Chào cả nhà, Em muốn bé phát triển tư duy logic nhưng ko hiểu nên bắt đầu tư đâu và thông qua các trò chơi hay hoạt động gì, các anh chị có kinh nghiệm chia sẻ với em nhé.
Bạn cần cho biết con bạn bao nhiêu tuổi - mức nhận thức và phát triển ngôn ngữ - vận động đến đâu thì mới có thể trao đổi được ! Tuy nhiên - với trẻ dưới 3 tuổi thì chưa nên nói đến tư duy logic - vì tầm tuổi này - tư duy của trẻ là hoàn toàn theo bản năng và cảm xúc - cháu chưa thể có sự phân tích - tổng hợp và liên tưởng - nếu quyết tâm dạy cho trẻ dưới 3 tuổi những tư duy logic ( thậm chí là nền tảng cơ bản thôi ) thì đó là chúng ta đã làm việc " lát gạch trên cát" - hay "kéo lúa cho mau lớn" trẻ vẫn có thể tiếp thu nhưng sẽ mất đi một điều cơ bản nhất : niềm vui của tuổi thơ !
Cảm ơn bài viết của anh. Con em mới 18 tháng thôi, nhưng em muốn tìm hiểu trước nên làm thế nào, như anh nói 3 tuổi mới nên hướng dẫn trẻ phát triển tư duy logic, nếu anh có thông tin gì hay có thể chia sẻ với mọi người ko ạ. Em vẫn cần tìm hiểu để năm sau áp dụng
@ bác Le Khanh, bác có rất nhiều bài viết hay và sâu sắc! Con em mới 2 tuổi nhưng em thấy cháu có một số tố chất khá tốt nên cũng rất muốn có thêm kiến thức để hướng dẫn (hướng dẫn thôi ạ chứ chưa đến mức nặng nề như "dạy") để con có thể phát triển tốt hơn. Con nhà em 2 tuổi nhưng đi học lại học cùng lớp với các bạn 3 tuổi nên bé học được khá nhiều . Bé nhà em được 27 tháng và hiện nay bé có thể : - nhận biết được tất cả các số từ 0 đến 9 - thuộc khoảng 5 mặt chữ cái A, O, E, M, B - biết đếm số đồ vật và đếm chính xác, như số viên kẹo, quả khế,... - nhận biết màu sắc rất tốt: có thể phân biệt xanh da trời, xanh lá cây, xanh nước biển, xanh tím than, và các màu sắc cơ bản khác - biết một số từ thông dụng bằng tiếng Anh như chào hỏi, tạm biệt, gọi tên một số con vật - Biết phân biệt và ko bao giờ đi giày, dép trái - Đã biết so sánh vật : to nhất, bé nhất, to hơn, bé hơn - Khả năng nhớ và tư duy của bé khá ổn. Em cũng ko biết chính xác đây có thể gọi là khả năng tư duy tốt ko. Ví dụ như , hồi bé 20 tháng bé đã thuộc lòng bài Happy Birthday và bé tự biết thay chữ "you" thành "mẹ" hay "bà" khi hát cho mẹ hay bà nghe (việc thay chữ này thì em và nhà em ko ai dạy, khi đó bé chưa đi học nên chắc ko phải là cô giáo dạy rồi) - Bé rất thích viết, vẽ và nghe kể chuyện và thuộc những đoạn văn vần trong các câu chuyện cổ tích và có thể nhớ rất lâu Em cũng ko biết so với lứa tuổi thì khả năng của bé như vậy là bình thường như bao bạn khác hay có phần nổi trổi hơn vì hiện nay em chưa có 1 tài liệu nào để có thể đánh giá được chỉ số IQ của con. Nhưng theo đánh giá chung của các cô giáo thì bé thông minh , tiếp thu rất nhanh. Chính vì thế em cũng muốn hướng dẫn cho con phát triển tốt hơn. Bác tư vấn cho em với, với trường hợp của con em thì em có nên hướng dẫn thêm cho bé ko ạ và có tài liệu nào hay thì bác cho em xin với ạ . cảm ơn bác !
Tôi cũng ủng hộ quan điểm này bà ạ. Tụi nhỏ giờ cực quá, bắt đầu đi học và bắt đầu khổ nên khi con còn nhỏ cho tụi nó chơi thoải mái cho sướng.
Chưa thấy bác Le Khanh vào truyền đạt kinh nghiệm cho các bà mẹ đang bỡ ngỡ nhỉ Bác Le Khanh ới ời ........................
