Bày mâm ngũ quả vào đầu năm đã là văn hóa lâu đời của người dân Việt Nam. Nó vừa bày tỏ thành kính tới tổ tiên vừa thể hiện ước nguyện của gia chủ với một năm mới đầy may mắn, bình an. Hãy cùng Cây Lăn Bụi tìm hiểu về cách trang trí mâm ngũ quả đẹp và đơn giản nhé. Mâm ngũ quả là gì? Mâm ngũ quả là một mâm gồm 5 loại trái cây với 5 màu sắc khác nhau, thường được các gia đình Việt chuẩn bị trưng lên bàn thờ trong những ngày Tết. Thông qua tên gọi của năm loại trái cây mà mỗi gia đình gửi gắm vào đó những ước muốn khác nhau cho năm mới. Vì sao ngày Tết phải có mâm ngũ quả? Tục lệ bày mâm ngũ quả ngày Tết xuất phát từ thuyết Ngũ Hành được tạo thành bởi 5 yếu tố: Kim - Mộc - Thủy - Hỏa - Thổ. Trong quan niệm phong thủy, Ngũ Hành thể hiện sự phát triển bền vững và mạnh mẽ. Chính vì vậy, chưng mâm ngũ quả ngày Tết nhằm thể hiện mong muốn âm dương hòa hợp, sinh sôi nảy nở, phát triển. Đặc biệt, những sản vật này đều là thành phẩm kết tinh từ bao công lao, công sức của nhân dân lao động, kính dâng lên đất trời, thể hiện tấm lòng của con cháu đối với ông bà tổ tiên. Mâm ngũ quả gồm những quả gì Tùy vào vùng miền và thời kỳ mà có những cách bày mâm ngũ quả khác nhau, nhưng tất cả đều mang một ý nghĩa chung nhất. Mỗi một loại quả sẽ mang một ý nghĩa tượng trưng khác nhau: - Bưởi, dưa hấu: căng tròn, mát lành, hứa hẹn năm mới đầy ngọt ngào, may mắn. - Hồng, quýt: rực lên màu sắc mạnh mẽ, tượng trưng cho sự thành đạt, tài lộc, thể hiện ý nghĩa giàu sang, sung túc. - Chuối xanh: Có hình ảnh như bàn tay ngửa, ngụ ý hứng lấy may mắn, sự bao bọc, chở che - Lê (hay mật phụ): ngọt thanh, ngụ ý việc gì cũng trơn tru, suôn sẻ. - Lựu: nhiều hạt, tượng trưng cho con đàn cháu đống. - Đào: thể hiện sự thăng tiến. - Táo đỏ: mang ý nghĩa phú quý. - Thanh long: ngục ý rồng mây hội tụ, thể hiện sự phát tài phát lộc - Dừa: có âm tương tự như là “vừa”, có nghĩa là không thiếu. - Sung: gắn với biểu tượng sung mãn về sức khỏe hay tiền bạc. - Đu đủ: mang đến sự đầy đủ, thịnh vượng. - Xoài: có âm na ná như là “xài”, để cầu mong cho tiêu xài không thiếu thốn. Cách trang trí mâm ngũ quả ngày Tết theo 3 miền 1. Miền Bắc Mâm ngũ quả ngày Tết ở miền Bắc được bày theo thuyết ngũ hành ứng với 5 màu là kim (trắng), mộc (xanh), thủy (đen), hỏa (đỏ), thổ (vàng). Do đó mà mâm ngũ quả của người miền Bắc thường có 5 loại quả là chuối, bưởi, đào, hồng và quýt. Có thể thay quả bưởi bằng quả phật thủ tùy theo sở thích của từng nhà. Cách trang trí mâm ngũ quả ngày Tết của các gia đình miền Bắc thường đặt nải chuối ở dưới cùng để đỡ lấy toàn bộ các loại quả khác. Ở chính giữa sẽ đặt quả bưởi hoặc phật thủ với mong ước đoàn viên, phúc lộc. Sau cùng đặt xen kẽ các loại quýt, đào, hồng xung quanh để lấp đầy khoảng trống. 