Chóng mặt là một triệu chứng rất phổ biến trong cuộc sống, có thể gặp ở mọi lứa tuổi, từ người trẻ đến người cao tuổi. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ chóng mặt là gì, nguyên nhân do đâu và có những kiểu chóng mặt nào. Hiểu rõ vấn đề này sẽ giúp bạn nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường và có hướng xử lý phù hợp. Đọc thêm: https://www.acare.abbott.vn/chong-mat-la-gi/ Chóng mặt là gì? Chóng mặt là một ảo giác về chuyển động, thường được người bệnh mô tả là cảm giác xoay mòng mòng trong đầu, nghiêng ngả hoặc như đang quay tròn. Một số người có thể cảm thấy mất thăng bằng, choáng váng, hoặc sắp ngất. Trong y học, chóng mặt không phải là bệnh, mà là triệu chứng của nhiều nguyên nhân khác nhau – có thể xuất phát từ hệ tiền đình (tai trong), hệ thần kinh trung ương, tim mạch hoặc tâm lý. Vì chóng mặt thường gây mất thăng bằng, té ngã là hậu quả dễ gặp nhất, đặc biệt ở người cao tuổi, có thể dẫn đến chấn thương nghiêm trọng. Nguyên nhân gây chóng mặt Một số nguyên nhân phổ biến dẫn đến chóng mặt bao gồm: Rối loạn tiền đình: Đây là nguyên nhân thường gặp nhất. Khi hệ thống tiền đình trong tai trong bị tổn thương, cơ thể mất khả năng định hướng không gian, gây ra cảm giác xoay tròn. Huyết áp thấp hoặc tụt huyết áp tư thế: Khi thay đổi tư thế quá nhanh (đứng dậy đột ngột), não thiếu máu tạm thời gây chóng mặt, hoa mắt. Thiếu máu hoặc thiếu sắt: Khi lượng oxy lên não không đủ, người bệnh có thể cảm thấy choáng váng và mệt mỏi. Căng thẳng, stress hoặc lo âu kéo dài: Ảnh hưởng đến lưu thông máu và thần kinh, làm tăng cảm giác chóng mặt. Tác dụng phụ của thuốc: Một số thuốc hạ huyết áp, thuốc an thần, giảm đau… có thể gây chóng mặt. Các kiểu chóng mặt thường gặp Dựa theo cơ chế và cảm nhận của người bệnh, chóng mặt được chia thành nhiều loại khác nhau: 1. Chóng mặt thật (Vertigo) Đây là cảm giác xoay tròn thật sự của cơ thể hoặc môi trường xung quanh, thường do rối loạn ở hệ tiền đình. Người bệnh cảm thấy như mọi thứ đang quay vòng, kèm buồn nôn, mất thăng bằng, toát mồ hôi, ù tai. Nguyên nhân phổ biến nhất là chóng mặt tư thế kịch phát lành tính (BPPV), viêm dây thần kinh tiền đình, hoặc bệnh Ménière. 2. Chóng mặt giả (Dizziness) Người bệnh không cảm thấy xoay tròn mà chỉ choáng váng, lâng lâng, đứng không vững. Tình trạng này thường liên quan đến rối loạn huyết áp, thiếu máu hoặc yếu tố tâm lý như lo lắng, mệt mỏi kéo dài. 3. Tiền ngất (Presyncope) Đây là cảm giác sắp ngã quỵ, hoa mắt, tối sầm mặt nhưng không mất ý thức hoàn toàn. Thường xảy ra khi huyết áp tụt đột ngột, hoặc rối loạn nhịp tim, khiến lượng máu lên não tạm thời giảm. 4. Rối loạn thăng bằng (Disequilibrium) Người bệnh cảm thấy mất ổn định khi đứng hoặc đi, nhưng không có cảm giác xoay tròn. Nguyên nhân thường do tổn thương hệ thần kinh trung ương, bệnh lý cột sống cổ, hoặc bệnh Parkinson ở người lớn tuổi. Khi nào cần đi khám bác sĩ? Hầu hết các trường hợp chóng mặt chỉ là tạm thời, nhưng bạn nên đến cơ sở y tế nếu có các dấu hiệu sau: Chóng mặt kéo dài hoặc tái phát nhiều lần; Mất thăng bằng nghiêm trọng, khó đi lại; Kèm buồn nôn, nôn ói, ù tai hoặc giảm thính lực; Có biểu hiện yếu liệt, nói khó, mờ mắt — dấu hiệu cảnh báo tai biến mạch máu não. Kết luận Chóng mặt là triệu chứng thường gặp nhưng tiềm ẩn nhiều nguyên nhân khác nhau. Việc nhận biết kiểu chóng mặt và mức độ nghiêm trọng là bước quan trọng để chẩn đoán đúng và điều trị kịp thời. Nếu bạn thường xuyên bị chóng mặt, đừng chủ quan — hãy đến bác sĩ để được kiểm tra tiền đình, huyết áp và tim mạch. Bên cạnh đó, duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống đủ chất và vận động đều đặn cũng là cách tốt nhất để phòng ngừa tình trạng này.
