Mường Thanh, cánh đồng lớn nhất Tây Bắc Cứ ngỡ rằng Tây Bắc chỉ có ruộng bậc thang nhưng nơi đây còn nổi tiếng với 4 cánh đồng lúa lớn. Đứng đầu danh sách là cánh đồng Mường Thanh với diện tích hơn 140 km2. Từ lâu, câu truyền khẩu “Nhất Thanh, nhì Lò, tam Than, tứ Tấc” đã ăn sâu trong tiềm thức của mỗi người dân Tây Bắc với ngụ ý xếp hạng các cánh đồng. So với cánh đồng Mường Lò, Yên Bái; cánh đồng Mường Than, Lai Châu, cánh đồng Mường Tấc, Sơn La, cánh đồng Mường Thanh, Điện Biên được đánh giá là rộng lớn nhất. Nằm trên độ cao hơn 400 m so với mặt nước biển, cánh đồng Mường Thanh trải dài hơn 20 km với chiều rộng trung bình 6 km. Cánh đồng Mường Thanh rộng lớn giữa núi rừng Tây Bắc. Ảnh: dulichdienbien Ngày trước, lên Điện Biên khá khó khăn, vất vả bởi đường dốc ngoằn ngoèo, đèo cao hiểm trở, dù có nhiều con đường dẫn đến nơi đây. Trong đó, đèo Pha Đin - một trong tứ đại đỉnh đèo thực sự là một thử thách cam go không dễ vượt qua. Tuy nhiên, ngày nay với việc mở đường bay Hà Nội - Điện Biên, việc di chuyển trở nên dễ dàng và cơ hội khám phá cánh đồng lớn nhất Tây Bắc mở ra trước mắt. Từ trên cao nhìn xuống, cánh đồng Mường Thanh chạy dọc theo bờ sông Nậm Rốm xòe ra như cánh hoa ban ôm lấy các di tích lịch sử của trận chiến ngày nào. Dù đi bằng cách nào thì khi đến với Mường Thanh vào thời gian này, bạn sẽ không khỏi ngỡ ngàng vì phong cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp cùng vẻ trù phú khi nơi đây rực lên một màu vàng bát ngát. Nơi đây cho những hạt gạo dẻo thơm nức tiếng. Ảnh: dulichdienbien Nằm giữa lòng chảo Điện Biên, cánh đồng Mường Thanh được ví như một “cái kho” khổng lồ chứa đầy ngô lúa. Từ cuối tháng 9, lúa mùa khu vực lòng chảo Mường Thanh bắt đầu chín rộ, khiến du khách ghé thăm ngỡ như đi giữa mùa vàng. Một cảm giác thân thuộc của cánh đồng quê Bắc Bộ trải dài ngút mắt, nhưng vẻ đẹp kiêu hùng của cánh đồng lúa bốn bề núi bọc cũng chẳng hề xen lẫn. Không chỉ nổi tiếng về diện tích mênh mông, với điều kiện thâm canh thuận lợi, cánh đồng Mường Thanh còn mang đến cho đời những hạt ngọc thơm ngon đặc biệt với thương hiệu gạo Điện Biên nổi tiếng. Hạt gạo nhỏ, có hương thơm tự nhiên, khi nấu cơm trắng, dẻo ngọt và có vị đậm đà. Hạt gạo từ cánh đồng Mường Thanh đã mang đến vẻ đẹp trù phú cho vùng đất Điện Biên vốn vang danh với những chiến công hiển hách. Nói đến cánh đồng “Nhất Thanh” không thể không nhắc đến dòng sông Nậm Rốm đầy ắp phù sa, bồi đắp ngày ngày. Từ góc độ nào, sông Nậm Rốm cũng hiện ra như một nét vẽ xanh biếc giữa bức tranh lúa đồng rộng lớn. Hai bên bờ cây cối xanh mướt, điểm tô những chùm hoa chuối sắc đỏ lung linh, nghiêng mình soi bóng. Bắc qua sông Nậm Rốm là cầu Mường Thanh yên bình và thơ mộng. Hiện cầu chỉ dành cho xe đạp, xe máy và người đi bộ, nhiều người đến đây để tìm về quá khứ oanh liệt một thời. Dòng sông Nậm Rốm nhìn từ trên cao. Ảnh: nguoidienbien Có thể đến Mường Thanh, bạn có thể chưa quen với biên độ nhiệt chênh lệch khá lớn trong ngày, thường khoảng 5 - 10 độ C. Thêm vào đó, cường độ chiếu sáng dài khiến nhiều người có đôi phần khó chịu. Nhưng để làm nên những hạt ngọc dẻo thơm, chính điều kiện khí hậu này đã góp công đáng kể. Với việc lựa chọn tham quan vào mùa lúa chín, khi tiết trời se lạnh và nắng không còn gắt, bạn sẽ có những giây phút tuyệt vời. Từ đặc sản gạo Điên Biên, đã có rất nhiều món ngon được chế biến như xôi nếp nương, bánh dày. Hấp dẫn không kém là cá suối, canh măng, ngồng cải luộc và bắp cải cuốn nhót. Bởi vậy mà hành trình về với Điện Biên chưa bao giờ xưa cũ.
