Men gan là một loại enzyme bình thường nằm trong tế bào gan, tham gia vào quá trình chuyển hóa các chất trong cơ thể. Bình thường chúng ta thường được nghe nói việc tăng men gan rất nguy hiểm, nó là dấu hiệu của những bệnh về gan như gan nhiễm mỡ, viêm gan B, C, xơ gan…mà không biết rằng men gan thấp cũng vô cùng nguy hiểm. Bởi vậy men gan cao hay men gan thấp đều là những dấu hiệu cho thấy bạn đang mắc các bệnh về gan. Men gan tăng cao Tăng men gan thường là biểu hiện bất thường sinh hóa đầu tiên ở bệnh nhân viêm gan virus, viêm gan tự miễn hay viêm gan do thuốc. Mức độ tăng men gan có thể liên quan với mức độ lan rộng tổn thương tế bào gan nhưng thường không có ý nghĩa tiên lượng. Nghiên cứu cho thấy, tăng AST và ALT dự báo sẽ giảm dần tuổi thọ, tăng tỷ lệ tử vong từ 21 đến 78%. Với AST trị số tăng gấp đôi sẽ tăng 32% nguy cơ tử vong, và nếu tăng hơn gấp đôi, nguy cơ tử vong sẽ lên đến 78%. Với ALT gấp 2 lần sẽ tăng 21% nguy cơ tử vong và khi tăng hơn gấp đôi, nguy cơ sẽ là 59%. Ngược lại AST, ALT bình thường thì tỷ lệ tử vong thấp hơn dự kiến (0,95 cho AST và 0,61 cho ALT). Mức độ tăng men gan không hoàn toàn tương quan với mức độ tổn thương gan hoặc tiên lượng. Viêm gan siêu vi A cấp tính có thể tăng rất cao AST và ALT, nhưng hầu hết những người bị viêm gan siêu vi A cấp tính sẽ khỏi bệnh hoàn toàn. Trong khi đó, viêm gan C mạn tính thường chỉ tăng ít AST và ALT, nhưng dần dần sẽ đưa đến xơ gan, ung thư gan. Men gan thấp Chúng ta thường nghe nhiều thông tin về men gan tăng cao, tuy nhiên lại ít quan tâm đến trường hợp men gan thấp. Vậy men gan thấp thường gặp ở những trường hợp nào? Theo các chuyên gia y tế men gan thấp cũng là biểu hiện của những người xơ gan, suy gan nặng, u mạch máu gan. Bên cạnh đó, men gan thấp cũng thường gặp ở một số trường hợp sau: bệnh thận, hội chứng urê huyết cao, lọc thận định kỳ (VGSV mạn trên những bệnh nhân này có thể men gan không tăng); suy giáp; suy tuyến thượng thận; hội chứng kém hấp thu, suy dinh dưỡng, chế độ ăn ít đạm; sốt; tiêu chảy nặng; ăn quá nhiều chất béo; nhiễm trùng; thiếu sắt; phỏng nặng; hạ calci máu; thiếu đạm và các vitamin; phụ nữ mang thai; ít hoạt động thể chất. Làm gì khi có men gan bất thường? Khi phát hiện có men gan bất thường cần khảo sát tiền căn, các xét nghiệm trước đó. Làm lại xét nghiệm sau vài tuần đến vài tháng để xem bất thường có kéo dài không. Cần tìm nguyên nhân, yếu tố nguy cơ như: viêm gan siêu vi B và C, truyền máu, ma túy, yếu tố nghề nghiệp, gia đình có người bệnh gan, dùng thuốc, nghiện rượu, rối loạn chuyển hóa lipid... Sau đó loại bỏ yếu tố nguy cơ nếu có như bỏ rượu, giảm cân, ngưng thuốc... Nếu không tìm được nguyên nhân nên xem xét chỉ định sinh thiết gan. Các dữ liệu từ sinh thiết gan sẽ giúp đánh giá chẩn đoán bệnh, mức độ nghiêm trọng của tổn thương gan, lập kế hoạch điều trị, đánh giá hiệu quả của điều trị, tiên lượng bệnh... Lời khuyên: Khi bạn phát hiện men gan bất thường cần khảo sát tiền căn, đồng thời làm các xét nghiệm và theo dõi thường xuyên. Cần tìm nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ như viêm gan siêu vi B, C, xơ gan, rượu…Nếu không xem xét được nguyên nhân thì cần làm sinh thiết gan. Các kết luận từ sinh thiết gan có thể là kết luận chính xác nhất.
