Dù rằng mỗi trẻ có một tốc độ phát triển thể chất, tâm lý và các kỹ năng khác nhau thì vẫn có một mẫu số chung cho từng giai đoạn. Về mặt ngôn ngữ, trẻ kiệm lời hay thích nói phụ thuộc khá nhiều vào cách nuôi dạy và thói quen của từng gia đình. Tuy nhiên, nếu không được quan tâm đúng mức trong giai đoạn đầu, bé có thể bị các bệnh về ngôn ngữ, lưỡi và làm bé khó hòa nhập khi đến tuổi đi học. 1. Các mốc phát triển ngôn ngữ của trẻ em 0-4 tháng: Trẻ bắt chước một số âm thanh nhất định và quan tâm tới giọng nói của những người xung quanh. 4-7 tháng: Trẻ có phản ứng với âm thanh và bập bẹ nói. 7 - 12 tháng: Trẻ biết kết hợp những âm tiết và nói được vài từ. 12 - 18 tháng: Vốn từ của trẻ phát triển rất nhanh, trẻ có thể nói nhiều từ cùng một lúc. 18 - 30 tháng: Trẻ có thể nói được những cụm từ, hoặc là nói thành câu dài. Đến 18 tháng mà chưa nói được quá 15 chữ, rất có thể bé bị bệnh về ngôn ngữ hoặc thính giác, mẹ cần cho con đi khám bác sĩ ngay. Bên cạnh đó, nếu ba mẹ hỗ trợ từ khi trẻ mới sinh thì bé sẽ phát triển ngôn ngữ tốt, vốn từ vựng phong phú và nếu có vấn đề gì cũng sẽ được phát hiện, điều trị kịp thời. 2. Phát triển ngôn ngữ cho trẻ từ trong bụng mẹ Trẻ sơ sinh không phải là không biết gì đâu mẹ ạ. Ngay từ lúc còn ở trong bụng mẹ hay mới sinh ra, trẻ đã bắt đầu giao tiếp với thế giới rồi, và giọng nói của mẹ chính là những thanh âm đầu tiên mà bé nghe được. Cả ngữ điệu của mẹ cũng được bé học hỏi như những bài học đầu đời đấy. Trò chuyện với con từ khi còn ở trong bụng mẹ và trong những tháng đầu khi con chưa biết nói cũng là một cách phát triển ngôn ngữ cho con. Số lượng từ mà con thu thập được qua những lần “trò chuyện” cùng mẹ là rất lớn và vô cùng hữu ích đấy mẹ ạ. Ngoài ra mẹ có thể đọc truyện cho con nghe. Hãy chọn những câu chuyện thiếu nhi dễ thương, thần tiên, và đừng quên “dọn giọng” để có giọng kể thật hay cho thiên thần nhỏ của mình. 3. Phát triển ngôn ngữ khi con mới biết nói Khi trẻ biết nói, bố mẹ càng cần phải nói chuyện nhiều với con, nhìn vào mắt con và khi làm gì bố mẹ cũng nên thuyết minh hoặc tường thuật để con hiểu (dù chỉ là chút chút). Bên cạnh đó, bố mẹ cần cho con thêm một khoảng thời gian để được nói chuyện một mình nhé! Để con tha hồ nói, còn bố mẹ chỉ đóng vai lắng nghe là một cách hình thành thói quen nói chuyện của con, giúp con phát triển khả năng ngôn ngữ của mình. Niềm vui khi nói chuyện cũng sẽ đem đến cho con những cảm xúc tích cực. 4. Phát triển ngôn ngữ cho bé từ 20-24 tháng Đây là giai đoạn phát triển về ngôn ngữ mạnh nhất của trẻ con, vì thế, bố mẹ cần đầu tư thời gian và tập trung cho con nhiều nhất có thể nhé! Ở giai đoạn này cả nhà tha hồ mà ríu rít vì hầu như tất cả các bé đều có thể trò chuyện được rồi, dù chưa rõ ràng. Bố mẹ nhớ trò chuyện cùng con, đọc sách tranh cùng con, cho con xem tranh và đặt câu hỏi, gợi ý cho con trả lời và khen ngợi khi con nói đúng. Đặc biệt, bố mẹ nên tương tác bằng ánh mắt và ngôn ngữ cơ thể với con nhiều, khuyến khích những nỗ lực của con.
