Mỗi năm vào mùa tựu trường, hàng triệu trẻ em trên cả nước bắt đầu ngày đầu tiên đi học. Bên cạnh những mừng vui đưa con trẻ đến trường, nhiều bậc phụ huynh không khỏi lo lắng sợ con mình dễ mắc bệnh khi đi học. Chúng tôi đã trao đổi vấn đề này với BS.CK2 Nguyễn Thị Kim Thoa, Trưởng khoa Nội Tổng Quát 1, Bệnh viện Nhi Đồng 1: * Xin BS cho biết những đặc điểm thể chất, tâm sinh lý ở lứa tuổi bắt đầu đi học - BS Nguyễn Thị Kim Thoa: Tuổi bắt đầu đi học là tuổi mẫu giáo được tính từ 3 đến 6 tuổi, trẻ có một số đặc điểm thể chất và tâm sinh lý cần lưu ý để chăm sóc thích hợp và giúp trẻ phát triển trí lực tốt trong năm học đầu đời. Về thể chất, trẻ chậm lớn hơn những năm trước đó. Trẻ ăn được thức ăn cứng của người lớn và bắt đầu chán ăn những thức ăn mềm của trẻ nhũ nhi vì vậy trẻ rất dễ chán ăn. Đồng thời ở tuổi này trẻ phát triển khả năng như nói sõi, hát được, đọc thơ, học vẽ, học đếm. Do bắt đầu tiếp xúc rộng rãi với môi trường trường học, có nhiều bạn bè và người xung quanh nên trẻ có nhiều vấn đề cần lưu ý trong đó quan trọng nhất là những rối loạn tâm lý, nguy cơ nhiễm trùng tiểu và lây lan các bệnh truyền nhiễm là những đặc điểm cần quan tâm. * Làm sao tránh được những rối loạn tâm lý ở trẻ lần đầu tiên đi học? - Một số trẻ lần đầu tiên đi học có biểu hiện sợ hãi như khóc la, phản kháng, không chịu đến trường. Có trẻ sợ bạn bè trêu chọc nên cũng không chịu đi học. Ngoài ra biểu hiện sợ xa mẹ cũng thể hiện qua những triệu chứng rối loạn ăn uống hoặc rối loạn giấc ngủ. Những trẻ lo lắng sẽ có biểu hiện thay đổi tính tình, dễ cáu gắt, thậm chí thường xuyên rối loạn tiểu tiện (như đái dầm, nín tiểu). Cha mẹ cần giúp trẻ vượt qua nỗi sợ hãi , sự lo lắng bằng cách giành thời gian chuẩn bị tâm lý cho trẻ, nhẹ nhàng trò chuyện giải thích cho trẻ biết sự cần thiết phải đến trường. Khuyến khích tính độc lập và tự tin của trẻ giúp trẻ giao tiếp với bạn bè. Tạo sự an tâm cho trẻ sẽ hạn chế những rối loạn tâm lý giúp trẻ dễ dàng hoà hợp với môi trường học đường. * Tại sao trẻ bắt đầu đi học lại có nguy cơ bị nhiễm trùng tiểu? - Bệnh nhiễm trùng tiểu khá thường gặp ở trẻ em lứa tuổi này, xảy ra ở trẻ gái nhiều hơn trẻ trai, nguyên nhân thường do lạ chỗ làm trẻ nín tiểu, uống ít nước, không vệ sinh sạch sẽ sau khi đi tiểu. Các triệu chứng của bệnh nhiễm trùng tiểu thường mơ hồ và dễ bị bỏ qua như sốt kéo dài, biếng ăn hay chỉ là không tăng cân. Nếu để ý sẽ nhận thấy trẻ có tình trạng tiểu ít đi, màu sắc nước tiểu thay đổi hoặc có biểu hiện tiểu ngắt quãng, tiểu lắt nhắt, hay tiểu són trong quần kéo dài. Khi phát hiện các dấu hiệu này cha mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện để được khám và làm xét nghiệm nước tiểu để chẩn đoán bệnh. * Những bệnh truyền nhiễm có thể mắc