2. Miền Trung Miền Trung là mảnh đất cằn cỗi, khí hậu khắc nghiệt nhất trong 3 miền nên không có nhiều loại quả đa dạng. Do đó vào dịp Tết Nguyên Đán, mâm ngũ quả của người miền Trung thường không câu nệ hình thức, có gì cúng nấy không theo quy luật nhất định, chủ yếu là thành ý dâng cúng tổ tiên. Các loại quả thường thấy trong mâm ngũ quả miền Trung là thanh long, chuối, dưa hấu, mãng cầu, dứa, sung, cam, quýt, … Mâm ngũ quả người miền Trung thường được xếp hình tháp hoặc hình long phụng với cặp dưa đặt hai bên. Ngoài ra còn có thể xếp thêm nhiều loại hoa quả khác bên cạnh. 3. Miền Nam Cách trình bày mâm ngũ quả của các gia đình miền Nam thường rất khác so với các gia đình miền Bắc. Nếu ở miền Bắc, chuối là loại quả không thể thiếu thì ở miền Nam, mâm ngũ quả của họ không bao giờ có chuối. Vì người miền Nam cho rằng chuối có âm đọc chệch nghe giống từ “chúi”, thể hiện sự đi xuống, không ngẩng lên được. Ngoài ra, miền Nam còn kiêng kị bày 2 loại quả cam và quýt lên mâm ngũ quả vì câu “quýt làm cam chịu”. Mâm ngũ quả của người Nam thường có các loại quả mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài, … là những loại quả có âm khi đọc chệch nghe như câu “cầu sung vừa đủ xài” thể hiện ước mong năm mới đủ đầy, sung túc. Họ thường đặt đặt đu đủ, dừa, xoài lên mâm trước để lấy thế, do ba loại quả này có hình dáng to và trọng lượng nặng, sau đó bày những loại quả khác lên trên, tạo thành hình dáng ngọn tháp. Ngoài 5 loại quả trên, dưa hấu là loại quả không thể thiếu trong các mâm ngũ quả miền Nam, sự hiện diện của cặp dưa hấu đỏ tượng trưng cho trinh tiết và lòng trung nghĩa của con người nơi đây. Xem thêm: Bỏ túi cách cắm hoa bàn thờ chuẩn phong thủy để đón tài lộc và may mắn Một số sai lầm cần tránh trong việc trang trí mâm ngũ quả Bày những quả có gai, mùi hắc Không nên bày những quả có gai hay có mùi hắc như chôm chôm, sầu riêng vì có ý nghĩa không tốt, không may mắn Rửa quả trước khi bày Một số người thường rửa trái cây cẩn thận để quả bóng, đẹp khi chưng lên mâm. Tuy nhiên việc rửa quả sẽ làm quả nhanh bị héo, thối rữa nếu có chỗ đọng nước. Do đó bạn chỉ nên dùng khăn giấy ẩm lau sạch quả. Chưa hiểu đúng ý nghĩa của các loại quả Trong quan niệm văn hóa phương Đông, số 5 ứng với thuyết ngũ hành – 5 yếu tố tạo nên sự sống trong vũ trụ. Mâm ngũ quả với 5 loại quả khác nhau cũng tương thích với thuyết ngũ hành này. Bạn cần hiểu về thuyết Ngũ Hành để khi bài trí mâm ngũ quả, tránh mắc phải những lỗi như không bày đủ 5 màu theo ngũ hành, hoặc tổ hợp trái cây không mang ý nghĩa. Lựa chọn quả chín Nhiều gia đình có thói quen mua sắm đồ Tết sớm từ ngày 27 – 28 Tết, thậm chí sớm hơn. Trong khi mâm ngũ quả chỉ dâng lên bàn thờ vào đêm 30 Tết. Do đó bạn không nên chọn ngay những quả đã chín đẹp. Thay vào đó bạn nên lựa những quả già nhưng chưa chín hẳn để khi bày mâm ngũ quả, quả vừa chín tới. Và đó là hướng dẫn chi tiết về cách trang trí mâm ngũ quả theo 3 miền mà Cây Lăn Bụi muốn chia sẻ . Tuy mỗi miền có có sự khác biệt về văn hóa, song việc bày biện mâm ngũ quả ngày Tết luôn là một nét văn hóa đặc sắc của người dân Việt Nam. Hy vọng với chia sẻ này, bạn có thể tự mình chuẩn bị đồ lễ để đón những điều may mắn sắp đến trong năm. Vào dịp Tết các gia đình thường tổ chức những ngày đi du lịch xa. Sau mỗi chuyến đi bạn nên vệ sinh nội thất ô tô để xe luôn được sạch sẽ cũng như bảo quản tốt cho xe.
