Âm ỉ “làn sóng” chạy trường Một vụ chạy trường được phát hiện tại trường THPT Lê Quý Đôn năm 2006, gây ảnh hưởng đến tâm lý giáo viên và học sinh. Ảnh: QV Ngành giáo dục TP ủng hộ việc các trường tuyển sinh theo nhiều phương thức để tạo sự công bằng cho mọi học sinh. Đến hẹn lại lên, đầu tháng 6, phụ huynh bắt đầu nhốn nháo chạy trường cho con. Ai cũng muốn tìm chỗ học thuận tiện, “ngon lành” cho con mà chưa lường hết những hệ lụy kéo theo. Tiện đưa rước Anh Ng. nhà ở quận Thủ Đức, làm việc ở quận 3, còn vợ anh thì làm ở quận 10. Năm nay, con trai anh đến tuổi vào lớp 1. Ngay từ tháng 4, vợ chồng anh đã huy động hết tất cả mối quan hệ và đặt vấn đề không ngại chi để con anh được học một trường tiểu học ở quận 3 hay quận 10 để anh chị tiện việc đưa rước nhưng không có kết quả. Anh chị cũng chưa biết tính toán như thế nào vì nếu học ở Thủ Đức thì không ai đưa rước cháu, học ở các quận khác thì không được vì các trường không nhận trái tuyến. Anh Ng. bức xúc: “Học trường nào cũng được, tôi không nề hà. Cái chính tôi muốn cháu học ở quận 3 hoặc 10 chỉ để tiện việc đưa rước con. Quy định cứng nhắc của ngành giáo dục đã đưa tôi vào thế bí! Ngành giáo dục nên dành một khoảng % nhất định để giải quyết cho những trường hợp đặc biệt”. Anh Nguyễn Văn Cường, tài xế taxi, đang dở khóc dở mếu vì anh có hộ khẩu thường trú ở quận 11, do điều kiện kinh tế khó khăn vợ chồng anh bán nhà sang sinh sống ở quận 12, con anh đang học lớp 5 phải gửi nhờ chú trông giúp. Nay cháu lên lớp 6, phải theo ba mẹ nhưng do anh chưa cắt hộ khẩu ở quận 11 và cũng chưa có hộ khẩu mới ở quận 12. Nếu xét đúng tuyến thì cháu phải học tiếp lớp 6 ở quận 11 nhưng người chú không chịu nhận nuôi. Vợ chồng anh Cường đang vất vả “chạy” cho cháu vào một trường THCS ở quận 12 để thuận lợi chuyện học hành của con. Tìm chỗ tốt Khác với anh Ng., anh Cường, chị Kim Ngân thường trú ở đường Nguyễn Văn Trỗi, phường 8, quận Phú Nhuận có đứa con gái học xong lớp 5 ở trường tiểu học Khởi Nghĩa, học lực được xếp loại giỏi. Năm nay lên lớp 6, con chị được phân tuyến về trường THCS Ngô Tất Tố nhưng chị Ngân vẫn tìm cách “chạy” cho con vào trường THCS Cầu Kiệu. Chị lý giải: Trường Cầu Kiệu xưa nay nổi tiếng dạy tốt, học tốt với đội ngũ giáo viên dạy giỏi. Trước khi có chủ trương bỏ thi tốt nghiệp THCS, trường luôn có tỷ lệ tốt nghiệp 100%. Con gái chị hơn điểm tuyển sinh của trường 1,25 điểm nên chị nhờ một giáo viên trong trường “giúp đỡ”. Nếu được thì học, không thì đành học Ngô Tất Tố. Chị Nguyễn Thị Hạnh, ngụ quận 1, nhìn thẳng vấn đề: “Đối với phụ huynh chúng tôi, chạy trường để tìm một chỗ học tốt cho con không có gì là xấu cả”. Chị cho biết cách đây 17 năm, từ Bắc vào chị cũng đã chạy trường cho con rồi. Giờ con gái chị đã tốt nghiệp đại học loại xuất sắc, đi làm lương 20 triệu đồng/tháng. Con trai chị đang học lớp 12 tại một trường THPT ở quận 3 cũng trải qua lộ trình y như chị của cậu. Chị Hạnh kết luận, việc các cháu học giỏi, cha mẹ tìm một ngôi trường tốt với đội ngũ thầy cô giáo giỏi là một nhu cầu thụ hưởng nền giáo dục tốt. Vấn đề là ngành giáo dục phải xây dựng được nhiều ngôi trường uy tín, chất lượng để phụ huynh an tâm. Giỏi được ưu tiên Năm nay, Phòng Giáo dục quận Tân Bình và Tân Phú có xét tuyển theo nguyện vọng, tức là học sinh giỏi được nộp đơn xin xét tuyển vào bất kỳ trường THCS nào trên địa bàn quận. Nếu học sinh nào không có nhu cầu, phòng