Thưởng thức món dế mèn đặc sản ở Mường Lò Mang tinh hoa của đất trời, vùng lòng chảo Mường Lò, tỉnh Yên Bái có nhiều sản vật khiến du khách chỉ thưởng thức một lần mà nhớ mãi hương vị, trong đó có món đặc sản chế biến từ dế mèn. Mặc dù, đây chưa phải mùa nhãn chín rộ (tháng 7 âm lịch) nhưng du khách tới Mường Lò tham quan vẫn được thưởng thức đặc sản từ dế mèn như: Dế chiên giòn, dế chiên bột, dế nướng, dế rang muối ớt, gỏi dế, dế kho tiêu, dế chiên bơ... Vào tháng 7 âm lịch khi bọ xít nhãn đã hết, những cơn mưa rào tự nhiên bỗng nhẹ đi và kéo dài ra để bước vào tháng ngâu thì dế mèn nhiều hơn và món dế trở thành món chủ đạo trong thực đơn tại các quán ăn. Người ta bắt dế bằng nhiều cách và không mấy khó khăn như đào hang, đổ nước; tối đến trẻ em bắt dế quanh các cột đèn cao áp tại các tuyến phố Nghĩa Lộ. Ở Mường Lò dế rất nhiều nên giá dế ở chợ cũng không đắt, khoảng 5 đến 7 nghìn đồng một lạng, đủ chế biến món cho 2 người ăn (Ảnh: Internet) Dế được bắt hay mua từ chợ về còn sống khỏe mạnh. Trước khi làm thịt dế, người ta thường ngâm dế trong nước muối pha loãng khoảng 2 phút. Sau đó bắc nồi lên cho dế vào rang sơ qua 2-3 phút để dế chết. Tiếp đó, đầu bếp dùng kéo cắt bỏ những cái chân có phần gai sắc nhọn, tiếp đó là rút phần ruột và bỏ túi hôi ở gáy; thao tác này làm phải khéo để dế còn nguyên con. Người ta rửa dế bằng nước sôi hoặc nước măng chua, để ráo nước rồi mới chế biến ra các món mà thực khách yêu cầu. Chế biến món ăn từ dế mèn không khó, nhưng luôn đòi hỏi sự tỉ mỉ, cẩn thận (Ảnh: Internet) Với các món dế khác nhau, nguyên liệu để tẩm ướp cũng khác nhau. Chẳng hạn, chế biến món dế chiên giòn thì dùng nguyên liệu tẩm ướp gồm: Gừng, tỏi, sả, lá chanh thái chỉ. Riêng món dế chiên bột thì ngoài các nguyên liệu kể trên còn có có thêm bột chiên tôm, xà lách, rau sống các loại, dưa leo, chà chua, đậu phộng, me. Dế chiên giòn hấp dẫn thực khách ở cả cách trình bày và chất lượng món ăn (Ảnh: Internet) Một phần công việc khá quan trọng của người đầu bếp để đặc sản dế hút hồn thực khách là công đoạn pha nước chấm. Các nguyên liệu như: Tỏi, sả, ớt đem băm nhỏ, trộn vào bột ngọt, đường, nước mắm, tương ớt. Sau đó ngoáy đều cho nước chấm có độ sánh, có vị cay chua ngọt. Một đĩa đặc sản dế mèn bày ra trước mắt trông thật hấp dẫn, hòa quyện vào đó là mùi thơm lừng. Ăn phần đầu hay phần đùi thì ròn tan, phần bụng thì dai dai, bùi bùi. Dế mèn dùng để nhắm bia, nhắm rượu thì rất tuyệt. Nếu có dịp về phía Tây tỉnh Yên Bái, du khách đừng quên dừng chân thưởng thức món ngon này nhé.
