Vừa học vừa chơi là phương pháp giáo dục đang ngày càng được nhiều phụ huynh và giáo viên áp dụng vào giảng dạy trẻ. Đây là cách học giúp trẻ khám phá kiến thức một cách nhẹ nhàng, vui vẻ mà không bị gò bó. Tuy nhiên, để đạt được kết quả tốt, người lớn cần xây dựng kế hoạch rõ ràng, lựa chọn hoạt động phù hợp với từng độ tuổi và thường xuyên điều chỉnh để đáp ứng nhu cầu học tập đa dạng của trẻ. Phương pháp vừa học vừa chơi là gì? Vừa học vừa chơi (Play-based Learning) là hình thức giáo dục tích hợp giữa học tập và vui chơi, giúp trẻ trải nghiệm kiến thức một cách chủ động, sáng tạo và tự nhiên. Khác với cách học truyền thống thiên về lý thuyết, phương pháp này khuyến khích trẻ tiếp cận bài học qua hoạt động thực tiễn, trò chơi tương tác và các tình huống mô phỏng thực tế. Mô hình này rất phù hợp với trẻ trong độ tuổi mầm non và tiểu học – giai đoạn mà trẻ học tốt nhất thông qua hành động và sự tò mò. Một số hình thức học qua chơi thường được áp dụng gồm: Học đếm, nhận biết số lượng qua trò chơi ghép số. Cải thiện ngôn ngữ qua kể chuyện, đóng vai nhân vật. Rèn luyện tư duy qua xếp hình, giải đố. Tăng vận động thể chất thông qua các trò chơi ngoài trời. Kích thích khoa học tư duy bằng các thí nghiệm đơn giản, khám phá thiên nhiên. Nhờ cách tiếp cận linh hoạt này, trẻ không chỉ nắm vững kiến thức mà còn nâng cao kỹ năng sống và phát triển khả năng tư duy độc lập. Lợi ích nổi bật của phương pháp vừa học vừa chơi Cải thiện trí nhớ và khả năng học tập Khi học đi kèm với vui chơi, trẻ dễ tiếp thu và ghi nhớ hơn nhờ yếu tố tương tác và trải nghiệm thực tế. Thay vì học vẹt, các trò chơi giúp trẻ chủ động vận dụng kiến thức, từ đó ghi nhớ sâu hơn. Thúc đẩy tư duy sáng tạo và giải quyết vấn đề Những hoạt động như vẽ, mô phỏng, xây dựng mô hình hay thí nghiệm đều giúp trẻ phát triển tư duy linh hoạt. Qua quá trình chơi và thử nghiệm, trẻ rèn luyện kỹ năng suy nghĩ độc lập và giải quyết vấn đề hiệu quả. Phát triển kỹ năng xã hội và hợp tác Trò chơi nhóm, hoạt động nhập vai yêu cầu trẻ tương tác và phối hợp với bạn bè. Đây là cơ hội để trẻ học cách giao tiếp, chia sẻ và làm việc nhóm – những kỹ năng không thể thiếu trong xã hội hiện đại. Giảm áp lực và nuôi dưỡng sự yêu thích học tập Môi trường học tập tích cực và vui vẻ giúp trẻ cảm thấy thoải mái, không bị căng thẳng. Khi học trở thành một trải nghiệm thú vị, trẻ sẽ tự giác tìm tòi và khám phá kiến thức với tâm thế hào hứng hơn. Một số hạn chế mà giáo viên và phụ huynh cần cân nhắc Dù mang lại nhiều lợi ích, học qua chơi vẫn tồn tại một vài thử thách: Nếu thiếu định hướng, trẻ dễ bị xao nhãng mục tiêu học tập khi quá mải mê chơi. Quá trình chuẩn bị trò chơi, vật liệu và tổ chức hoạt động đòi hỏi nhiều thời gian và công sức. Không phải môn học nào cũng dễ tích hợp vào hình thức học qua chơi, nhất là các môn học cần tính chuyên sâu hoặc cấu trúc rõ ràng. Phương pháp vừa học vừa chơi không chỉ là cách học hiệu quả mà còn là hành trình phát triển toàn diện về trí tuệ và cảm xúc cho trẻ. Khi được áp dụng hợp lý và đồng hành bởi cha mẹ, thầy cô, phương pháp này sẽ mở ra không gian học tập tích cực, truyền cảm hứng và tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển tương lai của trẻ.