Con của bạn heo con thông minh đúng là thông minh thật ! Có điều nếu bé biết nhận ra các số từ 0 - 9 thì bạn nên lưu ý tập cho bé biết về "số lượng" ( như bạn đã tập cho bé biết đếm số kẹo ) tập cho bé biết khái niệm : ít hơn/ nhiều hơn ( ba viên kẹo nhiều hơn 2 viên , ít hơn 4 viên ) và mở rộng việc đếm ra các vật dụng xung quanh như đếm số ly, số chén khi ăn cơm ( nhà có 4 người vậy con đếm trên bàn ăn có mấy chén .v.v. chỉ cần bé biết khối lượng dưới 5 là ok ) Bạn có thể kích thích trí nhớ của cháu bằng cách hỏi : "sáng hôm nay con ăn gì ? - hôm qua đi siêu thị con thấy gì ? ( chỉ cần trẻ nhớ 1 vài thứ là tốt rồi ) Cho bé tập cầm viết chì - sơn và khuyến khích bé vẽ ( những hình hết sức là "tượng trưng và siêu thực ) nhưng hỏi bé : con vẽ gì đấy ( và ráng mà hình dung ra vật bé vẽ - sau đó khuyến khích bé : a, con vẽ cái nhà xinh quá - vậy cái cửa sổ đâu - con có thể thêm cái ống khói vào không .v.v. - và chấp nhận cách giải thích của bé . Bạn tập cho bé vạch những nét bút từ bên trái sang bên phải và tập phân biệt tay trái - tay phải của mình . ( nếu khá hơn thì phân biệt tay trái và tay phải của mẹ khi đối diện ) Khuyến khích bé tập cởi áo - cởi quần sau đó là tập gài nút áo . Tập cho bé dùng kéo để cắt giấy - tập nặn đất sét thành các viên bi tròn ( vò = 2 bàn tay ) Tập cho bé những bước cơ bản về tư duy logic bằng cách chơi các bức tranh có tính tiếp diễn ( ví dụ : tranh 1: một trái dưa - tranh 2 : em bé cầm dao cắt dưa - tranh 3 : trái dưa được bổ ra làm 2 - tập cho trẻ xếp đúng thứ tự diễn tiến ) Trên đây chỉ là vài gợi ý - Bạn có thể dựa vào đó để tập cho cháu những hoạt động tương tự - nhưng tất cả đều dưới dạng vui chơi thôi - làm được thì tốt, không làm được cũng không sao . Còn nói về trắc nghiệm trí thông minh thì thường chỉ có thể đánh giá khi trẻ trên 3 tuổi, nhưng bạn có thể thử cháu bằng vài cách dưới đây : Cho cháu xem hình vẽ một con vật ( ví dụ : Hình con mèo thiếu 1 mắt ) và hỏi bé là con mèo thiếu cái gì - đưa cho cháu 3 - 4 cặp hình vẽ ( 2 hình vuông - 2 hình tròn - 2 hình thoi - 2 hình ngôi sao ) và yêu cầu bé xếp từng cặp vào với nhau . Lấy hình một cái nhà ( hay hình 1 mặt người ) cắt làm 3 - 4 miếng ( lớn nhỏ khác nhau) trẻ phải ghép lại được thành nguyên vẹn càng nhanh càng tốt ( dưới 2 phút ) Dùng 1 khuôn hình có 3 - 4 hình khác nhau ( hình vuông - tròn - tam giác - bán nguyệt ... ) bạn lấy các hình ra và yêu cầu bé gắn lại cho đúng ! Một vài gợi ý để bạn giúp cháu phát triển khả năng của mình nhưng trên tinh thần vui là chính nhé - nếu cháu không thích thì thôi, đừng bắt ép gì cả và cũng đừng "huấn luyện" cháu phải thành thục các trò ở trên - Hy vọng một vài góp ý để bạn có thể giúp con mình phát triển - nhưng bạn nên biết rằng, bây giờ người ta xem trí thông minh cảm xúc ( EQ ) là tốt và cần thiết hơn trí thông minh trí tuệ ( IQ) đấy !
Em rất cảm động khi bác Le Khanh đã dành thời gian chia sẻ với em về việc hướng dẫn nuôi dạy cháu. Những gợi ý của bác rất hay, em sẽ tập làm theo và cố gắng tìm hiểu thêm để hướng dẫn cho cháu, giúp cháu phát triển trí tuệ (cả EQ và IQ tốt hơn). Em cũng chỉ trên tinh thần hướng dẫn thôi, rất thoải mái với con nhưng thấy con tiếp thu khá tốt nên cũng muốn đầu tư thêm cho cháu. Em cũng rất quan tâm đến việc phát triển EQ cho bé vì bé nhà em khá bướng bỉnh nhưng quả thực cũng đang rất bối rối vì sách ở ngoài bán thì nhiều nhưng để tìm được 1 tài liệu tin cậy thì ko dễ chút nào. bác có gợi ý gì cho chúng em về sách rèn IQ và EQ hay cho bé ko ạ ? Em cảm ơn bác trước !
