Chào các mẹ, mình hiện nay có hai bé môt bé 5 tuổi và một bé 16 tháng tuổi. Có con rồi mới thấy dạy dỗ con là cả một nghệ thuật và thật sự để áp dụng được theo những phương pháp đọc trên báo, trên sách cũng không hề đơn giản. Gần đây mình mới đọc được một phương pháp dạy dỗ con có tựa đề: " Kỷ luật không nước mắt", có thể nhiều bố mẹ đã được đọc qua hoặc được nghe giảng về phương pháp này của thạc sĩ Trần Thị Ái Liên. Đây là bài viết rất hay của một mẹ bên Webtretho, Mình đã rút gọn hơn rồi đưa lên đây để những ai chưa được biết đến có thể đọc tham khảo và áp dung ngoài ra mình cũng muốn trao đổi, muốn nghe ý kiến của các bố mẹ đã áp dụng phương pháp xem việc áp dụng có hiệu quả như mong muốn hay không. Thực tế bản thân mình cũng đã chọn lọc và đang áp dụng một vài hình thức trong tài liệu vào việc dạy dỗ bé lớn nhà mình và thấy cũng khá thú vị chẳng hạn như áp dụng các quy tắc thưởng phạt, sử dụng bảng điểm để khuyến khích con. KỶ LUẬT KHÔNG NƯỚC MẮT (Sưu tầm từ bài viết của Me Cu Bon. Trích từ bài giảng của thạc sĩ Trần Thị Ái Liên) ĐỐI VỚI TRẺ DƯỚI 3 TUỔI Dưới 3 tuổi trẻ em chưa biết lí lẽ. Có nhiều bé 2 tuổi rưỡi bắt đầu nhưng trung bình là 3 tuổi.Ở độ tuổi này cái cần của chúng ta là dạy cho con có ý chí theo đuổi cái tốt và tránh xa cái xấu của riêng nó chứ không phải nó làm vì bố mẹ.Do đó, trước 3 tuổi đừng cố gắng dạy dỗ, lúc đó mục đích là giúp cho bé phát triển hết khả năng, phát triển hết tiềm năng học hỏi của nó. Có một bạn đã hỏi câu hỏi sau: Chị A: Em nghĩ trẻ dưới 3 tuổi là nó hiểu được lí lẽ và biết sợ khi em phạt nó.Ở nhà, em cấm bé không sờ tay vào ổ điện, cấm nhiều lần nhưng nó vẫn sờ vào và em phạt nó. Lần sau nó sờ vào ổ điện thì nó nhìn em, thấy thái độ của em là nó không sờ nữa. Chị Liên: À, thế là bé nhà chị nó đâu có sợ điện mà là sợ chị.Và cái chị dạy cho nó là “sợ chị” Dưới 3 tuổi mục đích của bé là khám phá, tìm hiểu, học hỏi theo cách riêng của nó. Khi nó chống đối cha mẹ thì đó là đang tìm hiểu khả năng ảnh hưởng của nó tới môi trường như thế nào, và môi trường trong đó có cha mẹ. Do đó thay vì phạt con vì con sờ vào ổ điện thì ở Mỹ người ta che hoặc bịt lại hết ổ điện. Người ta bọc những nơi nguy hiểm đẻ trẻ em tự do tìm hiểu môi trường xung quanh nó chứ không tạo ra biên giới vô hình xung quanh đứa trẻ, nó sẽ làm cho đứa trẻ lớn lên trở thành người hay sợ hãi, không tự tin, không dám vượt qua khả năng để làm những việc khó khăn. Hãy tạo ra môi trường an toàn để cho con mình thỏa sức khám phá môi trường xung quanh nó. Chúng ta ở nhà thường hay cấm bé cắn đồ, mút tay nhưng chúng ta đã quên rằng cách tốt nhất để nó tìm hiểu môi trường, đó là Cắn. Chúng ta phải hiểu được nhu cầu chính đáng của đứa trẻ để làm sao cho con chúng ta phát triển được hết tiềm năng. ĐỐI VỚI TRẺ TỪ 3 TUỔI ĐẾN 6 TUỔI 1. Quy Tắc thưởng phạt: Đó là chỉ thưởng phạt trên cái muốn, không thưởng phạt trên cái cần. Vậy muốn là gì, cần là gì? Chúng ta ai cũng có phần con và phần người. Phần con, cần: ăn, uống, ngủ, thở, vệ sinh, an toàn, hoạt động. Phần người, cần: yêu thương, học hành, lắng nghe, tôn trọng, phát triển, cảm thong, phát biểu, suy nghĩ. Trên đây tạm gọi là 1 nhu cầu căn bản của một con người, là nhưng cái gọi là cái cần Vậy, phạt trên cái muốn là sao: Ăn: ăn đủ dinh dưỡng, an toàn là đủ rồi -> cái này là cái cần Không con muốn ăn KFC cơ -> đây là cái muốn Mặc: mặc đủ ấm, che thân, thoải mái là được rồi -> cái này là cái cần Không con muốn ăn mặc thời trang cơ -> cái đó là cái muốn Giải trí: Trẻ em có quyền học hỏi, thông tin, nên một ngày nó cần 0.5h TV, internet -> cái đó là cần Trên thời gian đó là muốn. Do đó, nếu trẻ em nó không nghe lời thì chúng ta sẽ LẤY ĐI cái nó MUỐN chứ KHÔNG được lấy đi cái nó CẦN. “Tuần này con sẽ được đi ăn KFC nếu con đi ngủ đúng giờ” “Tuần này con sẽ được uống pepsi nếu con học bài đúng giờ” "Tuần này thay vì con được đi ăn KFC thì con sẽ phải ăn tối ở nhà vì con đánh bạn" "Tuần này thay vì có một lon Pepsi trong tủ thì không có lon pepsi nào cả vì con không chịu chào hỏi mọi người" 2. Hình thức phạt timeout: Với trẻ dưới 6 tuổi, nếu đứa trẻ không nghe lời thì chúng ta sẽ cho nó timeout.Chúng ta đặt một cái ghế ở một góc an toàn trong nhà và cái ghế đó không được rời chỗ khác. Kế bên nghế không để gần bất kỳ cái gì khác. Và cho nó ngồi vào đó.Có một câu rất nổi tiếng “Đối với trẻ em dưới 6 tuổi thì: