Nghe Bác sĩ Công kể về trường hợp em bé ở Đông Anh được người nhà đưa đến viện trong tình trạng nguy kịch, mình thấy vừa giận vừa thương. Bé bị phát ban hoại tử do viêm não mô cầu mà người nhà cứ tưởng thủy đậu để con sốt nhiều ngày…Bé vào được đến khoa hồi sức thì ra đi mãi mãi... Bác sĩ Công công tác tại khoa hồi sức cấp cứu bệnh viên Xanh Pôn nên đã chứng kiến rất nhiều bé bệnh tiến triển nặng do sự thiếu hiểu biết của gia đình. Bác sĩ còn kể có trẻ bị nhiễm khuẩn sốt cao nhiều ngày mà mẹ vẫn nghĩ là sốt mọc răng (( Nuôi con là 1001 thứ phải học, không chỉ các mẹ mà giờ các bố và ông bà cũng phải được cập nhật kiến thức. Mình đã cho cả nhà đi học lớp về Sốt ở trẻ do phòng khám Kindercare tổ chức. Học xong được 2 tuần sau thì Maggi nhà mình sốt virus luôn ( (Coi như thực hành bài học ( mặc dù không hề muốn) Khi con sốt, nhất là con đầu các mẹ rất lo lắng nên mình viết bài này để chia sẻ vs các mẹ một số kiến thức cơ bản về sốt SỐT LÀ GÌ? Hiểu nôm na sốt là khi cơ thể bị nhiễm trùng hoặc viêm. Nếu sốt không quá cao thì còn có lợi vì khi đó hệ miễn dịch của chúng ta đang hoạt động để chống lại các virus, vi khuẩn. Các mẹ đừng nhầm giữa sốt và tăng thân nhiệt. Tăng thân nhiệt cũng xảy ra khi con vận động hoặc khóc quá nhiều, mặc quần áo, đắp chăn quá dày. Vì thế đừng vội quy chụp con sốt nha. Nhiệt độ của trẻ khi sốt được phân loại như sau: Khi đo ở hậu môn: - Sốt nhẹ: 38 – 39 độ - Sốt vừa: 39 – 40 độ - Sốt cao: 40 – 41 độ - Sốt kịch phát: >41,1 độ Đo ở hậu môn bằng nhiệt kế thủy ngân thường hơi khó vì các bé ngọ nguậy và nhiều khi bé đi tướt hậu môn có phân đo không chính xác nên các mẹ thường lấy nhiệt độ ở nách: Phân loại sốt đo ở nách: - Sốt nhẹ: 37,5 – 38,5 độ - Sốt vừa: 38,5 – 39,5 độ - Sốt cao: 39,5 – 40,5 độ - Sốt kịch phát: >40,5 độ Khi mình sờ thấy người Maggi nóng việc đầu tiên là mình dùng nhiệt độ hồng ngoại bấm ở trán. Nhiệt độ hồng ngoại này thường chênh với nhiệt độ thủy ngân -5 độ. Nghĩa là nếu hồng ngoại ra chỉ số 38 độ thì đo thủy ngân ở nách là 38,5 độ. Lúc đầu mình cũng nghĩ khó cặp thủy ngân ở nách cho con nhưng lúc con sốt quá người mệt lử ra, không nghịch như mọi khi nữa cũng khá dễ đo. Các mẹ theo dõi khi nhiệt độ ở nách của con từ 38,5 độ mới dùng các biện pháp hạ sốt như uống thuốc hạ sốt. Trước đó thì các mẹ nên xử lý như sau: - Để trẻ ở vị trí thoáng mát - Cởi bớt quần áo - Có thể nằm dưới quạt vào mùa hè - Chỉ chườm khi trẻ sốt trên 39 độ - Chườm nước ấm, nhiệt độ khăn chườm thấp hơn nhiệt độ cơ thể trẻ - Vị trí chườm: 2 bên cổ, 2 bên nách, 2 bên bẹn ( có ảnh mình họa) Có nhiều mẹ thắc mắc sao không