chính là dạy con nói những điều giả dối. Mặc dù dụng ý chủ quan đều là muốn con trẻ làm được những bài văn hay, nhưng lại không biết sự chỉ bảo của họ đối với trẻ, chính là phá hoại “kỹ xảo” lớn nhất cần phải có trong khi làm văn – “nói thật”.

    Sở dĩ nói “nói thật” là kỹ xảo lớn nhất trong viết văn, là ở chỗ nói thật có thể khiến người ta nảy sinh cảm hứng viết văn, phát hiện nội dung viết, tức muốn viết, đồng thời có cái để viết – không có hai điều này, viết văn là chuyện không thể tưởng tượng.
    Cảm hứng viết văn bắt nguồn từ nguyện vọng diễn đạt, viết những lời thật lòng mới biết rõ mình muốn biểu đạt cái gì, mới có nội dung có thể biểu đạt, mới được cảm thấy thoả mãn sau khi biểu đạt. Không ai muốn vì những lời giả dối mà viết văn. Cho dù là cuộc sống đời thường hay viết văn, nói dối luôn mất nhiều công sức hơn nói thật, độ khó cũng lớn hơn, đồng thời những thứ giả dối chỉ đêm lại sự thoả mãn về mặt nhu cầu, không đem lại cảm giác vui vẻ, thích thú.
    Nếu trong quá trình tập viết văn trẻ không được nói thật, luôn bị yêu cầu phải viết những lời giả dối, biểu đạt những “tình cảm tư tưởng” không tồn tại của mình, tư duy của chúng sẽ bị đảo loạn. Những yêu cầu như thế này sẽ khiến chúng không biết phải làm gì trong khi làm văn, mất đi cảm giác và khả năng phán đoán, mất đi khả năng tìm tài liệu nguyên thuỷ. Và thế là vấn đề lớn nhất mà chúng gặp phải là – không biết viết cái gì.
    Viết văn nhưng không nói thật, khiến học sinh khi phải đối mặt với một đề văn, thường tự bỏ qua những con người và sự việc quen thuộc nhất với mình, từ bỏ suy nghĩ và trải nghiệm chân thực nhất của mình, lực bất tòng tâm đi tìm những tài liệu rất vô lối, viết ra những quan điểm “tích cực” mình vừa không có cảm giác, lại không thể nắm bắt được. Điều này có thể giải thích tại sao hiện nay học sinh tiểu học và cấp hai có căn bệnh chung như thế này: khi làm văn không có cái gì có thể viết, không tìm được tài liệu và quan điểm, cố gắng viết sao cho đủ số chữ.
    Những bài văn được viết ra như thế này có thể sẽ phù hợp với “quy định”, nhưng tác dụng phụ của nó sẽ nhanh chóng hiện ra - những bài viết không vui, bịa đặt sẽ khiến trẻ cảm thấy chán ghét, lòng nhiệt tình và sự tự tin đối với việc viết văn bị phá hỏng. Điều này có thể giải thích tại sao hiện nay có nhiều em ghét học môn tập làm văn như vậy.
    Hiện nay phương pháp dạy học sinh tiểu học và cấp hai môn tập làm văn thật đa dạng biết bao, trong giờ học, giáo viên sẽ dạy cho trẻ rất nhiều “kỹ xảo viết văn”. Nhưng những cái đó đều thuộc phạm trù “kỹ xảo nhỏ”, kỹ xảo lớn nhất là “nói thật” lại luôn luôn bị coi nhẹ, thậm chí bị người ta huỷ hoại. Khi một người làm một việc, nếu không có “kỹ xảo lớn” mà chỉ có “kỹ xảo nhỏ”, anh ta vừa làm không tốt đồng thời cũng không có hứng thú. Mất đi “kỹ xảo lớn”, thực ra ngay cả “kỹ xảo nhỏ” cũng khó có thể có được.
    Mặc dù khi giảng về “phương pháp làm văn”, giáo viên đều nói rằng viết văn phải có “cảm nhận chân thực”, nhưng trong thực tế, học sinh rất ít khi được khuyến khích nói thật. Ý thức “thuyết giáo đạo đức” đến từ giáo viên, phụ huynh và xã hội vẫn chi phối mạnh mẽ hoạt động giáo dục trong nhà trường, từ ngày trẻ bắt đầu biết tự biểu đạt, đã vội vàng bắt chúng học cách nói những “ngôn từ theo trào lưu chung”, và không bao giờ dám để cho chúng không gian tự mình suy nghĩ và tự mình biểu đạt. Sự chỉ bảo và phê bình của giáo viên đối với bài viết, khiến học sinh cảm thấy e ngại đối với việc nói thật, chúng được huấn luyện khi phải đối mặt với một đề văn, trong lòng đều là những ý tưởng, tình cảm giả tạo, đi đâu để tìm kiếm những tình cảm và suy nghĩ thật đây?

