Khi nào thì cho bé ăn dặm Không phải bé nào đều bắt đầu ăn dặm đúng tuổi, có những bé do mẹ phải đi làm không thể cho bé ăn sữa mẹ vào ban ngày, có bé thì được ăn dặm sớm hơn do mẹ cho rằng bé no bụng sẽ ngủ được suốt đêm… Có nhiều bé ở giai đoạn sau ăn dặm rất khó khăn trong việc bắt đầu ăn thô như : Nào là nuốt chửng khi ăn, khi ăn là oẹ, ăn hay ngậm…có nhiều nguyên nhân có thể đưa đến tình trạng trên, mà nguyên nhân chủ yếu đó là trẻ không được tập ăn dặm hay ăn thô đúng thời kỳ. Các bác sĩ thuộc Hội Nhi khoa Hoa Kỳ khuyên : “Chỉ nên bắt đầu cho các trẻ khỏe mạnh và phát triển bình thường ăn dặm lúc 6 tháng tuổi. Tất cả các trẻ đều được sinh ra với cái gọi là phản xạ đẩy ra, một cơ chế tự vệ sống còn. Theo bản năng, trẻ sẽ đẩy ra khỏi miệng tất cả những gì nửa cứng nửa mềm, và bất cứ thứ gì không mềm như sữa mẹ hoặc sữa pha. Thông thường, trước độ tuổi 4-6 tháng, trẻ còn chưa được chuẩn bị đầy đủ để tiếp nhận việc đưa thức ăn nghiền nhừ vào miệng và đẩy chúng tới phần sau miệng. Một lý do nữa giải thích tại sao phải đợi tới 6 tháng mới cho bé ăn dặm, đó là ăn dặm sớm liên quan tới chứng béo phì. Về mặt lý thuyết, thực phẩm duy nhất mà trẻ cần trong 6 tháng đầu đời là sữa mẹ hoặc sữa bột”. Cho bé tập ăn dặm thế nào Khi trẻ bắt đầu tập ăn dặm, bố mẹ không nên sốt ruột mà cho bé ăn được nhiều ngày trong những bữa đầu. Việc tập cho bé ăn dặm cần được thực hiện một cách từ từ, với các loại thức ăn chú ý tập cho trẻ ăn từ ít đến nhiều, từ loãng đến đặc, thức ăn tăng dần theo từng lứa tuổi. * Trẻ từ 5 – 6 tháng : - Bắt đầu ăn : Nên cho trẻ ăn thử bột loãng (tỷ lệ 1:10) với lượng bột khoảng ½ thìa cà phê. - Trong tuần thứ nhất : Cho trẻ ăn với lượng 1 thìa cà phê khẩu phần ăn. - Các tuần tiếp theo tiếp tục cho trẻ ăn bột loãng với lượng như vậy, khi bé đã quen thì bắt đầu tăng từ 1 bữa bột/ngày lên hai bữa bột/ngày, lên ba bữa bột/ngày và sau đó nấu bột đặc dần cho trẻ ăn. Trong thời gian đầu tập ăn, chủ yếu là cho bé làm quen với thìa và tập nuốt, nguồn dinh dưỡng vẫn là sữa. * Trẻ từ 7 – 12 tháng : Sau một thời gian tập ăn dặm, thời kỳ này trẻ đã quen với việc ăn thức ăn thô, và có thể ăn được tất cả các loại thức ăn nhưng cần được nấu, nghiền, xay nhỏ. Trong một ngày thực đơn của bé có thể dùng nhiều loại thức ăn chế biến nấu cùng bột hoặc cháo xay nhỏ chế biến thức ăn vào theo từng thực đơn. Đến tháng thứ 8, mặc dù bé chưa có đủ răng nhưng bắt đầu có phản xạ nhai, vì vậy thức ăn nấu cho trẻ cần được nấu nhừ và còn lại chút độ thô để kích thích trẻ nhai nuốt. Tháng thứ 9, đây là giai đoạn mẹ và bé thở phào nhẹ nhõm vì đã trải qua một thời gian tập ăn dặm của bé thật công phu. Lúc này trẻ có thể ăn được nhiều món ăn do mẹ nấu mà bé thích. Sau thời kỳ này đến 1 tuổi, trẻ có thể bắt đầu tập ăn cơm nhão, cơm nát và có thể ăn cơm cùng bố mẹ. Các nhóm thức ăn bổ sung - Nhóm cung cấp chất đạm : thịt, cá, tôm, cua, trứng, sữa, đỗ, vừng.. - Nhóm cung cấp tinh bột : gạo, mì, khoai, ngô… - Nhóm cung cấp chất béo : dầu, mỡ, lạc… - Nhóm cung cấp vitamin và chất khoáng : rau ngót, rau muống, rau dền, rau cải, mùng tơi, chuối, đu đủ, xoài …. Số lượng bữa ăn hàng ngày - Từ 5 – 6 tháng : Bú mẹ là chính + 1 – 2 bữa bột loãng và nước hoa quả. - Từ 7 – 9 tháng : Bú mẹ + 2 – 3 bữa bột đặc và nước hoa quả. - Từ 10 – 12 tháng : Bú mẹ + 3 – 4 bữa bột đặc và hoa quả. Các món ăn cho trẻ ăn dặm theo tuổi 3 món bột cho bé bắt đầu ăn dặm Lấy chút nước lạnh khuấy với 10g bột cho tan đều, thêm bí đỏ, đường và phần nước còn lại vào, bắc lên bếp lửa nhỏ, khuấy đều cho đến khi bột chín BỘT