LTS - Từ những ngày giáp tết và sau tết, phóng viên Tuổi Trẻ đã có cuộc hành trình trên những cung đường khét tiếng nạn mãi lộ. Ở nhiều nơi, ngày cũng như đêm, đều thấy cảnh "làm luật", đóng "hụi chết" cho cảnh sát giao thông diễn ra công khai. Điều tra: Mãi lộ vẫn hoành hành Bài 1: Ngày tết "ăn dày" hơn ngày thường Tài xế xe khách chạy đến đưa “giấy” cho một CSGT thuộc Đội CSGT số 2 - Hòa Cầm (Phòng CSGT Công an TP Đà Nẵng) đang ngồi trong xe tuần tra (ảnh chụp chiều 12-2 tại chốt CSGT đặt trên quốc lộ 1A xã Hòa Châu, Hòa Vang, TP Đà Nẵng) - Ảnh: H.K. TT - Sau thời gian về quê ăn tết, nhu cầu đi lại trong những ngày đầu năm tăng đột biến. Trong khi giới kinh doanh xe khách hốt bạc nhờ chở dư người và "chặt chém" với giá trời ơi thì một số cảnh sát giao thông (CSGT) cũng "vào mùa bội thu"... Nghe đọc nội dung toàn bài: Rạng sáng mồng 6 (12-2), chúng tôi đến TP Đà Nẵng trong cái lạnh. Qua hầm Hải Vân, chúng tôi đón xe 53N-51... từ Thanh Hóa vào hướng TP.HCM. Trên xe có khoảng gần 100 người nhồi nhét chung với hành lý, xe cộ trong khi số người được chở theo qui định là 46 người. Phần lớn hành khách là công nhân sau mấy ngày nghỉ tết đang vào TP.HCM làm việc. Theo cánh tài xế, hôm nay mồng 6 "tốt ngày" nên thiên hạ xuất hành. "Trực chiến" ngày đêm để… "làm luật" 8g. Xe chúng tôi đến địa phận P.Hòa Hiệp, Q.Liên Chiểu, TP Đà Nẵng thì gặp một chốt CSGT đang chặn xe từ hai chiều. Năm xe khách chạy tuyến Bắc - Nam và hai xe tải chạy chiều ngược lại ngoan ngoãn tấp vào lề theo hiệu lệnh của CSGT đang đứng giữa con lươn. Liền đó, lơ xe nhảy xuống đâm đầu chạy thục mạng vào một căn nhà gần đó và đưa "giấy" cho viên CSGT đang ngồi sau chiếc bàn rồi chạy ngược ra xe. Tất cả diễn ra không quá 30 giây. Ông chủ xe lầm bầm: "Hổm rày mấy ổng ăn dày hơn ngày thường gấp bốn lần, chịu không xiết". Theo tìm hiểu, đây là chốt cố định của trạm CSGT Kim Liên (trạm Kim Liên, thuộc Phòng CSGT đường bộ Công an TP Đà Nẵng). Hằng ngày, CSGT thay nhau "trực chiến" 24/24 giờ để chặn xe "làm luật". Địa điểm hoạt động của chốt CSGT rất "thiên thời địa lợi", mặt trước là nghĩa trang đang giải tỏa, mặt sau và hai bên là nhà dân thưa thớt, trống trải. Trong lúc CSGT "làm việc", có một đội quân "tai mắt" giả dạng xe ôm, bán hàng rong có nhiệm vụ cảnh giới, nghe ngóng tình hình và "chạy" biên bản, đổi tiền... 9g ngày 12-2, chúng tôi tiếp cận chốt CSGT trạm Kim Liên để ghi hình. Men theo đường ray xe lửa, chúng tôi bò xuống những lỗ huyệt vừa mới hốt cốt rồi vòng lên trên đường, cách chốt CSGT một khoảng ngắn. Lúc này tổ công tác có ba CSGT, một mang hàm đại úy và một mang hàm