    Văn dĩ tải đạo, văn chương có thể phản ánh tư tưởng và phẩm chất đạo đức của một con người, dạy học sinh cấp một, cấp hai làm văn cũng là gánh vác trách nhiệm giáo dục tư tưởng đạo đức cho trẻ. Chính vì lẽ đó, việc dạy học sinh cấp một và cấp hai làm văn trước hết phải dạy cho trẻ cách biểu đạt chân thực, biểu đạt tự do, sau đó mới có thể nói đến vấn đề “trình độ câu chữ” và “trình độ tư tưởng”. Hướng con trẻ theo lối biểu đạt không chân thực, vừa không thể giúp chúng viết ra được bài văn hay, cũng không đạt được mục đích giáo dục tư tưởng.
    Khi trẻ biến lối biểu đạt chân thực thành lối biểu đạt giả dối, trẻ sẽ bắt đầu đi nói những lời không thực với lòng mình; Khi trẻ gò bó những lời biểu đạt tự do vào khuôn khổ do người lớn đưa ra, nội tâm của trẻ bắt đầu nảy sinh những tư tưởng hèn kém; Khi trẻ vì đạt điểm cao mà phụ họa hùa theo, là lúc chúng tự vùi dập cá tính của mình… Những điều này lẽ nào không phải là sự phá hoại đối với tư tưởng đạo đức hay sao!
    Lỗ Tấn đã từng nói, lưu manh chính là không có những kiến giải cố định của mình, hôm nay có thể thế này, ngày mai có thể thế khác. Cách huấn luyện ngôn ngữ lưu manh từ nhỏ, sẽ nuôi dưỡng kẻ lưu manh .
    Hoạt động viết văn bình thường thực ra là quá trình tự mình suy nghĩ, chính vì thế cũng là quá trình tự mình trưởng thành. Một đứa trẻ khi đối mặt với một đề bài có thể suy nghĩ độc lập, sự suy nghĩ của em là tự do và thành thực, em sẽ tìm thấy nội dung mà mình muốn biểu đạt, trong lòng em sẽ có rất nhiều điều muốn nói, không cần phải viết những lời sáo rỗng để cho đủ số chữ, khi cầm bút lên sẽ không thấy uể oải, chán chường. Nếu môi trường trưởng thành của một người không có nhân tố khiến anh ta sa đọa, chắc chắn anh ta sẽ không vì biểu đạt tự do trong bài văn mà tư tưởng trở nên không lành mạnh; Và sự chín chắn của tư tưởng đương nhiên có thể khiến bài văn trở nên sinh động.
    Trong quá trình phụ đạo Viên Viên làm văn, tôi luôn nhắc nhở Viên Viên phải thành thực, chính vì thế trong các bài viết của mình, cô bé luôn bày tỏ được những tình cảm chân thực.