mọi lúc đều là giờ chơi, mọi nơi đều là chỗ chơi, mọi việc đều là trò chơi, mọi thứ đều là đồ chơi và mọi người đều là bạn chơi.”Do đó chúng ta không để bất kỳ cái gì gần cái ghế đó vì nó sẽ nghịch. Vậy thời gian timeout là bao lâu? Theo nghiên cứu của nhi khoa viện hàn lâm Hoa Kỳ thì mỗi 1 tuổi thì thời gian timeout là 1 phút. Có nghĩa là bé 3 tuổi thì timeout trong 3 phút. Và một ngày không quá 20 lần timeout.Chi A: Em nghĩ 3 phút là quá ít.Chị Liên: Chúng ta quen suy nghĩ của xã hội phong kiến trung cổ, trừng phạt có nghĩa là hành hạ, nhưng thời hiện đại trừng phạt chỉ có nghĩa là nhắc nhở. Cho nên không cần phải làm cho nó đau khổ. Vậy khi chúng ta kêu bé ngồi mà bé không ngồi thì mình cần phải làm gì? Không lẽ mình đè nó xuống, cột nó lại? Không, như thế thì còn bạo lực hơn nữa. Nếu bé không ngồi thì chúng tã sẽ lấy dần đi các cái nó muốn: không ngồi thì cuối tuần không ăn KFC, không ngồi nữa thì không có pepsi trong tủ lạnh, không ngồi nữa thì sẽ thay vì 1h xem TV, chỉ còn 0.5h xem TV,.. cứ như vậy.Nó sẽ học được một bài học là Hậu quả đương nhiên. Mục đích của Timeout là cho đứa bé nó lắng xuống, cho nó calm down để nó có khả năng quản lý cảm xúc, tình cảm của nó. Sau này tự nó có thể điều khiển được cảm xúc của mình. Có một câu chuyện cũng rất hay sau đây, Liên xin được chia sẻ. Nếu mày nhìn thấy một đống người rớt xuống sông thì mày sẽ cứu ai trước. Ai nghĩ mình sẽ cứu người xa lạ trước, ai nghĩ là mình sẽ cứu người thân mình trước?? Người Việt chúng ta là “Một trăm cái lý không bằng một tí cái tình” nên chắc chắn là chúng ta sẽ trả lời “Tôi sẽ cứu người thân mình trước”, đúng không ạ? Nhưng người Nhật thì họ sẽ trả lời sao? “Không, tôi sẽ cứu người không biết bơi trước” Chính vì thế mà Nhật Bản mới trở thành cường quốc thứ 2 thế giới từ cái đống tro tàn của Hiroshima và Nagasaki. Cái mà chúng ta muốn dạy cho con chúng ta là dạy con có khả năng quản lý cảm xúc chứ không phải là nô lệ của cảm xúc. Nên khi bé ngồi vào cái nghế này thì chính là lúc bé tìm cách quản lý cảm xúc của mình.
Ðề: Kỷ luật không nước mắt ĐỐI VỚI TRẺ TRÊN 6 TUỔI 1. Sử dụng bảng điểm: Đối với bé trên 6 tuổi thì khả năng quản lý cảm xúc cao hơn rồi nên mình sử dụng Bảng điểm. Trên bảng điểm ghi rất rõ các việc làm được cộng điểm và các việc làm bị trừ điểm. Ăn cơm trong 30 phút, gặp người lớn chào hỏi, học bài đúng giờ,.. Và chúng ta sẽ tổng kết cuối mỗi tuần. 1 điểm sẽ là phần thường nhỏ, 2 điểm phần thưởng to hơn,.. Tại sao lại như vậy? Chúng ta không nên áp dụng là 10 điểm thì được thưởng còn không được 10 điểm thì không được gì, như vậy sẽ dạy cho bé: hoặc là có tất cả hoặc là không có gì cả. Như vậy lớn lên nó sẽ: nếu con quí vị thuộc hàng mạnh mẽ nó sẽ lấn át người khác, nếu yếu đuối nó sẽ chấp nhận để người khác lấn át nó. Nếu tổng điểm mà âm thì chúng ta sẽ lấy bớt đi những cái muốn của nó. Xin thưa là nó có hàng triệu cái muốn, đơn giản vì nó là con người. Bảng điểm này không chỉ dành cho con, mà sẽ dành cho cả gia đình vì có ai không bao giờ làm sai không, có ai luôn luôn đúng không? Cho nên trong xã hội hiện đại mọi người đều có quyền bình đẳng như nhau. Nên cái bảng điểm này sẽ có cho bố, mẹ mỗi người một cột nữa. Có rất nhiều bố mẹ đã thực hành bảng điểm thì mọi người đều phản ánh là rất vui, con cái rất là hứng thú và hợp tác. Theo tư tưởng của hệ phong kiến thì cha mẹ muốn con Nghe Lời, còn hệ tư tưởng của hệ dân chủ là cha mẹ muốn con Hợp Tác. Do đó cha mẹ muốn con hợp tác thì cần thương lượng với con, thỏa thuân với con. Cha mẹ không muốn con đánh bạn thì cha mẹ không được đánh con. ĐÁNH là xấu thì cha mẹ ĐÁNH cũng xấu, con ĐÁNH cũng xấu, ông trời ĐÁNH cũng xấu. Có một phụ huynh tham gia đã kể câu chuyện sau về bảng điểm: "Em thì không phản đối việc sử dụng bảng điểm thế nhưng mà có câu chuyện là ở nhà em cũng có một cái bảng điểm. Nếu con làm được việc tốt thì sẽ cho 1 sao, mỗi một sao thì được 20 nghìn. Nếu con được điểm 10 thì sẽ được 1 sao. Con lúc nào đi học cũng cố gắng được điểm 10, nhưng cô giáo gọi điện lại và báo với bố mẹ mà dạo này con rất nhút nhát, sợ bị sai, sợ bị điểm không phải 10. Lúc đó vợ chồng em rất lo lắng, có lẽ tại cái bảng điểm mà con mình đã trở nên nhút nhát như vậy." Chị Liên "À, cái đó là tại vì sao? Đó là tại vì chị đo đạc trên kết quả chứ không đo đạc trên sự cố gắng. Không thể nào mà tất cả mọi người đều 10 