Giáo dục sẽ phân bổ vào lớp 6 theo nguyên tắc gần trường tiểu học mà học sinh đó đã học. Việc một số phòng giáo dục thực hiện chủ trương cho trường dành 20% chỉ tiêu để xét tuyển theo nguyện vọng đã giúp phụ huynh “giải tỏa” được nhu cầu có con học giỏi chọn trường giỏi, giảm bớt “uất ức”. Bà Hoàng Thị Hồng Hải - Trưởng phòng Giáo dục quận Tân Phú cho biết: “Mấy năm qua, Tân Phú luôn dành cho học sinh giỏi quyền được chọn trường tốt để học. Tân Phú không để học sinh giỏi nào mất cơ hội, còn dạng học sinh không đủ điểm, được gửi gắm ngành chỉ đạo các trường kiên quyết không nhận. Danh sách học sinh trúng tuyển vào trường luôn được công khai”. Ông Nguyễn Văn Ngai - Phó Giám đốc Sở GD&ĐT TP.HCM cho biết: Hiện tượng phụ huynh chạy trường cho con là có thật, là một nhu cầu từ nhiều năm nay. Nói đến Phú Nhuận là phụ huynh nào cũng muốn cho con vào trường THCS Cầu Kiệu, Gò Vấp là THCS Nguyễn Du, quận 10 là THCS Nguyễn Văn Tố, quận 5 là THCS Hồng Bàng. Việc tuyển sinh các lớp đầu cấp, ngành giáo dục giao cho UBND các quận, huyện tùy tình hình điều kiện cơ sở vật chất, địa phương phối hợp với phòng giáo dục phân bổ chỉ tiêu và phương thức tuyển miễn sao không trái với quy chế tuyển chung của TP. Sở cũng lưu ý phương thức tuyển phải được tính toán kỹ nhằm bảo đảm sự công bằng cho mọi học sinh. Để tạo sự yên tâm cho phụ huynh, các trường cần công khai phương thức tuyển sinh và thông báo kịp thời cho phụ huynh. Còn việc các trường có tiêu cực trong tuyển sinh, lãnh đạo ngành sẽ xử lý triệt để khi có tố cáo. Từ năm 2004 đã bỏ tên gọi trường “trọng điểm chất lượng cao” Trường trọng điểm chất lượng cao được ưu tiên đầu tư về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, đội ngũ giáo viên... Tuy nhiên theo lãnh đạo ngành giáo dục, việc công nhận trường trọng điểm chất lượng cao đã gây ra một số bất bình trong phụ huynh như tự thu các mức thu “chất lượng cao” cao hơn so với quy định, chưa kể đến áp lực “chạy trường”. Theo ông Huỳnh Công Minh - Giám đốc Sở GD&ĐT, từ năm học 2004-2005, ngành giáo dục đã xóa tên gọi “trọng điểm chất lượng cao”. Chủ trương của ngành là nâng cao chất lượng giáo dục giữa các trường trong quận đồng đều bằng cách luân chuyển giáo viên giỏi từ những trường có tiếng sang các trường khác và ngược lại. TP vẫn đang chú trọng đầu tư giáo dục cho các quận, huyện ngoại thành về cơ sở vật chất cũng như nguồn giáo viên để rút ngắn khoảng cách chất lượng giáo dục giữa nội thành và ngoại thành. Theo QUỐC VIỆT (Pháp luật TPHCM)
Tôi có một câu nói vui là "Không mày đố thày dậy ai" . Chứ cứ tình trạng chạy trường như thế này thì khiến các thầy cô ở các trường "Không điểm" thêm buồn mà thôi . Tất nhiên nhu cầu về môi trường giáo dục tốt, chất lượng cao là điều mà mọi người làm cha làm mẹ đều mong muốn . Tuy nhiên, phải nhận xét một vấn đề đó đâu phải là yếu tố quyết định . Tôi có một đứa cháu, học trường chuyên, lớp chọn (do bố mẹ "chạy trường" ), sau đó phải xin ra khỏi lớp chọn do áp lực quá cạo Làm sao cho phù hợp với khả năng của con mình là tốt nhất . Thêm nữa, khả năng của các cháu đến đâu thì cho vào đó . Đừng quá quan trọng học giỏi, quan trọng là sau này cháu hiểu biết, làm được viêc. Không biết có đúng thế không ạ . To Admin , các bác xem lại phần code làm sao mà tôi gõ kiểu Telex. khi đặt dấu chấm hết câu kế với từ vừa đánh thì nó lại chuyển sang dấu nặng, như vậy sử dụng hơi khó .
