Trong tâm thức mỗi người dân Việt Nam, cứ đến ngày Rằm tháng Bảy mọi người khắp nơi lại tưng bừng tổ chức ngày lễ Vu Lan với tâm nguyện nhắc nhở các thế hệ con cháu nhớ tới công ơn dưỡng dục sinh thành của cha mẹ, ông bà, tổ tiên. Trong ngày lễ Vu Lan, mọi người cùng nhau đến chùa để thắp nhang, khấn nguyện, cầu siêu cho người đã khuất, cầu mong cho gia đình, người thân được nhiều cơ may, hạnh phúc. Những ai cài bông hoa màu đỏ, màu hồng là có ý nghĩa thầm cảm tạ trời đất vì mình vẫn còn được phụng dưỡng cha mẹ. Còn người cài hoa trắng là những người đã không còn bậc sinh thành... Cúng rằm tháng bảy hay còn gọi cúng Tết Trung Nguyên, cúng Vu Lan báo hiếu tại nhà thường có các lễ: cúng Phật, cúng thần linh, cúng gia tiên, cúng thí thực cô hồn và cúng phóng sinh. 1. Cúng Phật Trước tiên, đó là ngày lễ Vu Lan, xuất phát từ tích kể đức Mục Kiền Liên xả thân cứu mẹ. Sắp một mâm cơm chay (Sở dĩ cúng cỗ chay là vì trong ngày này để cầu an cho toàn thể gia đình thì toàn thể gia đình đều phải hướng tới sự thiện lành, tránh sự sát sinh) hoặc đơn giản hơn là mâm ngũ quả để cúng Phật rồi thụ lộc tại nhà. Khi cúng, tốt nhất là tụng một khoá kinh - Kinh Vu Lan Báo Hiếu, Kinh Địa Tạng, sau đó hồi hướng công đức cho chư vị Gia tiên tiền tổ cùng hết thảy chúng sinh cô hồn được siêu sinh. 2. Cúng thần linh và gia tiên Ngày Rằm tháng Bảy, theo tín ngưỡng dân gian, còn là ngày mở cửa ngục, các vong nhân được xá tội nên có lễ cúng Cô Hồn (vào buổi chiều) cho các vong linh không nhà cửa, không nơi nương tựa. Một số người Việt Nam tin rằng Lễ Xá tội vong nhân bắt nguồn từ công việc đồng áng của người nông dân trước kia. Hằng năm, cứ đến tháng 6-7 âm lịch là vào vụ thu hoạch mùa màng. Để công việc được may mắn, không gặp trắc trở, người dân thường cầu xin thần linh, thổ địa... bắt giam những yêu ma, oan hồn lại cho khỏi quấy nhiễu. Trên mâm cúng gia tiên bày đặt một mâm cỗ chay, tiền vàng và cả những vật dụng dành cho người cõi Âm làm bằng giấy tượng trưng từ những vật truyền thống (giống như đồ thật) như quần áo, giày dép, áo bào, cung điện, ngựa, các vật dụng trang sức..., mũ kepi, người giúp việc ... đến những vật hiện đại: nhà cao tầng, xe ô tô, xe máy, điện thoại... để cho người cõi Âm có được một cuộc sống tiện nghi giống như người Dương trần. Tuy nhiên, theo quan điểm của Đạo Phật thì không nên quá lãng phi trong việc cúng hóa vàng mã. Mà nên dùng tiền mua vàng mã làm những việc thiện lành như: phóng sinh, bố thí giúp người tàn tật, nghèo khó, công đức xây dựng chùa tháp. Sau đó hồi hướng công đức cho chư vị thần linh bản địa cùng chư vị gia tiên tiền tổ trong gia tộc. 3. Cúng chúng sinh Cuối cùng là lễ cúng chúng sinh hay còn gọi là cúng bố thí cho các cô hồn khi tại thế thất cơ lỡ vận, không nơi nương tựa và chịu nhiều oan trái ở kiếp trước...Những