chườm vào trán và miếng dán hạ sốt có tác dụng gì không? Thì xin thưa cơ chế chườm là chườm vào những nơi có mạch máu lớn đi qua để lấy bớt nhiệt giúp cơ thể hạ sốt. Các mạch máu đó nằm ở cổ, nách, bẹn. Còn ở trán không có mạch máu lớn nào cả nên thực sự chườm trán và dán miếng hạ sốt không có tác dụng gì. Nếu dán thì dán cho vui và nhiều trẻ thích dán cái đó thôi. THUỐC HẠ SỐT 2 gốc hạ sốt thường được sử dụng là paracetamol và ibuprofen: Paracetamol thì khá phố biến và được dùng với liều 10 – 15mg/kg/lần. Maggi được 7kg nên mình dùng luôn gói efferalgan 80mg hoặc viên đạn 80mg. Nếu các các bé cân nặng hơn có thể dùng Hapacol 150mg. Khi uống para tầm 1 tiếng sau thì hạ sốt và cũng chỉ hạ được 1 đến 1,5 độ nên nếu sốt cao cũng không trở về nhiệt độ bình thường được. Ibuprofen có tác dụng mạnh hơn và kéo dài hơn paracetamol. Nếu sau 2 tiếng dùng paracetamol không đáp ứng thì có thể dùng ibuprofen. Tuy nhiên một số trường hợp chống chỉ định dùng ibuprofen là khi trẻ bị sốt xuất huyết, sởi. Vì thế nếu trẻ sốt cao chưa rõ nguyên nhân thì nên dùng paracatamol cho yên tâm. BÂY GIỜ THÌ ĐẾN VỤ SỐT MỌC RĂNG RẤT NHIỀU MẸ QUAN TÂM Trẻ thường mọc răng từ 6 tháng đến 3 tuổi ( có trẻ bắt đầu sớm hơn). Trẻ sốt nhẹ từ 37,5 – 38 độ. KHÔNG SỐT CAO TRÊN 38,5 ĐỘ VÀ KHÔNG KÉO DÀI NHIỀU NGÀY. Nên nếu trẻ sốt cao phải nghĩ ngay đến nguyên nhân khác nhé các mẹ. Nguyên nhân sốt mọc răng k phải do sưng lợi đâu, cũng không phải bé nào cũng sốt răng mới mọc. Khi răng nhú lên làm nứt lợi ( là 1 dạng vết thương hở) bé cho tay hoặc mẹ cho tay vào sờ lợi gây nhiễm khuẩn tại chỗ nên mới bị sốt nhé. Vì thế nếu giữ vệ sinh sạch thì rất nhiều bé k hề sốt mọc răng. LÀM GÌ KHI CON BỊ CO GIẬT KHI SỐT Co giật khi sốt thường xảy ra khi sốt quá cao và cơn sốt lên quá nhanh. Lứa tuổi bị co giật khi sốt là từ 6 tháng đến 6 tuổi: nên nếu bé mới chỉ có 3, 4 tháng thì yên tâm sốt mấy cũng không co giật đâu nhé các mẹ. Co giật là biểu hiện lành tính sau khi co giật trẻ hoàn toàn tỉnh táo. Cơn co giật thường kéo dài dưới 1 phút sau đó nên đưa bé đến viện ngay Co giật khi sốt không đi kèm với: - Nhiễm trùng thần kinh trung ương: Viêm não, viêm màng não - Rối loạn chuyển hóa - Có tiền sử co giật khi không sốt Cách xử trí: - Để trẻ ở nơi thông thoáng - Nới lỏng quần áo - Để trẻ nằm nghiêng, ít nhất là đầu nghiêng để khi lên con giật dãi dớt không làm tắc đg thở của trẻ - Không nhét bất cứ thứ gì vào miệng trẻ. Yên tâm trẻ không căn vào lưỡi đâu. - Không cố gắng cho trẻ dùng thuốc gì khi co giật Trên đây là một số điều cơ bản về sốt. Khi nào có time mình sẽ viết về các bệnh thủy đậu, sởi và sốt phát ban sau nha. Maggi nhà mình hết sốt hqua bắt đầu phát ban thì mình chụp ảnh gửi ngay cho bác sĩ Công Được bác sĩ hướng dẫn tận tình yên tâm lắm luôn rồi. Thank các mẹ đã đọc và nhớ chia sẻ cho các mẹ khác nhé. Bao nhiêu công mình viết đó. Nhóm mình kín k share được nên mình có up bài trên trang cá nhân nha. Nguồn: FB Liên Hoàng Phương Lê