Xôi ngũ sắc Mường Lò Về Mường Lò, mảnh đất miền Tây của tỉnh Yên Bái những ngày đầu xuân, du khách không chỉ được đắm chìm trong cảnh sắc êm ả của núi rừng Tây Bắc mà còn được đắm say trong điệu khắp điệu xoè, cùng thưởng thức các món ăn dân dã đặc sản của người Thái Mường Lò như cơm lam, xôi ngũ sắc. Cứ mỗi độ tết đến xuân về, vào mùa lễ hội người Thái Mường Lò thường tổ chức các hội thi để chọn cho bản mình những cô gái duyên dáng khéo tay hay làm. Việc làm xôi ngũ sắc là một trong những cuộc thi mỗi dịp đầu xuân để các cô gái có dịp trổ tài khoe sắc. Để có xôi ngon, thơm dẻo người làm nghề phải tuân thủ nghiêm ngặt theo các quy trình từ khâu chọn lá nhuộm màu đến việc đồ xôi. Nguyên liệu để nấu xôi phải là gạo nếp Tú Lệ hạt to, trong, một loại nếp thơm ngon và nổi tiếng nhất vùng. Bốn loại lá rừng dùng để nhuộm các màu xanh – đỏ – tím – vàng được người dân lựa chọn kỹ lưỡng, lá không được quá non hay quá già. Sau đó rửa sạch nấu với nước lấy từ suối nguồn ở xã Tú Lệ. Khi đã có nước màu, gạo nếp được cho vào ngâm khoảng 10 tiếng rồi vớt để ráo nước. Gạo ráo nước sẽ được đồ trong chõ xôi truyền thống của đồng bào gọi là Mỏ Lửng – Tay Lung. Chõ xôi hình bầu dục bằng thân cây cọ hoặc gỗ thơm được gọt đẽo để thủng hai đầu, đầu trên có nắp đậy, đầu dưới lót bằng phên nứa, mỗi chõ xôi được hơn 1kg gạo. Quá trình đồ xôi lửa phải đều, đượm than, Xôi chín dẻo, thơm đậm, dù nóng hay nguội nắm chặt tay cũng không dính. Xôi chín được đơm vào đĩa hoặc trình bày theo từng ý tưởng khác nhau với 5 màu xanh – đỏ – tím – vàng – trắng. Năm màu được ghép trên một mâm xôi hình cánh hoa ban thì tượng trưng cho thuyết âm dương Ngũ hành, đồng thời thể hiện khát vọng yêu thương, tình yêu son sắt thuỷ chung, lòng yêu mẹ kính cha của đồng bào dân tộc Thái Tây Bắc. Khẩu cắm lanh là cơm xôi màu đỏ tượng trưng cho khát vọng. Khẩu cắm lăm là cơm xôi màu tím tượng trưng cho trái đất trù phú. Khẩu cắm hương là cơm xôi màu vàng tượng cho sự no ấm đầy đủ. Khẩu khiêu là cơm xôi màu xanh tượng trưng cho màu xanh của núi rừng Tây Bắc. Khẩu nón là cơm xôi màu trắng tượng trưng cho tình yêu trong trắng thuỷ chung. Xuân này người Thái Mường Lò như vui hơn bởi xôi ngũ sắc không còn bó hẹp trong các ngày hội, ngày tết của bản làng. Sản phẩm xôi ngũ sắc của đồng bào Thái ở xã Nghĩa An, thị xã Nghĩa Lộ làm ra dưới sự hỗ trợ của tỉnh Yên Bái và Công ty Anh Sơn (Hà Nội) đã được đăng ký kỷ lục ghiness Việt Nam năm 