Khi trẻ vào thời kì ăn dặm, các bà mẹ Việt thường có thói quen ninh xương ống, xương gà, xương heo,… lọc lấy nước để quấy bột hoặc cháo cho con. Vì họ tin rằng nước xương hầm rất giàu canxi, rất tốt cho trẻ. Bên cạnh đó vị ngọt của nước hầm xương giúp bé cảm thấy ngon miệng, dễ tiêu hóa và giúp xương chắc khỏe. Nhưng thực tế có phải như vậy? Đối với trẻ, việc sử dụng chất béo hợp lý là cực kỳ cần thiết cho sự phát triển. Trọng lượng của bé tăng gấp đôi so với lúc sinh khi được 5 tháng, gấp ba lúc 1 tuổi, gấp bốn lúc 2 tuổi. Não của trẻ cũng tăng gấp ba so với lúc sinh khi bé 1 tuổi, đạt 80% não người lớn lúc hai tuổi, bằng não người trưởng thành khi trẻ 6 tuổi. Trong khi đó, chất béo lại chiếm đến 70 – 80% cấu tạo của não và dây thần kinh. Vì vậy, thời gian này trẻ cần năng lượng và chất béo rất nhiều. Mặc dù trong tủy xương có nhiều chất béo, nhưng đây là chất béo động vật, khó tiêu hóa. Nếu trẻ ăn nhiều sẽ gây hiện tượng tiêu chảy hoặc phân sống. Quan niệm từ xưa tới nay cho rằng chỉ cần cho con ăn bột, cháo với nước hầm xương là đầy đủ dinh dưỡng hoàn toàn sai lầm. Bởi trong nước hầm thịt, xương chỉ chứa rất ít vitamin, đạm, canxi,… không đủ để cung cấp dưỡng chất cho bé. Canxi là một thành phần rất quan trọng trong việc hình thành cấu trúc xương và răng, giúp xương phát triển chắc khỏe và giúp bé phát triển chiều cao. Trong xương có nhiều canxi nhưng đó là canxi vô cơ, cơ thể trẻ không thể hấp thụ được chúng. Đậy chính là nguyên nhân khiến trẻ còi xương, chậm mọc răng do thường xuyên chỉ ăn bột, cháo với nước hầm xương. Chất đạm có trong thịt, cá, tôm,… dù có nấu bao lâu vẫn tồn ở lại trong bã thịt. Nếu trẻ chỉ ăn nước mà không ăn cái sẽ bị thiếu chất đạm dẫn đến suy dinh dưỡng và thiếu máu. Còn đối với các loại vitamin C, E, A, sắt, kẽm… có trong rau củ chỉ hòa tan vào nước một lượng ít nên sẽ xảy ra tình trạng trẻ bị táo bón do chỉ ăn nước mà thiếu chất xơ. Vì vậy mẹ nên cho con ăn cả phần cái bằng cách nghiền, xay hoặc băm nhỏ để đảm bảo trẻ luôn được cung cấp đầy đủ dưỡng chất. Cháo, bột hoặc cơm nếu trộn với nước hầm xương mà không có rau, thịt, sẽ tạo cho trẻ cảm giác dễ nuốt. Lâu dần sẽ hình thành thói quen lười nhai hay ngậm thức ăn và từ đó dẫn đến chán ăn. Nhai đóng vai trò rất quan trọng đối với sự tiêu hóa thức ăn. Nhai không chỉ làm nhỏ thức ăn, trộn lẫn chúng với nước bọt chứa men tiêu hóa mà còn tác động đến hệ xương hàm của trẻ. Để đảm bảo bữa ăn của bé luôn đầy đủ chất dinh dưỡng, mẹ nên kết hợp 4 nhóm thực phẩm sau: Nhóm chất đường bột (gạo, khoai, yến mạch,…) Đây là nhóm thực phảm cung cấp năng lượng hàng ngày cho bé ăn dặm. Mẹ có thể nghiền cháo, khoai cho bé làm quen với nhóm thực phẩm này hoặc nấu bột yến mạch cho thêm phong phú bữa ăn của bé. Mẹ nên sử dụng gạo tẻ, gạo tám mới, không nên trộn lẫn gạo nếp (khiến cháo bị đặc khó ăn), không kết hợp với hạt sen, đậu xanh dễ gây cảm giác khó ăn và chậm tiêu cho trẻ. Mẹ có thể chế biến các loại súp, bún, phở, bánh đa,… để kích thích trẻ ăn. Nhóm chất đạm Chất đạm đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của bé, đạm cung cấp các acid amin cần thiết thúc đẩy sự tăng trưởng và phục hồ của tế bào. Khi bé mới bắt đầu tập ăn dặm, nên cho trẻ ăn đạm thịt nạc (lợn, gà) và lòng đỏ trứng gà bởi đây là những thực phẩm giàu đạm mà dễ tiêu phù hợp với bộ máy tiêu hóa non nớt của trẻ. Trẻ bước sang tháng thứ 7, có thể cho trẻ ăn thịt bò, cá, tôm. Và khi trẻ được 1 tuổi nên ăn cả quả trứng gà gồm cả lòng đỏ và lòng trắng. Mẹ chú ý không cho bé ăn quá nhiều đạm, vì sẽ gây nguy hại cho hệ thống tiêu hóa của bé. Nên cho con ăn cả đạm động vật (thịt, cá,…) và đạm thực vật (gồm các loại đậu, đỗ,…), việc kết hợp phù hợp giữa hai loại đạm sẽ giúp bé phát triển khỏe mạnh. Nhóm rau củ quả Vitamin, chất xơ và một số khoáng chất là những chất không thể thiếu cho hệ tiêu hóa của bé. Mẹ có thể tập cho bé ăn hoa quả tươi như uống nước cam, xoài xay, đu đủ xay, chuối tiêu nạo,… những thực phẩm này sẽ giúp bổ sung các vitamin, chất chống oxy hóa giúp cho hệ miễn dịch của bé phát triển, phòng chống các bệnh đường ruột. Nhóm chất béo Chất béo ngoài việc cung cấp năng lượng, còn là thành phần của màng tế bào và mô não. Nhóm chất béo đóng là dung môi giúp các vitamin A,D,E,K,… hòa tan, hấp thụ vào cơ thể. Trẻ cần được ăn cả dầu thực vật (đậu nành, mè,…) và mỡ động vật (mỡ gà, mỡ lợn,…) với tỷ lệ tốt nhất là 1:1 nên xen kẽ các bữa dầu và mỡ. Hy vọng với những chia sẻ trên đây đã giúp mẹ hiểu hơn về cách sử dụng nước hầm xương cũng như các thực phẩm khác trong thời kì ăn dặm của con. Bên cạnh đó cha mẹ có thể tham khảo đồ dùng ăn dặm hay các sản phẩm khác cho bé tại Bedayroi (http://bedayroi.com/).
Ngày trước mình cứ nghĩ là nên lấy nước hầm xương để nấu cháo cho bé, chứa nhiều chất dinh dưỡng. Sau đó, mình đọc một bài viết mới biết là lấy nước xương hầm nấu cháo cho trẻ hoàn toàn không tốt một chút nào cả. Vì vậy mình nghĩ bổ sung thêm rau củ cho trẻ là tốt hơn cả.