    Còn nhớ khi đang học cấp hai, một lần nhà trường tổ chức hoạt động cảm ơn mẹ nhân ngày Lễ của mẹ, yêu cầu mỗi học sinh cuối tuần về nhà, rửa chân cho mẹ một lần, sau đó làm một bài văn, nói cảm nghĩ của mình khi rửa chân cho mẹ.
    Dụng ý của “đề văn” này rất rõ ràng, nó yêu cầu học sinh viết cái gì cũng đã rất rõ ràng. Trước đó tôi cũng được biết những trường khác từng tổ chức những hoạt động như vậy, sau đó cũng nghe nói có mấy trường khác đang thực hiện.
    Tại sao mọi người lại hào hứng với việc “rửa chân” như vậy? Liên tưởng đến mấy năm trước, mỗi khi đến ngày “học Lôi Phong ”, liền có người ra đường đánh giày miễn phí cho mọi người, người được phục vụ phần lớn là những người đến để kiếm hời, người sống bằng nghề đánh giày lại đáng thương đứng nhìn công việc của mình bị người khác cướp mất – đây thực sự là một sự khinh mạn đối với tinh thần Lôi Phong!
    Tôi cảm thấy đằng sau hai “sáng kiến” “rửa chân” và “đánh giày”, luôn có điểm gì đó tương đồng, điều này khiến tôi cảm thấy không thoải mái.
    Sau khi Viên Viên về nhà nói với tôi chuyện này, tôi nhận ra được cô bé cũng có phần khó xử.
    Bình thường chúng tôi rất sẵn lòng phối hợp với nhà trường làm một số việc, lần này chuyện này lại hơi kỳ cục, không ai nói với ai nhưng chúng tôi đều không muốn làm. Tôi nói với Viên Viên: mẹ còn trẻ như vậy, cũng rất khoẻ mạnh, tại sao phải để con rửa chân cho mẹ nhỉ? Kể cả mẹ có già rồi, chỉ cần tự mình làm được, việc rửa chân cũng không muốn để người khác làm. Con người với con người, có thể giúp đỡ lẫn nhau, quan tâm lẫn nhau, nhưng chỉ khi một người cần giúp đỡ, chúng ta mới cần phải giúp họ. Cách thể hiện sự quan tâm phải phù hợp, mới có thể đem lại niềm vui cho người được quan tâm, nếu không thà không làm còn hơn.
    Trái tim nhỏ bé của Viên Viên có thể vẫn cảm thấy khó hiểu và khó xử. Tôi liền phân tích cho cô bé nghe: nếu mẹ phải thường xuyên trèo đèo lội suối trong công việc hoặc trong cuộc sống, sự lao động của đôi chân có ý nghĩa đặc biệt, đồng thời về đến nhà mệt không muốn làm gì, con rửa chân cho mẹ là một việc có ý nghĩa; Hiện tại mẹ ngày ngày ngồi ô tô đến cơ quan, hầu hết thời gian ngồi trên ghế, đôi chân mẹ không chịu nhiều vất vả hơn đôi tay, cũng không phải chịu nhiều mưa gió hơn mặt mẹ. Như thế, việc rửa chân cho mẹ còn không bằng rửa tay, rửa mặt cho mẹ - tuy nhiên, việc này có ý nghĩa hay không?
    Viên Viên cảm thấy tôi nói có lý, nhưng cô bé vẫn lo không biết nên viết bài văn này như thế nào. Và thế là tôi hỏi con: Con thấy dụng ý của nhà trường khi tổ chức những hoạt động như thế này là gì?
    Viên Viên nói là để các bạn hiểu được mẹ, quan tâm đến mẹ, thông qua việc làm điều gì cho mẹ thể hiện tình yêu đối với mẹ. Tôi lại hỏi tiếp, thế con có muốn làm một việc gì đó để thể hiện tình yêu đối với mẹ không? Viên Viên liền gật đầu.
    Tôi cười, hai tay đặt lên má cô bé như bình thường vẫn làm, rồi ấn mạnh, mũi cô bé liền lõm xuống, miệng tru lên như mũi chú heo con. Tôi thơm vào chiếc miệng đó nói, tối nay mẹ và ba đều không làm thêm giờ, hiện giờ việc mẹ muốn làm nhất là cả ba chúng ta ra ngoài đi dạo, lâu lắm rồi con không đi dạo cùng ba mẹ. Viên Viên vui vẻ nói vâng, chúng tôi liền cùng đi. Thời gian đó cả ba chúng tôi đều rất bận, giây phút nhàn rỗi như thế này quả thật là hiếm có, đúng lúc có thể vừa đi dạo vừa nói những chuyện đã dồn lại trong thời gian qua.
    Về đến nhà, tôi nói với Viên Viên rằng, nếu người nào cũng viết mình rửa chân cho mẹ, từ đó hiểu được rằng cần phải hiếu thảo với mẹ, thì không còn gì mới mẻ nữa. Tối hôm nay thực ra con cũng đã tỏ lòng hiếu thảo với mẹ rồi, vì con gạt bài tập sang một bên, không sợ lãng phí thời gian, đi dạo cùng ba mẹ, đây là điều khiến mẹ cảm thấy vui nhất, cũng là điều mẹ muốn được làm nhất, việc này thực sự là tốt hơn rửa chân rất nhiều.
    Từ đó Viên Viên ngộ ra được một điều rằng có nhiều cách để tỏ lòng hiếu thảo với mẹ, điều quan trọng là phải chân thực.
    Bình thường tôi luôn nói với Viên Viên rằng, khi viết văn, đặt biệt là khi phải đối mặt với một đề văn, cần phải điều động thành ý của mình. Bởi đề bài là do cô giáo ra, vừa đọc đề bài, có thể mình chưa tìm được cảm giác ngay, không biết nên viết gì, vậy thì trước khi viết nhất thiết phải hỏi mình rằng: đề bài này hoặc nội dung trên phương diện này, suy nghĩ chân thực nhất của mình rốt cục là gì?
    Xuất phát từ thói quen tư duy, Viên Viên đã nhanh chóng tìm được nội dung và suy nghĩ về bài văn. Sau đó tôi đã đọc bài văn này của Viên Viên, cô bé đã thành thực viết ra cảm nhận của mình đối với bài văn này, viết mẹ và con gái đã nói chuyện với nhau, viết chúng tôi lấy việc đi dạo để thay thế việc rửa chân và những điều mà mình cảm ngộ được, bài văn cũng đã biểu đạt được sự tôn trọng và tình yêu đối với mẹ. Cô bé viết rất chân thực, lời văn cũng rất trôi chảy.
    Sau đó nhà trường tổ chức buổi họp phụ huynh, giáo viên đã nhắc đến hoạt động này và tỏ ra rất xúc động khi nói đến hai em học sinh nghịch ngợm đã có sự thay đổi thông qua hoạt động, điều này cho thấy hoạt động này đã đạt được hiệu quả rất tốt. Hai em học sinh đó đều viết về bài rửa chân cho mẹ, phát hiện thấy chân mẹ rất thô, có nhiều vết chai, chính vì thế các em rất thương mẹ, quyết tâm về sau phải yêu mẹ nhiều hơn, cố gắng học cho tốt để báo đáp công ơn của mẹ.
    Vì cô giáo chỉ đọc một đoạn văn trong bài viết của hai em học sinh này, nên tôi không biết được nội dung toàn bài của các em. Tôi nghĩ, nếu mẹ của hai em này vì một lý do đặc biệt, vì công việc hoặc gia đình mà đôi chân họ phải chịu nhiều vất vả, thì điều đó sẽ khiến con cảm động, điều mà con trẻ viết ra cũng là những tình cảm thật; Nhưng nếu mẹ của các em không khác gì so với những bà mẹ khác, chỉ là do họ thích đi giày cao gót, thích hoạt động hoặc không chú ý chăm sóc chân, thì làm sao đôi chân của mẹ có thể gợi được cảm xúc cho các em? Vết chai trên chân mẹ có quan hệ gì với tình yêu của mẹ, những bà mẹ chăm sóc đôi chân thật tốt không phải là những bà mẹ không cần cù vất vả ư? Chỉ e ngại rằng các em không có bệnh mà tự rên rỉ, nói những lời không thật với lòng mình.
    Học giả đương đại nổi tiếng, giáo sư khoa Văn trường Đại học Bắc Kinh Tiền Lý Quần cho rằng, việc rèn luyện khả năng nói và viết, trước hết vẫn phải là bồi dưỡng một thái độ, tức phải biểu đạt một cách chân thành tư tưởng và tình cảm chân thực của mình. Ông phê bình trong giáo dục hiện nay hiện tượng viết văn sáo rỗng, cứng nhắc vẫn còn rất phổ biến, đồng thời còn ăn sâu vào chương trình giáo dục môn ngữ văn ở bậc tiểu học hoặc cấp hai, từ thuở thiếu nhi đã gây hại cho thanh nhiếu niên, điều này sẽ gây ra hậu quả khôn lường. Ông cho rằng đây không chỉ là vấn đề văn phong, mà là vấn đề tố chất của một người, là tinh thần, trạng thái đạo đức của người dân. Ông lo lắng và chỉ ra rằng, học sinh bịa trong bài văn, nói những lời không thật với lòng mình, dần dần, sẽ trở thành thói quen, tâm hồn cũng bị bóp méo .

