Âm nhạc còn có thể hạn chế hoặc ngăn ngừa những âm thanh và cảm xúc gây căng thẳng. Âm nhạc có khả năng điều khiển tâm hồn con người. Vì vậy việc sử dụng âm nhạc không đúng cũng gây tác dụng không mong muốn. Cả phương Đông và cả phương Tây đều cho rằng chìa khóa để tìm hiểu vũ trụ chính là âm thanh, vì đó là điều dễ phát hiện nhất khi vũ trụ được hình thành. Âm nhạc (một dạng của âm thanh) tạo thành một trong những cửa sổ hướng tới vũ trụ bao la. Nó có tác động to lớn lên tình cảm, tâm hồn con người, vì vậy việc rèn luyện bằng âm nhạc khiến con người thông minh hơn. Đây là kết luận của các nhà nghiên cứu thuộc Đại học tổng hợp Ohio (Mỹ) khi cho những người tình nguyện nghe bản nhạc Bốn mùa của Vivaldi. Một nghiên cứu gần đây ở Hong Kong cho thấy trẻ em học nhạc có khả năng làm tăng trí nhớ về từ ngữ hơn những trẻ không học âm nhạc. Tương tự như vậy, tiến sĩ thần kinh học Krishnamoorthy Sriniva khi nghiên cứu trẻ em Ấn Độ học kinh Vệ đà đã nhận thấy những em học theo nhạc cổ điển thì có trí nhớ cao hơn hẳn trẻ khác. Theo một nghiên cứu đăng trên tạp chí New Scientist, nhạc Mozart có tác dụng làm tăng khả năng học tập và làm tăng trí nhớ. Theo Helen Altonn, giáo sư âm nhạc thuộc Đại học đường Hawaii, nhạc Bach có tác dụng khiến não làm việc cân bằng hơn các loại nhạc khác và do đó có tác dụng làm giảm sự trầm cảm. Trẻ học nhạc sẽ học được nhiều điều thú vị trong cuộc sống Việc sử dụng âm nhạc không đúng cũng gây tác dụng xấu. Các nhà nghiên cứu Israel chứng minh rằng tài xế đang lái xe nếu nghe nhạc có nhịp điệu quá nhanh sẽ có nguy cơ gây tai nạn giao thông cao gấp hai lần khi nghe nhạc có nhịp điệu chậm. Sự căng thẳng là nguyên nhân phá hoại hệ thống miễn dịch của chúng ta. Âm nhạc có thể hạn chế hoặc ngăn ngừa những âm thanh và cảm xúc gây căng thẳng. Nhạc nhẹ thể loại êm dịu giúp chúng ta có cảm giác an toàn, tin tưởng và tạo nên môi trường hưng phấn. Bên cạnh đó, âm nhạc còn có tác dụng kích thích sản xuất ra tế bào T - loại tế bào tăng cường hệ thống miễn dịch, chống lại các bệnh truyền nhiễm. Âm nhạc trị liệu đang được nhiều nước sử dụng trong ngành răng hàm mặt hay điều trị cho những bệnh nhân AIDS, bất lực sinh lý, mất trí nhớ (Alzheimer), thương tổn não, đau cấp, ung thư, sang chấn tinh thần do bị lạm dụng và bệnh mất khả năng học. Nó rất hiệu quả với những người hay xúc động, có bệnh về nhận thức về tâm lý... Âm nhạc kích thích trí tuệ của trẻ phát triển Y học ngày càng nhận rõ tác động to lớn của âm nhạc lên đời sống xã hội và sức khỏe con người, đặc biệt đối với một số bệnh nhất định. Tiến sĩ Oliver Sacks nhận xét: “Sức mạnh của âm nhạc thật là kỳ diệu. Có lần tôi tận mắt nhìn thấy một bệnh nhân bị bệnh liệt rung nặng đến nỗi không thể bước đi được, song lại có thể nhảy theo nhạc một cách tuyệt vời; hoặc một bệnh nhân mất khả năng nói song lại có thể hát rất hay. Tôi nghĩ rằng âm nhạc trị liệu và các nhà âm nhạc trị liệu là rất quan trọng, không thể thiếu được trong các tổ chức, các viện dành cho người già và những bệnh nhân mất chức năng thần kinh”.