thiếu úy đứng ngoài đường chặn xe, người ngồi trong nhà có nhiệm vụ nhận "giấy" của tài xế. Chiếc xe tuần tra 43E-1537 đậu quay đầu ra đường, cửa phía sau hé mở. Theo ghi nhận, cứ khoảng một phút là có một xe khách qua chốt. Hầu hết xe nào cũng chở dư gấp ba lần số khách qui định. Ống kính camera liên tục ghi lại từng đoàn xe khách vào Nam ra Bắc chở đầy ứ khách, hàng hóa dừng lại trước chốt CSGT Kim Liên để "làm luật". Chiều. Gió lạnh. Chốt CSGT Kim Liên vẫn miệt mài làm việc. 15g, từng đoàn xe khách biển số Nam Định, Thanh Hóa, Hà Nội, Bắc Giang, Hà Tĩnh, Nghệ An... lũ lượt xuôi vào Nam. Cứ 1-2 phút có một xe qua trạm. Tài xế, lơ xe đua nhau chạy thục mạng vào căn nhà đưa "giấy" cho viên CSGT rồi hấp tấp chạy ngược ra xe. Thỉnh thoảng viên đại úy ra đứng giữa con lươn chặn xe chiều ngược lại. Thấm mệt, viên CSGT chuyển qua đứng trước đầu xe tuần tra quơ gậy với sang bên kia đường, chặn không sót một xe nào. Có thời điểm viên CSGT này chặn tám xe dừng lại cùng một lúc (theo qui trình tuần tra kiểm soát, chỉ được dừng một lúc nhiều nhất là hai xe). Sáng hôm sau (13-2), chúng tôi đến nghĩa trang để tiếp cận nhóm CSGT đang "làm nhiệm vụ” tại ngôi nhà hoang. Chiếc xe tuần tra 43E-1537 vẫn nằm chỗ cũ. Ba CSGT vào vị trí, một người ngồi trong nhà chờ nhận "giấy", hai người ra đường chặn xe. 45 phút trôi qua, có đến 51 xe bị chặn lại. Không xe nào thoát Nếu như chốt Kim Liên "trấn" đầu phía bắc TP Đà Nẵng thì chốt CSGT Hòa Cầm (đội CSGT số 2 - Hòa Cầm, thuộc Phòng CSGT đường bộ Công an TP Đà Nẵng) án ngữ ở phía nam để chặn xe thêm lần nữa. Chốt CSGT này nằm dưới hàng cây vông đồng, quốc lộ 1 (xã Hòa Châu, Hòa Vang, TP Đà Nẵng). Chiều 12-2, chúng tôi "phục kích" gần chốt CSGT Hòa Cầm. Tổ công tác gồm ba người đang chăm chỉ chặn xe "làm luật". Một lát sau có thêm hai CSGT cưỡi môtô tuần tra đến hỗ trợ chặn xe. Hầu hết xe khách, xe tải lưu thông từ hai hướng bị chặn lại. Tài xế, lơ xe đua nhau chạy đến xe tuần tra thò tay vào trong đưa "giấy" cho viên CSGT đang ngồi trong xe. 16g. Từng đoàn xe nối đuôi nhau qua chốt CSGT. Cây gậy trên tay bốn CSGT liên tục quơ lên quơ xuống. Thấy "ám hiệu" từ xa, lần lượt hết xe này đến xe khác nhá đèn xinhan tấp vào lề, lơ xe cầm "giấy" chạy đến đưa cho viên CSGT ngồi trong xe. Có thời điểm vì "quá tải", viên CSGT đứng ngoài đường phải nhận "giấy" thay cho đồng nghiệp. Điều đáng nói là qui trình chặn xe của nhóm CSGT rất tùy tiện, không sót một xe nào. Khi xe dừng lại, CSGT không kiểm tra giấy tờ xe, số người... mà chỉ lo nhận "giấy". 