    Hư cấu và giả dối trong viết văn là hai vấn đề hoàn toàn khác nhau, về thực chất nó là sự khác biệt giữa giàu trí tưởng tượng và thiếu trí tưởng tượng. Sự hư cấu bắt nguồn từ những tình cảm thật, là những cái đẹp giàu trí tưởng tượng; Những câu chữ giả tạo là những lời văn thiếu tình cảm chân thực và trí tưởng tượng, sẽ không có cái đẹp tiềm ẩn trong đó.
    “Khi bạn yêu cầu trẻ em nói ra những suy nghĩ của mình, cần phải giữ thái độ thận trọng và kỹ lưỡng… Cần phải dạy cho cho trẻ biết trải nghiệm và trân trọng tình cảm của mình, chứ không phải dạy cho chúng cách tìm những câu chữ để trút bày ra những tình cảm không tồn tại” .
    “Nói những lời thật lòng” trong bài văn lúc đầu là vấn đề ý thức, đến cuối cùng sẽ biến thành vấn đề năng lực và thói quen. Nếu một người từ nhỏ đã bị bao vây trong những cái giả dối, thì anh ta có thể mất đi thói quen và khả năng nói những lời chân thực, không phải anh ta không muốn nói, mà là anh ta đã không còn biết nói nữa. Muốn khôi phục năng lực này, cũng cần phải mất rất nhiều công sức. Nhà văn nổi tiếng đương đại Tất Phi Vũ nói, viết văn “trước hết là phương diện dũng khí, sau đó mới là vấn đề kỹ thuật” .
    Khi chúng ta đang phải khốn khổ tìm kiếm “kỹ xảo viết văn”, thực ra kỹ xảo đơn giản biết bao – khi viết văn trước hết xin hãy ghi nhớ “nói những lời chân thực”. Dạy cho con trẻ biết điều này, ý nghĩa của nó sẽ vượt trên cả việc viết văn. Giống như học giả Tiền Lý Quần đã nói, “bồi dưỡng một người viết văn như thế nào, về ý nghĩa khác chính là bồi dưỡng một người làm người như thế nào” .
     
  17. mifa

    mifa 094 83 83 678

    Tham gia:
    2/7/2011
    Bài viết:
    6,910
    Đã được thích:
    1,089
    Điểm thành tích:
    773
    Ðề: Người mẹ tốt hơn là người thầy tốt

    Sách của chị hay và hữu ích lắm chị ak, thank c nhiều.
     
    cutyxinhxinh thích bài này.
  18. cutyxinhxinh

    cutyxinhxinh Bắt đầu nổi tiếng

    Tham gia:
    19/7/2008
    Bài viết:
    3,470
    Đã được thích:
    740
    Điểm thành tích:
    823
    Ðề: Người mẹ tốt hơn là người thầy tốt

    Cảm ơn em, chị chưa thấy mẹ nào chê cuốn Người mẹ tốt cả. Rất bổ ích và dễ áp dụng.
     
  19. chuotvang_kenny

    chuotvang_kenny hàng nhập Mỹ 0937794779

    Tham gia:
    20/3/2009
    Bài viết:
    4,695
    Đã được thích:
    1,782
    Điểm thành tích:
    863
    Ðề: Người mẹ tốt hơn là người thầy tốt

    hay thật...1 kinh nghiệm hay .
     
