Hội chứng ống cổ chân (Tarsal Tunnel Syndrome) là tình trạng dây thần kinh chày sau bị chèn ép khi đi qua một “đường hầm” nhỏ nằm ở mặt trong cổ chân, gọi là ống cổ chân. Khi bị chèn ép, dây thần kinh sẽ phát ra các tín hiệu bất thường, gây đau, tê bì hoặc yếu cơ ở bàn chân. Bệnh có thể tiến triển âm thầm nhưng lại gây tổn thương sâu sắc đến chức năng vận động nếu không được can thiệp sớm. Tình trạng này tương tự như hội chứng ống cổ tay ở tay – nơi dây thần kinh giữa bị chèn ép trong một ống hẹp tại cổ tay. Tuy nhiên, hội chứng ống cổ chân ít phổ biến hơn và thường bị chẩn đoán muộn do triệu chứng không đặc hiệu. Cấu tạo ống cổ chân và vai trò của dây thần kinh chày sau Ống cổ chân là một cấu trúc giải phẫu quan trọng, nằm phía sau và thấp hơn mắt cá chân trong. Nó được tạo thành từ một bên là xương (thành trong) và bên còn lại là mô mềm (thành ngoài) gọi là mạc giữ gân gấp. Bên trong ống này chứa nhiều cấu trúc thiết yếu như: Dây thần kinh chày sau: chịu trách nhiệm cảm giác vùng gan bàn chân và điều khiển vận động một số cơ bàn chân. Các gân cơ: như cơ chày sau, cơ gấp ngón cái dài và cơ gấp các ngón chân. Mạch máu: gồm động mạch và tĩnh mạch chày sau. Dây thần kinh chày sau khi đi qua ống cổ chân sẽ tách ra thành thần kinh gan chân trong và gan chân ngoài, chi phối cảm giác lòng bàn chân và vận động các ngón chân. Khi bị chèn ép, toàn bộ chức năng này đều bị ảnh hưởng. Nguyên nhân gây ra hội chứng ống cổ chân 1. Tác nhân từ bên ngoài Chấn thương vùng cổ chân: như bong gân, gãy xương, vi chấn thương do vận động mạnh lặp lại khiến mô mềm sưng nề, chèn ép thần kinh. Sẹo sau phẫu thuật cổ chân: có thể tạo ra các dải xơ làm hẹp ống cổ chân. Phù nề chi dưới: phổ biến ở phụ nữ mang thai, người bị suy giáp hoặc suy tĩnh mạch. Giày dép không phù hợp: đặc biệt là giày cao gót, giày quá chật hoặc có đế không nâng đỡ đúng cách làm tăng áp lực lên cổ chân. Bệnh lý viêm khớp toàn thân: như viêm khớp dạng thấp, thoái hóa khớp vùng cổ chân gây viêm dày bao gân và chèn ép thần kinh. Biến chứng do đái tháo đường: làm dây thần kinh trở nên nhạy cảm và dễ bị tổn thương khi có áp lực. 2. Tác nhân từ bên trong Dị tật bàn chân: như bàn chân bẹt (vòm chân sụp xuống) làm thay đổi tư thế cổ chân, khiến dây thần kinh bị kéo căng. Ngược lại, vòm bàn chân cao cũng là yếu tố làm tăng áp lực lên ống cổ chân. Khối u hoặc tổn thương trong ống: như u mỡ, u xương, nang hạch hay u thần kinh chèn ép vào dây thần kinh. Giãn tĩnh mạch: quanh dây thần kinh chày cũng có thể gây cản trở dòng dẫn truyền tín hiệu. Xem chi tiết triệu chứng, cách chữa trị tại: Hội chứng ống cổ chân