16g40, ống kính camera ghi lại cảnh một viên CSGT dáng người thấp đậm bước ra khỏi xe tuần tra, tay xách chiếc giỏ đón xe quá giang về hướng trạm CSGT Hòa Cầm. Xếp hàng đóng… mãi lộ Tại Thừa Thiên - Huế cũng có một tổ tuần tra thường xuyên có mặt dưới chân đèo Phú Gia (Lộc Tiến, Phú Lộc). Anh H., tài xế xe 75H…, cho biết: "Mưa nắng chi CSGT cũng ra giơ "đùi" (gậy) hết. Nếu "chộ" (nhìn thấy CSGT) thì lo "chuồi" (chung chi) mà đi". Theo các tài xế, ngày thường tổ CSGT đèo Phú Gia tuần tra cơ động hoặc "thoắt ẩn thoắt hiện" trên những khúc cua để chặn xe. Thời điểm trước và sau tết do lượng xe đông nên họ chốt chặn suốt 24/24 giờ dưới chân đèo để chặn xe cho "tiện". 19g45 ngày 12-2, chúng tôi ngồi trên xe khách biển số 37N… từ ngã ba Huế đi Quảng Trị. Vừa xuống hết đèo Phú Gia, chúng tôi gặp một đoàn xe khách từ hướng bắc vào đang xếp hàng dài gần cả trăm mét để chờ tới lượt đưa "giấy" cho chốt CSGT đèo Phú Gia (Phòng CSGT Công an tỉnh Thừa Thiên - Huế). Trên đường, ba CSGT cầm đèn pin nhá liên tục để chặn xe cả hai chiều đường. Một viên CSGT ngồi trong xe tuần tra để nhận "giấy". 19g50, từng đoàn xe khách nối đuôi nhau xuôi ngược dày đặc trên đường. Đến gần chốt CSGT, tất cả ngoan ngoãn tấp vào lề theo hiệu lệnh của CSGT, không sót một xe nào. Chỉ trong 30 phút, có 53 xe khách qua chốt phải dừng lại "làm luật" cho chốt CSGT này. Đêm càng về khuya nhưng chốt CSGT vẫn làm việc không ngơi tay. Có thời điểm xe phải dừng "làm luật" dài đến trăm mét. Lơ xe chen chân nhau chạy đến chiếc xe tuần tra đưa "giấy" rồi lên xe đi ngay. Xe du lịch đến gần chốt chạy chậm lại liền bị viên CSGT quơ gậy đuổi đi thật nhanh vì sợ kẹt xe. Theo cánh tài xế, ngày thường chỉ cần chung 50.000 đồng là "vui vẻ” nhưng trong đợt tết thì "đội giá” lên 300.000-400.000 đồng tùy vào lượng khách chở dư. >> Bài 2: Chung chi không đủ, "tao lập biên bản" HOÀNG KHƯƠNG Tuổi trẻ
Bài 2: Chung chi không đủ, "tao lập biên bản" Tài xế và lơ xe chen chúc chạy đến chung tiền cho CSGT Đồng Xoài, Bình Phước- Ảnh: H.K. TT - Mùa tết, cùng với sự căng thẳng về giao thông, nạn mãi lộ cũng nở rộ. Ngay những ngày cận tết, PV Tuổi Trẻ đã có những cuộc "xuống đường" để ghi nhận tình trạng mãi lộ diễn ra trên địa bàn TP.HCM và các tỉnh lân cận. Nghe đọc nội dung toàn bài: >> Bài 1: Ngày tết "ăn dày" hơn ngày thường Đường Điện Biên Phủ (TP.HCM) là tuyến đường chính nối quốc lộ 52 (xa lộ Hà Nội) và quốc lộ 1A đi các tỉnh. Nhờ thế "đắc địa" đó, một số CSGT đã lập các chốt trên đường để "làm luật". "Có tiếng" nhất là đoạn từ ngã tư Điện Biên Phủ - Đinh Tiên Hoàng đến gần vòng xoay cầu Điện Biên Phủ. Tại đây luôn có mặt 2-4 CSGT chặn xe thu tiền. Chung chi tại cửa ngõ thành phố 