  20. cutyxinhxinh

    cutyxinhxinh Bắt đầu nổi tiếng

    Tham gia:
    19/7/2008
    Bài viết:
    3,470
    Đã được thích:
    740
    Điểm thành tích:
    823
    Ðề: Người mẹ tốt hơn là người thầy tốt

    Mái nhà hạnh phúc là khách sạn năm sao
    Chúng ta sinh ra một em bé, không những phải có trách nhiệm nuôi em bé lớn, mà còn có trách nhiệm để cho em được hạnh phúc.

    Sau khi chúng tôi chuyển về sống ở Diêm Đài, mỗi lần về quê Nội Mông Cổ phải chuyển tàu ở Bắc Kinh, thường không kịp đổi sang ngay chuyến tàu ngày hôm đó, mà phải ở lại Bắc Kinh một đêm. Lần đầu tiên đi theo lộ trình này về nhà là khi Viên Viên mới 5 tuổi, đúng vào dịp trước Tết.
    Tôi và ông xã mỗi người dắt một tay Viên Viên, bàn tay con lại xách hành lí, ra khỏi nhà ga Bắc Kinh trong dòng người đông đúc. Tết là thời điểm người đi lại nhiều, đông như kiến. Ra khỏi nhà ga, khó khăn lắm mới tìm được một chỗ đất trống, đặt hành lí xuống, bàn xem nên nghỉ đêm ở đâu. Trên quảng trường có rất nhiều người của các nhà nghỉ nhỏ đến quảng cáo, chào mời khách, chúng tôi không dám tìm họ, sợ bị lừa, cũng sợ phải đi xa, muốn tìm một nhà nghỉ vừa rẻ lại vừa sạch sẽ, ngày hôm sau đi tàu cũng tiện.
    Ngó sang bốn xung quanh, nhà cao tầng dày đặc, chúng tôi không biết nên phải thuê ở đâu. Viên Viên sốt sắng hỏi: “Ba mẹ ơi, chúng ta sẽ nghỉ ở đâu ạ?”
    Trên tàu chúng tôi đã bàn sơ qua vấn đề nên nghỉ ở đâu. Ở trong khách sạn sang trọng vừa sạch sẽ vừa dễ kiếm thì đắt quá, tiếc tiền; Ở chỗ nào rẻ, thì lại sợ không sạch sẽ; Những chỗ giá cả vừa phải, e rằng mấy ngày nay đều đã kín chỗ, chỗ gần có lẽ sẽ không dễ tìm. Cuối cùng chúng tôi than thở rằng, nếu như có tiền thì đã không phải băn khoăn như vậy, tìm thẳng đến khách sạn năm sao mà ở là xong. Mặc dù Viên Viên không tham gia vào cuộc nói chuyện, nhưng cô bé cũng cảm nhận được nỗi băn khoăn của cha mẹ. Hồi 3 tuổi Viên Viên đã từng ở trong nhà nghỉ nhỏ một lần, không biết tại sao lại cảm thấy không thoải mái, ngay cả ga trải gường ở đó cũng không dám chạm vào, chúng tôi phải ôm bé bé mới chịu ngủ, sau đó mới đặt được bé xuống giường. Chính vì thế câu hỏi của bé lúc này đây cũng tỏ rõ vẻ lo lắng, chúng tôi cũng nhận được ra vẻ sốt ruột này.
    Ông xã cúi người xuống xách va li lên, chỉ vào một khách sạn sang trọng cao tầng ngat trước mặt, nói với giọng khoa trương: “đi nào, chúng ta vào ở khách sạn năm sao!” Viên Viên bất ngờ lắm, thật ạ? Nhìn thấy vẻ thành khẩn của cô bé, chúng tôi đều cười, vội nói với bé rằng ba đang đùa đấy, chúng ta vẫn nên tìm một nhà nghỉ rẻ tiền gần đây thôi, ở tạm một đêm là được. Viên Viên có vẻ hơi buồn.
    Kéo va li và dắt tay cô bé, vừa đi vừa để ý xem chỗ nào có nhà nghỉ phù hợp. Lúc đi qua khách sạn cao cấp mà ông xã vừa chỉ ban nãy, nhìn thấy các chú bảo vệ mặc đồng phục chỉnh tề, lịch sự mở cửa xe cho khách, đưa khách vào sảnh lớn, trông rất phong độ, lịch lãm. Ánh mắt Viên Viên lộ rõ vẻ ngưỡng mộ. Tôi cười thầm cô nàng, liền vẽ ra một con cá gỗ giúp bé “no bụng”: đợi con lớn lên kiếm được nhiều tiền, rồi ta sẽ vào ở khách sạn năm sao nhé. Điều này khiến Viên Viên rất phấn khởi, lên kế hoạch nói: lớn lên con sẽ kiếm thật nhiều thật nhiều tiền, ngày ngày được ở khách sạn năm sao! Tôi và ông xã đều cười, nói: “giỏi, có tiền rồi ngày ngày sẽ ở khách sạn năm sao!”
    Đột nhiên Viên Viên sực nhớ ra điều gì, liền hỏi: “khách sạn năm sao nhìn như thế nào ạ, có gì bên trong ạ?”
    Tôi nói: “có giường rất sạch sẽ, ga trải giường, gối, chăn đều rất sạch, ngủ trên đó rất dễ chịu”.
    Điều này khiến Viên Viên có phần bất ngờ, “như thế không phải là giống với nhà của mình đó sao mẹ, giường của nhà mình vừa sạch sẽ vừa dễ chịu”. Rõ ràng là câu trả lời này không làm thỏa mãn cô bé.