Chuyện chạy trường là 1 trường thiên tiểu thuyết không có hồi kết, vì tác giả (và đồng tác giả) là những nhà quản lý giáo dục (từ bộ trưởng cho đến hiệu trưởng) và các phụ huynh đều không muốn kết thúc (hoặc không biết kết thúc như thế nào!) mặc dù là ai cũng "oải" lắm rồi ! Tại sao ? Về phía các nhà GD : - Thay vì có một chiến lược hiệu quả trong việc nâng cao uy tín và năng lực cho các trường ở các quận, nhất là các quận vùng ven thì lại đưa ra các tiêu chuẩn xếp hạng (từ 1 sao đến 3 sao) làm cho các trường tìm mọi cách để xoay sở (và vận động hành lang) để cho trường mình có sao và làm cho những trường lép vế đi đến việc thả nổi chất lượng (điều này cũng tuỳ thuộc khá nhiều vào năng lực của Hiệu trưởng) Đến khi đã tạo ra khoảng cách giữa các trường rồi thì lại không có khả năng (và ý muốn) đầu tư vào các trường chất lượng kém. - Khả năng lãnh đạo của các trưởng phòng và Hiệu trưởng cũng là một vấn đề vì chính yếu tố này thúc đẩy sự phát triển của các trường - Một người lãnh đạo yếu kém về tổ chức và năng lực lãnh đạo, tinh thần đạo đức, biết nghĩ đến học sinh thì khó có thể làm xây dựng được sự cộng tác của các GV và sự tôn trọng của phụ huynh. Và dĩ nhiên nếu có điều kiện, thì không ai muốn cho con em vào học ở những trường như thế. - Chế độ đãi ngộ và sự tôn trọng giá trị của các vị thày cô không được quan tâm một cách cụ thể và hiệu quả, mà chỉ mang tính phong trào. Nơi nào may mắn có được những người thày giỏi, có được cái tâm với HS sẽ tạo được sức hút với phụ huynh. Về phía phụ huynh : - Những cái hư danh (HS giỏi, HS xuất sắc) cùng với những sự đầu tư thái quá vào các trường trọng điểm (chất lượng cao!) đã tạo nên cho các cha mẹ có một tâm lý mong muốn con vào các trường "xịn" không phải vì bản thân đứa trẻ, mà vì cái "hư danh" của chính mình (Con tôi học trường xịn hơn con chị, nghĩa là tôi giỏi hoặc chạy giỏi hơn chị, tôi giầu có và uy tín hơn chị ) đó là vì cái tôi của chính các bậc cha mẹ. - Do việc các trường xịn thường có đầu ra tốt hơn, ưu tiên hơn các trường "tầm tầm", nên đã hình thành cái tư tưởng, muốn con vào các đại học cũng "xịn" thì ngay từ trung học đã phải chọn cho con trường xịn rồi, và điều này không phải là thiếu cơ sở, thực tế đã chứng minh là ở các trường "xịn" do có sự nỗ lực từ nhiều phía (cả nhà trường, phụ huynh và học sinh) nên kết quả thường tốt hơn các trường khác, và điều này lại tạo nên một lực hút , thúc đẩy việc chạy trường. Do điều kiện thực tế (các yếu tố về hộ khẩu, về việc đưa đón thuận tiện...) cũng góp phần vào việc phụ huynh muốn tìm cho con một ngôi trường thích hợp với mong muốn và hoàn cảnh của mình. Ngay cả Bản thân trẻ cũng là một yếu tố, trẻ học ở các trường "xịn" thường có sự tự tin, nhận thức được giá trị bản thân (dù cũng có khi lệch lạc đưa đến tính kiêu ngạo) nhiều hơn. Ngoài ra do có sự thúc đẩy và được hưởng những cái tốt hơn (cơ sở vật chất và chất lượng giảng dạy ) nên cũng dễ phát triển và thành công hơn. Từ đó cũng tạo nên cho những gia đình của các em khác nhìn vào và mong muốn con mình cũng được như vậy (dù không biết rõ về năng lực và nhận thức của con mình). Nhưng, tất cả những yếu tố này đều có thể được cải thiện, nếu cả hai tác giả ( ngành GD và PH ) đều biết chấp nhận cái yếu và cái thiếu về phía mình - dám nhận lỗi và dám sửa sai thay vì chỉ biết đổ lỗi cho nhau ! Về phía ngành thì cần có cố gắng trong việc xây dựng một kế hoạch sử dụng kinh phí hợp lý hơn, có sự đầu tư trọng điểm thích hợp và dĩ nhiên là phải giảm thiểu những lãnh phí và lạm dụng, xà xẻo kinh phí của ngành. Đề từ đó đưa ra được một chiến lược mang tính khả thi và phải xây dựng được các tiến trình cho điều này, thay vì chỉ đưa ra những "kế hoạch treo" cũng như những lời hứa hão hay sự động viên chung chung. Việc nâng cao năng lực cho cấp lãnh đạo cơ sở cũng là một điều cần quan tâm, các kỹ năng lãnh đạo, làm việc nhóm, thúc đẩy sự động não ... đều rất quan trọng và cần thiết thay vì những chỉ đạo ( không thiết thực) từ trên xuống, buộc các vị này phải tìm cách luồn lách, và cũng không thiếu các vị yếu kém về năng lực nhưng nhờ có ô dù, phe cánh mà giữ vững được cái ghế của mình, không những bất tài mà còn xoay qua đè nén các giáo viên dưới quyền, gây tâm lý chản nản, không thiết tha trong việc dạy học, đó là chưa nói đến có những vị chỉ có tài trong việc tư túi - điều này có thể che mắt được cấp trên chứ không qua mắt nổi người dân, và có lẽ chẳng có phụ huynh nào hứng thú cho con đi học các trường kiểu này ! Nhưng khi báo cáo thì tất cả vẫn là tốt đẹp, là phát triển ... vì thế không có cơ sở cho sự thay đổi. Cuối cùng thì lại chĩa mùi dùi vào các phụ huynh, đổ lỗi việc chạy trường là do các phụ huynh muốn...chạy ! Thử hỏi, nếu không có ai nhận, thì làm sao có được người đưa ? không có những "đường dây" chạy trường, thì PH có muốn chạy cũng chẳng biết đường đâu mà chạy. Về phía phụ huynh cũng không nhận ra những hạn chế trong nhận thức của mình, luôn lấy cái "tương lai tốt đẹp" cái "vị trí thuận lợi" cho con em mình trên bước đường "chạy một chỗ vào đời" để tìm kiếm cho ra cái đường dây chạy trường, và sẵn sàng "chung chi" không đẹp không ăn tiền vì bây giờ "đời là như vậy". ( nhất là với những phụ huynh đã quen với việc chạy chức, chạy danh cho bản thân và khéo xoay sở trong cuộc sống ) thế rồi lại đổ lỗi cho sự tổ chức, phân phối của các ngành chức năng. Vì vậy, muốn có sự thay đổi, thì điều đó phải đến từ hai phía và điều này lại là một " kế hoạch bất khả thi" Tóm lại, đó chỉ là vòng xoay của xã hội hiện nay, đến hẹn lại lên, than thì cứ than, chửi thì cứ chửi mà chạy thì cứ chạy, lúc nào cũng có người chạy và lúc nào cũng có những kẻ chấp nhận việc chung chi - C'est la vie !
Còn tâm lý trường ngon trường điểm thì còn tình trạng này . Mà có ai là không muốn cho con mình vào trường đó đâu . CHỉ có không có điều kiện thì đành chịu thôi .