điểm, không thể nào mà tất cả mọi người đều hạng nhất, không thể nào mà tất cả mọi người đều học đại học, ai quét rác, ai bán vé số? Chúng ta vẫn ở trong xã hội phong kiến cho nên vẫn còn Cao thì hay mà Thấp thì dở. Còn trong xã hội văn minh thì tất cả mọi người chỉ có vai trò khác nhau, còn tất cả các vai trò đó đều quan trọng như nhau. Vì một cái đinh thiếu cũng có thể làm đổ nguyên 1 cái nhà. Do đó, thay vì chị cho con chị 1 sao nếu con được điểm 10 thì chị cho con 1 sao nếu con học bài đúng giờ. Như thế thì con chị không bị sao cả." Người Việt mình có 1 câu rất hay: tận nhân lực chi thiên mệnh. Có nghĩa là chúng ta cố gắng hết sức thôi, còn kết quả ra sao thì còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố ngoài tầm kiểm soát của mình." Do đó Liên luôn muốn nói với phụ huynh là gì: đừng đòi hỏi con mình phải hạng nhất, đừng đỏi hỏi con mình phải 10 điểm, vì sao? Vì nó không được 10 điểm LÀ do cái người cho nó cái gen không được 10 điểm. Do đó, hãy khuyến khích sự cố gắng, đừng khuyến khích kết quả. Cốt lõi của KỶ LUẬT KHÔNG NƯỚC MẮT là ý chí tự mình muốn theo đuổi cái tốt và tránh xa cái xấu, chứ không vì sợ hãi bạo lực hay thèm thuồng quyền lợi. Nguyên tắc của kỷ luật không nước mắt là: Không nạt nộ, đánh đập - Bị đánh không khiến trẻ biết cách cư xử đúng hơn, học làm chủ hành vi tốt hơn mà sẽ ‘dạy’ trẻ biết cách né tránh, đổ lỗi, biện minh hoặc tìm cách không để bị ‘tóm’ khi mắc sai lầm. Đặc biệt, trẻ con dường như nhớ sự trừng phạt hơn là lý do mà nó bị phạt. Nó sẽ cư xử vì sợ hãi thay vì muốn hành động đúng. Phải có quy tắc ứng xử, cha mẹ phải làm gương và cần nhớ nguyên tắc khen tốt hơn chê. Cùng hành vi đánh em, nếu cha mẹ nói “Con hư quá!” khiến trẻ nghĩ mình “hư” nên hư luôn, còn nếu nói “Em lại bị đánh nữa rồi!” thì trẻ thấy trách nhiệm của mình. Vì vậy, theo bà Liên, cha mẹ chỉ nên chê “hành động” và không nên chê “con người”. Khi hành xử như thế thì cha mẹ cùng “phe” với con để chống lại hành vi xấu, từ đó mở ra cách đối xử “chúng ta sẽ không để chị bị đánh nữa nhé!”. Trong trường hợp, cha mẹ gọi nhưng trẻ không có phản ứng gì. Không phải là con trẻ muốn lơ bạn đi, không chịu nghe lời mà mỗi trẻ một tính. Có trẻ nhanh, có trẻ chậm, nghe cha mẹ gọi hay nói gì đó thì mới từ từ có phản ứng lại, do đó, cha mẹ hãy kiên nhẫn và cho trẻ thêm thời gian để phản ứng. Khi đặt mình vào vị thế của con trẻ, bạn sẽ hiểu trẻ muốn gì. Một số phụ huynh hay dùng chiêu thưởng để dụ dỗ, mua chuộc trẻ ngoan hơn. Thưởng cho trẻ không có gì là xấu, nhưng dùng phần thưởng để ‘hối lộ’ sẽ khiến trẻ sinh hư. Có nhiều tình huống, cha mẹ có thể đưa ra phần thưởng trước để trẻ có tinh thần cố gắng. Nhưng phần thưởng không được quá lớn hơn so với thành tích của trẻ. Ví dụ, trong tuần con có được 3 điểm 10, con sẽ được thưởng một món quà A, 4 điểm 10 con được thưởng món quà B… Khi thưởng cho trẻ, không nên rập khuôn, cứng nhắc… Ngoài ra, cần có luật chơi trong gia đình. Thạc sĩ Ái Liên khuyên: “Luật chơi” trước hết là thời gian biểu, trẻ cứ thế mà làm, không có gì bàn cãi. Chẳng hạn, mỗi ngày trẻ được chơi game 30 phút thì trẻ không có “quyền” ngồi lì trước màn hình vi tính mà quên hết các việc khác. Cha mẹ nên cho trẻ tham gia “soạn thảo luật”, từ đó tự giác thực hiện. Nhưng để “luật” thật sự “đi vào cuộc sống” trong gia đình, chính cha mẹ phải tuân thủ. “Trẻ làm theo những gì cha mẹ làm chứ không phải lời cha mẹ nói”. Không tự nhiên sinh con ra đời là mình thành cha mẹ tốt, cũng như biết bơi không có nghĩa là biết cứu người chết đuối. Sanh con là bản năng tự nhiên của con người, nhưng nuôi dạy con trong thời hiện đại này thì phải học hỏi và rèn luyện. - Muốn con ngoan thì phải học cách dạy con, - Muốn con khỏe thì phải học cách nuôi con, - Muốn con thành công thì phải học cách hướng dẫn và đồng hành cùng con, - Muốn con gần gũi gắn bó với mình, thì phải học cách lắng nghe và chia sẽ cùng con. - Đừng buộc con phải lớn lên như kiểu cây Bonsai - Đừng để con phải lớn lên như cây dại. Hãy tạo điều kiện cho con lớn lên như cây trong vườn quốc gia. Tự nhiên phát triển hết tiềm năng của mình, và được che chở để tránh những đe dọa của môi trường
Ðề: Kỷ luật không nước mắt đa phần thì con còn nhỏ nên được chiếu lắm chủ top ạ đọc xong phải xem alij thôi
Ðề: Kỷ luật không nước mắt e cũng nghe chương trình Kỷ Luật ko nc mắt nhiều lần rồi mà chưa đi lần nào cả....