    Tôi nghĩ một lát, nói: “Và còn có nhà vệ sinh rất sạch sẽ, bồn rửa mặt và bồn tắm đều có thể yên tâm sử dụng, không giống như nhà nghỉ nhỏ, không cả dám dùng bồn rửa mặt của họ”.
    Lời bổ sung của tôi vẫn nằm ngoài sự dự đoán của Viên Viên, nhưng khiến cô bé có vẻ thở phào hơn. “Nhà vệ sinh của nhà mình cũng sạch, có thể yên tâm sử dụng... Còn gì nữa hả mẹ?”
    Tôi lại nghĩ một lát nói: “Có nước nóng 24 giờ, lúc nào muốn tắm cũng được”.
    Viên Viên lại lập tức so sánh, nói: “Nhà mình cũng có thể muốn tắm là tắm, ngày nào cũng có nước nóng!”
    Tôi cười, đúng vậy, tại sao những gì khách sạn năm sao có, nhà mình đều có nhỉ! Để mẹ nghĩ thêm nữa xem sao. Lúc này đây ba cô bé liền tiếp lời, nói: “Trong phòng của khách sạn năm sao còn có tủ lạnh, bên trong có đựng bia và đồ uống, thích uống là uống”.
    Viên Viên vừa nghe thấy thế, càng kinh ngạc hơn: “thế thì cũng giống như nhà mình, nhà mình cũng có tủ lạnh, bên trong cũng có bia và đồ uống, muốn uống là uống. Tủ lạnh nhà mình còn đựng rất nhiều đồ ăn ngon nữa... Còn có gì nữa ạ?”
    Chúng tôi nghĩ tiếp, cũng không nghĩ được ra cái gì mới nữa, liền nói trong khách sạn năm sao có gì, gần như nhà mình đều có, cũng chỉ thế thôi. Lần này thì Viên Viên đã thực sự thở phào, cô bé than một câu rằng “hóa ra nhà mình giống hệt như khách sạn năm sao!”
    Tôi và ông xã đều bật cười. Tôi nói, “đúng thật, sao trước đây mình không chú ý đến nhỉ, hóa ra nhà mình giống hệt như khách sạn năm sao”.
    Viên Viên tỏ ra vô cùng phấn khởi vì sự phát hiện bất ngờ này, không còn tỏ vẻ lo lắng và ngưỡng mộ như ban nãy nữa. Cô bé muốn chứng thực thêm một bước nữa, liền hỏi ba: “Ba ơi, ba bảo nhà mình có giống với khách sạn năm sao hay không?”
    Lúc này đây ba cũng chợt hiểu ra vấn đề, “ờ, đúng là giống thật. Hóa ra từ trước tới giờ chúng ta được ở khách sạn năm sao mà không hề hay biết, may mà con đã phát hiện ra!”
    Hai má đỏ hồng vì lạnh của Viên Viên rất rạng rỡ, cô bé vô cùng phấn khởi. Lúc này đây chúng tôi bước đến trước một nhà nghỉ nhìn bề ngoài trông cũng gọi là tạm ổn, chuẩn bị vào trong xem. Lúc này đây Viên Viên đã tỏ ra rất bình thản rồi. Mình ngày ngày được ở trong khách sạn năm sao, hôm nay mới có dịp được ở nhà nghỉ nhỏ cũng không có gì là ghê gớm. Tôi dùng câu nói ban nãy trêu cô bé: “sau này con phải kiếm thật nhiều thật nhiều tiền, là có thể ngày ngày được ở khách sạn năm sao, không cần phải đến những nơi như thế này nữa”.
    Viên Viên nói: “Con không ở khách sạn năm sao đâu, ngày nào cũng ở nhà thôi”. Tôi hỏi tại sao, cô bé nói: “nhà mình chính là khách sạn năm sao, trong nhà còn có ba và mẹ nữa”.
    Trẻ em thực sự là thiên thần, lời nói của em do thượng đế dạy. Đúng vậy, có sự hào hoa sang trọng nào so được với việc cả nhà vui vẻ sống ở bên nhau. Mái nhà có được tình yêu mới được gọi là nhà, một gia đình sống hạnh phúc bên nhau, đó chính là thiên đường đặt giữa nhân gian!
    Học giả nổi tiếng của Đài Loan Phụ Bội Vinh nói: nếu con người không có một môi trường gia đình tốt, rất khó có thể triển khai một sinh mệnh bình thường .
    Tất cả các bậc cha mẹ đều đang nỗ lực tạo ra một cuộc sống tốt đẹp cho con, đều muốn xây dựng mái nhà thành thiên đường hạnh phúc của con. Nhưng có bao nhiêu người lại dùng sai phương pháp, song song với việc ra sức mua đồ về nhà, vô tình họ đã phá hỏng bầu không khí trong gia đình, khiến gia đình động một chút là biến thành đấu trường lợi ích của vợ chồng. Một cung điện lạnh lẽo không có sức sống. Niềm hạnh phúc đáng lẽ con trẻ phải được hưởng, không biết đã thất thoát đi bao nhiêu trong những gia đình như vậy.

