Thông tin: Các Căn Cứ Để Tòa Án Giải Quyết Tranh Chấp Đất Rạch Do Thừa Kế

Khi phát sinh tranh chấp thừa kế liên quan đến đất rạch trong quá trình phân chia di sản thừa kế, tòa án sẽ tiến hành xem xét toàn diện dựa trên các căn cứ pháp lý cũng như tình hình thực tế cụ thể để đưa ra quyết định giải quyết phù hợp. Đất rạch là một loại tài sản mang tính đặc thù, gắn liền với yếu tố sử dụng chung, quyền thuê và khả năng khai thác mặt nước, do đó việc xử lý tranh chấp liên quan đến loại tài sản này đòi hỏi sự đánh giá thận trọng và khách quan.

Trước hết, tòa án sẽ xác minh tính hợp pháp của khối di sản để xác định liệu quyền sử dụng, quyền thuê hoặc các công trình gắn liền với đất rạch có thuộc sở hữu hoặc quyền định đoạt hợp pháp của người để lại di sản hay không. Đây là điều kiện tiên quyết nhằm xác định đối tượng của việc thừa kế có đủ cơ sở pháp lý hay không.

Tiếp theo, một yếu tố không thể thiếu là việc xác định ai là người thừa kế theo quy định của pháp luật hoặc theo nội dung của di chúc (nếu có). Tòa án sẽ căn cứ vào các quy định về thừa kế theo pháp luật hoặc theo di chúc, đồng thời xem xét các tình tiết như người từ chối nhận di sản, thừa kế không phụ thuộc di chúc, tính hợp pháp của di chúc… để xác định phạm vi và quyền lợi của từng người thừa kế.

Về mặt tài sản, đất rạch thường gắn liền với nhiều giá trị kinh tế, không chỉ ở quyền thuê mà còn ở khả năng khai thác và sử dụng mặt nước, cũng như các công trình kiến trúc có thể đã được xây dựng trên đất. Do đó, việc định giá khối di sản sẽ dựa trên các thành phần cụ thể như:

• Giá trị quyền sử dụng đất trong thời hạn thuê còn lại, được tính toán căn cứ theo bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành, có xét đến vị trí địa lý, mục đích sử dụng, tiềm năng sinh lợi và thời gian sử dụng đất còn lại.
• Giá trị của các công trình, hạ tầng kỹ thuật gắn liền với đất, bao gồm cầu tàu, hệ thống tiêu thoát nước, công trình phụ trợ… Các tài sản này được xác định giá trị dựa trên giá thị trường tại thời điểm tranh chấp phát sinh, căn cứ theo hiện trạng thực tế và công năng sử dụng.
• Giá trị khai thác mặt nước và các quyền lợi kinh tế phát sinh từ đất rạch, chẳng hạn như sử dụng cho nuôi trồng thủy sản, vận tải thủy, dịch vụ… Việc xác định giá trị này phụ thuộc vào khả năng tạo ra thu nhập thực tế trong thời gian còn lại của hợp đồng thuê đất.

Dựa vào tổng hợp các căn cứ kể trên, tòa án sẽ xác lập phương án phân chia di sản phù hợp với từng trường hợp cụ thể. Nếu có di chúc hợp pháp, việc phân chia sẽ tuân theo nội dung di chúc nhưng vẫn tính đến một số yếu tố pháp luật như thừa kế không phụ thuộc, quyền của người từ chối nhận di sản... Ngược lại, trong trường hợp không có di chúc hoặc di chúc bị vô hiệu, tài sản sẽ được chia theo quy định của pháp luật về thừa kế.

Với phần di sản là tài sản hiện hữu gắn liền với đất rạch (như nhà, cầu, bến...), nếu có thể chia bằng hiện vật thì tòa án sẽ chia hiện vật; trong trường hợp không thể chia được, người nhận hiện vật sẽ phải thanh toán phần giá trị tương ứng cho những người đồng thừa kế khác theo tỷ lệ thừa kế.

Riêng đối với quyền thuê đất rạch – vốn là quyền sử dụng tài sản công do Nhà nước quản lý – tòa án có thể quyết định theo hai hướng: hoặc tất cả các đồng thừa kế cùng đứng tên thuê đất và cử một người đại diện ký hợp đồng với Nhà nước, hoặc một người thừa kế sẽ tiếp nhận toàn bộ quyền thuê đất và bồi thường lại phần giá trị tương ứng cho những người còn lại.

Cuối cùng, để đảm bảo tính khách quan và chính xác trong việc xác định giá trị di sản, tòa án sẽ tiến hành định giá hoặc trưng cầu thẩm định giá tài sản theo đúng quy định tại Điều 104 của Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015. Việc này đóng vai trò quan trọng nhằm đảm bảo việc chia tài sản được thực hiện công bằng, hợp lý và phù hợp với quyền lợi của từng người thừa kế.

Tóm lại, tranh chấp đất rạch trong quá trình phân chia thừa kế không chỉ cần căn cứ vào pháp luật hiện hành mà còn đòi hỏi sự phân tích kỹ lưỡng về giá trị sử dụng, quyền tài sản liên quan và tình hình thực tế. Việc tòa án đưa ra phán quyết cuối cùng sẽ nhằm bảo đảm quyền lợi hợp pháp của các bên liên quan và đảm bảo trật tự pháp lý trong quản lý, sử dụng loại tài sản đặc thù này.

Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp Quý khách hàng giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan một cách thuận lợi và đúng quy định. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.