mình phải tích cực trò chuyện cùng con, đọc sách tranh cùng con, cho con xem tranh và đặt câu hỏi, gợi ý cho con trả lời và khen ngợi khi con nói đúng
Ngày nay, để chăm con tốt và phát huy tối đa tiềm năng trí não của bé, việc nắm rõ các mốc phát triển vàng của bé là một bước chuẩn bị vô cùng quan trọng. Khi hiểu được các cột mốc vàng, mẹ sẽ có những biện pháp kích thích trí não bé thích hợp, từ các bài tập, và từ chế độ dinh dưỡng sao cho bé phát triển toàn diện nhất, học hỏi nhanh và ghi nhớ tốt nhất. Giai đoạn từ 1 đến 2 tuổi Từ khi vừa ra đời đến 12 tháng tuổi, bộ não của trẻ sẽ diễn ra những biến chuyển cực kì quan trọng, được ví như từ một tờ giấy trắng sẽ bắt đầu có những màu sắc chấm phá đầu tiên cho bức tranh hoàn chỉnh sau này. Khi bé được 3 tháng, não bộ đã bằng 50% não người lớn; khi bé được 1 tuổi, não bé đã bằng 70% kích thước não người lớn. Bé ở độ tuổi này cũng là lúc mà các bậc cha mẹ “triệt để” khoe con. Trong cột mốc từ 1đến 2 tuổi, bé sẽ bắt đầu tự thích xúc ăn bằng muỗng, biết leo cầu thang, thích đi xe đạp 3 bánh dù bé chưa tự đạp được. Cũng trong thời gian này, khả năng phối hợp tay và mắt của bé phát triển, bé thích ném bóng, biết lật từng trang sách, biết tự cởi giày và nếu được mẹ hướng dẫn, bé sẽ biết tự rửa tay. Bạn cũng đừng la lên khi bé vớ được một mẩu sáp màu và bắt đầu vẽ những “tác phẩm hội họa” đậm chất trừu tượng của mình ở tất cả những nơi bé có thể như tường nhà, tài liệu của ba mẹ, mặt của búp bê. Khả năng sáng tạo, tưởng tượng và tập trung của bé cũng bắt đầu phát triển trong thời gian này. Bé cũng sử dụng được thành thạo khoảng 40 từ ngữ, biết gọi tên đồ vật, bộ phận cơ thể. Đây chính là thời điểm người lớn trong nhà “cưng” bé nhất, vì bé ham học hỏi, có thể bám theo người lớn cả ngày chỉ để nhắc lại những từ ngữ mà mọi người thường nói với vẻ háo hức, thích thú rất ngộ nghĩnh. Giai đoạn từ 2 đến 3 tuổi Khi bé ở trong cột mốc 2-3 tuổi, sự phát triển trí não của bé càng dễ nhận biết hơn. Đó là vào một ngày đẹp trời, ba mẹ nhận ra bé có thể tự cầm chén muỗng ăn cơm, dù còn vung vãi nhưng bạn cứ để yên cho bé trổ tài. Ở tầm tuổi này bé thích vận động, ham leo trèo, thích tự mặc quần áo, tự gài nút. Bé cũng nhận biết màu sắc chính xác hơn, biết đếm số, có thể học thuộc số điện thoại nhà mình dù là học vẹt. Thời điểm này các bà mẹ hãy chú ý đến vấn đề giao tiếp của bé: bé sẽ rất thích nói chuyện, nghe kể chuyện, hát và thích kể lại cho người thân nghe về các trò chơi bé đã chơi hoặc học trong ngày. Thời điểm này bé bắt đầu nhận biết được thái độ, cảm xúc của người đối diện như là buồn, vui, hoặc giận dữ. Ở tầm tuổi này, bé thích xem sách nhiều hơn và thích nghe người lớn kể chuyện Giai đoạn từ 3 đến 4 tuổi Khi bé từ 3 đến 4 tuổi: Bé bắt đầu hoạt động tích cực hơn, len lỏi khắp mọi nơi trong nhà, lên xuống cầu thang thành thục và lần lượt bước bằng hai chân. Khả năng phối hợp tay và mắt cũng phát triển, bé có thể sắp xếp đồ vật theo hình dạng, phân loại theo màu sắc. Khả năng tập trung tăng lên đến mức ngồi nghe bạn đọc một câu chuyện ít nhất trong vòng 5 phút, lắng nghe và hát theo một bài hát nào đó. Bé bắt đầu hỏi “Tại sao?” và có thể phát ra âm thanh thể hiện cảm xúc vui hoặc buồn. Đặc biệt bố mẹ sẽ cũng đừng ngạc nhiên khi con ngày càng quyết đoán, tự tin hơn trong những tình huống quen thuộc. Giai đoạn từ 4 đến 5 tuổi Bé thể hiện sự khéo léo và hướng tới độ chính xác trong các hoạt động và trò chơi. Buổi tối của gia đình sẽ rất nhộn nhịp khi bé tập lại những động tác thể dục ở trường mẫu giáo mà bé đã được học. Ở độ tuổi này, bố mẹ thường dạy bé nhớ tên mình, tên bố mẹ, địa chỉ nhà và cả số điện thoại bố mẹ để phòng khi đi lạc bé sẽ biết cách trả lời khi người lớn hỏi. Giai đoạn từ 5 đến 6 tuổi Khi bé 5-6 tuổi, có thể đây sẽ là lần đầu tiên bé làm bạn thấy thật biết ơn cuộc sống vì bé biết cách dùng cử chỉ hoặc lời nói vỗ về, an ủi bạn khi bạn cảm thấy không vui. Khả năng phát triển trí não bình thường của một em bé sẽ giúp em vẽ được tranh, dù còn nguệch ngoạc. Khi bé 6 tuổi, bé sẽ đọc được ít nhất là 10 chữ trong bảng chữ cái. Vốn từ vựng của một em bé 6 tuổi có thể lên tới 5.000 từ, cho nên đứa con 6 tuổi của bạn sẽ có thể làm bạn lăn ra cười hoặc “choáng” khi bé nói ra những câu đậm tính “ cụ non” đấy.Bé không những hoạt động chính xác hơn mà còn có khả năng nhớ và nhạy với các con số. Tổng hợp