    Tôi có quen một gia đình, cả hai vợ chồng đều rất khá, người chồng thành đạt trong sự nghiệp, người vợ xinh đẹp giỏi giang, có một cô con gái lanh lợi đáng yêu. Cuộc sống của họ đáng lẽ phải dễ chịu như khách sạn năm sao, nhưng họ lại biến nó thành cấp độ của “nhà nghỉ nhỏ”.
    Giữa hai vợ chồng họ không có mâu thuẫn gì lớn lắm, hai vợ chồng cũng rất để tâm đến đối phương, nhưng trong một số chuyện vặt vãnh lại không nhường nhịn nhau, thường xuyên cãi nhau, không ai chịu thua ai, luôn cho rằng đối phương phải nên nhượng bộ. Trong những năm tháng kinh tế gia đình còn chưa khá giả lắm, họ thường xuyên cãi nhau về vấn đề kinh tế; Đến khi gia đình đã mua được xe hơi và hai căn hộ, điều kiện vật chất đã khá ổn định, họ lại cãi nhau vì quan điểm dạy con khác nhau. Tóm lại, trong cuộc sống có mâu thuẫn gì cần phải giải quyết, đó chính là nguyên nhân khiến họ cãi nhau. Sau khi cãi nhau thường là chiến tranh lạnh, một hai tháng không nói chuyện với nhau. Đã từng nảy ra ý định ly hôn, nhưng lại không có mâu thuẫn gì quá lớn, cả hai người không muốn chia tay nhau, cuộc sống cứ trôi qua trong sự trục trặc như vậy. Hiện giờ, hai người đã bước vào tuổi trung niên, cuối cùng đã hiểu ra những cuộc tranh trước đây thật vô nghĩa, quan hệ giữa hai người được cải thiện rõ rệt và đã bắt đầu một cuộc sống mới, nhưng những ảnh hưởng xấu trong quá trình của con trẻ đã không thể cứu vãn được nữa.
    Phải sống trong một bầu không khí gia đình như vậy, cô bé lúc nào cũng tỏ ra thấp thỏm, bất an, cô không biết bao giờ cha mẹ lại cãi nhau, trở nên nhạy cảm, bất luận trong hoàn cảnh nào, chỉ cần có ai nói to một chút là cô bé lại tỏ ra sợ hãi. Từ nhỏ cô bé đã rất mong một trong hai bên cha hoặc mẹ đi công tác, như thế gia đình sẽ được yên ổn mấy ngày. Phải sống giữa các cuộc tranh cãi và chiến tranh lạnh bất tận của cha mẹ, hiện giờ cô bé này đã vào cấp 3, tính tình tư lự, nóng nảy, thành tích học tập không tốt, không tự tin, khiến cha mẹ vô cùng đau đầu. Hiện giờ điều khiến họ lo lắng nhất là cô bé không thi được vào đại học, không thể tự lập thì sẽ thế nào. Hiện giờ họ càng ra sức kiếm tiền, dường như muốn kiếm đủ cho con một nguồn tài sản dùng cả đời cũng không hết. Nhưng bất luận kiếm được bao nhiêu tiền, mỗi khi nghĩ đến vấn đề của con họ lại cảm thấy không an toàn, không thỏa mãn.
    Đương nhiên trong cuộc sống gia đình không thể không có xung đột, tục ngữ nói bát đũa còn có lúc xô huống chi vợ chồng, mối quan hệ gia đình tốt không đồng nghĩa với việc gia đình lúc nào cũng êm ấm.
    Tôi và ông xã cũng thường xuyên có mâu thuẫn, nhưng thông thường chúng tôi đều cố gắng tránh Viên Viên, cố gắng giải quyết nhanh vấn đề trong phạm vi hai người. Nếu thực sự không tránh nổi, cũng phải cố gắng kìm chế mình, ít nhất không để cuộc tranh cãi làm con trẻ sợ. Có lúc cũng nhờ Viên Viên đứng ra làm trọng tài, chúng tôi tin rằng cách nhìn nhận vấn đề của con trẻ tương đối khách quan. Chúng tôi lắng nghe ý kiến của cô bé một cách rất chân thành, đứng trên góc độ của con để phát hiện vấn đề của mình. Mặc dù hồi nhỏ cô bé thường “xử án không công minh”, thường thiên vị tôi một cách bất tự giác, nhưng điều này ít nhất giúp ba cô bé ý thức được nguyện vọng của con trẻ, xuất phát từ nguyện vọng của con, anh cũng chủ động nhận sai. Và tôi cũng thường xuyên nhượng bộ ba Viên Viên, nếu phát hiện ra anh vô cùng giận dữ, hoặc vì muốn nhanh chóng kết thúc cuộc chiến, tôi sẽ gạt những “nguyên tắc” và “lý do” của mình sang một bên, chủ động nhận sai, hòa giải với anh. Cuộc tranh cãi giữa chúng tôi từ trước tới giờ đều là tốc chiến tốc quyết, không bao giờ để kéo dài đến ngày hôm sau, không để bầu không khí ức chế bao trùm lên cả gia đình. Hành vi của cha mẹ để con trẻ thấy được rằng, giữa con người với con người có mâu thuẫn là điều bình thường, điều quan trọng là giải quyết bằng thái độ như thế nào.