vong hồn này rất đáng thương vì không được ai thờ cúng, hoặc chết đường chết chợ lang thang vạ vật không tìm được đường về với tổ tiên. Trên mâm cúng chúng sinh lễ vật gồm có: quần áo chúng sinh với nhiều màu sắc (xanh lam, xanh lá mạ, vàng, hồng...), các loại bỏng ngô, chè lam, kẹo vừng, kẹo dồi, bánh quế, cháo, tiền vàng, cốc nước lã hoặc rượu (có thể thêm nước ngọt, bia nếu có điều kiện), cốc gạo trộn lẫn với muối (cốc này sẽ được rắc ra vỉa hè hoặc sân nhà về bốn phương tám hướng sau khi cúng xong), ngô, khoai lang luộc, cháo hoa... và những lễ vật khác dành cho những cô hồn, ma đói không nơi nương tựa. Lễ cúng chúng sinh nên cúng ngoài trời, hoặc trước cửa chính ngôi nhà. Gia chủ có thể khấn nôm theo tâm nguyện và rải lòng thương của mình đối với các cô hồn, cầu nguyện các cô hồn nghe theo tiếng chuông chùa sớm chiều tìm về với nơi cửa Phật, nương theo ánh từ quang của mười phương chư Phật để được siêu sinh cõi lành, thoát khỏi mọi khổ đau nơi tam ác đạo. Nếu không muốn cúng chúng sinh tại nhà (nhiều gia đình có quan niệm mời cô hồn về nhà cúng chúng sinh nhưng khi xong không biết cách mời đi nên cô hồn vẫn luẩn quẩn trong nhà quấy quả gia chủ) thì có thể cúng tại chùa, tất cả các chùa dịp này đều làm lễ cúng cô hồn.
Quán chay Tịnh Xưa trân trọng giới thiệu với quý khách một số mâm cỗ chay cùng bài văn khấn cho ngày lễ Vu Lan - Rằm tháng bảy để quý khách tham khảo: Dưới đây là 5 bài khấn cho ngày lễ Vu Lan - Rằm tháng bảy: 1/ VĂN KHẤN CÚNG PHẬT. Nam Mô A Di Đà Phật (3 lần) Con kính lạy chín phương trời, mười phương Phật, Chư Phật mười phương. Hôm nay là ngày….. tháng….. năm…………………………………………… Tín chủ con là ………………………………………………………………………. Ngụ tại…………………………………………………………………………………. Cùng toàn thể gia đình sắm sanh lễ vật, dâng tấm lòng thành, quỳ kính trước Tam Bảo Đệ tử lâu đời lâu kiếp Nghiệp chướng nặng nề Nay quỳ kính trước Tam Bảo Thành tâm sám hối Nguyện bỏ tất cả ác Nguyện làm tất cả lành, Kính ân Tam Bảo Từ bi gia hộ Chứng minh công đức. Nguyện cho thế giới hòa bình Chúng sinh an lạc; Quốc thái dân an Cửu tổ thất huyền được siêu thăng Gia đạo hưng long An khang thinh vượng. "Nguyện đem công đức này Hướng về khắp tất cả Đệ tử và chúng sinh Đều trọn thành Phật đạo". Nam Mô A Di Đà Phật (3 lần) 2/ VĂN KHẤN THẦN LINH TẠI GIA RẰM THÁNG 7 Nam Mô A Di Đà Phật (3 lần) Kính lạy: Ngài Kim niên Đương cai Thái tuế Chí đức Tôn thần, ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị đại vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân và chư vị thần linh cai quản xứ này. Hôm nay là ngày rằm tháng 7 năm Ất Mùi Tín chủ chúng con tên là: … ngụ tại nhà số …., đường …., phường (xã) …., quận (huyện) …, tỉnh (thành phố) …. thành tâm sắm sửa hương hoa, lễ vật và các thứ cúng dâng, bày lên trước án. Chúng con thành tâm kính mời: Ngài