Đặc điểm sinh lý của phụ nữ từ lúc dậy thì đến lúc sinh nở Sinh lý của phụ nữ có nhiều chỗ không giống với nam giới như bộ phận sinh dục và sự phát triển của hai vú. Sự phát dục của nữ cũng sớm hơn nam, theo Đông y nói chung con gái trên dưới 14 tuổi, khí huyết đầy đủ thì đến tháng là hành kinh, có thể thụ thai sinh con được rồi. Trên dưới 28 tuổi thể lực mạnh mẽ đầy đủ; 35 tuổi trở đi bắt đầu suy yếu; khoảng 49 tuổi khí huyết đã kém, kinh nguyệt đã ngừng, nói chung khi ấy thường không thể sinh thẻ được nữa. Phụ nữ khi thụ thai, trước hết là tắt kinh. Cuối tháng thứ nhất bắt đầu có hiện tượng kén lựa những thức ăn, dạ dày không thư thái, lợm giọng, nôm ọe,… Đếm tháng thứ hai, ba hai vú bắt đầu nở to, có khi cảm thấy đau nhói, đầu vú và quầng vú đổi sắc, bụng to dần lên; cuối tháng thứ tư có thể biết thai nhi ở chỗ nao. Tháng thứ năm, thứ sáu thì các chứng phù thũng, nôm ọe dần dần mất đi, vú càng to thêm , nắm thì có thể thấy ít sữa non chảy ra, bụng dưới phình ra rõ rệt, người mẹ đã cảm thấy thai nhi cử động. Khoảnh tháng thứ 7, thứ 8 bụng phình rất to, rốn lồi, thai cử động càng mạnh thêm. Tháng thứ 9 cảm thấy thở có hơi gấp, những ngày trong tháng thấy rốn lồi thêm, thai tụt xuống, thường tiểu tiện luôn, đại tiện bí. Tâm sinh lý "thất thường" của mẹ khi mang bầu con Khi xuất hiện dấu hiệu bắt đầu có thai, phải để ý phân biệt là có bệnh hay có thai; chớ uống thuốc bừa bãi vì sự thay đổi ấy thường phần nhiều thuốc về phạm vi sinh lý. Nói chung sau khi sinh đẻ, các chứng trạng đều tiêu hết, mà trở lại bình thường; nếu gặp lúc vì sự biến hóa mà đưa đến sự biến hóa bệnh lý thì phải kịp thời chữa cho thích đáng. Phụ nữ sinh đẻ là hiện tượng sinh lý tự nhiên, không nên vội vàng lo sợ quá, hoặc lao động quá sức ảnh hưởng tới thai nhi. Quy luật chung là mỗi tháng một kì hành kinh, nhưng cũng có khi hai tháng một lần gọi là “ tính nguyệt”, ba tháng một lần gọi là “ cư kinh”, một năm một lần gọi là “ tỵ niêm”. Cá biệt có người suốt một đời không hành kinh, đến kỳ chỉ thấy hơi mỏi lung một chút gọi là “ ám kinh”. Những phụ nữ ấy cũng có thể sinh đẻ như thường. Lại có người đã có thai rồi, mà hàng tháng vẫn hành kinh, nhưng so với khi bình thường thì ít hơn, mẹ con đều không tổn hại gì cả, gọi là “ thịnh thai”. Đây là hiện tượng riêng biệt trong sinh lý của người phụ nữ. Nguồn "PHÒNG VÀ CHỮA BỆNH PHỤ NỮ" Hội Y học cổ truyền Dân tộc TP Hải Phòng
