Bệnh võng mạc trẻ đẻ non (viết tắt ROP) là một tình trạng bệnh lý của mắt thường gặp ở những trẻ đẻ non trước 35 tuần của thai kỳ, nhẹ cân (dưới 1600g) . Nếu bệnh không được kịp thời phát hiện trẻ dễ bị mù vĩnh viễn . Trong quá trình phát triển của thai nhi , mạch máu ở võng mạc (đáy mắt) bắt đầu từ phần trung tâm phía sau rồi phát triển dần về phía trước và kết thúc vào lúc cháu bé được đủ tháng . Ở trẻ đẻ non, quá trình này chưa kịp hoàn thành . Sau khi đứa trẻ sinh ra nếu các mạch máu tiếp tục quá trình phát triển bình thường thì trẻ không bị mắc bệnh , nếu mạch máu phát triển bất thường thì trẻ sẽ mắc bệnh . Với những trẻ có nguy cơ mắc bệnh cao, lần khám mắt đầu tiên cần được thực hiện khi trẻ được 4 tuần sau khi đẻ, ngay khi còn nằm điều trị trong khoa sơ sinh và cả khi trẻ đã được về nhà . Thông thường , nếu lần đầu chưa thấy bệnh hoặc còn nhẹ thì sẽ được hẹn khám lại 2 tuần một lần cho tới khi được 40-42 tuần tuổi (tính từ ngày thụ thai) hoặc tới khi các mạch máu ở võng mạc phát triển đầy đủ . Nếu khi khám thấy bệnh ở giai đoạn nặng hơn thì trẻ có thể phải được khám lại sau 1 tuần , thậm chí sau 2-3 ngày, có khi cần điều trị ngay. Có 2 phương pháp điều trị bệnh võng mạc : Phương pháp laser và phương pháp đông lạnh . BS khám sẽ lựa chọn phương pháp tốt nhất cho từng trẻ . Hiện nay, pp laser được thế giới áp dụng nhiều hơn do hiệu quả cao và ít gây biến chứng, phù nề hơn. Yếu tố nguy cơ chính của bệnh ROP liên quan đến thời gian mang thai, cân nặng của thai khi sinh và thở oxy cao áp . Trẻ có can nặng và tuổi thai khi sinh càng thấp hoặc thời gian thở oxy cao áp càng lâu thì nguy cơ mắc bệnh võng mạc càng lớn . Để hạn chế bệnh này và hậu quả của nó , các bà mẹ khi mang thai cần quản lý thai nghén tốt, tránh vận động mạnh hay làm việc nặng trong các tháng cuối thai kỳ . Các bà mẹ có con nhỏ dưới 2 kg hoặc sinh trước 35 tuần của thai kỳ cần đưa con tới BV mắt TW ( 85 phố Bà Triệu) để khám trong vòng 4 -6 tuần sau khi sinh bởi nếu sau 2-3 tháng , khả năng không điều trị được rất cao, trẻ có nguy cơ mù vĩnh viện Việc điều trị ROP khá thành công nhưng cũng có một số biến chứng xảy ra như lác và nhược thị , cận thị , nếp gấp và co kéo võng mạc gây giảm thị lực ..Bệnh võng mạc muộn có thể xảy ra ở trẻ vào tuổi thanh thiếu niên, do vậy ai có tiền sử mắc bệnh võng mạc đều nên khám võng mạc ở tuổi thanh thiếu niên. Tổ chức ORBIS International , một tổ chức phi chính phủ nhân đạo của Mỹ về phòng chống mù lòa đã phối hợp với BV mắt TW và BV Nhi TW triển khai Dự án phòng chống ROP. Trong phạm vi dự án , các BS của BV mắt TW, BV Nhi , BV Phụ Sản HN và BV C đã khám sàng lọc bệnh võng mạc cho gần 2300 lượt trẻ đẻ non và điều trị cho khoảng 180 trẻ . Tỷ lệ thành công ở các ca được điều trị ở VN là 70-80% . Đây là tỷ lệ cao vì VN mới triển khai được 3 năm trong khi tỷ lệ thành công ban đầu trên thế giới là 50% và hiện nay ở các nước tiên tiến là 80-90%. Mới đây dự án phòng chống ROP đã mở rộng hợp tác với 3 BV nữa ở HN là PS HN , Bà mẹ trẻ em và 2 BV ở TP HCM: BV mắt và BV nhi đồng . Dự kiến dự án sẽ tiếp tục giai đoạn 2 vào năm 2005 với mô hình xd 3 trung tâm nhãn nhi ở 3 miền với các trung tâm vệ tinh ở một số tỉnh lân cận để thực hiện chăm sóc mắt toàn diện cho trẻ em trên toàn quốc . theo báo PN VN. Tất cả vì đôi mắt trẻ thơ!
Bệnh võng mạc trẻ đẻ non NGUY CƠ và CƠ HỘI Chào các bạn trong diễn đàn Lamchame! Tôi là một ông bố có con bị ROP và đã phẫu thuật 2 lần tại Việt Nam nhưng bác sỹ nói là bó tay và Đừng đưa cháu đi đâu cả tốn tiền, nghĩa là đã hết hy vọng 100%. Nhưng, vừa rồi tôi biết được bên Saint Petersburg, Nga có vị bác sỹ rất giỏi về ROP, thậm trí kể cả Bong võng mạc rồi mà vị bác sỹ này vẫn gắn lại và đem lại ánh sáng cho các cháu bé, thay đổi cả tương lai của cháu và gia đình. Tôi vừa đưa cháu sang Nga mổ mắt về được một thời gian. Hiện tại ở Việt Nam, thông tin về ROP rất ít và không cập nhật được các phương pháp mổ mới của thế giới nên có rất nhiều cháu bị khiếm thị OAN ỨC. Tôi lập ra topic này mong muốn cung cấp thông tin nhiều chiều trong và ngoài nước để các bậc phụ huynh có đủ thông tin để quyết định dành lại ánh sáng cho các cháu. Nếu các bậc phụ huynh có thắc mắc gì về bệnh này hãy liên hệ với tôi để chia sẻ thêm. Chúc các bé bị ROP đều nhìn được ánh sáng! Thân chào Đỗ Bảo Minh 0908.99.88.66 minhdobao@gmail.com www.ropvietnam.blogspot.com