16g ngày 12-1, chúng tôi có mặt tại ngã ba Mai Thị Lựu - Điện Biên Phủ. Ba CSGT gồm Nguyễn Văn Hùng, Trần Hùng Cường và một người không đeo bảng tên (thuộc Đội CSGT số 2, Phòng CSGT Công an TP.HCM) đang miệt mài chặn xe từ hướng trung tâm TP ra Hàng Xanh. Một chiếc xe tải chở gas bị thổi vào. Tài xế chạy tới dúi tiền vào tay viên CSGT rồi vui vẻ lên xe chạy tiếp. Liền đó, xe 57K 09..., 54X 80..., 54N 94... cũng bị chặn lại. Tài xế chạy tới "làm luật" với viên CSGT. Không có bất cứ biên bản nào được lập. Những lúc vắng xe tải, nhóm CSGT này tận tình "chăm sóc" luôn xe gắn máy vi phạm. 16g30, một người đàn ông chạy xe tay ga ngược chiều từ đường Mai Thị Lựu quẹo vào Điện Biên Phủ bị "toét" còi. Sau một hồi cù cưa, người đàn ông móc túi lấy ra tờ 100.000 đồng đưa cho thiếu úy CSGT Trần Hùng Cường. Anh này cầm tiền nhét vào cuốn sổ mà không xé biên lai (lỗi phạt tại chỗ) rồi ra hiệu cho người đàn ông đi tiếp. Tiếp đó, CSGT Cường "lượm" tiền của hai cặp nam nữ vi phạm, mỗi lần 50.000 đồng. 16g ngày 14-1, hai CSGT Hùng, Cường tiếp tục chốt tại ngã ba Mai Thị Lựu - Điện Biên Phủ. Họ liên tục thổi xe tải và xe gắn máy vi phạm. Một xe ba gác lưu thông không đúng giờ qui định cũng bị thổi. Viên CSGT tên Hùng lật sổ làm động tác ghi ghi chép chép (nhưng thực tế sau đó không có biên bản nào được lập). Ống kính cận cảnh ghi rõ viên CSGT to nhỏ gì đó, tài xế ba gác liền bỏ tờ tiền vào cốp môtô tuần tra rồi lên xe nổ máy chạy đi. Tiếp đó, một chiếc xe máy và một chiếc xe du lịch vi phạm sau khi "lót tay" cho viên CSGT cũng được đi tiếp. Giá của "lộ phí” Theo các tài xế, "lộ phí” tại các chốt của CSGT mặc nhiên đã được định giá. Thông thường xe tải 8 tấn trở xuống chung mỗi trạm 100.000 đồng, trên 8 tấn giá 150.000-300.000 đồng, xe đầu kéo chở thiết bị quá khổ, quá tải thì "quất" 500.000-1 triệu đồng. Trung bình một đêm có khoảng 600 xe tải qua các "chốt" CSGT. Nếu trung bình mỗi xe 100.000 đồng thì cứ nhẩm tính sẽ thấy hằng đêm mỗi chốt "thu nhập" đến vài chục triệu đồng (chưa kể lượng xe lưu thông ban ngày). Sau nhiều ngày bám theo nhóm CSGT này, chúng tôi phát hiện họ có cách "làm luật" rất bài bản. Xe vi phạm bị thổi vào lập tức bị dọa nạt sẽ lập biên bản, thậm chí đòi giam xe. Một người khác rút cuốn biên bản, bút viết kê lên yên xe như thể biên bản sẽ được lập ngay tức khắc. Nếu tài xế "biết điều" xì tiền ra đúng lúc là lập tức cuốn biên bản được xếp lại (dĩ nhiên tờ tiền nằm giữa). Ống kính camera của chúng tôi nhiều lần ghi cận cảnh từng động tác nhận tiền, kẹp tiền vào cuốn biên bản hoặc người vi phạm trực tiếp bỏ tiền vào cốp xe tuần tra. Chốt