Ðề: Kỷ luật không nước mắt em thấy tình hình bây giờ các con cũng đầy đủ điều kiện về vật chất, bố mẹ đẻ ít nên ai cũng cưng chiều con cả. Nhưng đúng là cũng phải cho vào nề nếp từ bé thì sau mình đỡ mệt các chị ạ, chứ trẻ con hư nhanh lắm mà rèn nề nếp thì lâu lắm. Và em cũng rút ra được là càng rèn vào nề nếp sớm bao nhiêu thì càng dễ bấy nhiêu. Đúng như các cụ bảo: uốn tre uốn thủa còn măng thật k sai . Tất nhiên em thấy mỗi bé một tính mình cũng phải lựa chứ k áp dụng hoàn toàn phương pháp này hay phương pháp kia vào con được. Nên em rất muốn cũng chia sẻ nhiều kinh nghiệm dạy con cũng như các pp khác nhau để mọi người tham khảo và xem có phù hợp với con mình thì áp dụng thôi ạ.
Ðề: Kỷ luật không nước mắt 2. Phương pháp khen và chê: Khen & Chê là hai cực của vấn đề làm sao để khuyến khích hành vi tích cực của trẻ. - Hãy quan sát liên tục và tranh thủ khen con suốt trong ngày và trong tuần. - Hãy làm gương cho con bằng cách khuyến khích con khen mình khi mình làm đúng. Người biết khen là người biết cho một cách hữu hiệu, không tốn kém và nhận hạnh phúc ngay lập tức 3. Hãy dạy trẻ - NHẬN RA CẢM XÚC CỦA MÌNH và cảm xúc không có gì là xấu cả - Hãy NÓI RA CẢM XÚC CỦA MÌNH để giúp bé hiểu rằng cách tốt nhất để thể hiện tình cảm là lời nói, để không bị u uất chồng chất, - KHÔNG DÙNG BẠO LỰC ĐỂ THỂ HIỆN CẢM XÚC để không hại ai, không phải hối hận, và không đỗ vỡ quan hệ 4. Chơi cùng con Hãy cùng tận hưởng thời gian tuyệt vời khi chơi cùng con nào! Đối với người lớn, ăn- uống- ngủ- làm việc- nghỉ ngơi là nghiêm túc thì đối với trẻ em, CHƠI ĐÙA là NGHIÊM TÚC. Vì vậy, với trẻ em: - Giờ nào cũng là giờ chơi. - Chỗ nào cũng là chỗ chơi. - Cái gì cũng là đồ chơi. - Ai cũng là bạn chơi. Mục đích chính của chơi đùa là: VUI, ẩn sau đó mới là "HỌC". Vì vậy, khi chơi với con, chúng ta hãy chơi bằng 5 giác quan (âm thanh như la hét, ố, á, úi, ai dà nóng quá, cha cha lạnh quá...) Khi dạy con, chúng ta phải dạy đúng, vì vậy, nếu có gì mình chưa chắc chắn có đúng ko thì đừng dạy vội, hãy nói với con rằng, cái này mẹ/ bố chưa biết rõ, để bố/ mẹ tìm hiểu rồi sẽ cho con biết sau nhé. Còn khi chơi với con, nếu con có nói gì sai, bố mẹ đừng chỉnh sửa gì cả, chỉ cười thôi. Tại sao lại thế? Tại vì: nếu chúng ta chỉnh sửa sai sót của con ngay lập tức, là chúng ta đặt mục đích học lên trên mục đích chơi vui của con, con sẽ cảm thấy mấy hứng. Cứ nhiều lần như thế, con trẻ sẽ dần mất đi sự tự tin, tự nhiên, sẽ băn khoăn ko biết mình chơi thế có đúng ko? mình nói thế có đúng ko?... Không chỉnh sửa khi con chơi, ko có nghĩa là con sai mình để mặc con. Mình sẽ ko trực tiếp chỉ cho con chỗ sai mà là gián tiếp giúp con nhận ra chỗ sai của mình và con sẽ tự sửa. Ví dụ: 1. Có 5 anh em siêu nhân, con đếm 1, 2, 3 ,4, 5 nhưng khi hỏi con có mấy chú siêu nhân, con lại nói là 3 thì hãy đừng chỉnh con là "có 5 chú chứ". Thay vì nói như vậy, mình có thể nói với con là: ồ, con chỉ cần 3 chú siêu nhân thôi àh, vậy con lấy 3 chú, còn bố/ mẹ lấy 2 chú nhé. Rồi đếm lại 1, 2, 3, 4, 5 nè, của con 3 chú nè 1, 2, 3, còn của bố/ mẹ 2 chú (1, 2). Như vậy, chúng ta ko chỉ ra rằng con đã sai, mà là mình đang dạy con 3 + 2 = 5. 