Tết Nguyên Đán (Tết Cả) là lễ hội lớn nhất trong các lễ hội truyền thống Việt Nam từ hàng ngàn đời nay; là điểm giao thời giữa năm cũ và năm mới, giữa một chu kỳ vận hành của đất trời, vạn vật, cỏ cây. Tết Nguyên Đán ở Việt Nam từ buổi “khai thiên lập địa” đã tiềm tàng những giá trị nhân văn thể hiện mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên, vũ trụ qua bốn mùa xuân, hạ, thu, đông và quan niệm “ơn trời mưa nắng phải thì” chân chất của người nông dân... Tết còn là dịp để người Việt Nam tưởng nhớ tri tâm tổ tiên, nguồn cội; giao cảm nhân sinh trong quan hệ đạo lý “ăn quả nhớ kẻ trồng cây” và tình nghĩa xóm làng... Tương truyền, ông Táo hay thần Bếp là người mục kích sự làm ăn của mọi nhà. Theo tập tục, hàng năm ông Táo phải thu xếp lên trời vào ngày 23 tháng Chạp để tâu bày mọi việc dưới trần thế với Ngọc Hoàng. Bởi thế nên, trong ngày này, mọi gia đình người Việt đều làm mâm cơm đạm bạc tiễn đưa “ông Táo”. Ngày ông Táo về chầu trời được xem như ngày đầu tiên của Tết Nguyên Đán. Sau khi tiễn đưa ông Táo, người ta bắt đầu dọn dẹp nhà cửa, lau chùi đồ cúng ông bà tổ tiên, treo tranh, câu đối và cắm hoa ở những nơi trang trọng để chuẩn bị đón Tết. Cùng với tranh (tranh dân gian, câu đối...), hoa quả là yếu tố tinh thần cao quý thanh khiết của người Việt trong những ngày đầu xuân. Miền Bắc có hoa Ðào, miền Nam có hoa Mai, tượng trưng cho phước lộc đầu xuân của mọi gia đình người Việt. Ngoài cành Ðào, cành Mai, mấy ngày Tết người ta còn “chưng” thêm chậu Quất chi chít những trái vàng, đặt ở phòng khách như biểu tượng cho sự sung mãn, may mắn, hạnh phúc... Tết trên bàn thờ tổ tiên của mọi gia đình, ngoài các thứ bánh trái đều không thể thiếu mâm ngũ quả. Mâm ngũ quả ở miền Bắc thường có: nải chuối xanh, quả bưởi, cam (hoặc quít), hồng, quất. Còn ở miền Nam, mâm ngũ quả là dừa xiêm, mãng cầu, đu đủ, xoài xanh, nhành sung hoặc một loại trái cây khác. Ngũ quả là lộc của trời, tượng trưng cho ý niệm khát khao của con người về sự đầy đủ, sung túc. Ngoài ra, vào ngày Tết, người Việt ta còn có nhiều phong tục rất hay, đáng được gọi là “thuần phong mỹ tục” như: khai bút, khai canh, hái lộc, chúc tết, du xuân, mừng thọ... mà từ trẻ tới già ai ai cũng biết: - Tống cựu nghênh tân: Cuối năm quét dọn sạch sẽ nhà cửa, sân ngõ, vứt bỏ những thứ rác rưởi, lau giặt, cắt tóc, may sắm quần áo mới, trang trí bàn thờ, lau chùi bàn ghế ấm chén và mọi thứ thức ăn vật dụng. Con cháu trong nhà từ phút giao thừa trở đi không được nghịch nghợm, cãi cọ nhau, không nói tục chửi bậy...; cha mẹ, anh chị cũng không quở mắng, trách phạt con em; đối với ai cũng tay bắt mặt mừng, vui vẻ niềm nở, chúc nhau những điều tốt lành. - Hái lộc, xông nhà, chúc tết, mừng tuổi: Ai cũng hy vọng một năm mới tài lộc dồi dào, làm ăn thịnh vượng, mạnh khỏe, thành đạt hơn năm cũ. Vì thế, nhiều nhà thường đi hái lộc ở đình chùa đem về tự xông nhà hay dặn trước người “nhẹ vía” mà mình thích đến xông nhà để mong được may mắn. Nhiều người không tin tục xông nhà nhưng cũng dè dặt, chưa dám đến nhà ai sớm, sợ trong năm mới gia đình người ta xảy ra chuyện gì không hay lại đổ tại mình “nặng vía”. Chính vì vậy mà sáng mùng Một, mọi nhà thường rất ít khách. Sau giao thừa có tục mừng tuổi, chúc Tết. Trước hết con cháu mừng tuổi ông bà cha mẹ và ông bà cũng chuẩn bị ít tiền để lì xì con cháu trong nhà và con cháu hàng xóm láng giềng, bạn bè thân thích. Lời chúc Tết thường là sức khỏe, phát tài phát lộc, những người năm cũ gặp rủi ro thì động viên nhau “tai qua nạn khỏi” hay “của đi thay người”… Nhưng nhìn chung, trong những ngày