Kim niên Đương cai Thái tuế Chí đức Tôn thần, ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị đại vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân và tất cả các vị thần linh cai quản trong khu vực này. Cúi xin các ngài giáng lâm án tọa, soi xét chứng giám. Nay gặp tiết Vu Lan, ngày vong nhân được xá tội, chúng con đội ơn Tam bảo, Phật trời phù hộ, thần linh các đấng chở che, công đức lớn lao nay không biết lấy gì đền đáp. Do vậy, chúng con kính dâng lễ bạc, bày tỏ lòng thành, nguyện xin nạp thọ, phù hộ độ trì cho chúng con và cả gia đình chúng con, người người khỏe mạnh, già trẻ bình an hương về chính đạo, lộc tài vương tiến, gia đạo hưng long. Giải tấm lòng thành cúi xin chứng giám. Nam Mô A Di Đà Phật (3 lần) 3/ VĂN KHẤN TỔ TIÊN NGÀY RẰM THÁNG BẢY Nam Mô A Di Đà Phật (3 lần) - Con kính lạy chín phương Trời, mười phương Phật, Chư Phật mười phương. - Con kính lạy Tổ tiên nội ngoại và chư vị Hương linh Thần tài Tín chủ (chúng) con là:.................................... Ngụ tại:......................................................... Hôm nay là ngày Rằm tháng Bảy năm Ất Mùi, nhân gặp tiết Vu Lan vào dịp Trung Nguyên, chúng con nhớ đến Tổ tiên ông bà cha mẹ đã sinh thành ra chúng con gây dựng cơ nghiệp, xây đắp nền nhân, khiến nay chúng con được hưởng âm đức. Chúng con cảm nghĩ ơn đức cù lao khôn báo, cảm công trời biển khó đền nên tín chủ con sửa sang lễ vật, hương hoa, trà quả, kim ngân, vàng bạc, thắp nén tâm hương,thành tâm kính lên các cụ Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Bá Thúc, Đệ Huynh, Cô Di, Tỷ Muội và tất cả hương hồn trong nội tộc, ngoại tộc của họ............., cúi xin các vị thương xót cháu con, linh thiêng hiện về, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù hộ cho con cháu mạnh khoẻ bình an, lộc tài vượng tiến, vạn sự tốt lành, gia đạo hưng long, hướng về chính giáo. Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì. Nam Mô D Di Đà Phật (3 lần) 4/ VĂN KHẤN CÚNG CHÚNG SINH (CÚNG CÔ HỒN hay còn gọi là CÚNG THÍ THỰC) (Ngoài việc cúng Phật, cúng thần linh và cầu siêu cho gia tiên, người Việt còn có lễ cúng bố thí cho các cô hồn khi tại thế thất cơ lỡ vận, không nơi nương tựa và chịu nhiều oan trái trong xã hội... Thời gian: Có thể cúng từ ngày mùng 1 đến 15 tháng 7 (âm lịch).) Nam Mô A Di Đà Phật (3 lần) Nam Mô Đại Từ Đại Bi Quán Thế Âm Bồ Tát Nam Mô Đại Thế Chí Bồ Tát Nam Mô Đại Nguyện Địa Tạng Vương Bồ Tát Con kính lạy chín phương trời, mười phương Phật, Chư Phật mười phương. Con lạy Táo Phủ Thần quân Phúc đức chính thần. Tiết tháng 7 sắp thu phân Ngày rằm xá tội vong nhân hải hà Âm cung mở cửa ngục ra Vong linh không cửa không nhà Đại Thánh Khảo giáo A Nan Đà Tôn giả Tiếp chúng sinh không mả, không mồ bốn phương Gốc cây xó chợ đầu đường Không nơi nương tựa đêm ngày lang