2. Khi con đã biết phân biệt màu sắc rồi, nếu con cầm 1 chú siêu nhân màu xanh mà nói là mầu trắng. Bố/ mẹ cũng ko nên sửa lại là "màu xanh chứ con" mà chỉ cười thôi, rồi đưa chú siêu nhân màu trắng ra cho con và hỏi con chú này mầu gì. Lúc đó, con sẽ tự nhận ra chú này màu trắng và chú kia màu xanh... Khi con có đồ chơi mới, bố mẹ đừng vội hướng dẫn con cách chơi. Hãy để con tự mình khám phá đồ chơi đó và cho con tự chơi theo trí tưởng tượng của con. VD: Bộ đồ chơi cá ngựa ko phải chỉ có cách chơi bình thường như mình vẫn hay chơi. Đối với trẻ con, con có thể tưởng tượng ra nhiều thứ khác và chơi theo cách của con, hãy để cho trẻ được tự do tưởng tượng và mơ mộng. TƯỞNG TƯỢNG VÀ MƠ MỘNG là cái NÔI của các phát minh vĩ đại. Chỉ khi con mầy mò mãi mà chưa biết cách chơi, con cần bố mẹ giúp, thì bố mẹ chỉ hướng dẫn con thôi, rồi hoặc để con tự chơi hoặc mình chơi cùng con. Nếu thấy con làm sai thì cũng đừng nhắc nhở gì cả. VD như trò chơi ghép tranh, mình chỉ hướng dẫn con cách ghép (giúp con nhận biết miếng ghép nào ở vòng ngoài, ghép từ ngoài vào trong), sau đó cứ nhìn con chơi hoặc bố mẹ làm việc khác, kệ cho con chơi một mình rồi thỉnh thoảng ngó xem con ghép đc chưa, nếu ghép đc 1 vài miếng ghép thì lại khích lệ con "ôi, con giỏi thế, con ghép đc mấy miếng rồi nè, con ghép tiếp đi nhé, khi nào xong thì gọi bố/ mẹ nhé, Dzê!". Nhiều khi bố mẹ hay sốt ruột, thấy con ghép một miếng ghép vào sai chỗ là lại bảo con xoay lại đi hoặc con ghép miếng khác đi... như vậy, con sẽ trở thành con rối trong tay bố mẹ, chơi theo sự chỉ đạo của bố mẹ thì còn vui được ko? Khi chơi/ đọc truyện cho con, bố mẹ hãy ko ngừng hỏi con các câu hỏi mở (5W- 1H) What, When, Who, Why, Where & How. Hãy khuyến khích con hỏi bố mẹ để khám phá thế giới và nhớ rằng: THERE IS NO STUPID QUESTION (Không có câu hỏi nào là ngớ ngẩn). Nếu câu hỏi của con là câu hỏi mới, bố mẹ sẽ trả lời thật chi tiết, đầy đủ nhất có thể để giảng kiến thức cho con, với những câu hỏi mà bố mẹ nghĩ con có thể tự trả lời đc, thì bố mẹ sẽ hỏi lại con, dẫn dắt con tự đưa ra câu trả lời. Cách đọc truyện/ kể chuyện C-A-R-E: - Combine: tổng hợp (sau khi đọc xong, bố mẹ hỏi lại con xem trong truyện có bao nhiêu con vật/ người,... (có thể dùng câu hỏi mớ 5W- 1H). - Act: Diễn đạt (bố mẹ nên đọc/ kể truyện với giọng đọc thật ly kỳ, cuốn hút và còn có thể diễn đạt bằng hành động, sử dụng cả ngôn ngữ cơ thể để tăng phần hứng thú, hấp dẫn cho con) - Role play: Đóng vai (bố mẹ nên hỏi con để con tự phân vai cho con và cho bố mẹ). - Expand: Mở rộng (sau khi đọc xong truyện, bố mẹ có thể hỏi con rằng mình có thể thay các nhân vật trong truyện thành các con vật/ ng khác... để giúp con động não và tư duy ra khỏi khuôn khổ của câu truyện vừa rồi. Cái đó ng ta gọi là "Thinking outside of the box". - Đừng phủi đi câu hỏi của trẻ con mà thành thật nói là mình không biết nếu như mình thật sự không biết. THERE IS NO STUPID QUESTION. KHÔNG CÓ CÂU HỎI NGU NGỐC, chỉ có người ngu ngốc mới dán nhãn ngu ngốc cho câu hỏi mà thôi
Ðề: Kỷ luật không nước mắt bài viết thật có ý nghĩa, lâu nay nhiều người không để ý tới việc này, không rõ ràng trong vấn đề giáo dục con.
