Thông tin: Non-hdl-c Và Nguy Cơ Gặp Các Vấn Đề Tim Mạch

Trong những năm gần đây, châu Á đang chứng kiến sự gia tăng nhanh chóng của các bệnh lý tim mạch, đặc biệt ở người trẻ tuổi. Tỷ lệ béo phì, đái tháo đường và rối loạn lipid máu ngày càng cao, trở thành mối lo ngại lớn đối với sức khỏe cộng đồng.

Một trong những yếu tố được các chuyên gia tim mạch đặc biệt quan tâm là non-HDL-Cholesterol (non-HDL-C) – chỉ số phản ánh toàn bộ lượng cholesterol “xấu” trong cơ thể. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng non-HDL-C cao có liên quan trực tiếp đến nguy cơ mắc bệnh tim mạch do xơ vữa động mạch.

Xem thêm: https://www.acare.abbott.vn/non-hdl-c-va-nguy-co-gap-cac-van-de-tim-mach-o-chau-a/

Non-HDL-C là gì?

Non-HDL-C được tính bằng công thức:
Non-HDL-C = Tổng cholesterol – HDL-C (cholesterol “tốt”)

Chỉ số này bao gồm tất cả các loại cholesterol “xấu” như LDL-C, VLDL-C, IDL-C và lipoprotein(a). Các hạt này đều có khả năng xâm nhập vào thành mạch máu, gây viêm và hình thành mảng xơ vữa – nguyên nhân chính dẫn đến bệnh mạch vành, nhồi máu cơ tim và đột quỵ.

Khác với LDL-C chỉ phản ánh một phần cholesterol xấu, non-HDL-C cho cái nhìn toàn diện hơn về nguy cơ tim mạch, đặc biệt ở người có triglycerid cao hoặc rối loạn chuyển hóa.



Vì sao người châu Á dễ bị tăng non-HDL-C?

So với người phương Tây, người châu Á thường có nguy cơ rối loạn lipid máu cao hơn dù BMI (chỉ số khối cơ thể) thấp hơn. Nguyên nhân đến từ nhiều yếu tố:

1. Sự đô thị hóa nhanh chóng:
   Thói quen ăn uống thay đổi – ăn nhiều chất béo bão hòa, đường tinh luyện, thức ăn nhanh – làm tăng lượng cholesterol xấu trong máu.
   
   
2. Lối sống ít vận động:
   Nhân viên văn phòng, học sinh, sinh viên ít hoạt động thể chất khiến mỡ trong máu khó được chuyển hóa, dẫn đến tích tụ non-HDL-C.
   
   
3. Béo phì và đái tháo đường ở người trẻ:
   Sự gia tăng đáng kể tỷ lệ béo phì và tiểu đường type 2 ở người châu Á trẻ tuổi kéo theo tăng rối loạn lipid máu, trong đó non-HDL-C tăng là biểu hiện điển hình.
   
   
4. Yếu tố di truyền:
   Một số nghiên cứu cho thấy người châu Á có xu hướng rối loạn chuyển hóa lipid ngay ở mức cân nặng bình thường, khiến nguy cơ tim mạch cao hơn.

Mối liên hệ giữa non-HDL-C và bệnh tim mạch

Khi non-HDL-C tăng cao, cholesterol dư thừa sẽ lắng đọng trong thành mạch máu, tạo nên mảng xơ vữa động mạch. Theo thời gian, mảng này khiến lòng mạch hẹp lại, cản trở lưu thông máu và gây ra hàng loạt vấn đề tim mạch nghiêm trọng như:

• Bệnh mạch vành (CAD): Đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim.
  
  
• Đột quỵ não (stroke): Do tắc mạch máu não.
  
  
• Bệnh động mạch ngoại biên (PAD): Gây tê, lạnh, hoặc đau chân khi đi lại.

Nghiên cứu của European Society of Cardiology (ESC) khẳng định, non-HDL-C là chỉ số dự báo nguy cơ tim mạch mạnh hơn LDL-C, đặc biệt ở người có hội chứng chuyển hóa.

Làm gì để kiểm soát non-HDL-C và phòng ngừa bệnh tim mạch?

1. Thay đổi lối sống

• Ăn uống lành mạnh: Hạn chế chất béo bão hòa, thức ăn nhanh, đồ chiên rán; tăng cường rau xanh, cá béo, ngũ cốc nguyên hạt và các loại hạt.
  
  
• Tập thể dục đều đặn: Ít nhất 150 phút/tuần với các hoạt động như đi bộ, bơi lội, yoga hoặc đạp xe.
  
  
• Giữ cân nặng hợp lý và ngưng hút thuốc lá – yếu tố làm tăng nhanh non-HDL-C.

2. Theo dõi định kỳ chỉ số mỡ máu

Kiểm tra non-HDL-C, LDL-C, HDL-C và triglycerid ít nhất 1 lần/năm, đặc biệt ở người có tiền sử béo phì, tiểu đường, hoặc bệnh tim mạch.

3. Điều trị bằng thuốc (nếu cần)

Trong trường hợp thay đổi lối sống chưa đủ, bác sĩ có thể chỉ định:

• Statin: Giảm tổng hợp cholesterol tại gan.
  
  
• Ezetimibe: Giảm hấp thu cholesterol từ ruột.
  
  
• Thuốc ức chế PCSK9: Giúp hạ sâu non-HDL-C ở người nguy cơ cao.

Kết luận

Tăng non-HDL-C là dấu hiệu cảnh báo sớm nguy cơ mắc bệnh tim mạch do xơ vữa, đặc biệt trong bối cảnh người châu Á đang chịu ảnh hưởng từ lối sống đô thị và chế độ ăn thiếu lành mạnh.

Để bảo vệ trái tim khỏe mạnh, hãy kiểm tra lipid máu định kỳ, duy trì chế độ sống năng động và tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ.
Nhận thức sớm – hành động kịp thời chính là chìa khóa giúp bạn phòng ngừa bệnh tim mạch từ hôm nay.