Cảm ơn bác Lê Khanh về bài viết hữu ích này ạ. Bé nhà em đã 31 tháng tuổi, đã nhận biết được nhiều màu, nhiều chữ cái - chữ số, gần như những gì người lớn dạy chỉ một vài lần là bé nhớ. Nhưng do em sợ bé phải nghĩ nhiều quá nên không dám dạy bé. Bác có thể hướng dẫn giúp em ở lứa tuổi này em nên dạy bé những gì cho phù hợp không ạ?
Con zai bà kém công chúa nhà tôi những 1 năm, và tôi thấy con trai - con gái cũng có sự khác nhau chút ít nữa. Nhưng tôi có chút kinh nghiệm là: khi nói với con về bất cứ điều gì tôi đều nói tất cả những gì liên quan mà con có thể hiểu được. Ví dụ: - Khi dạy con nhận biết con gà tôi dạy con phân biệt gà trống gáy ò ó o - gà mái kêu cục ta cục tác - Khi con cáu đánh tôi, tôi nói như thế là hư và sẽ làm mẹ đau - Khi con khóc, dù đã biết lý do nhưng tôi vẫn hỏi tại sao con khóc, nếu con nói do con va vào bàn chẳng hạn thì tôi sẽ nói lần sau con chú ý kẻo va vào bàn sẽ làm con đau nhé, nếu con nói do bố đánh chẳng hạn tôi sẽ hỏi tại sao bố đánh con, con nói do con cào bố thì tôi sẽ hỏi cào bố có hư không (con đã được dạy như thế là hư nên sẽ trả lời là có hư) thì tôi sẽ nói hư thì lần sau con có như thế nữa không (con sẽ nói không vì cũng được dạy như thế). Sau đó tôi mới tổng kết sự việc một lần nữa, vừa dỗ dành con vừa nói con cào bố là hư, lần sau con không được như thế nữa kẻo bố đánh nhé. -... nhiều lắm những sự việc diễn ra hàng ngày, bà dựa theo nguyên tắc "nhân - quả" mà thực hiện . Tuy nhiên, để làm được việc này bà phải rất bình tĩnh và nói nhiều nữa . Chúc bà sớm dạy được bé có tư duy logic nhé!
Việc dạy trẻ nói chung thì có rất nhiều thứ phải dạy, nhưng để cho rõ ràng chúng ta nên phân biệt một số khái niệm và lĩnh vực sau: Lĩnh vực tư duy : Có 2 loại chính là tư duy cụ thể và tư duy trừu tượng Tư duy cụ thể là phải có một vật ( người/con vật/ đồ dùng...) trước mắt ta mới hình dung hay nhận biết - ví dụ : thấy hình 1 người ta nhận ra đó là ai - Thấy hình một con thú, ta nhớ lại tên của con thú ấy ... Đây là tư duy mà trẻ em phát triển đầu tiên ( từ 0 -3 tuổi ) Tư duy trừu tượng là những suy nghĩ mà chỉ cần một gợi ý, một cái tên thì ta sẽ biết đó là cái gì - ví dụ : nói đến sự chăm sóc - ta nghĩ đến người mẹ - nói đến sự hung dữ ta nghĩ đến con cọp ( hay 1 con ác thú nào đó ) nhìn vào con số 1 ta nghĩ đến một vật gì đó ( một trái táo ... ) Đây là tư duy được hình thành sau 3 tuổi ( hoặc sớm hơn một chút tùy theo sự tác động ) Ngoài ra còn có các tư duy khác ( nằm trong 2 loại này ) Tư duy logic ( hay tư duy liên tưởng - tư duy nhân /quả ) từ điều A nghĩ đến điều B - điều C ( nhìn cái ly ta có thể nghĩ đến cái muỗng - nhìn cái chén ta nghĩ đến đôi đũa ..) thông thường thì trẻ phải có được tư duy trừu tượng thì mới có thể phát triển được tư duy logic Tư duy sáng tạo : Đây là loại tư duy mang tính bẩm sinh, nhưng nếu không có điều kiện thuận lợi thì sẽ dần dần bị lãng quên. Tư duy này được phát triển bởi sự hòa trộn các hình ảnh, các nhận thức trong đầu để nghĩ ra 1 điều mới lạ mà từ trước đến nay chưa có . Các nhà phát minh, các nghệ sĩ v.v. là những người có được những yếu tố thuận lợi để phát triển loại tư duy này. 2 loại tư duy này là sự