SỮA – BÍ ĐỎ (Một chén cung cấp 166 calo) Nguyên liệu: Bột gạo 10g (2 muỗng canh gạt) Sữa bột – loại sữa bé vẫn thường dùng: 12g (3 muỗng canh gạt) Bí đỏ 30g (3 muỗng canh gạt) Dầu 2,5g (1/2 muỗng cà phê) Đường 10g (2 muỗng cà phê) Nuớc 200ml (lưng 1 chén) Cách làm: Bí đỏ luộc chín, tán nhuyễn. Lấy chút nước lạnh khuấy với 10g bột cho tan đều, thêm bí đỏ, đường và phần nước còn lại vào, bắc lên bếp lửa nhỏ, khuấy đều cho đến khi bột chín. Cho bột ra chén, thêm 1/2 muỗng cà phê dầu trộn thật đều sau đó mới cho từ từ sữa bột béo vào. Bé ăn từ 1/3 đến 1 chén mỗi ngày. BỘT TRỨNG – CÀ RỐT (Một chén cung cấp 150 calo) Nguyên liệu: Bột gạo 10g (2 muỗng canh gạt) Trứng gà 15g (1/2 lòng đỏ) Cà rốt 30g (3 muỗng canh) Đường 2g (1/2 muỗng cà phê) Dầu 5g (1 muỗng cà phê) Nước 200ml (lưng 1 chén nước) Cách làm: Cà rốt nấu chín tán nhuyễn Trứng gà: đánh đều lòng đỏ Cho 10g bột vào ít nước quậy tan đều, thêm vào phần nước còn lại cùng với trứng, bí đỏ, đường. Bắc lên bếp lửa nhỏ, khuấy đều tay đến khi bột chín, cho ra chén thêm vào 1 muỗng cà phê dầu trộn đều. BỘT ĐẬU HŨ – BÍ XANH (Một chén cung cấp 122,5 calo) Nguyên liệu: Bột gạo 10g (2 muỗng canh gạt) Tàu hũ trắng 30g (3 muỗng canh) Bí xanh 30g (3 muỗng canh) Đường 2g (1/2 muỗng cà phê) Dầu 5g (1 muỗng cà phê) Nước 200ml (lưng 1 chén nước) Cách làm: Bí xanh nấu chín tán nhuyễn Tàu hũ trắng tán nhuyễn Hòa 10g bột gạo với chút nước, thêm vào hỗn hợp trên với phần nước còn lại, bí xanh, tàu hũ, đường, bắc lên bếp lửa nhỏ, khuấy đều đến khi chín. Cho ra chén thêm vào 1 muỗng cà phê trộn đều, nêm nước mắm ngon hoặc muối iốt vừa ăn. Có thể thay thế bí xanh bằng rau dền, rau muống, rau mồng tơi… Xin giới thiệu một vài món ăn dặm cho trẻ từ 6 tháng tuổi, được tư vấn bởi Bác sĩ Nguyễn Thị Hoa, Trưởng khoa dinh dưỡng bệnh viện Nhi Đồng 1. 1. Cháo thịt heo, bí đỏ Nguyên liệu Cháo/bột gạo:4 muỗng canh Bí đỏ (băm nhuyễn):1 muỗng canh Thịt heo (nạc, băm nhuyễn) :1 muỗng canh Dầu ăn:1 muỗng canh Nước : 1 chén (nếu dùng bột gạo) Cách chế biến : Cho thịt heo vào nấu với nước/hoặc cháo. Cho bí đỏ vào nấu mềm, để bớt nóng. Trộn bột vào, thêm dầu ăn, khuấy đều 2. Cháo thịt heo, cải thìa Nguyên liệu : Cháo/bột gạo :4 muỗng canh Cải thìa (băm nhuyễn):1 muỗng canh Thịt heo (nạc, băm nhuyễn): 1 muỗng canh Dầu ăn : 1 muỗng canh Nước : 1 chén (nếu dùng bột gạo) Cách chế biến : Cho thịt heo vào nấu với nước/hoặc cháo. Cho cải thìa vào nấu chín, để bớt nóng. Trộn bột vào, thêm dầu ăn, khuấy đều 3. Cháo đậu hũ, cà rốt Nguyên liệu Cháo/bột gạo :4 muỗng canh Cà rốt (băm nhuyễn) :1 muỗng canh Đậu hũ non (tán nhuyễn): 1 muỗng canh Dầu ăn : 1 muỗng canh Nước : 1 chén (nếu dùng bột gạo) Cách chế biến Cho cà rốt nấu với nước/hoặc cháo. Cho đậu hũ vào khuấy đều, đun sôi, để bớt nóng. Trộn bột vào, thêm dầu ăn, khuấy đều 4. Cháo cật heo – cải thảo Nguyên liệu Cháo/bột gạo : 4 muỗng canh Cải thảo (lá, băm nhuyễn) :1 muỗng canh Cật heo (băm nhuyễn) 1 muỗng canh Củ hành trắng : 1 muỗng canh Dầu ăn 1 muỗng canh Nước1 chén (nếu dùng bột gạo) Cách chế biến Phi hành trắng đã băm nhuyễn với dầu ăn cho thơm, cho cật heo vào xào. Cho cải thảo nấu mềm, để bớt nóng. Trộn bột/cháo vào, thêm dầu ăn, khuấy đều 5. Cháo đậu hũ – rau đay Nguyên liệu Cháo/bột gạo : 4 muỗng canh Rau đay (lá, băm nhuyễn) 1 muỗng canh Đậu hũ non (tán nhuyễn) 1 muỗng canh Dầu ăn : 1 muỗng canh Nước : 1 chén (nếu dùng bột gạo) Cách chế biến Cho rau đay vào nước, bắc lên bếp đun sôi. Cho đậu hũ vào nấu chín, bắc xuống và chờ cho nguội bớt. Trộn bột/cháo vào, thêm dầu ăn, khuấy đều theo *******