2008, là mâm xôi lớn nhất với trọng lượng 1,3 tấn, rộng 2,8 mét, dày 30 cm. Hơn 200 hộ người Thái ở xã Nghĩa An tham gia đồ xôi với 300 chõ xôi, 3.000 lá dong, 200 kg thảo dược triết xuất lấy màu xôi. Xôi được vận chuyển từ xã Nghĩa An, thị xã Nghĩa Lộ về trưng bày tại quảng trường thành phố Yên Bái, nơi diễn ra chương trình du lịch về cội nguồn. Xôi ngũ sắc – nét văn hoá ẩm thực thể hiện sống động cuộc sống, gam màu trang phục của phụ nữ Thái Tây Bắc sẽ là món quà xuân chào đón du khách trong dịp hành hương về với cội nguồn dân tộc. Read more: http://hangdacsan.net/xoi-ngu-sac-muong-lo/#ixzz4DnSwf2Vw
Lạp cá – Nét ẩm thực đặc trưng của người Thái Mường Lò – Yên Bái người Thái Mường Lò – Yên Bái, các món ăn chế biến từ cá rất được coi trọng và không thể thiếu trong các dịp mừng nhà mới, ngày cưới, tết… Lạp cá là một món rất ngon, độc đáo thường dùng khi tiếp khách quý. Người Thái ở khắp vùng Tây Bắc đều chế biến món lạp cá rất thơm ngon, nhưng món lạp cá của người Thái Mường Lò lại có một hương vị rất riêng, không lẫn với nơi nào. Ai đã được thưởng thức một lần sẽ nhớ mãi không quên. Cá để chế biến món lạp phải còn tươi, to từ nửa cân trở lên, nếu cá bé sẽ nhiều xương, ít thịt khó làm và cho thành phẩm kém ngon.Làm lạp ngon là phải khéo léo bóc da rồi lọc hết xương, lạng thịt ra mà không để dính nước, nếu để dính nước sẽ có mùi tanh. Thịt cá thái nhỏ bằng đầu đũa rồi ngâm vào nước măng chua hoặc nước chua chế từ quả dâu da xoan chừng 20 phút rồi vắt khô. Cũng có thể tước nhỏ măng chua trộn đều hoặc vắt chanh vào. Gia vị có rất nhiều loại: thính gạo rang, gừng tươi giã nhỏ, mùi tầu, húng, hạt tiêu, ớt tươi nướng giã nhuyễn…Trộn kỹ cho thịt cá đều với gia vị, bày lên đĩa rồi rắc da cá đã nướng vàng, bóp nhỏ lên trên. Da cá nướng làm tăng độ bùi, béo, thơm của món lạp. Món lạp cá ăn ngay mà không để lâu, dùng đưa cay hoặc ăn cùng cơm, xôi đều rất tuyệt.Thành phẩm có vị chua dịu, thơm, nhai lâu thấy ngọt đậm, hương vị thơm, cay của các gia vị cộng hưởng, làm ta có cảm giác thích thú. Khi ăn món lạp cá, có thể ăn kèm với lá sung non, quả sung hoặc lá ổi sẽ thêm vị bùi rất lạ. Trong bữa ăn có món lạp cá không thể thiếu món canh chua nấu bằng đầu và đuôi cá rán cho se bề mặt rồi nấu với măng chua, cho thêm chút hành, thì là, mùi tầu cho dậy mùi. Ai đã từng ngồi uống rượu với người Thái sẽ thấy có tục vừa nhâm nhi chén rượu, vừa húp canh chua, như thế sẽ rất “vào” và lâu say