phối hợp giữa tư duy cụ thể với tư duy trừu tượng - Nhưng nếu không khéo thì có thể tạo sự hạn chế lẫn nhau : Quá thiên về logic sẽ mất đi tính sáng tạo ( vì luôn nghĩ là có cái A rồi mới có cái B hoặc A là A, A không thể là B ) vì vậy, nếu quá chú trọng tập cho trẻ cách suy nghĩ logic sớm - thì trẻ sẽ có khả năng lý luận tốt nhưng lại làm giảm bớt khả năng sáng tạo ( vì sáng tạo là nghĩ ra những điều có khi rất phi logic ) Lĩnh vực cảm xúc : Khi tư duy chưa phát triển, thì trẻ em sống gần như là bằng cảm xúc - mọi sự biểu lộ và cảm nhận đều thông qua các giác quan ( mà giác quan đầu tiên tạo ra cảm xúc đó là xúc giác - sự ôm ấp, vuốt ve, bú mớm ... sẽ tạo cho trẻ cảm giác an toàn, thỏa mãn, hài lòng ) và nếu thiếu điều này thì trẻ sẽ chậm phát triển về cảm xúc từ đó dẫn tới những hạn chế về mặt giao tiếp ( mà chậm nói là 1 biểu hiện rõ ràng nhất ). Do đó, điều quan trọng là chúng ta phải biết cách giúp trẻ phát triển khả năng cảm xúc bằng những tác động cụ thể ( từ việc ôm ấp, vuốt ve, cầm nắm cho đến những lời nói, ánh mắt thái độ vui vẻ, yêu thương ... ) Khi trẻ đã được phát triển cảm xúc (hay còn gọi là trí thông minh cảm xúc ) thì trẻ sẽ dễ dàng tiếp nhận các tác động để phát triển khả năng tư duy trừu tượng và logic ( hoặc tư duy sáng tạo ) , còn nếu chúng ta chỉ quan tâm đến việc phát triển tư duy logic cho trẻ, khi mà khả năng cảm nhận và biểu hiện cảm xúc của trẻ chưa được ổn định ( vì chúng ta cho rằng đó là điều không cần tác động mà trẻ sẽ tự cảm nhận ) thì trẻ có thể vẫn trở nên thông minh, học giỏi , biết nhiều nhưng sẽ trở nên thiếu sức sống, thiếu sự vui vẻ, thân thiện, thiếu kỹ năng hòa nhập, ứng xử và thích nghi - Đó chính là hậu quả của việc giáo dục "tri thức" cho trẻ sớm ( học đọc - học viết - học đủ thứ ... ) Đến nay, khi thấy được những "thành quả" qua tình trạng rối loạn tâm lý hay kém phát triển về nhân cách ( chậm nói, giao tiếp kém, ích kỷ, hỗn láo, thiếu định hướng chỉ biết chạy theo các phong trào ... ) thì lại tập trung vào việc "nhồi tiếp" cho trẻ những điều mà ta gọi là "kỹ năng sống" dưới hình thức là 1 môn học. Vì vậy, mong các bà mẹ nên quan tâm đến việc giúp trẻ tiếp nhận và phát triển những cảm xúc ( vui, buồn, giận, ghét, yêu, thích .... ) trước khi dạy cho trẻ biết về những tri thức và có sự hài hòa trong việc giúp trẻ phát triển giữa tư duy logic và tư duy sáng tạo. Điều quan trọng là đừng nên lẫn lộn giữa những kiến thức và sự hiểu biết - giữa sự giúp con phát triển nhân cách với sự đào tạo con thành thần đồng !
Cái này tôi cũng đang áp dụng bà ạ, bé nhà tôi từ lúc 12 tháng đã biết con chó kêu gâu gâu, con mèo kêu meo meo, con vịt kêu cạp cạp ... nói chung là cháu cũng nhanh nhẹn và hiểu biết, rất thích đọc sách và nghe nhạc. Ở nhà chỉ cần cho quyển sách là ngồi rất ngoan nhưng ko ngồi được một mình mà cứ phải có người ở bên cạnh và giải thích, nhiều lúc cũng thấy mệt lắm nhưng thấy con thích tìm hiểu mẹ cũng thấy vui. Chúc cho các con luôn thông minh và khỏe mạnh để bố mẹ vui lòng
cảm ơn bác Lê Khanh rất nhiều về những bài viết sâu sắc và có ý nghĩa thực tế rất cao. Em sẽ học tập những kinh nghiệm từ bài viết của bác để về dạy bé.
