Chúng ta thường kinh doanh theo cách truyền thống, tức là học từ những người đi trước và học từ nhà trường. Tuy nhiên, với sự thay đổi nhanh chóng của môi trường kinh doanh với sự toàn cầu hoá đòi hỏi những người kinh doanh phải có nhiều cải tiến và đổi mới trong việc kinh doanh của mình. Nhưng sự đổi mới hiệu quả nhất trong kinh doanh không phải là cải tiến sản phẩm, mà gần đây được biết là sự thay đổi cách kiếm được lợi nhuận hay còn gọi là đổi mới mô hình kinh doanh. Vậy mô hình kinh doanh (business model) là gì? Các hoạt động của kinh doanh là tạo ra các sản phẩm, dịch vụ đáp ứng những nhu cầu của khách hàng và mang về lợi nhuận. Mô hình kinh doanh là cách thức để chúng ta tổ chức công việc để kiếm được lợi nhuận thông qua việc đáp ứng các nhu cầu của khách hàng. Để dễ hiểu hơn, chúng ta tìm hiểu cách kiếm tiền (mô hình kinh doanh) của một số doanh nghiệp đặc trưng như sau: Công ty Microsoft sản xuất ra phần mềm và bán phần mềm và thu tiền. Một công ty khác là Symantec cũng sản xuất ra phần mềm (phần mềm diệt virus nổi tiếng là Norton Antivirus) thì không thu tiền bằng cách bán phần mềm mà miễn phí phần mềm nhưng thu tiền bằng việc cho thuê dữ liệu nhận dạng virus mới. Muốn diệt được virus mới lây nhiễm trên máy tính của bạn thì phải cập nhật dữ liệu mới từ Norton. Và công ty thu tiền bằng việc bán thuê bao hàng năm để người dùng có thể cập nhật dữ liệu nhận dạng virus mới. Một công ty phần mềm khác là Google, công ty này cũng làm ra phần mềm nhưng không phải để bán, cũng chẳng cho thuê mà Google lại cho người dùng sử dụng nó miễn phí. Bù lại công ty này kiếm tiền bằng việc bán quảng cáo. Chính những cách kiếm tiền khác nhau đó với cùng một công việc giống nhau, cùng đáp ứng những nhu cầu giống nhau của khách hàng. Các cách kiếm tiền khác nhau của các công ty đó gọi là các mô hình kinh doanh. Bằng việc đổi mới mô hình kinh doanh, các công ty có thể có cách kiếm được lợi nhuận rất lớn và đẩy các công ty đối thủ vào hoàn cảnh khốn khó. Đó là vấn đề của các công ty lớn, các công ty khổng lồ tầm cỡ quốc tế. Thế còn các công ty nhỏ chúng ta có thể đổi mới mô hình kinh doanh để kiếm được lợi nhuận hay không? Mình xin kể một vài câu chuyện của một thành viên diễn đàn LÀM CHA MẸ đã đổi mới mô hình kinh doanh của mình ra sao: Một mẹ kinh doanh mỹ phẩm handmade nhưng khi mọi người cạnh tranh với nhau về giá, cộng với xu thế mọi người muốn tự làm mỹ phẩm cho mình nên mẹ này đã đổi sang kinh doanh nguyên liệu cho việc làm mỹ phẩm và hướng dẫn những người khác biết cách tự làm. Kết quả là việc kinh doanh trở nên thành công. Ít cạnh tranh và lợi nhuận thu được cao hơn. Một mẹ khác thì thay vì bán đồ chơi, thì lại đổi mới mô hình kinh doanh của mình bằng cách cho thuê những đồ chơi đắt tiền. Việc này giúp cho nhiều trẻ em có cơ hội chơi những đồ chơi tốt mà cha mẹ lại không phải mất nhiều tiền để mua chúng. Hay một bạn cũng tại diễn đàn LÀM CHA MẸ làm dịch vụ dạy bơi cho trẻ em, nhưng gặp lại sự cạnh tranh rất khốc liệt, mà đáng buồn thay là từ những người bạn của bạn ấy. Thấy bạn mình dạy bơi thành công, người bạn cũng tham gia, nhưng thay vì cạnh tranh bình thường thì lại tạo nick ảo để nói xấu bạn mình. Rồi sự cạnh tranh trở nên khốc liệt và bạn trẻ này đã nghĩ đến một mô hình kinh doanh khác. Thay vì dạy bơi thì bạn ấy chuyển sang thiết kế và sản xuất đồ bơi, ban đầu là trẻ em, và sau thì sx cả đồ bơi cho mẹ. Hiện tại việc kinh doanh của bạn ấy trở nên rất phát triển. Mình tin rằng chúng ta nếu để ý và suy nghĩ thật kỹ, có thể không chỉ một vài ngày mà hàng tuần, hàng tháng thậm chí hàng năm trời để có được một mô hình kinh doanh mới hơn, tốt hơn và đặc biệt giúp chúng ta có được lợi thế chắc chắn hơn. Vậy thay vì cạnh tranh theo kiểu truyền thống, thay vì làm sản phẩm tốt hơn, rẻ hơn... thì chúng ta có một cách thức khác đó là đổi mới mô hình kinh doanh. Bạn nghĩ thế nào về điều này? Xin hãy cùng tham gia và chia sẻ nhé. Đặc biệt mình cũng rất muốn lắng nghe những góp ý của các bạn để đổi mới mô hình kinh doanh cho Lamchame.com.