đầu năm, người ta thường kiêng không nói tới điều rủi ro hoặc xấu xa. Cũng vào dịp đầu Xuân, người có chức tước thường khai ấn, học trò, sĩ phu khai bút, nhà nông khai canh, người buôn bán mở hàng lấy ngày. Sĩ, Nông, Công, Thương “Tứ dân bách nghệ” của dân tộc ta vốn cần cù, ai cũng muốn năm mới vận hội hành thông, làm ăn suôn sẻ. Vì thế, sau ngày mùng Một, dù có mải vui tết thì mọi người cũng chọn ngày để “Khai nghề”, “Làm lấy ngày” và nếu mùng Một tốt ngày thì chiều mùng Một họ đã bắt đầu. Riêng khai bút thì khi giao thừa xong, chọn giờ Hoàng đạo là bắt đầu không kể mùng Một là ngày tốt hay xấu. Người thợ thủ công nếu chưa ai thuê mướn đầu năm thì cũng tự làm cho gia đình một sản phẩm, một dụng cụ gì đó. Còn với người buôn bán thì vì ai cũng chọn ngày tốt nên phiên chợ đầu xuân vẫn đông, mặc dầu người bán chỉ bán lấy lệ, người đi chợ phần lớn là đi chơi xuân. Ngoài ra, có những việc mà ngày thường nếu làm thì xem như phạm vào điều cấm kỵ nhưng vào ngày Tết thì được phép và ngược lại: - Cờ bạc: Ngày xưa các gia đình có nề nếp quanh năm cấm đoán con cháu không được cờ bạc rượu chè nhưng trong dịp tết, nhất là tối 28, 29, khi gia đình quây quần bên nồi bánh chưng thì người lớn cho phép vui chơi. Tam cúc, cờ gánh, cờ nhảy, cờ tướng, kiệu, chắn, tổ tôm... ai thích trò nào chơi trò ấy. Ðến lễ khai hạ, tiễn đưa gia tiên, coi như hết Tết thì xé bộ tam cúc, thu bàn cờ tướng, cất bộ tổ tôm hoặc đốt luôn hóa vàng. - Vì sao có tục kiêng hót rác đổ đi trong ba ngày Tết: Trong “Sưu thần ký” có chuyện người lái buôn tên Âu Minh đi qua hồ Thanh Thảo được thủy thần cho một con hầu tên Như Nguyên, đem về nhà được vài năm thì giàu to. Một lần, vào ngày mùng Một Tết, Âu Minh đánh nó, nó chui vào đống rác mà biến mất, từ đó nhà Âu Minh lại nghèo đi. Kể từ đó, người ta truyền nhau và kiêng không hốt rác ngày Tết.
Anh Cucthan ơi, bây giờ em mới biết vì sao phải kiêng hốt rác ngày Tết. Ngày xưa em cứ thắc mắc chẳng nhẽ rác là thứ bỏ đi mà lại được ví von như "lộc" hay sao mà lại không dám hốt bỏ !! Đúng là khờ thiệt !!
Ngày Tết cua VN mình có nhiều phong tục thật: _Ngày mùng 1 tất cả mọi nhà đều có mặt trên mộ để thắp hương cầu nguyện cho một năm mới thành đạt an khang khỏe mạnh... _Nhà mình buôn bán nên rất tin vào người mở hàng _Còn trông sao có một đứa trẻ thật vô tư xông đất nhà mình ngày mùng 1 _Và không cho con cái vô xông đất nhà bà con bạn bè vì sợ có gì xui thì sẽ đổ thừa cho người xông đất _Quét nhà ngày Tết thì quét vô nhóm lại không được hốt qua ngày mùng 3 mới được hốt. _Thật cẩn thận không được làm bể ly tách ngày tết . _ngày mùng 1 phải dậy thật sớm chứ không là bê trể cả năm.. .................... Còn nhiều nữa và thành một tập tục không thể thiếu được
Em còn nhớ ra vài điều nho nhỏ như là : Ngày đầu năm phải luôn giữ lửa trong nhà. Lúc về xông nhà cũng nên cầm theo một bao diêm . Truoc kia khi em con be con co nhieu nguoi sang mung mot ganh nuoc den nha do day vao cac chum dung nuoc. Ông ba se gửi cho nhũng người nay một phong bao li xì màu đo. Sau này khi về nhà chồng , em cũng thấy trước khi giao thừa là bố chồng em cũng cho bơm nươc đầy vào các bể chứa. Chác la cũng co ý nghĩa mong cho năm mới tài lộc tràn trề như nươc. ( Tự nhiên có lúc đánh được tiếng việt lúc không . Mong các bác chịu khó đọc)
Ngày mồng 1 Tết người trong nhà tránh to tiếng vơí nhau kẻo mất dông cả năm. Mọi người quan niệm rằng nếu ngày mồng 1 Tết xảy ra sự việc không hay thì cả năm đều như vậy.
Ðề: Phong tục ngày TẾT Bài này hay quá có nhiều cái mà mình chả biết gì cả giờ đọc mới biết tại sao nó lại thế
