Toàn quốc: Hệ Thống Cân Bằng Điện Tử Esp Là Gì? Cấu Tạo Và Nguyên Lý Hoạt Động

Để ô tô vận hành ổn định, an toàn và giảm nguy cơ tai nạn, các nhà sản xuất trang bị nhiều hệ thống hỗ trợ người lái. Trong số đó, hệ thống cân bằng điện tử ESP là một trong những tính năng quan trọng giúp hạn chế tối đa tình trạng mất lái, trượt bánh hay lật xe. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về ESP, cấu tạo, nguyên lý hoạt động và hướng dẫn sử dụng hiệu quả.

ESP là gì?
ESP là viết tắt của từ gì? ESP là viết tắt của Electronic Stability Program, nghĩa là chương trình cân bằng điện tử. Hệ thống này giúp xe giữ ổn định, hạn chế trượt và đảm bảo an toàn khi vào cua gấp, tăng tốc đột ngột hay di chuyển trên đường trơn trượt.

Tùy vào hãng xe, ESP còn được gọi là ESC (Electronic Stability Control) hoặc DSC (Dynamic Stability Control). Trước đây, ESP thường chỉ có trên các dòng xe cao cấp, nhưng hiện nay hầu hết các loại xe thương mại đều được trang bị để đảm bảo tiêu chuẩn an toàn.

Cấu tạo của hệ thống ESP
Hệ thống ESP bao gồm nhiều bộ phận cảm biến và bộ điều khiển trung tâm, phối hợp nhịp nhàng để giữ cho xe cân bằng và ổn định:

• Bộ xử lý trung tâm (ECU): Nhận dữ liệu từ các cảm biến và điều khiển phanh, động cơ để duy trì cân bằng xe.
• Các cảm biến chính:
  • Cảm biến áp lực phanh
  • Cảm biến góc lái, xác định hướng xe theo ý muốn tài xế
  • Cảm biến bướm ga và chân ga, nhận biết mức độ tăng/giảm tốc đột ngột
  • Cảm biến gia tốc ngang
  • Cảm biến tốc độ quay thân xe
• Hệ thống phanh ABS: Ngăn bó cứng phanh, điều chỉnh lực phanh từng bánh để xe giữ quỹ đạo ổn định.
• Hệ thống kiểm soát lực kéo TCS: Ngăn bánh xe trượt trên đường trơn, điều chỉnh mô-men động cơ hoặc phanh từng bánh để duy trì độ bám đường.

Hệ thống cân bằng điện tử ô tô hoạt động như thế nào?
ESP dựa vào dữ liệu từ các cảm biến trên xe, như tốc độ bánh xe, góc lái, gia tốc và áp lực phanh. ECU so sánh dữ liệu thực tế với thông số chuẩn. Khi phát hiện xe vượt ngưỡng an toàn, ví dụ góc quay thân xe vượt quá góc đánh lái, ESP sẽ tự động can thiệp.

Hệ thống kết hợp ABS để điều chỉnh lực phanh từng bánh, giảm tốc độ hoặc điều chỉnh mô-men động cơ, giúp xe trở về quỹ đạo bình thường, hạn chế trượt, xoay hoặc lật xe.

Vai trò của hệ thống cân bằng điện tử ESP
ESP đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa tai nạn do mất lái hoặc trượt bánh. Khi đi qua khúc cua gấp hoặc tránh chướng ngại vật, xe dễ bị văng đầu/đuôi hoặc lệch hướng. ESP cảm biến kịp thời và can thiệp bằng cách điều chỉnh lực phanh hoặc mô-men động cơ từng bánh để đưa xe trở lại quỹ đạo an toàn.

Trong trường hợp phanh gấp dẫn đến trượt bánh, ESP phối hợp với ABS nhấp nhả phanh và bổ sung lực phanh khi cần, giảm va chạm với vật cản. Hệ thống còn giúp tối ưu lực phanh, cải thiện hiệu quả vận hành và giảm hao mòn lốp.

Dấu hiệu nhận biết xe có hệ thống ESP
Xe trang bị ESP thường có nút bật/tắt trên bảng điều khiển, ký hiệu “ESP” hoặc biểu tượng xe trượt. Một số xe còn hiển thị hình chiếc xe với hai đường gợn sóng trên đồng hồ. Để chắc chắn xe của bạn có ESP, bạn có thể tham khảo sách hướng dẫn vận hành.

Cách sử dụng cân bằng điện tử ô tô ESP hiệu quả
Khi bật chìa khóa, đèn báo ESP sẽ sáng. Tài xế nên giữ ESP ở chế độ kích hoạt để đảm bảo an toàn.

Để hệ thống hoạt động hiệu quả, cần đảm bảo lốp còn bám tốt và áp suất đúng chuẩn. Lốp mòn hoặc áp suất sai làm giảm độ bám đường, giảm hiệu quả ESP và ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát xe.

Hướng dẫn cách bật/tắt hệ thống ESP
Trên taplo có nút bật/tắt ESP. Khi ESP bật, biểu tượng sáng; khi muốn tắt, nhấn nút tắt. Nên bật ESP trước khi khởi hành và kiểm tra thường xuyên để đảm bảo hệ thống hoạt động bình thường.

Khi nào cần tắt hệ thống cân bằng điện tử ESP?
Khi off-road hoặc đi đường gồ ghề, bùn lầy
ESP hoạt động hiệu quả nhất trên đường nhẵn, tốc độ cao hoặc khi vào cua. Trên đường gồ ghề, bùn lầy, nên tắt ESP để không làm giảm lực kéo và giúp xe thoát khỏi địa hình khó khăn. Nếu ESP can thiệp, bánh xe có thể quay không đều, khiến xe khó vượt qua bùn lầy.

Khi drift xe
Khi drift, bánh xe trước quay ngược chiều mong muốn. Nếu ESP bật, hệ thống sẽ hạn chế bánh xe, làm xe khó thực hiện kỹ thuật drift. Vì vậy, khi luyện drift, ESP nên tắt để điều khiển linh hoạt.

Hệ thống cân bằng điện tử ESP là công nghệ quan trọng giúp xe duy trì ổn định, giảm nguy cơ tai nạn. Hiểu rõ esp là viết tắt của từ gì, cấu tạo và cách sử dụng ESP giúp lái xe an toàn hơn, bảo vệ xe và lốp, đồng thời tối ưu hiệu suất vận hành và tiết kiệm nhiên liệu.