Ðề: Kỷ luật không nước mắt 5. MẸ ƠI . . . XIN ĐỪNG KHÔNG GIẬT đồ chơi hay bất cứ vật gì ra khỏi tay trẻ --> lấy một thứ an toàn để đổi lấy vật nguy hiểm bé đang cầm --> Nếu quá gấp giữ tay bé lại, nói chuyện trong khi chờ người nhà lấy vật an toàn đổi --> Hoặc chỉ một vật gì đó để bé chú ý và quên vật trên tay rồi mới lấy KHÔNG ĐỨNG nói chuyện cao hơn tầm của bé --> Ngồi xuống ngang tầm hoặc thấp hơn, rồi mới nói hay đùa giỡn KHÔNG NÓI, KHUYÊN BẢO, DẶN DÒ khi bé đang chạy chơi đùa giỡn hoặc xem tivi --> đề nghị bé đứng lại --> Ngồi xuống ngang tầm cùng bé --> Đề nghị bé nhìn thẳng vào mắt mình và tập trung --> Khi bé tập trung rồi mới nói KHÔNG KHUYÊN BẢO khi bé đang khóc hoặc rất giận dữ và mất bình tĩnh --> Nói với bé là bạn sẽ chờ khi bé hết khóc rồi sẽ thảo luận --> chờ bé hết khóc, hỏi bé sẵn sàng chưa --> Khi bé trả lời sẵn sàng, bạn bắt đầu khuyên bảo KHÔNG SO SÁNH bé với trẻ hàng xóm, bạn cùng lớp --> So sánh bé với chính bé ngày hôm qua, tuần trước, tháng trước, năm ngoái KHÔNG KHUYÊN BẢO trong khi Time-out --> để bé được tĩnh lặng, tinh thần trầm xuống --> Để bé có cơ hội suy nghĩ và tự tìm ra bài học kinh nghiệm cho tương lai KHÔNG CỐ GẮNG DẠ DỖ trước khi bé hiểu được quy luật nhân quả HÃY ĐỂ cho bé được thỏa thích khám phá thế giới của bé --> Rào chắn những nơi nguy hiểm như phòng bếp, nhà tắm để bé không vào được --> Trong khu vực của bé, bọc lại những góc cạnh bén nhọn, bọc ổ cắm điện, khóa của tủ, để những vật nguy hiểm xa tầm tay bé KHÔNG bế bé ra chỗ khác mỗi khi bé vừa cố gắng đến một nơi nào đó vì sợ nguy hiểm cho bé --> hãy để cho bé được thỏa thích khám phá thế giới của bé 6. NGHỆ THUẬT KHEN/CHÊ KHEN: Trung thực, chân thành, & CHI TIẾT--> có sao nói vậy, và chỉ nói cái chi tiết nhỏ đáng khen, không cần phải nói đến cái tổng thể không khen được CHÊ: Làm sao KHÔNG TỔN THƯƠNG mà chỉ để xây dựng. Vì vậy, CHỦ NGỮ là hành động, lời nói, hay sự việc, đừng bao giờ là con người để người bị chê không cảm thấy bị tấn công. Hơn nữa chỉ có hành động thì có xấu tốt, con người thì trung tính khi không có hành động - NÓI TÊN HÀNH ĐỘNG RÕ RÀNG, đừng dùng từ chung chung và mang tính phán xét như HƯ, LÌ, PHÁ, QUẬY, NGU NGỐC, DỞ HƠI, MÂT DẠY - GIẢI THÍCH, tại sao hành động này là nên/không nên. Nó có hại gì cho ai - CHO PHÉP người bị chê được PHÂN BUA, vì biết đâu mình đã hiểu sai động cơ, hay chi tiết trong việc làm của họ. Hãy hỏi "TẠI SAO LÀM NHƯ VẬY" và "MỤC ĐÍCH CỦA HÀNH ĐỘNG/LỜI NÓI NÀY LÀ GÌ? Chê một cách lễ phép, có căn cứ và với tinh thần xây dựng thì là quyền được phát biểu của mỗi con người. Và người "được" chê hãy cám ơn người "chê" vì nhờ họ mà mình biết điểm nào mình cần hoàn thiện và sửa chữa. Chê vô lối, quy kết, phán xét, dán nhãn, không căn cứ thì không có ai có quyền chê như vậy với ai cả, luôn cả trẻ con, thậm chí là với chó. TẠI SAO, vì đó là bạo lực tinh thần. TRONG XÃ HỘI, VĂN MINH, KHÔNG AI CÓ QUYỀN BẠO LỰC VỚI AI CẢ DẠY CON TÍNH TỰ GIÁC: BƯỚC ĐẦU LÀM CHỦ BẢN THÂN Có lẽ bất kỳ ai trong chúng ta, đều đã từng vài lần chìm đắm trong cái đám đông hỗn độn vì kẹt xe ngoài đường phố. Ngoài những lý do khách quan mà ai cũng biết, thì một yếu tố cũng không kém phần quan trọng góp phần làm cho tình trạng này trở nên rối rắm hơn, đó là khi người tham gia giao thông không có ý thức tự giác chấp hành chuyện nối đuôi nhau và không vượt qua bên trái đường. Đây chỉ là một trong rất nhiều tình trạng chưa tốt trong xã hội chúng ta, do việc mỗi người chưa có được ý thức về việc phải gìn giữ môi trường một cách tự giác, mà chỉ chấp hành đôi khi rất miễn cưỡng, nếu có sự giám sát của giới hữu trách. Điều đó cho thấy, ý thức tự giác không thể tự nhiên hình thành mà phải trải qua một quá trình giáo dục lâu dài. “Gieo hành động, gặt thói quen – Gieo thói quen, gặt tính cách – Gieo một tính cách, gặt số phận” Đây là điều mà hầu như ai cũng biết. Nhưng trong việc giáo dục con, đôi khi chúng ta không gieo mà chỉ thích gặt, hay có khi lại muốn nhờ người khác gieo hộ cho mình hoặc chỉ biết há miệng chờ sung! Trong khi đó sự phát triển nhận thức để hình thành nhân cách của trẻ thì lại không biết chờ, mà lại