phải khi trẻ bắt đầu đi học là những bệnh nào? Xin cho biết cách chăm sóc và phòng ngừa. - Bệnh lây lan thường gặp trong nhóm tuổi này là bệnh nhiễm khuẩn hô hấp và bệnh nhiễm siêu vi. Bệnh nhiễm khuẩn hô hấp, bao gồm viêm hô hấp trên và viêm phế quản phổi. Viêm họng do siêu vi, hay kết hợp với viêm kết mạc rất hay gặp ở các nhà trẻ, có thể gây thành dịch. Bệnh bắt đầu đột ngột với các dấu hiệu sốt trong vài ngày, kèm theo chảy nước mắt, nước mũi, ho nhẹ, có khi kèm theo đau họng, nuốt khó, nuốt đau. Nhưng trẻ vẫn chơi bình thường. Hầu hết các trường hợp viêm họng do siêu vi đều có thể tự khỏi trong vòng 4 đến 5 ngày nếu không có bội nhiễm vi khuẩn. Cách chăm sóc trẻ tại nhà - Khi trẻ sốt nhẹ, cho trẻ mặc quần áo mỏng và thoáng. - Làm thông thoáng mũi. Khi trẻ ho, khò khè vỗ lưng giúp tống xuất đàm ra ngoài, trẻ sẽ hết ho. Dạy trẻ che miệng khi ho, khi hắt hơi, nhảy mũi và không khạc nhổ bừa bãi.. - Tránh tiếp xúc với khói, bụi, thuốc lá, không khí lạnh sẽ kích thích trẻ ho. - Cho trẻ uống nhiều nước - Tăng cường dinh dưỡng để làm tăng sức đề kháng cho trẻ. Phòng ngừa viêm hô hấp trên -Tránh để trẻ tiếp xúc với môi trường có khói, bụi, thuốc lá, không khí lạnh - Cách ly trẻ với người bệnh để tránh lây lan - Tiêm chủng đầy đủ Biến chứng của viêm hô hấp trên là viêm phổi. Trẻ thường sốt cao, trên 38o5, ho có đàm, thở nhanh, khó thở, Trẻ bị bệnh viêm phổi thường mệt mỏi, kém chơi. Những trẻ này phải được khám và xử trí tại cơ sở y tế. Chăm sóc bệnh tại nhà cần lưu ý theo dõi nhịp thở, kiểu thở và các biểu hiện khó thở là những dấu hiện bệnh trở nên nặng hơn. Khi có một trong các dấu hiệu sốt rất cao, mệt nhiều, hoặc thở mệt, thở bất thường cần đưa ngay trẻ đến bệnh viện để được chăm sóc và điều trị kịp thời. Bệnh nhiễm siêu vi có đặc điểm nổi bật là sốt đột ngột, nhiệt độ cơ thể lên đến 39o hoặc cao hơn. Sốt liên tục ngày lẫn đêm. Khi dùng thuốc hạ nhiệt thì nhiệt độ cũng chỉ giảm một thời gian ngắn rồi lại tăng lên. Kèm theo sốt nhiều trẻ còn phát ban, đau bụng, ói mửa, tiêu chảy. Bệnh lý do siêu vi rất hay gặp và cần lưu ý vào mùa mưa là bệnh sốt xuất huyết. Triệu chứng xuất huyết biểu hiện chấm xuất huyết ở da dạng nhỏ li ti, khi căng da vẫn còn hay tự nhiên có vết bầm, mảng xuất huyết ở tay chân, thân mình, chảy máu cam, chảy máu chân răng, nôn máu, tiêu ra máu. Các triệu chúng nhiễm siêu vi này thường xuất hiện cấp tính, sau 3-5 ngày trẻ hết sốt,, khỏe trở lại từ từ. Nếu sốt xuất huyết trở nặng, trẻ đột nhiên hết sốt và trở nên mệt nhiều, bứt rứt, vật vã, tay chân lạnh , đau bụng, ói nhiều, ói hay tiêu ra máu. Để tránh nguy cơ mắc bệnh nhiễm siêu vi, cần giữ ấm cho trẻ. Không cho trẻ dầm mưa, chơi ngoài nắng. Đảm bảo vệ sinh ăn uống cho trẻ. Môi trường sống thoáng mát, sạch sẽ. Phòng ngừa sốt xuất huyết bằng cách diệt muỗi, giữ nhà cửa thông thoáng, thu dọn các vật chứa nước cặn. Không cho trẻ chơi những nơi góc nhà, kẹt tủ, chỗ tối. tránh cho trẻ bị muỗi cắn. Khi trẻ bị sốt cao, sau 2 ngày dùng thuốc hạ sốt mà trẻ vẫn còn sốt phải đưa trẻ đi khám bệnh ngay để phát hiện sớm bệnh sốt xuất huyết. Theo Website Bệnh viện Nhi Đồng I