Cây Chanh: "chung" ít, phải "làm lại" Quốc lộ 14 (từ Bình Dương-Kontum) là tuyến đường huyết mạch nối TP.HCM đi các tỉnh Đông Nam bộ và Tây nguyên. Những ngày cận tết, lượng xe chở hàng nườm nượp ngược xuôi ngày đêm. Anh K., tài xế xe 47K-90..., cho biết chỉ tính từ Bình Dương lên Kontum có khoảng 20 chốt, trạm CSGT nằm rải rác trên đường. Tỉnh nào cũng có 2-3 chốt CSGT, cá biệt tỉnh Bình Phước có đến... bảy chốt trực chiến ngày đêm. 1g ngày 16-1, chúng tôi theo đoàn xe tải bảy chiếc nối đuôi nhau hướng từ TP.HCM lên Đắc Lắc. Vừa qua khỏi địa phận Bình Phước chừng 5km (quốc lộ 14), đoàn xe khựng lại vì đụng ngay... cây gậy sơn phản quang của viên CSGT chốt Cây Chanh (Phòng CSGT Công an Đắc Nông) ra hiệu dừng lại. Qua ánh đèn xe, chúng tôi thấy một chiếc xe tuần tra biển số 48A-2888 đậu sát lề đường gần trạm kiểm lâm, đầu xe hướng về TP.HCM. Viên CSGT tên Trung cầm gậy huơ liên tục để chặn xe từ hai hướng, một CSGT khác ngồi phía sau đuôi xe quan sát. Các tài xế thi nhau chạy về phía viên CSGT đưa tiền (kẹp sẵn tiền trong cuốn sổ), rồi quay trở lại xe. Nhiều lúc xe đông, viên CSGT lững thững đến tận từng xe để thu tiền. Anh K. kẹp vào cuốn sổ giao hàng (thay vì giấy tờ xe, bảo hiểm, kiểm định, nhật trình...) tờ 50.000 đồng chạy đến đưa cho CSGT Trung. Anh này mở sổ thấy mệnh giá tờ tiền liền quát: "Mày lên làm lại". Anh K. phải kẹp thêm tờ 50.000 đồng mới được cho đi. 2g, trời rất lạnh. Chốt CSGT vẫn miệt mài "làm việc". Từng đoàn xe xuôi ngược quốc lộ 14 nối đuôi nhau qua trạm. Cây gậy trên tay cảnh sát Trung huơ không ngừng nghỉ. Thấy "tín hiệu" từ xa, lần lượt hết xe này đến xe khác nhá đèn xinhan tấp vào lề, lơ xe cầm "giấy" chạy đến đưa cho viên CSGT. Càng về sáng, lượng xe dừng lại chốt CSGT Cây Chanh càng đông, không khí "làm việc" diễn ra tấp nập. Cứ 1-2 phút lại có một xe dừng lại và xe nào cũng phải làm "nghĩa vụ”. Có xe chưa kịp thổi cũng tự giác tấp vào. Trong một giờ có trên 50 xe tải bị viên CSGT "vịn" vào "làm luật". Điều đáng nói là qui trình chặn xe của nhóm CSGT này rất tùy tiện, vô cớ, không hề có lỗi vi phạm ban đầu (cơ sở cho phép CSGT chặn xe kiểm tra). Khi xe dừng lại, CSGT không kiểm tra xe, trọng tải, giấy tờ xe... mà chỉ lo nhận "giấy". Anh H., tài xế xe 79H..., cho biết: "Cứ chung "đủ tuổi" (đúng giá tiền) là vô tư qua trạm, CSGT không cần biết xe mình chở gì đâu". Đủ tiền mới qua được trạm Theo các tài xế, chốt CSGT thị xã Đồng Xoài là một trong những "cửa ải" khét tiếng nhất về khoản chặn xe "làm luật". 