Mùa tựu trường là thời điểm các em học sinh tiểu học bắt đầu quay lại lịch học tập đều đặn, tiếp xúc nhiều hơn với sách vở, bảng viết và các thiết bị điện tử. Nếu không chăm sóc đúng cách, đôi mắt trẻ rất dễ bị mỏi, khô, hoặc mắc các tật khúc xạ như cận thị, loạn thị. Với kinh nghiệm nhiều năm làm nhân viên y tế học đường, tôi xin chia sẻ 5 cách bảo vệ mắt hiệu quả cho học sinh tiểu học trong mùa tựu trường mà phụ huynh và giáo viên có thể áp dụng ngay. Xem thêm: Bệnh tật khúc xạ học đường 1. Giữ đúng tư thế ngồi học và khoảng cách mắt – sách Tư thế ngồi học đúng đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc bảo vệ mắt và cột sống của trẻ. Khoảng cách chuẩn: Mắt cách sách vở khoảng 30–35cm, cách màn hình máy tính 50–60cm. Tư thế lưng và cổ: Ngồi thẳng lưng, cổ không cúi quá thấp; hai chân đặt thoải mái, bàn chân chạm đất. Bàn ghế phù hợp chiều cao: Bàn quá thấp hoặc ghế quá cao đều khiến trẻ cúi sát sách, gây căng thẳng cho mắt. Mẹo cho phụ huynh: Có thể dán nhãn “30cm” trên bàn học để nhắc trẻ giữ khoảng cách an toàn. 2. Đảm bảo ánh sáng học tập đầy đủ và đúng chuẩn Ánh sáng kém hoặc quá chói đều ảnh hưởng xấu đến thị lực. Ánh sáng tự nhiên: Tận dụng ánh sáng ban ngày, nhưng tránh để ánh sáng chiếu trực tiếp vào mắt. Đèn học tiêu chuẩn: Nên dùng đèn LED ánh sáng trắng hoặc vàng nhẹ, công suất 8–12W, đặt bên trái với trẻ thuận tay phải (và ngược lại). Không học trong phòng tối: Khi chỉ bật màn hình máy tính mà tắt hết đèn, mắt phải điều tiết nhiều, gây mỏi. Kinh nghiệm trường học: Tôi thường kiểm tra ánh sáng lớp định kỳ và thay bóng đèn khi độ sáng giảm, đặc biệt vào mùa mưa ít nắng. 3. Thực hiện nguyên tắc 20–20–20 để giảm mỏi mắt Khi học tập hoặc dùng thiết bị điện tử lâu, mắt trẻ dễ bị khô và mỏi. Nguyên tắc 20–20–20 được các chuyên gia nhãn khoa khuyến nghị: Mỗi 20 phút học tập, Nhìn xa 20 feet (khoảng 6 mét), Trong 20 giây. Nguyên tắc này giúp mắt được thư giãn, giảm áp lực điều tiết và hạn chế nguy cơ cận thị học đường. ⚕️ Lời khuyên của tôi: Ở trường, tôi thường nhắc học sinh trong giờ tin học hoặc đọc sách, cứ 20 phút hãy ngước nhìn ra cửa sổ, quan sát cây xanh hoặc bầu trời. 4. Bổ sung dinh dưỡng tốt cho mắt Một chế độ ăn uống cân đối giúp mắt khỏe mạnh, tăng khả năng chống mỏi và khô mắt. Vitamin A: Có nhiều trong cà rốt, bí đỏ, gan động vật. Omega-3: Giúp chống khô mắt, có trong cá hồi, cá thu, hạt chia, hạt lanh. Vitamin C và E: Chống oxy hóa, bảo vệ tế bào mắt, có trong cam, kiwi, hạnh nhân, dầu oliu. Lutein & Zeaxanthin: Giảm nguy cơ thoái hóa điểm vàng, có trong rau xanh đậm như cải bó xôi, súp lơ xanh. Thực tế tại trường: Khi tổ chức bữa ăn bán trú, tôi luôn đề xuất nhà bếp bổ sung thêm rau xanh và món cá ít nhất 2–3 bữa/tuần. 5. Khám mắt định kỳ và phát hiện sớm vấn đề thị lực Nhiều trẻ bị cận thị hoặc loạn thị nhưng phụ huynh không phát hiện sớm, dẫn đến tình trạng nặng hơn. Khám mắt định kỳ 6 tháng/lần: Giúp phát hiện sớm các tật khúc xạ, viêm kết mạc, khô mắt. Theo dõi dấu hiệu bất thường: Trẻ nheo mắt khi nhìn xa, cúi sát sách, hay dụi mắt, than nhức đầu. Sử dụng kính đúng đơn: Nếu phải đeo kính, cần đo lại thị lực định kỳ và thay kính phù hợp. Kinh nghiệm trường học: Mỗi năm tôi phối hợp với trạm y tế phường tổ chức khám mắt cho toàn bộ học sinh. Nhiều trường hợp cận thị nhẹ đã được phát hiện kịp thời và hướng dẫn luyện mắt để không tăng độ nhanh. Một số lưu ý thêm để bảo vệ mắt cho trẻ Hạn chế thời gian màn hình: Trẻ tiểu học chỉ nên dùng thiết bị điện tử giải trí tối đa 1 giờ/ngày. Rửa tay thường xuyên: Giúp phòng tránh viêm kết mạc do vi khuẩn hoặc virus. Khuyến khích chơi ngoài trời: Ít nhất 60 phút/ngày để mắt được tiếp xúc ánh sáng tự nhiên, giảm nguy cơ cận thị. Kết luận Bảo vệ mắt cho học sinh tiểu học trong mùa tựu trường không chỉ là trách nhiệm của nhà trường mà còn cần sự phối hợp chặt chẽ từ gia đình. Chỉ với 5 cách đơn giản: 1. Giữ tư thế ngồi và khoảng cách hợp lý. 2. Đảm bảo ánh sáng học tập. 3. Áp dụng nguyên tắc 20–20–20. 4. Bổ sung dinh dưỡng tốt cho mắt. 5. Khám mắt định kỳ. Nếu thực hiện đều đặn, đôi mắt của trẻ sẽ luôn khỏe mạnh, giúp các em học tập tốt hơn và tự tin hơn trong cuộc sống. Các bài viết cùng chuyên mục: tại đây