còn sẵn sàng tiếp nhận những mầm mống không tốt đầy rẫy xung quanh trẻ để gieo vào tâm hồn trẻ những thói quen xấu! Vì thế việc tập cho trẻ có những hành động tự giác ngay từ nhỏ, bắt đầu từ những việc đơn giản nhất, chính là biện pháp tốt nhất để gieo vào tâm hồn các em ý thức tự chủ trong mọi hành vi ứng xử sau này. KHI NÀO THÌ CÓ THỂ DẠY TRẺ Ý THỨC TỰ GIÁC? Chúng ta đã biết là ý thức về bản thân được hình thành từ khi trẻ đi những bước chập chững để từng bước khám phá thế giới chung quanh lúc trên 1 tuổi. Nhưng sự nhận thức về cái Tôi – phân biệt được bản thân, biết rõ về sơ đồ cơ thể thì chỉ khi đến 3 tuổi, trẻ mới có được sự nhận biết rõ rệt nhất – Trẻ mới biết nói không, thậm chí còn hơi bị…nhiều khi cái gì cũng…không, dù sau đó nếu mẹ cất đi không cho thì lại…khóc! Vì vậy, để có sự tiếp nhận tốt nhất những hướng dẫn nhằm giúp trẻ hành động và ý thức về tính tự giác, thì các bậc cha mẹ nên bắt đầu trong giai đoạn xung quanh 3 tuổi. Trong giai đoạn này, trẻ đã bớt dần tính ái kỷ, là tính chỉ biết có mình và suy nghĩ “cái gì trong tay ta là của ta.” Trẻ bắt đầu mở rộng mối quan hệ với những trẻ khác, biết quan tâm đến những người và sự kiện xung quanh mình, biết chơi chung với bạn bè. Vì vậy việc cho trẻ đi học là cần thiết. Đây cũng là thời điểm thích hợp để giúp trẻ có được những ý thức về tự giác và bắt đầu có sự phát triển về trí tuệ cảm xúc (EQ) cũng như về tư duy logic. DẠY TRẺ SỰ TỰ GIÁC BẰNG CÁCH NÀO? Khi đứng trước một trang giấy trắng, ai cũng có cái cảm giác là muốn viết hay muốn vẽ một cái gì lên đó. Đứa trẻ tương tự như một tờ giấy trắng, chúng ta cũng rất thích tác động lên đó. Chúng ta có thể vẽ lên đó những hình ảnh đẹp, và cũng có thể bôi bẩn nó bằng những nét nguyệch ngoạc vô ý thức. Vì vậy, khi muốn dạy cho trẻ ý thức tự giác, chúng ta phải biết dùng cách nào, công cụ nào để vẽ lên tờ giấy đó những hình ảnh hữu ích, nếu không thì chính chúng ta đang bôi bẩn tâm hồn đứa trẻ! Để dạy trẻ thì phải chăng là chúng ta sẽ đối diện, và nói với bé là con phải ngoan, con phải biết tự đi đánh răng mỗi buổi sáng, tự lấy quần áo ra mặc, buổi tối phải tự biết lấy vở ra chép bài không thì mẹ sẽ phạt 3 roi? Điều đó đúng, nhưng chỉ đúng với chúng ta, đúng với cái suy nghĩ logic của người lớn chứ không phải với sự nhận thức và tư duy của một trẻ lên 3! Trẻ cũng có thể làm nhưng thường chỉ làm được khi chúng ta phải nhắc nhở nhiều lần hay dưới sự giám sát của người lớn hoặc sau rất nhiều cái …3 roi! Nói cách khác, yêu cầu thì hoàn tất nhưng ý thức tự giác vẫn là con số 0, thậm chí còn hình thành tính chống đối, không bắt buộc thì sẽ không làm! Thế thì phải dạy bằng cách nào? Chúng ta hãy biến những hoạt động mang tính bổn phận thành những trò chơi – mà đối với trẻ em, thì trò chơi chính là các hoạt động rất nghiêm túc! Vì thế khi chúng ta chơi trò “mèo con rửa mặt” hay “thỏ mặc quần áo nhanh” hoặc “xem ai nhanh hơn” .v.v. là chúng ta đang “làm việc” với trẻ hay đang “dạy” trẻ một cách nghiêm túc đấy! DẠY TRẺ NHƯ THẾ NÀO? Không phải chỉ biến việc dạy trẻ thành trò chơi là đã xong, để rồi trẻ muốn chơi sao thì chơi. Mà việc giúp trẻ hình thành ý thức tự giác vẫn đòi hỏi một số những nguyên tắc. Trước hết, đó là chúng ta để cho trẻ quyền chọn lựa, không phải là chọn lựa giữa cái không và cái có mà là chọn lựa giữa việc thực hiện như thế này, hay thực hiện như thế kia. Sau đó trong giai đoạn đầu, chúng ta cũng cần biết cách “tập huấn” cho trẻ theo từng bước, hướng dẫn cho trẻ làm những động tác cơ bản nhất. Khi trẻ đã làm được thì có hai điều mà phụ huynh cần lưu ý: Hãy để cho trẻ tự làm, thậm chí có thể có những sai sót vì có như thế, trẻ mới biết rút kinh nghiệm và cho dù thời gian có dài gấp đôi nhưng chúng ta cũng nhất quyết là không nên can thiệp vào. Đây chính là nguyên nhân khiến cho việc dạy trẻ thất bại, vì cha mẹ thường không chịu nổi sự chậm chạp và vụng về của trẻ, để rồi “ra tay” hoàn tất công việc trong tích tắc, thay vì phải chứng kiến sự rề rà của trẻ. Một yếu tố cần thiết nữa, đó là tính nhất quán – Trẻ không thể hình thành sự tự giác, nếu các hoạt động thường xuyên thay đổi về thời gian