Em xin phép có tí ý kiến ạ. Thực ra trước khi bàn về mô hình kinh doanh thì phải biết mô hình kinh doanh sinh ra từ đâu? yếu tố nào là nền tảng để xây dựng mô hình phù hợp? Theo cá nhân em, có 3 yếu tố chính là gốc rễ trong việc tạo nên 1 mô hình kd. 1. Tầm nhìn cho sản phẩm dịch vụ (hiểu nôm na chính là hiểu sản phẩm) 2. Định hướng cho doanh nghiệp dựa trên tầm nhìn (chính là các mẹ muốn mình hay shop mình có vị thể như thế nào trong thời gian tới) 3. Quy mô, mức độ cạnh tranh của thị trường (có mở cửa hàng được không? thuê thêm người làm được không? những ai đang bán sản phẩm giống mình?) 3 yếu tố này là đúng cho cả buôn bán cá nhân và doanh nghiệp lớn, nó tạo nên sự khác biệt giữa các doanh nghiệp, là lý do tại sao 1 người buôn bán lại hiệu quả hơn người khác. E nghĩ khi có câu trả lời rõ ràng cho các mục ở trên thì các chị, các mẹ hoàn toàn có thể định hình rõ cách thức kinh doanh của mình. Em chỉ nói riêng mọi người kinh doanh trên lamchame này thôi thì đa phần mọi người đều là bắt chước nhau mà làm. Người làm trước có hiệu quả thì sẽ có người làm theo. Mọi người ko ai chịu nhìn nhận rõ về sản phẩm, dịch vụ của mình và lại càng ko thèm tìm hiểu khách hàng là ai, khách hàng muốn gì, cần gì? Điều này tạo nên sự rập khuân trong mô hình buôn bán trên lamchame, giống nhau từ sản phẩm, nguồn hàng câu từ, cách thể hiện topic đến cách thức tiếp cận khách hàng... Vậy hỏi làm sao mà các chị, các mẹ lại ko cạnh tranh nhau rồi thi nhau hạ giá, và cái kết của việc thi nhau hạ giá là cùng nhau dẹp tiệm hoặc bắt buộc phải hạ thấp chất lượng sản phẩm. Mà đây là 1 thực tế, 1 thực tế sẽ xảy ra. Lúc nãy hứng e định viết 1 bài thật dài thật chi tiết nhưng lại thôi ạ, cũng ko có lý do gì. Dù sao cũng khuyên mọi người nên hiểu thật rõ sản phẩm mình muốn bán và đừng bắt chước nhau, cần phải trở nên khác đi và tốt hơn. Khái niệm thế nào là khác và tốt hơn đối với e cũng thật khó nói cho rõ nhưng e tin đó là 2 vấn đề cần giải quyết khi thị trường có sự cạnh tranh mạnh. Chúc mọi người có thể cùng kinh doanh nhưng lamchame vẫn là 1 cộng đồng đúng nghĩa.
Không dám nhận là cao thủ đâu ạ! Một tổ chức lớn mạnh và thu được nhiều lợi nhuận phải có một mô hình kinh doanh hiệu quả. Trong ví dụ của bác, những người kinh doanh trên lamchame sau khi gặp phải cạnh tranh gay gắt đã chuyển hướng và thành công. Tuy nhiên, không phải cứ chuyển hướng là thành công. Có người nghiên cứu không kỹ càng, sau khi chuyển hướng lại thành ra "tránh vỏ dưa, gặp vỏ dừa". Để chọn một hướng đi mới cần nghiên cứu điểm mạnh, điểm yếu... Làm sao để tận dụng tối đa ưu thế của mình và hạn chế thấp nhất thất thoát do việc chuyển hướng kinh doanh mang lại.