thang Quanh năm đói rét cơ hàn Không manh áo mỏng, che làn heo may Cô hồn nam bắc đông tây Trẻ già trai gái về đây họp đoàn Dù rằng: chết uổng, chết oan Chết vì nghiện hút chết tham làm giàu Chết tai nạn, chết ốm đâu Chết đâm chết chém chết đánh nhau tiền tình Chết bom đạn, chết đao binh Chết vì chó dại, chết đuối, chết vì sinh sản giống nòi Chết vì sét đánh giữa trời Nay nghe tín chủ thỉnh mời Lai lâm nhận hưởng mọi lời trước sau Cơm canh cháo nẻ trầu cau Tiền vàng quần áo đủ màu đỏ xanh Gạo muối quả thực hoa đăng Mang theo một chút để dành ngày mai Phù hộ tín chủ lộc tài An khang thịnh vượng hoà hài gia trung Nhớ ngày xá tội vong nhân Lại về tín chủ thành tâm thỉnh mời Bây giờ nhận hưởng xong rồi Dắt nhau già trẻ về nơi âm phần Tín chủ thiêu hoá kim ngân Cùng với quần áo đã được phân chia Kính cáo Tôn thần Chứng minh công đức Cho tín chủ con Tên là:.................................... Vợ/Chồng:............................... Con trai:................................. Con gái:.................................. Ngụ tại:................................... Nam mô A Di Đà Phật (3 lần) 5/ VĂN KHẤN CÚNG PHÓNG SINH (Có thể phóng sinh chim, cá, tôm, cua v.v, Việc phóng sinh này tùy theo tín tâm và điều kiện của mỗi gia đình Phật tử, không bắt buộc.) Nam Mô A Di Đà Phật (3 lần) Con lạy chín phương trời, mười phương Phật, Chư Phật mười phương. Hôm nay là ngày….. tháng….. năm…………………………………………… Tín chủ con là ………………………………………………………………………. Ngụ tại…………………………………………………………………………………. Chúng con noi gương chư Phật, chư đại Bồ Tát phát nguyện lòng lành, tâm từ bi, xin được phóng sanh con vật về nơi thiên nhiên. Chúng sanh nay có bấy nhiêu Lắng tai nghe lấy những lời dạy răn Các ngươi trước lòng trần tục lắm Nên đời nay chìm đắm sông mê Tối tăm chẳng biết làm lành Gây bao tội ác, lạc vào trầm luân Do vì đời trước ác tâm Nên nay chịu quả khổ đau vô cùng Mang, lông, mai, vẩy, đội sừng Da trơn, nhám, láng, các loài súc sanh Do vì ghen ghét, tham sân Do vì lợi dưỡng hại người làm vui Do vì gây oán chuốc thù Do vì hại vật, hại sanh thoả lòng Do vì chia cách, giam cầm Do vì đâm thọc chịu bao khổ hình Cầu xin Phật lực từ bi Nay nhờ Phật tử mở lòng xót thương Nay nhờ Tăng chúng hộ trì Kết duyên Tam bảo thoát vòng khổ đau Hoặc sanh lên các cõi trời Hoặc liền thức tỉnh về nơi cõi lành Hoặc sanh lên được làm người Biết phân thiện ác, tránh điều lầm mê… Chúng sanh quy y Phật Chúng sanh Quy y Pháp Chúng sanh Quy y Tăng… Úm, ngâm ngâm ngâm (3 lần). SẮM LỄ : + Lễ cúng gia tiên gồm: Hương, hoa, rượu, xôi và mâm cỗ chay với nhiều món ăn được chế biến cẩn thận, trình bày đẹp, vàng mã, quần áo, hài giấy… + Lễ cúng chúng sinh gồm các lễ vật: Bánh đa, bỏng, ngô, khoai lang luộc, trứng luộc, kẹo bánh, xôi chè và cháo hoa. Vàng mã, tiền giấy, quần áo giấy… (Siêu tầm tổng hợp)