và cách thức. Vì vậy, hãy có thời khóa biểu sinh hoạt trong ngày cho trẻ, và cả nhà phải tôn trọng và tuân thủ thời khóa biểu này cùng với trẻ. Một trong những biện pháp nâng cao “kỹ năng” là cho trẻ từng bước tham gia vào các hoạt động trong gia đình, như trong việc dọn dẹp, làm bếp, lau nhà, giặt quần áo..v.v. Chúng ta có thể nhờ bé làm một số việc lặt vặt, vừa làm vừa hướng dẫn thêm cho bé. Dĩ nhiên điều đó sẽ làm cho chúng ta mất thì giờ hơn, mệt hơn… Nhưng có hoạt động huấn luyện nào mà không mất thì giờ và công sức không? DẠY TRẺ TRONG BAO LÂU? Chắc hẳn là chúng ta sẽ tự nhủ, chuyện dạy trẻ những việc như đánh răng, rửa mặt, xếp quần áo, giữ bàn học gọn gàng ..v.v. là những chuyện nhỏ, dạy qua vài lượt là trẻ phải nhớ chứ. Điều này đúng, nhưng chưa đủ vì trước hết, có những bé nhạy bén, tiếp thu nhanh “ Thông minh vốn sẵn tính trời” nhưng cũng có những bé chậm chạp, rề rà hay vô tư, dạy trước quên sau. Vì thế, việc tập cho trẻ cũng phải tùy theo khả năng của từng em mà nhanh chóng hay phải kéo dài. Nhưng dù sao thì việc dạy trẻ cũng phải mang tính thường xuyên, từng bước một và luôn luôn cần được động viên, nhắc nhở. Một điều quan trọng là trẻ rất thích được khen, mà thực ra thì ai chả thế? Vì thế, trong quá trình thực hiện, chúng ta nên có những lời nói có cánh, nhưng cũng phải hợp lý và chừng mực chứ không phải “gì cũng khen”! Còn nếu như trẻ làm sai, làm hỏng thì chúng ta lại không nên chê bai mà thay vào đó là những sự khuyến khích: “Mẹ biết là con có thể làm tốt hơn! Con làm như thế là không được, nhưng mẹ tin là con sẽ làm được mà!” Như thế, để hình thành một tính cách, chắc chắn không thể là những tác động kiểu “mì ăn liền” mà là một quá trình giáo dục tiệm tiến, đi từ những chuyện nhỏ, kéo dài từ năm này qua năm khác. Nói như thế không có nghĩa là chúng ta cứ phải kè kè theo trẻ, hướng dẫn cho trẻ hết chuyện này sang chuyện khác, mà trong các năm tháng tiếp theo chỉ là sự quan tâm mang tính giám sát, hỗ trợ và đồng hành cùng trẻ. Sẽ đến một thời điểm mà trong một số hoạt động, chúng ta nên để cho trẻ tự xoay sở, tự làm và tự chịu trách nhiệm về những gì mình đã làm. Việc cho trẻ tham gia các đội nhóm hoạt động theo sở thích hay theo các kỹ năng cũng là một cách giúp trẻ tự giáo dục mình thông qua các trẻ khác. Điều quan trọng là khi trẻ đã có được những khả năng cơ bản, những kiến thức và kinh nghiệm tối thiểu, thì chúng ta phải biết tin vào trẻ. Chính sự tin tưởng vào khả năng của trẻ sẽ là một động cơ tích cực giúp trẻ phát huy được ý thức tự giác một cách rất …tự giác! TÍNH TỰ GIÁC CẦN THIẾT CHO TRẺ NHƯ THẾ NÀO? Có lẽ ai trong chúng ta đều nhận thấy rằng, một số không nhỏ các trẻ em, thậm chí là thiếu niên, thanh niên và cả người lớn, đã không có khả năng tự chủ trong cuộc sống, thường chỉ có thể làm tốt nếu được “cầm tay chỉ việc” thậm chí là chỉ rồi mà vẫn làm sai vì không có sự tự tin – và phải có sự kiểm soát liên tục mới có thể hoàn thành công việc của mình. Điều này thường do thiếu một chữ “ Tự” trong quá trình thành nhân. Ngay từ bé, nếu các em không được tập cho tính tự giác, thì thiếu khả năng tự giác sẽ đưa đến sự thiếu tự tin, khi đã không tin vào mình thì không thể có Khả năng tự chủ trong công việc, từ chuyện học cho đến chuyện làm. Và khi đã không có sự tự chủ thì chắc khó mà có thể có Tinh thần tự lập cho cuộc đời của mình! Trong cuộc đời con người, có ba điều quan trọng là Lập ngôn, lập chí và lập nghiệp – mà muốn có được các điều này thì không thể chỉ biết dựa vào sự chăm sóc hỗ trợ của cha mẹ, và của những người xung quanh mà phải bằng sự Tự lập. Chính vì thế, ý thức tự giác mà chúng ta giúp cho con hình thành trong mùa xuân của cuộc đời, chính là bước đầu cho quá trình thành người. Một con người có thể bước đi trong cuộc đời bằng bàn chân và khối óc của mình cũng như tự tin vào chính mình. Điều đó, chúng ta gọi là Hạnh Phúc!
Ðề: Kỷ luật không nước mắt em mới nghe 1 mẹ chia sẻ là chỉ sai bảo con trong 1 khoảng thời gian nhất định để con ý thức được vấn đề, sau đó thì không vì nếu tiếp tục con sẽ hình thành thói quen, ai sai bảo cái gì thì liền làm. các mẹ thấy sao ạ.
