Trong quá trình giải quyết các tranh chấp liên quan đến quyền sử dụng đất đã được khai thác ổn định trong thời gian dài, bước hòa giải tại cơ sở, cụ thể là tại Ủy ban nhân dân (UBND) cấp xã, đóng vai trò vô cùng quan trọng. Đây không chỉ là một thủ tục pháp lý bắt buộc, mà còn là cơ hội để các bên tranh chấp ngồi lại, trao đổi, thương lượng trên tinh thần tự nguyện, nhằm hạn chế mâu thuẫn leo thang và giảm áp lực cho các cơ quan xét xử. Việc hòa giải cơ sở được thực hiện dựa trên các quy định hiện hành, bao gồm Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 và Luật Đất đai 2024, đồng thời góp phần đảm bảo quá trình giải quyết tranh chấp đất diễn ra công bằng, minh bạch và đúng pháp luật. Quá trình hòa giải cơ sở được triển khai theo những nguyên tắc và trình tự cụ thể nhằm bảo đảm hiệu quả và tính pháp lý của kết quả đạt được. Theo đó, khi các bên không thể tự thỏa thuận được các vấn đề liên quan đến quyền sử dụng đất, một trong các bên có quyền lập đơn gửi UBND cấp xã nơi có đất để yêu cầu tiến hành hòa giải. Căn cứ Điều 235 Luật Đất đai 2024, UBND cấp xã có trách nhiệm tổ chức buổi hòa giải trong thời hạn tối đa 30 ngày kể từ ngày nhận đơn, đảm bảo tiến trình được thực hiện kịp thời và đúng quy định. Nguyên tắc tổ chức buổi hòa giải yêu cầu phải diễn ra công khai, minh bạch, với sự tham gia đầy đủ của tất cả các bên liên quan. Cán bộ tư pháp – hộ tịch sẽ đảm nhận vai trò chủ trì, chịu trách nhiệm thu thập thông tin, chứng cứ liên quan đến nguồn gốc đất, quá trình sử dụng và các giấy tờ hợp pháp khác, từ đó đề xuất các phương án giải quyết phù hợp, cân đối lợi ích của các bên và tuân thủ pháp luật. Việc hòa giải tại UBND cấp xã không chỉ là cơ hội để các bên tự thương lượng mà còn là điều kiện tiên quyết để khởi kiện ra Tòa án. Theo Nghị quyết 04/2017/NQ-HĐTP, Khoản 2, Điều 3, nếu tranh chấp về quyền sử dụng đất chưa được hòa giải tại UBND cấp xã, việc khởi kiện tại Tòa án sẽ chưa được chấp nhận. Kết quả của buổi hòa giải phải được ghi nhận bằng biên bản để làm cơ sở pháp lý cho các bước tiếp theo. Trong trường hợp hòa giải thành công, biên bản sẽ có chữ ký của tất cả các bên và xác nhận của UBND cấp xã. Nếu quá trình hòa giải dẫn đến thay đổi về ranh giới hoặc người sử dụng đất, biên bản này sẽ được gửi đến cơ quan chức năng có thẩm quyền để điều chỉnh ranh giới, cập nhật hồ sơ và cấp mới Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Ngược lại, nếu hòa giải không thành, UBND cấp xã sẽ ghi nhận kết quả này trong biên bản, tạo cơ sở pháp lý quan trọng để các bên tiến hành khởi kiện tại Tòa án nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Như vậy, hòa giải cơ sở tại UBND cấp xã vừa là bước khởi đầu bắt buộc, vừa là công cụ quan trọng để các bên tranh chấp nắm được cơ hội giải quyết tranh chấp một cách hợp tình, hợp lý, tránh kéo dài xung đột, đồng thời chuẩn bị đầy đủ cơ sở pháp lý trước khi chuyển sang giai đoạn khởi kiện tại Tòa án. Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp Quý khách hàng giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan một cách thuận lợi và đúng quy định. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.