10 điều răn trong "Vệ sinh quyết yếu" đơn giản mà ý nghĩa của Hải Thượng Lãn Ông - là “tấc lòng tâm niệm” gửi gắm cho chúng sinh mong rằng mọi người đều có thể dưỡng sinh, kéo dài tuổi thọ - khi thực hành kiêng cữ mấy điều sau đây. "Vệ sinh phép giữ thân mình Sao cho khoẻ mạnh an ninh mới là Mười điều cơ bản đề ra Thứ nhất: làm lụng, hai là nghỉ ngơi Ba là đừng trái tiết trời Xông pha mưa gió nắng nôi lạnh lùng Còn khi dịch lệ cuồng phong Biết chừng mà tránh, mà phòng mới yên Thứ tư thị hiếu chớ quên Mắt trông ham muốn, lòng quên cương thường Sinh ra làm bậy làm xằng Chữ “tham” sánh với chữ “thâm” một vần Năm là cần phải thủ chân Giữ lòng trong sạch cho thần được yên Định tâm như kẻ tham thiền Bỏ lòng lợi dục đua chen đường đời Sáu là ngủ dậy theo thời Luyện thân, luyện khí đứng ngồi thong dong Làm cho khí huyết lưu thông Chân tay cứng cáp trong lòng thảnh thơi Bảy: răm tửu sắc chơi bời Thoả lòng chốc lát, cuộc đời ngắn đi Tinh hao, chân khí phải suy Nguyên thần ly tán, bệnh gì chẳng sâu Tám: cần ăn uống hàng đầu Nhưng đừng quá bội mà đau dạ dày Kiêng ăn các thứ đắng cay Các thứ sống lạnh tích dầu khó tiêu Chín là nằm ngủ thuận chiều Hướng phương sinh khí(về đông) đầu cao hơn mình Vòng tay lên ngực: mộng kinh Vào giường không nghĩ, thẳng mình ngủ yên Mười nên tắm giặt cho liền Ra ngoài dù, nón không quên trên đầu Đề phòng hàn thấp nhiễm vào Áo quần ấm áp, tà nào dám xâm Mấy điều nên nhớ nhập tâm Tháng ngày giữ trọn, trăm năm thọ trường". Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông
Vệ sinh phòng bệnh thời kỳ kinh nguyệt: Kinh nguyệt của phụ nữ ngoài thời gian có thai và cho con bú ra, thường thường mỗi hành kinh một lần, mỗi lần từ 3-5 ngày. Có người hành kinh quá dài hay quá ngắn đều là hiện tượng không bình thường. Phụ nữ trong thời gian hành kinh vệ sinh và làm việc cần chú ý hơn, nếu cẩn thận giữ gìn được tốt thì hành kinh được đúng kỳ.Trong khi hành kinh sức đề kháng sút kém, nên tránh gió lạnh, kiêng tắm rửa nước ao tù, nước bẩn, ăn uống kiêng các thứ sống, lạnh, chua, cay.Không nên làm việc nặng nhọc quá sức.Tránh hẳn việc phòng dục. Tinh thần phải được vui vẻ, tránh mọi sự giận dữ, sợ hãi. Giữ gìn được tốt có thể bớt được sự phát sinh về bệnh kinh nguyệt. Chữa bệnh kinh nguyệt: Bệnh kinh nguyệt bao gồm những chứng: hành kinh mà đau bụng kinh không đều, kinh bế, băng lậu. Nguyên nhân do tinh thần bị kích thích; ngoại cảm lục dâm hoặc nội thương về ăn uống làm cho khí huyết của mạch xung quanh” nhâm” và “ bào cung” mất điều hòa. Nguyên nhân khác: trong khi các nội trạng khác bệnh kinh nguyệt. Trái lại bênh kinh nguyệt cũng có thể ảnh hưởng mà gây bệnh đến các nội tạng. Bởi vậy bệnh kinh nguyệt có quan hệ đến sức khỏe toàn cơ thể, đồng thời lại ảnh hưởng đến công năng sinh dục, cho nên trong bệnh phụ khoa thường lấy việc điều kinh là chủ yếu. Chữa bệnh kinh nguyệt trước hết phải nhận rõ: nó là bệnh phát trước hay phát sau, nếu là bệnh kinh nguyệt phát trước thì có thể trục tiếp điều kinh. Nếu vì bệnh khác mà sau đó mới phát bệnh kinh nguyệt thì phải chữa bệnh kia trước. Bệnh kia đã lành thì kinh nguyệt tự nhiên điều hòa.