0g ngày 11-1, chúng tôi đi theo một xe tải chở 25 tấn phân (trọng tải cho phép là 8,5 tấn) từ Vũng Tàu đi Đắc Lắc. Xe vừa vào địa phận thị xã liền gặp một nhóm CSGT đi trên hai xe 93A-0563 và 93A1-0123 đang chặn xe từ hai chiều để "làm luật". Tài xế kẹp tờ 50.000 đồng vào tờ giấy nhảy xuống đưa cho viên CSGT tên Thưởng. Anh này thấy tờ tiền chưa đúng "chuẩn" liền quát: "Mày làm thế này tao lập biên bản mày luôn". Tài xế rụt rè hỏi: "Bao nhiêu anh?". Thưởng nói: "Làm lại, tờ nữa" (thêm một tờ tiền nữa). Tài xế chạy lên xe bỏ thêm một tờ 50.000 đồng xuống đưa cho Thưởng. Ống kính camera của chúng tôi ghi rõ cảnh viên CSGT lật sổ lấy hai tờ tiền. Trong vòng 45 phút, chúng tôi đếm có 42 xe dừng lại "làm luật". Viên CSGT liên tục nhận "giấy" rồi nhét vào túi không ngơi tay. Anh Thanh, một tài xế, nhẩm tính chi phí "tiền đường" (chung cho CSGT) từ TP.HCM lên Đắc Lắc không dưới triệu đồng một chuyến. Đêm 15-1, chúng tôi đi theo xe tải từ TP.HCM lên Đắc Lắc. Đến chốt CSGT Đồng Xoài, tài xế kẹp 50.000 đồng vào sổ giao hàng đưa cho viên CSGT đang cầm gậy đứng chặn xe. Anh này lật ra xem rồi cũng quát: "Đưa gì thế này, làm lại đi" (chung lại đi). Tài xế phải đưa thêm một tờ 50.000 đồng viên CSGT mới cho đi, kèm theo lời thăm hỏi vu vơ: "Nhà mày ở đâu?". 22g15 ngày 15-1, chúng tôi gặp chốt CSGT Công an Đồng Phú (Bình Phước) đang làm việc trên đường 741 (thị trấn Tân Phú, Đồng Phú, giáp ranh thị xã Đồng Xoài). Hai CSGT ngồi trên xe tuần tra biển số 93A-0543 chặn xe tải từ hai hướng để "làm luật". Không có một CSGT nào đứng dưới đường. Hết xe này đến xe khác lần lượt dừng lại, tài xế xăm xăm chạy lại cabin xe tuần tra thò tay đưa "giấy" cho viên CSGT ngồi sau tay lái. Tài xế xe 47K-90... kẹp tờ 20.000 đồng nhảy xuống đưa cho viên CSGT. Anh này sau khi mở đèn pin kiểm tra thấy tiền không đủ "chuẩn" liền làu bàu: "Xe mấy tấn mà làm vậy", tài xế năn nỉ: "Cho em làm lại" (cho em "chung" lại). Anh tài xế đứng tại chỗ móc bóp lấy ra tờ 50.000 đồng kẹp vào tờ giấy rồi thò tay đưa cho viên CSGT ngồi trên xe. Khi tờ giấy trả lại thì tờ tiền không còn nữa. HOÀNG KHƯƠNG - Tuổi trẻ (còn tiếp)
Chuyện không mới, mỗi năm đều có bài viết về việc làm luật của các CSGT đứng đường, nhưng chưa có bài nào về chuyện của các xếp CSGT "làm luật" cả ( mà luật ở đây là tính bằng Cây với Chỉ thôi nhé )- Để có thể đứng đường, có thể làm luật với người dân lái xe, thì những CSGT đó phải chung chi bao nhiêu? chung chi cho xếp nào ? thời gian được phép "làm việc" là bao lâu ? Việc "nghiêm khắc kiểm điểm" và " điều chuyển công tác" chỉ là việc thế chỗ các CSGT đã "ăn đủ" để tới phiên người khác "kiếm chút cháo" thôi - vì nếu mà đuổi khỏi ngành các vị này thì hết người làm việc mất thôi !
