Nguồn: Cha Mẹ Toàn Năng Tự kỷ – tiếng sét ngang tai mà chẳng bố mẹ nào muốn tin thiên thần bé nhỏ của mình đang gặp phải. Nhưng phát hiện sớm, đặc biệt là trong tầm 18 tháng tuổi thực sự là một điều quan trọng. Tuy vậy, cho dù là độ tuổi nào đi chăng nữa, đừng bao giờ mất niềm tin. Điều trị đúng cách chắc chắn sẽ giúp giảm bớt ảnh hưởng của tự kỷ và hỗ trợ con trong quá trình trưởng thành. Hiểu đúng về tự kỷ Tự kỷ là một chứng rối loạn phát triển đặc trưng bởi khiếm khuyết về mặt quan hệ nhân sinh, giao tiếp ngôn ngữ, giao tiếp phi ngôn ngữ và hành vi sở thích hạn chế và lặp đi lặp lại. Có rất nhiều ý kiến khác nhau của các bác sĩ, bố mẹ và chuyên gia xung quanh nguyên nhân của tự kỷ và làm sao để điều trị tốt nhất. Nhưng có một điều mà bất kỳ ai cũng đều công nhận đó là sự can thiệp sớm và chuyên sâu đóng vai trò quan trọng và tạo ra khác biệt lớn. Làm sao phát hiện được những dấu hiệu? Ba mẹ chắc chắn là người ở vị trí tốt nhất để phát hiện những dấu hiệu của con. Bạn là người hiểu con nhất và nhận ra những điểm bất bình thường mà bác sĩ y khoa chưa chắc có thể phát hiện. Theo dõi sự phát triển của con Tự kỷ liên quan đến sự chậm phát triển. Hãy theo sát quá trình trưởng thành của con, để ý những dấu mốc mà con có thể đạt được theo từng độ tuổi. Mặc dù chưa thể kết luận được điều gì, nhưng chậm phát triển chắc chắn là một dấu hiệu đáng chú ý. Hãy hành động ngay nếu cảm thấy lo ngại Một vài gia đình sẽ nói: “Không phải lo, cứ từ từ theo dõi đã”. Nhưng chờ đợi thực sự là điều tồi tệ nhất bạn có thể làm. Bạn đang đánh mất quãng thời gian vô cùng giá trị để con có thể cải thiện tình hình. Luôn có những tiêu chuẩn cụ thể cho sự phát triển “lành mạnh”. Nếu thấy con không đạt được những tiêu chuẩn ấy, nếu như thực sự cảm thấy nghi ngờ, đừng ngần mà ngại chia sẻ ngay với các bác sĩ. Dấu hiệu tự kỷ ở trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi Tự kỷ nếu được phát hiện từ trong trứng nước, việc điều trị có thể tận dụng được tối đa tính dễ thay đổi của bộ não non nớt. Mặc dù khó có thể được chẩn đoán trước 24 tháng, nhưng các triệu chứng vẫn xuất hiện trong khoảng 12 -18 tháng tuổi. Phát hiện sớm trước 18 tháng, điều trị tích cực có thể giúp phục hồi não bộ và đẩy lùi các triệu chứng cho con. Dấu hiệu của thời kỳ này sẽ là sự thiếu mất những hành vi bình thường, tuy nhiên không quá bất thường nên sẽ rất khó để phát hiện. Trong một số trường hợp, các triệu chứng sớm nhất của bệnh tự kỷ thậm chí còn bị hiểu sai là dấu hiệu của “em bé ngoan”, vì trẻ sơ sinh có thể im lặng, độc lập và không nhõng nhẽo. Một số trẻ tự kỷ không phản ứng với việc âu yếm, đưa tay ra để được bế hoặc nhìn mẹ khi được cho ăn. Một vài dấu hiệu như em bé nhà bạn “không”: Giao tiếp bằng mắt, chẳng hạn như nhìn bạn khi được cho ăn hoặc mỉm cười khi bố mẹ cười với bé. Trả lời khi bố mẹ gọi tên. Chỉ tay hoặc vẫy tay, hoặc sử dụng các cử chỉ khác để giao tiếp. Tạo tiếng động để thu hút sự chú ý của bạn. Vươn tay ra đòi bố mẹ đến bế. Bắt chước những hoạt động hay nét mặt của bạn. Chơi với mọi người xung quanh. Dấu hiệu tự kỷ ở trẻ sơ sinh và trẻ lớn tuổi hơn Khi trẻ lớn hơn, những dấu hiệu của tự kỷ bộc lộ rõ ràng và đa dạng hơn. Dấu hiệu cảnh báo thường xoay quanh các kỹ năng xã hội bị suy yếu, khó khăn vê ngôn ngữ và giao tiếp, khó khăn khi giao tiếp phi ngôn ngữ cũng