Kinh nguyệt không đều, nguyên nhân và cách chữa theo Đông Y Biểu hiện ở người phụ nữ đã có kinh nguyệt: có tháng thấy kinh sớm hơn ngày thường hành kinh, có tháng chậm hơn hoặc rồi loạn kinh nguyệt, ngày kinh thất thường không nhất định thời gian, có người tháng hành kinh thàng không. Khi xem xét cần hỏi kĩ: kinh ra nhiều hay ít, màu sắc của kinh để xác định rõ nguyên nhân của bệnh, việc dùng thuốc điều trị mới kết quả. Nguyên nhân dẫn tới kinh nguyệt không đều có: Hành kinh sớm: khi thấy trước kỳ, lượng nhiều màu đỏ sẫm hoặc thâm, ưa lạnh ghét nóng, lưỡi sẫm, mạch xác, tiểu tiện vàng, đại tiện táo. Đó là chứng thực nhiệt (huyết nhiệt). Hành kinh chậm: khi thấy sau kỳ mấy ngày, thông thường đều do khia hư huyết ít hoặc dương hư lạnh ở trong mà gây nên. Triệu chứng phần nhiều kinh ít, loãng, màu nhạt, sắc mặt xanh, nhiệt không tươi, mạch tế xác; thậm chí đầu choáng, mắt hoa. Rối loạn kinh nguyệt: là kinh kỳ trước, sau không nhất định. Nói chung do khí huyết đều hư, phần nhiều do can kinh uất kết và tỳ vị khí hư. Một số bài thuốc kinh nghiệm để điều trị kinh nguyệt không đều. Bài 1: bài thuốc gia truyền chữa hành kinh sớm, do trạng thể nhiệt. Cỏ nhọ nồi: 20 gam, Ích mẫu: 15 gam, cỏ Roi ngựa 20 gam, Sinh địa: 15 gam, Hương phụ chế: 15 gam, Rau má: 16 gam. Sắc uống đến khỏi thì thôi. Sưu tầm dân gian Bài 2: điều kinh bổ huyết- kinh nghiệm áp dụng cổ phương bài Hương ngải hoàn thấy kết quả tốt. Hương phụ: 40 gam, Ngải diệp: 40 gam. Hương phụ đem về ngâm nước rửa sạch, để ráo nước giã giập giạp, rồi chia làm 4 phần: 1 phần tẩm dấm, 1 phần tẩm nước cơm, 1 phần tẩm rượu, 1 phần tẩm muối. Tẩm 3 để rồi sao tán cùng với Ngải diệp, trộn mật viên. Phụ nữ ăn 1 tễ thì chân huyết tốt, bảo đảm sức khỏe hành kinh đều. Nếu người nào chân huyết nhiệt thêm Đan bì Chi tử. Nếu thấy kinh đâu bụng thêm Huyền bồ. Người đờm thịnh thêm Trần bì, Bán hạ. Bài 3: Chữa hành kinh chậm, bài thuốc gia truyền trong dân gian. Lá cây Móng tay sao vàng 80 gam, sắc đặc uống trong 1 ngày, uống liền trong 7 ngày. Bài 4: Chữa hành kinh chậm do huyết khí ứ, có khi có hòn cục, ấn vào đau, thường táo bón. Dùng cỏ Roi ngựa 30 gam, Hương phụ chế: 30 gam, Ích mẫu: 20 gam, Mần tưới: 20 gam, Nghệ xanh: 18 gam. Sắc uống ngày 1 thang; uống từ 1- 3 thang. Hoặc dùng toàn cây cỏ Roi ngựa, sắc đặc pha thêm ít rượu trắng uống, hoặc dùng rễ cây cỏ Xước 1 nắm rửa sạch sắc uống. Thành Hội y học sưu tầm
