Mới đây, sự việc một người mẹ trẻ đã tự tay sát hại đứa con trai 35 ngày tuổi của mình vì trầm cảm đã khiến dư luận bàng hoàng. Trầm cảm sau sinh là gì mà khủng khiếp đến vậy?

Người trầm cảm thường bị ám ảnh bởi những điều phi thực tế

Theo lời khai của người mẹ trẻ, sáng sớm ngày 13.6, con trai của chị tỉnh dậy khóc nhưng được cho bú nên tiếp tục ngủ. Thế nhưng, ngay sau đó, chị cảm thấy trong người rất khó chịu và có một động lực nào đó thôi thúc chị bé con ra khỏi phòng. Đến gần cầu thang, thấy chậu nước, chị đặt con úp sấp mặt xuống đó rồi vào giường tiếp tục ngủ. Con trai chị đã chết vì ngạt nước.

Theo điều tra, người mẹ này có dấu hiệu trầm cảm sau sinh nhưng gia đình không biết. Chỉ đến khi hậu quả đau lòng này xảy ra, người ta mới giật mình nghĩ lại những biểu hiện lạ trước đó.

Căn nhà - nơi xảy ra sự việc đau lòng​

Trầm cảm sau sinh thực chất là hiện tượng xảy ra khá phổ biến với sản phụ. Theo thống kê của Bệnh viện Từ Dũ (TP.HCM), tỷ lệ phụ nữ bị trầm cảm chiếm khoảng 15% trong 3 tháng đầu và 15-25% trong 12 tháng sau sinh.

Trầm cảm khác hoàn toàn với sự buồn chán. Trong khi sự buồn chán chỉ đơn thuần là sự biến đổi cảm xúc nhẹ, xuất hiện trong vòng khoảng 5-10 ngày đầu sau khi sinh rồi tự mất đi hoàn toàn. Trong khi đó, trầm cảm lại có thể kéo dài trong nhiều tháng, nhiều năm và sẽ không thể tự hết nếu không có biện pháp can thiệp.

Triệu chứng thường gặp nhất của trầm cảm là đau 1 vùng nào đó trên cơ thể và lúc nào cũng có cảm giác bị bệnh dù thực tế không phải vậy. Kèm theo đó, nhiều người sẽ thường xuyên cảm thấy lo lắng, hốt hoảng, mất tập trung, mệt mỏi, buồn chán, thậm chí khóc lóc cả ngày mà không có lý do cụ thể. Cũng bởi thường xuyên căng thẳng như vậy nên họ dễ rơi vào tình trạng mất ngủ trường kỳ.

Nguy hiểm nhất của trầm cảm là cảm giác bị ám ảnh. Những người này thậm chí còn nghĩ rằng mình là mối nguy hại của gia đình, đặc biệt là đứa trẻ. Những nỗi sợ này có thể kèm theo cảm giác tội lỗi, dẫn đến nhiều hành động dại dột như: tự sát thương bản thân, tự tử hay sát hại chính con của mình như trường hợp đau lòng trên.

Trầm cảm phải được phòng tránh ngay từ khi mang thai

Một câu hỏi được đặt ra ở đây là: tại sao sau khi sinh, người phụ nữ lại bị trầm cảm? Lý giải vấn đề này, các chuyên gia cho rằng: sau khi sinh, cơ thể người phụ nữ có sự thay đổi đột ngột về nội tiết (estrogen, progestrogen và hormone tuyến giáp suy giảm) dễ dẫn đến cảm giác mệt mỏi, trầm cảm. Kèm theo đó, nhiều người lại gặp khó khăn trong việc chăm sóc em bé dẫn đến mất hết hứng thú trong cuộc sống. Tình trạng này càng trở lên nghiêm trọng hơn nếu thời điểm ấy gia đình lại có mâu thuẫn, hay có khó khăn về tài chính... Đặc biệt, nếu trong gia đình có người bị từng bị trầm cảm thì sau khi sinh, phụ nữ cũng có nguy cơ bị trầm cảm nhiều hơn.

Dù là bệnh nguy hiểm, thế nhưng, trên thực thế, trầm cảm hoàn toàn có thể phòng tránh. Theo đó, ngay từ thời kỳ mang thai, cả người mẹ và người cha tương lai cần học cách chăm sóc trẻ sơ sinh. Điều này thể hiện cách thấu hiểu, cảm thông và chia sẻ công việc giữa các thành viên trong gia đình với nhau. Ngoài ra, người mẹ cũng cần học cách thư giãn và nghỉ ngơi, tránh căng thẳng, mệt mỏi trước và sau sinh. Và khi thấy việc gì quá sức, chị em cần chủ động tìm kiếm sự hỗ trợ của người thân, tránh tình trạng kiệt sức vì gồng mình.

Trầm cảm sau sinh khiến người phụ nữ luôn có những ám ảnh về tâm lý​

Về phía gia đình, không chỉ chồng mà những người thân xung quanh cần động viên, gần gũi và chia sẻ với thai phụ về cuộc chuyển dạ và chăm sóc em bé. Việc cho con bú mẹ cũng cần khuyến khích sau sinh, bởi nó sẽ làm tăng mối dây liên kết giữa mẹ và con, từ đó khiến người mẹ cảm thấy yêu con, yêu cuộc sống hơn.

Đặc biệt, phụ nữ sau sinh nếu thấy mình có biểu hiện của rối loạn cảm xúc, cần phải thư giãn, nghỉ ngơi, thậm chí là có thể gửi con ở nhà để tụ tập bạn bè cho đỡ căng thẳng. Dù không muốn, nhưng người mẹ cũng phải cố gắng ăn uống đầy đủ, đúng bữa, ngay cả khi không thấy đói, đồng thời tránh ép bản thân phải làm những việc mà mình không thích.

Thực tế, nhiều phụ nữ trở nên trầm cảm nặng hơn, một phần là do đã không được gia đình chăm sóc đúng cách. Do đó, nếu thấy sản phụ có dấu hiệu bất thường về tâm lý, người thân cần cân nhắc có nên đưa họ đến bác sĩ điều trị không. Việc điều trị càng sớm sẽ càng đạt được hiệu quả cao. Thêm vào đó, bên cạnh việc để người bệnh nghỉ ngơi thì gia đình cũng cần tạo điều kiện để họ có thể tham gia lao động, làm những việc vừa sức để tinh thần được thư thái. Cuối cùng, hãy luôn để một người thân thiết mà sản phụ tin tưởng ở bên cạnh để trò chuyện cũng như hỗ trợ những công việc khác.

Minh Ngọc (Tổng hợp)