Mọi người còn nhớ Yahoo trước kia là 1 đế chế về Internet đúng ko? Nokia cũng là cóc cụ trong làng alo. Và đặc biệt câu quảng cáo trên tivi mới này nào "Hãy nói Konica" còn vang vảng đâu đây trong đầu. Vậy mà hiện nay những thương hiệu này đã gần như biến mất hoặc chỉ còn thoi thóp. Lý do thì mình cũng ko biết rõ thực sự (chắc cũng có nhiều bài article đã từng phân tích nguyên nhân rồi) nhưng theo mình nghĩ nguyên nhân có thể là do sự chuyển biến, thay đổi về mô hình kinh doanh ko kịp thời đại Internet với tốc độ ánh sáng mà ở đó các cty ban đầu rất nhỏ, chỉ ở gara ô tô nào đó một thời (Google, Facebook chẳng hạn) và cuối cùng lại biến thành những gã khổng lồ đè bẹp những cóc cụ đi trước mình cả chục năm. Vừa lướt facebook thấy 2 câu nói của Jack Ma khá hay, nhất là câu nói thứ 2 ở dưới:
Em cũng xin thêm vào đôi chút kiến thức và kinh nghiệm em tích lũy được để mọi người tham khảo. Trước khi nói đến mô hình kinh doanh thì mình nên nói đến loại hình kinh doanh trước đã,nó gồm 3 loại hình chính: 1.Chuyên doanh 2.Kinh danh đa dạng hóa 3.Kinh doanh tổng hợp Tùy thuộc vào nguồn lực hiện tại của cá nhân hay tổ chức và xu hướng của thị trường mà chọn loại hình kinh doanh phù hợp sau đó mới có kế hoạch setup và hoàn thiện để tạo thành mô hình kinh doanh. - Nói về CHUYÊN DOANH: thì đây là loại hình kinh doanh chỉ dành cho những doanh nghiệp có nguồn lực mạnh và dồi dào. Với loại hình này thì doanh nghiệp sẽ tập trung đầu tư vào một sản phẩm chính và chiếm hữu gần như toàn bộ thị trường, phát triển mạnh về chiều sâu và thương hiệu. +Ưu điểm: Thương hiệu của DN sẽ rất mạnh và có chiều sâu, luôn là DN đi đầu về sản phẩm mà DN sản xuất. +Nhược điểm của loại hình này là cần nhiều vốn và các nguồn lực khác, mô hình CHUYÊN DOANH rất khó chuyển đổi theo xu hướng của thị trường nên không thể tận dụng được tối đa những cơ hội mà thị trường mang lại. => Mô hình của CHUYÊN DOANH thường khá cồng kềnh, khó kiểm soát rủi ro, dễ gây nũng đoạn, tham ô trong doanh nghiệp (điển hình và VINASIN) -Mô hình KINH DOANH TỔNG HỢP: Mô hình này chỉ hợp với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, đang có nhu cầu tích lũy vốn, tiếp cận và mở rộng thị trường. +Ưu điểm: cần ít vốn, dễ chuyển đổi theo sự thay đổi của thị trường nên sẽ tận dụng gần như là tối đa cơ hội mà thị trường mang lại. +Nhược điểm: Vì là kinh doanh tổng hợp nên ko có thế mạnh hay chiều sâu về bất cứ sản phẩm nào nên việc cạnh tranh trên thị trường gặp rất nhiều khó khăn. => Việc xây dựng mô hình kinh doanh cho loại hình này tương đối đơn giản và đòi hỏi phải thay đổi thường xuyên để phục vụ cho nhu cầu cạnh tranh, tồn tại và phát triển. -Còn loại hình cuối cùng và cũng là loại hình tối ưu nhất đó là KINH DOANH ĐA DẠNG HÓA: loại hình này tập trung vốn và nguồn lực và các sản phẩm mũi nhọn và những thế mạnh để phát triển doanh nghiệp. Hiện tại được rất nhiều doanh nghiệp áp dụng như FPT,CMC,Hòa Phát..(hình thành nên các công ty con chuyên môn hóa từng lĩnh vực) +Ưu điểm: +Nhược điểm: Cũng cần rất nhiều vốn và thời gian => Mô hình của KINH DOANH ĐA DẠNG HÓA luôn rất dễ kiểm soát và khoa học, dễ chuyển đổi theo sự thay đổi của thị trường. P/s: Chúc mọi người một ngày mới đầy năng lượng . Cảm ơn anh @bhkien vì luôn có những topic hay cho mọi người thảo luận
Em thấy cái quan trọng vẫn là giá trị cốt lõi của sản phẩm, chứ còn mô hình gì đi nữa mà sản phẩm không có lợi thế cạnh tranh thì khó mà phát triển được