như hành động không linh hoạt. Khó khăn về kỹ năng xã hội: không quan tâm về người khác hoặc những gì đang xảy ra xung quanh mình. Không biết cách kết nối với người khác, chơi hoặc kết bạn. Không thích được chạm, bế hoặc ôm. Không chơi trò chơi “giả vờ”, tham gia vào các trò chơi nhóm, bắt chước người khác hoặc sử dụng đồ chơi theo những cách sáng tạo. Gặp khó khăn trong việc hiểu và diễn tả cảm xúc. Không phản ứng lại khi những người xung quanh gọi. Không chia sẻ niềm vui hoặc các món đồ với người khác (hình vẽ, đồ chơi) Tương tác xã hội cơ bản có thể khó khăn đối với trẻ bị rối loạn tự kỷ. Nhiều đứa trẻ dường như thích sống trong thế giới riêng của chúng, xa cách và tách rời khỏi những người khác. Khó khăn về mặt ngôn ngữ Nói bằng giọng điệu bất thường hoặc với nhịp điệu kỳ lạ (ví dụ: kết thúc mỗi câu như thể hỏi một câu hỏi). Lặp đi lặp lại cùng một từ hoặc cụm từ và thường không có ý định giao tiếp. Phản ứng lại một câu hỏi bằng cách nhại lại thay vì trả lời. Sử dụng ngôn ngữ không chính xác (lỗi ngữ pháp, từ sai) hoặc ám chỉ người đó ở ngôi thứ ba. Gặp khó khăn trong việc truyền đạt nhu cầu hoặc mong muốn. Không hiểu các hướng dẫn, câu nói hoặc câu hỏi đơn giản. Luôn hiểu mọi thứ theo nghĩa đen, bỏ qua sự hài hước, mỉa mai. Trẻ bị rối loạn tự kỷ sẽ gặp khó khăn với lời nói và ngôn ngữ. Thông thường, chúng sẽ biết nói muộn. Khó khăn giao tiếp phi ngôn ngữ Né tránh những giao tiếp bằng ánh mắt. Sử dụng biểu cảm khuôn mặt không phù hợp với những gì mà con đang nói. Không hiểu những biểu cảm trên khuôn mặt và cử chỉ của người khác. Làm rất ít cử chỉ và máy móc như robot. Phản ứng bất thường với các sự vật, mùi, kết cấu và âm thanh. Có thể đặc biệt nhạy cảm với tiếng ồn lớn. Cũng có thể không phản hồi với những người vào/ra phòng, cũng như những nỗ lực của người khác để thu hút sự chú ý của trẻ. Tư thế bất thường, vụng về hoặc cách di chuyển kỳ lạ (ví dụ: đi bộ bằng trên mũi chân). Trẻ bị rối loạn phổ tự kỷ gặp khó khăn trong việc tiếp nhận các tín hiệu phi ngôn ngữ và sử dụng ngôn ngữ cơ thể. Điều này làm cho việc tương tác xã hội trở nên rất khó khăn. Dấu hiệu của sự không linh hoạt Theo một thói quen cứng nhắc (ví dụ: khăng khăng đi theo một lộ trình cụ thể đến trường). Gặp khó khăn trong việc thích nghi với bất kỳ thay đổi nào trong lịch trình hoặc môi trường (ví dụ: giận dữ nếu đồ đạc được sắp xếp lại hoặc giờ đi ngủ vào một thời điểm khác so với bình thường) Quan tâm tới một chủ đề nhỏ, thường liên quan đến các con số hoặc biểu tượng (ví dụ: ghi nhớ và đọc các sự kiện về bản đồ, lịch trình tàu hỏa hoặc thống kê thể thao) Dành thời gian dài để xem các vật thể chuyển động như quạt trần hoặc tập trung vào một bộ phận cụ thể của vật thể như bánh xe ô tô đồ chơi. Lặp đi lặp lại các hành động hoặc chuyển động, chẳng hạn như vỗ tay, lắc lư hoặc xoay tròn (được gọi là hành vi tự kích thích). Trẻ em bị rối loạn tự kỷ thường bị hạn chế, không linh hoạt và thậm chí ám ảnh trong hành vi, hoạt động và mối quan tâm của chúng. Các hành vi lặp đi lặp lại phổ biến như: Vỗ tay Lắc lư Quay vòng tròn Bùng ngón tay Đập đầu Nhìn chăm chăm vào đèn Di chuyển ngón tay trước mắt Nắm chặt các ngón tay Gãi Xếp đồ chơi thành hàng Quay đồ vật Quay bánh xe Quan sát các đồ vật chuyển động Bật và tắt công tắc đèn Nhại lại các từ và tiếng ồn. Nguồn: Cha Mẹ Toàn Năng
