Theo như thống kê của WHO thì bệnh tiêu chảy ở trẻ em có sự khác biệt theo từng mùa ở nhiều vùng khí hậu khác nhau. Ở những vùng ôn đới, tiêu chảy do vi khuẩn thường xảy ra vào mùa nóng. Ngược lại, tiêu chảy do vi rút, đặc biệt là Rotavirus lại xảy ra cao điểm vào mùa đông. Còn ở những vùng nhiệt đới, tiêu chảy do Rotavirus xảy ra quanh năm nhưng tăng nhanh vào các tháng khô và lạnh, tiêu chảy do vi khuẩn lại cao điểm vào mùa mưa và nóng. Biết được những đặc điểm này sẽ giúp các bậc phụ huynh có sự chuẩn bị kỹ càng để tránh cho bé bị tiêu chảy ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển. 1. Mức độ nguy hiểm của bệnh tiêu chảy Thông thường dựa vào tính chất của tiêu chảy mà người ta sẽ phân loại thành tiêu chảy cấp tính hoặc mạn tính. Tiêu chảy cấp tính trẻ đi ngoài liên tục và phân lỏng cấp tính gây mất nước và chất điện giải một cách dồn dập nên trẻ dễ bị trụy tim mạch, nhiễm độc tố và có thể tử vong nếu cấp cứu và điều trị không kịp thời. Tiêu chảy ở trẻ em có thể dẫn đến tử vong nếu không được cấp cứu kịp thờiNếu bé bị tiêu chảy có kèm theo ra máu trong phân tạo nên phân có màu như máu cá thường do vi khuẩn lỵ và được gọi là hội chứng lỵ. Với dạng này, trẻ cũng rất dễ bị mất nước và chất điện giải cấp tính, kèm theo nhiễm độc tố của vi khuẩn lỵ, nếu như không được đưa đến bệnh viện và cấp cứu kịp thời thì tính mạng của trẻ sẽ bị đe dọa. Khi bệnh tiêu chảy ở trẻ khởi đầu cấp tính nhưng lại kéo dài bất thường (ít nhất 14 ngày) và bắt đầu mỗi đợt có thể là tiêu chảy phân lỏng cấp hoặc là hội chứng lỵ thì trẻ bị sút cân rõ rệt, lượng phân đào thải nhiều gây nguy cơ mất nước, rối loạn chất điện giải. Khi bị mất nước, điện giải ít thì trẻ quấy khóc, vật vã hoặc lờ đờ, khát nước, nước tiểu giảm khối lượng, khóc không có nước mắt, mắt trũng, miệng khô, thở nhanh, sâu hơn bình thường, mạch nhanh nhỏ, thóp lõm, huyết áp tụt. Khi tiêu chảy kéo dài sẽ làm trẻ suy dinh dưỡng và các hoạt động của các cơ quan khác cũng sẽ bị rối loạn một cách nghiêm trọng, đặc biệt là gây nhiễm khuẩn huyết do vi khuẩn và có thể dẫn đến tử vong. 2. Phòng tránh trẻ bị tiêu chảy Tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin để phòng bệnh tiêu chảy cho trẻ Tieu chay o tre em cần được quan tâm đúng mức, tránh chủ quan vì “phòng bệnh hơn chữa bệnh”. Khi trẻ có dấu hiệu bị tiêu chảy nên đưa đến bệnh viện khám càng sớm càng tốt. Nếu chưa thể đến bệnh viện ngay thì điều cần thiết đầu tiên đó là bổ sung nhiều nước cho trẻ hơn bình thường, nếu trẻ còn bú thì cho bú nhiều và lâu hơn. Cho trẻ uống thêm dung dịch bù nước Oresol sau mỗi lần tiêu chảy, lưu ý pha đúng hướng dẫn sử dụng. Nếu chưa có sẵn gói Oresol, mẹ có thể dùng 1 thìa cà phê muối (3,5g), 8 thìa cà phê đường (40g) pha vào 1 lít nước cho trẻ uống ít một trong ngày, cho uống từng chút một. Ở các trẻ bị nôn ói thì khẩu phần ăn nên được chia ra làm nhiều bữa nhỏ, cho uống Oresol và ăn thức ăn lỏng nhiều lần trong ngày. Ngoài dung dịch oresol, trẻ trên 6 tháng tuổi còn có thể uống nước súp, nước cơm, nước cháo, nước dừa, nước hoa quả tươi không đường, nước chín để nguội. Tuyệt đối không cho trẻ uống nước ngọt có gas, bánh kẹo và thức ăn đóng hộp chế biến sẵn. Để phòng tránh và giảm bớt nguy cơ mắc bệnh tiêu chảy ở trẻ em, các bậc phụ huynh cần chú ý nuôi con bằng sữa mẹ ít nhất trong 6 tháng đầu đời. Khi cho trẻ ăn, cần đảm bảo vệ sinh thực phẩm. Cần rửa tay cho trẻ trước và sau khi ăn. Với trẻ lớn hơn, cần tập thói quen cho trẻ ngoài việc rửa tay trước và sau khi ăn, cần cho trẻ biết rửa tay sau khi đi vệ sinh bằng xà phòng. Nguồn nước cho trẻ rửa tay phải là nước không bị nhiễm bẩn. Đặc biệt, cần cho trẻ tiêm phòng đầy đủ các loại vắc-xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng và uống vắc-xin ngừa tiêu chảy do Rotavirus để phòng tránh bệnh tieu chay o tre em.