    Hôn nhân là một mối quan hệ sâu sắc giữa con người với con người, sự chân thực của nhân tính, tố chất văn hóa, giá trị quan, khả năng yêu..., đều được thể hiện rất rõ trong mối quan hệ này. Nó là cuốn tự truyện do hai người lớn viết chung, là cuốn sách vỡ lòng để đứa con mà họ yêu thương nhất cảm nhận hạnh phúc của cuộc sống, cảm nhận cái đẹp của sinh mệnh, nhận thức được mối quan hệ giữa con người với con người.
    Cho dù là ly hôn, chỉ cần lý trí và thể diện, cũng còn tốt hơn việc bắt con trẻ phải chịu đựng những cuộc tranh cãi, dày vò không biết đâu là điểm dừng. Nhà triết học Erich Fromm nói: “Khi một cuộc hôn nhân bất hạnh phải đối mặt với nguy cơ tan vỡ, luận cứ cũ kỹ giữa hai cha mẹ là, họ không thể chia tay, để khỏi phải cướp đi niềm hạnh phúc mà một gia đình trọn vẹn đem lại cho con trẻ. Tuy nhiên, bất kỳ đề tài nghiên cứu sâu sắc nào cũng cho rằng, đối với con trẻ, bầu không khí căng thẳng và không vui vẻ trong gia đình còn có hại hơn cả sự tan vỡ công khai, bởi sự tan vỡ công khai này ít nhất giáo dục được trẻ rằng, con người có thể dựa vào sự quyết đoán dũng cảm để kết thúc một trạng thái sống không thể chấp nhận” .
    Cha mẹ thường muốn tích cóp nhiều tiền hơn cho con, nhưng thực tế bao nhiêu tiền cũng không thể mua được niềm vui cho trẻ. Hôm nay tài sản mất đi, ngày mai có thể kiếm lại được, nhưng niềm hạnh phúc, cơ hội giáo dục trong quá trình trưởng thành của trẻ, nếu đã mất đi sẽ mãi mãi không thể tìm lại được nữa. Cho con trẻ một gia đình hạnh phúc, để chúng được trưởng thành một cách lành mạnh trên cả hai phương diện sinh lý và tâm lý, trở thành một con người phát triển hài hòa, đây mới là kho báu dồi dào nhất, suốt đời dùng không hết mà cha mẹ có thể đem lại cho con.
    Nếu nói trạng thái của gia đình cũng có thể gắn số sao như khách sạn, không có cấp bậc nào cao hơn bầu không khí gia đình hài hòa, hạnh phúc. Nhà ở có thể nhỏ đi một chút, đồ gia dụng có thể cũ một chút, đồ điện tử có thể ít một chút, nhưng tình yêu và sự thân mật nhất thiết phải nhiều – gia đình hạnh phúc chính là khách sạn năm sao.
    Tôi muốn trích dẫn một đoạn văn mà nhà triết học Erich Fromm đã từng nói ở đây, để chia sẻ với các bậc cha mẹ:
    Mảnh đất mà thượng đế hứa sẽ ban tặng cho Abraham và hậu duệ của ông (mảnh đất thường là sự tượng trưng cho tình yêu của người mẹ) được miêu tả là “đâu đâu cũng có sữa và mật chảy”. Sữa là sự tượng trưng trên phương diện thứ nhất của tình yêu, là điều tượng trưng cho sự quan tâm và khẳng định. Còn mật lại tượng trưng cho sự ngọt ngào của sinh mệnh, niềm hạnh phúc của cuộc sống và tình yêu đối với sinh mệnh. Hầu hết mọi người mẹ đều có thể cho “sữa”, nhưng chỉ có một số ít người mẹ có thể cho “mật”. Để có thể cho con mật, một người mẹ không những buộc phải là một “người mẹ tốt”, mà còn buộc phải là một người mẹ hạnh phúc – sự ảnh hưởng này của người mẹ đối với con trẻ nói thế nào cũng không có gì là quá. Tình yêu của người mẹ đối với sinh mệnh giống như sự lo lắng, thấp thỏm của bà ngấm dần vào con trẻ. Hai thái độ này đều có sự ảnh hưởng sâu sắc đối với nhân cách của trẻ. Đúng vậy, giữa đám con trẻ - và cả người lớn, người ta có thể phân biệt ra được những người nào chỉ có được “sữa”, còn người nào đồng thời có được cả “sữa” và “mật”.
    Chúng ta sinh ra một em bé, không những phải có trách nhiệm nuôi em bé lớn, mà còn có trách nhiệm để cho em được hạnh phúc.
     
    whitejar1984NMINHHCHAU thích.

Chia sẻ trang này