Huhuhu, con bé nhà mình đến hôm nay được 23 tháng mới đi học từ hôm 5/9. Bé có biểu hiện rất khác những đứa trẻ khác, Một tuần đầu nhà trường cho học đền trưa thì đón về bé không hề khóc, đến lớp mẹ bỏ xuống tự động chạy vào lớp và rất vui vẻ. Tuần thứ hai trong hai ngày đầu đón về lúc 2h30 chiều thì bé chỉ khóc khi gặp cô giáo rồi thôi Đến ngày thứ ba trở đi, vừa lên cầu thang của trường để đi đến lớp bé khóc ngay. Khi gặp người thân đến đón bé cũng òa khóc. Đến hôm nay vừa thấy cổng trường bé đã khóc và đòi về. Khuya hôm qua thì khổ hơn khoảng 1h khuya tự nhiên bé trở mình khóc ầm lên lộn tới lộn lui, Ba dỗ không nín, mẹ dỗ cũng không chịu, bé tỏ vẻ giận Ba Mẹ dữ dội lắm làm hai vc mình hoảng hốt. Chỉ có dì của bé xuống dỗ bé mới nguôi ngoai và đòi ngủ chung với dì không thèm Ba Mẹ nữa. Những biểu hiện của bé làm mình lo lắng quá. Dù biết rắng việc biến đổi tâm lý khi bé đi học là bình thường nhưng bé nhà mình thì hoàn toàn ngược lại có chiều hướng tăng dần chứ không giảm như những trẻ khác. Mong các mẹ giúp mình với, hôm nay mình thật sự buồn lo lắm.
Chị nên hỏi thăm cô bảo mẫu và hiệu trưởng ( hoặc hiệu phó nuôi ) về việc ăn uống của cháu - Có thể cháu chưa quen ăn uống ( ăn chậm hay ăn ngậm không nhai ) bị cô giáo ( hoặc cô bảo mẫu la rầy ) nên tủi thân - Nếu cháu ăn được, ngủ được thì nên đợi đến chiều hãy rước về, để buổi chiều cháu sẽ vui chơi, quên phần nào chuyện buồn phiền khi ăn uống - Còn nếu không cứ cho cháu học một buổi hết 1 tháng, qua tháng 10 hãy chuyển sang bán trú , không nên rước về lúc 2g30 - vì lúc đó cháu mới ngủ dậy, chưa tỉnh táo, gặp lại mẹ là dễ bùng nổ lắm.
Bác Khanh ơi, cháu nhà em ngày thứ 3 tuần thứ hai đã bắt đầu ở bán trú đến chiều rồi. Hiện nay cô giáo của cháu là bạn thân của em nên trong việc chăm sóc ăn uống có phần yên tâm. Tối nào em cũng gọi điện hỏi thăm cô giáo tình hình trong ngày, cô giáo bảo trong lớp thỉnh thoảng cháu thút thít nhưng ko nhiều và ko to, ăn uống cũng khá lắm. Về đến nhà hễ nghe ai nói chuyện có liên quan đến trường lớp ví dụ như: cô giáo, trường học, lớp học, bạn, cầu tuột, đu quay ... (bất cứ cái gì có trong trường) là chaú phản ứng ngay bằng cách la hét "Con không đi học đâu". Mặc dù trước đó cháu ít khi la hét hay tỏ thái độ giận dữ như vậy. Em phải làm sao, vì thật ra vc em chăm sóc daỵ dỗ con cũng dịu dàng, giải thích hay trò chuyện với con rất thân thiện.