Vụ cặp nhiệt độ này rất khó xác định. Chẳng hạn mình mua cả nhiệt kế thủy ngân (cặp nách) và điện tử (microlife của thụy sĩ) thì nhiệt độ do nhiệt kế điện tử đo ở dưới lưỡi luôn thấp hơn nhiệt kế thủy ngân cặp nách, mặc dù về lý thuyết nhiệt độ ở miệng luôn cao hơn cặp nách. Có thể suy ra nhiệt kế thủy ngân chính xác hơn??? Với giả định này hôm rồi con mình bị viêm amidan, ngày đầu tiên thấy trán và người con hâm hấp sốt, mà mình kẹp nách nhiệt kế thủy ngân cả ngày (nhà mình có hai cái thay nhau) cao nhất chỉ 37.3 oC (theo thang của bạn thì bé không sốt)??? Sáng hôm sau đưa con đến viện, y tá quẹt đo nhiệt ở trán lên đến 38.7 oC (theo lý thuyết của bạn thì suy ra nhiệt ở nách sẽ là 39.2 oC???, trong khi con mình không hề mệt mỏi khát nước, vẫn quậy như thường, mọi khi nếu cặp nách mà 39 oC thì bé rất mệt, nằm chứ ít chơi). Hơn nữa hầu hết các nguồn thông tin trên mạng (ngay cả trong tờ hướng dẫn sử dụng của nhiệt kế điện tử mà mình mua) đều nói cặp nách là phương pháp đo nhiệt độ kém chính xác nhất). Chả hiểu thế nào cả. Cuối cùng thì mình phải dùng cả nhiệt kế thủy ngân và điện tử cùng lúc.
Con bị amidan sốt sẽ rất cao và nhanh. Trường hợp của bạn hôm trước đo con k sốt, nhưng tới sáng hôm sau bạn có đo k? Vì con sốt như vậy thì k thể đo nách mà k lên được. Và nhiệt kế thủy ngân thì độ chính xác lúc nào cũng cao hơn nhiệt kế điện tử mà.
Nhà mình có cái nhiệt kế đo tai với đo trán mà mỗi lần bấm ở mỗi chỗ khác nhau, mình thấy khó dùng nên toàn dùng nhiệt kế thủy ngân thôi. Thấy con sốt là lo lắm luôn lần nào cũng cho đi khám dù mới chớm viêm họng
Nhà mình có cháu cứ sốt 38 độ là co giật rồi, mỗi lần thế cả nhà lại sợ loạn hết lên. Hình như do cháu mình bị nhiều lần nên thành mãn tính rồi
Sao lại chỉ chườm khi con sốt trên 39 độ nhỉ, mình con mà cứ sốt trên 38,5 độ là chườm rồi. Để con nhanh hạ sốt, chờ con lên tới 39 độ thì cao quá.
Ôi em cũng luôn bị ám ảnh thấy con sốt là sợ bị co giật vì có lần thấy ở viện bé bị co giật mình k giám lơ là
Sáng hôm sau mình không đo vì vác con đi khám luôn, chắc lúc đó sốt trên 38 độ thật. Nhưng vụ cặp nách = trán + 0.5 là không đúng đâu nhé. Hôm con mình khỏi đi khám lại, mình đo nhiệt độ nách tầm 36.5 thôi, đến viện đo trán là 36.9 độ.