Đau bụng hành kinh đều là bệnh không nên chủ quan Trước, trong và sau khi hành kinh có chứng đau bụng dữ dội. Hoặc kinh nguyệt ra gián đoạn, hoặc kinh nguyệt ra trước, sau kỳ không đều có đau bụng. Vị trí đau: có chứng đau hai bên hoặc một bên, có chứng đau cả hai sườn và lưng. Đa phần con gái hay bị đau bụng hành kinh trong ngày đèn đỏ Nguyên nhân: Do tình trí không được thư thái, uất kết ở can, gây nên khí tuệ, huyết ứ, đau tức bụng dưới xói lên hai cạnh sườn, lúc đau, lúc đỡ, kinh đỏ tía, mạch huyết. Do khi bị hành kinh bị phong hàn xâm phạm vào “ bào cung” hoặc bị ố nhiễm ở hạ tiêu, hoặc ăn nhiều thứ sống lạnh làm ngưng trệ đường hành kinh gây nên đau bụng dưới. Nếu bệnh nặng thì đau như xoắn chườm hay ăn thứ nóng thì đỡ, sắc kinh nhạt và loãng, mạch trầm trì. Do thể chất người suy yếu. khí huyết hư, khi hành kinh đau bụn liên miên, day bóp thì đỡ, sắc kinh nhợt, người nhọc mệt, ăn ngủ kém, tim hồi hộp, mạch tê nhược. Một số bài thuốc kinh nghiệm chữa hành kinh đau bụng bằng thuốc nam: Bài 1: Bài thuốc gia truyền chữa cho phụ nữ mỗi lần có kinh nguyệt là đau bụng, nóng rét dũ dội, mặt đỏ: Dùng Hội dành dành : 80 gam, gừng sống giã lấy nướ tẩm sao đên, sắc uống. Sưu tầm trong dân gian Bài 2: Bài thuốc gia truyền chữa đau bụng máu( thống kinh). Hương phụ ché: 40 gam , lá Mầm tưới tía: 20 gam, lá Ngải: 12 gam, lá Đài bí: 12 gam, Nghệ đen ( Nga truật): 40 gam, Phèn chua để trên hòn ngói đốt chảy nước đến khô 1,5 gam, Long não 2 gam. Các thứ sắc lấy nước, rồi đem cô lại, bỏ ra cho phèn chua, long não lúc nước còn nóng quấy cho tan chia làm 3 lần uống trong ngày trước khi ăn 1 giờ. Chữa bệnh thống kinh: Chứng thực thì uống khi trước hành kinh khoảng 5-7 ngày. Chứng hư thì uống khi sắp sạch kinh.Nếu mạch phù vô lưc thì uống thêm thuốc bổ khí như bài Bổ trung ích khí. Nếu mạch trầm vô lực thì cho thêm 15 gam quế tôt cho vòa sắc uống. Nếu là bệnh sẵn hậu phúc thống thì uống với rượu pha ít nước gường tươi vào. Thành Hội y học sưu tầm
Vì ở trong vùng khí hậu nóng ẩm, cơ thể hay bị ảnh hưởng bởi các loại phong hàn là nguyên nhân của nhiều bệnh. E cũng cảm nhận trong người khi được giữ gìn sẽ khỏe mạnh hơn, chỉ lơ là cái là rất dễ mắc bệnh lặt vặt Thank chủ top có bài viết rất bổ ích đặc biệt cho chị em phụ nữ mình
Chị em rất khổ khi mắc rất nhiều triệu chứng như hoa mắt, chóng mặt, hay bị cảm, người bị lạnh.. rồi hậu sản với vô số những stress là cả thân tân người phụ nữ suy kiệt. Chị em hãy biết tự chăm sóc mình, khi mẹ khỏe thì gia đình ấy mới an vui được