Lo lắng về thực đơn cho trẻ bị rối loạn tiêu hóa Bạn thường lo lắng vì con em mình biếng ăn, suy dinh dưỡng, còi cọc và chậm phát triển. Có thể đó là hậu quả của việc trẻ bị rối loạn tiêu hóa kéo dài. Để ngăn chặn những hậu quả xấu của rối loạn tiêu hóa, bạn cần sớm điều trị cho trẻ ngay khi phát hiện trẻ có các dấu hiệu như ăn không tiêu, đầy hơi, trướng bụng, táo bón, biếng ăn, hay nôn, tiêu chảy. Bên cạnh sử dụng thuốc hỗ trợ theo chỉ định của bác sĩ, thực đơn cho trẻ bị rối loạn tiêu hóa là điều đáng quan tâm vì đa phần trẻ sẽ rối loạn tiêu hóa do chế độ ăn thay đổi bất ngờ, không phù hợp. Sữa chua là thực phẩm dinh dưỡng đầu tiên cần đưa vào thực đơn cho trẻ bị rối loạn tiêu hóa vì trong sữa chua chứa các vi khuẩn lành mạnh có lợi đối với hệ đường ruột, kích thích trẻ ăn ngon miêng và giúp tiêu hóa thức ăn dễ dàng hơn. Cần loại bỏ những loại thịt màu đỏ khỏi thực đơn cho bé bị rối loạn tiêu hóa vì thịt màu đỏ giàu chất béo khiến bé khó khăn trong việc hấp thụ dinh dưỡng. Thay vào đó, bạn nên cho bé dùng thịt nạc trắng và cá. Bạn cũng có thể cho bé ăn yến mạch để bổ sung chất xơ, giúp hệ tiêu hóa trở nên khỏe mạnh hơn. Nên cho bé ăn chuối, chuối là loại trái cây có khả năng khôi phục chức năng của hệ tiêu hóa thông qua cung cấp lượng kali và chất xơ dồi dào. Ngoài ra, bạn nên cố gắng cho bé sử dụng chút ít gừng, gừng rất có ích trong việc làm giảm các triệu chứng rối loại tiêu hóa như nôn, đầy hơi, đau bụng. Cho bé ăn yến mạch để bổ sung chất xơ trong thực đơn cho trẻ bị rối loạn tiêu hóa Thực đơn cho cho bé bị rối loạn tiêu hóa cũng không chấp nhận những thức ăn đã hâm đi hâm lại nhiều lần vì những thức ăn này chứa khá nhiều vi khuẩn có hại, sẽ khiến hệ tiêu hóa của bé trở nên tệ hơn. Bên cạnh đó, thức ăn nhiều đường và thức uống có gas chắc chắn là điều cấm kị đối với bé, hạn chế tối đa việc cho bé ăn những loại thức ăn nhiều đường hay uống nước có gas trong thời gian bé bị rối loạn tiêu hóa để hệ thống tiêu hóa của bé nhanh ổn định lại bình thường. Bạn không được để trẻ ăn quá no, cần biết cách cân bằng lượng thức ăn phù hợp, không bao giờ được đưa quá nhiều thức ăn giàu chất béo và giàu chất đạm trong thực đơn cho trẻ bị rối loạn tiêu hóa. Hãy cho trẻ ăn vừa đủ, chậm rãi từ từ, không hối thúc trẻ để trẻ có thời gian nhai kĩ, việc này tạo điều kiện giúp trẻ tiêu hóa và hấp thụ dinh dưỡng một cách tốt nhất. Đảm bảo cho trẻ ăn uống đúng giờ giấc, ăn nhiều rau, uống nhiều nước và vận động thể chất, đây là những phương pháp cực kì hiệu quả để chữa rối loạn tiêu hóa ở trẻ.
