Trước tiên, tại sao tôi lại bàn về nguyên tắc Bảo hiểm? Vì tất cả luật kinh doanh bảo hiểm, nghị định, thông tư về Bảo hiểm được đưa ra đều phải dựa trên những nguyên tắc cơ bản này. Và nguyên tắc này được hình thành trong sự phát triển hàng trăm năm của Bảo hiểm trên toàn thế giới. Là kinh nghiệm của ngành Bảo hiểm. Trong ngành Bảo hiểm có 6 nguyên tắc Bảo hiểm cơ bản, nhưng có 2 nguyên tắc không được áp dụng đối với Bảo hiểm Nhân thọ. Đó là nguyên tắc "Thế quyền" và nguyên tắc "Đóng góp bồi thường". Hai nguyên tắc này được áp dụng trong Bảo hiểm phi nhân thọ như là bảo hiểm xe máy, ô tô, bảo hiểm nhà xưởng,.... 4 Nguyên tắc được áp dụng trong Bảo hiểm nhân thọ đó là: 1. Nguyên tắc trung thực tuyệt đối. Đây là nguyên tắc cơ bản nhất của Bảo hiểm nói chung và Bảo hiểm nhân thọ nói riêng. Vì đây là nền tảng để công ty đánh giá được rủi ro mà một người phải gánh, từ đó đưa ra quyết định có bảo hiểm hay không? Đồng thời, là để bên mua bảo hiểm hiểu và đánh giá đúng hơn về một sản phẩm Bảo hiểm, để không phải nhận định sai lầm, có những hiểu biết không đúng về quyền lợi của mình. Nhưng đây là nguyên tắc bị vi phạm nhiều nhất khi tham gia hợp đồng Bảo hiểm nhân thọ, và gian lận chủ yếu là sức khỏe của người được bảo hiểm. Tại sao thế? Khi khách hàng tham gia Bảo hiểm nhân thọ, nếu khai báo có sức khỏe không tốt. Công ty Bảo hiểm sẽ yêu cầu đi khám sức khỏe. Như khách hàng thì đôi lúc không thích phiền phức tốn thời gian. Còn nhân viên tư vấn, thì sợ khách hàng phiền phức, buồn nên sẽ hủy hợp đồng. Nhân viên mất hoa hồng. Nên từ đó nảy sinh ra tình trạng, khai giả sức khỏe. Biến có thành không. Hậu quả xảy ra từ việc không trung thực: đó chính là công ty Bảo hiểm sẽ từ chối bồi thường, nếu có bằng chứng về khách hàng đã gian dối trong việc khai báo thông tin về sức khỏe, hay nghề nghiệp. Các quy định này được quy định tại khoản 2 và khoản 3 điều 19 luật kinh doanh bảo hiểm 2000 và sửa đổi 2010. Có quy định cả trường hợp công ty bảo hiểm gian dối, thì công ty bảo hiểm sẽ phải bồi thường cho bên mua Bảo hiểm. 2. Nguyên tắc quyền lợi có thể được bảo hiểm: Nguyên tắc này đối với Bảo hiểm nhân thọ là nhằm xác định ai là mối quan hệ giữa người mua bảo hiểm và người được bảo hiểm. Bên mua bảo hiểm chỉ được quyền mua bảo hiểm cho người được bảo hiểm, khi rủi ro xảy ra với người được bảo hiểm. Gây thiệt hại trực tiếp đến bên mua bảo hiểm, đó là thiệt hại về vật chất và tinh thần. Ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của Bên mua bảo hiểm. Điều này được quy định tại Điều 31 luật kinh doanh Bảo hiểm. Đó là bên mua bảo hiểm được quyền mua cho: Bản thân bên mua bảo hiểm Vợ chồng con cha mẹ của bên mua bảo hiểm. Anh chị em ruột; người có quan hệ nuôi dưỡng, cấp dưỡng. Người khác nếu bên mua bảo hiểm có quyền lợi có thể được bảo hiểm. Điều này, nhằm lý giải tại sao cô, dì, chú bác, mua cho cháu ruột thì không được chấp nhận. Nếu cháu vẫn còn bố mẹ. Và nguyên tắc này được đưa ra nhằm bảo vệ cho người được bảo hiểm. Vì khi có quyền lợi được bảo hiểm, thì bên mua bảo hiểm sẽ ít có động cơ gây hại người được bảo hiểm để nhận quyền lợi bảo hiểm. 3. Nguyên tắc bồi thường: nhằm ngăn ngừa trục lợi, bồi thường của hợp đồng bảo hiểm không được tạo ra kiếm lời hoặc có lợi bất hợp lý. Vì sao lại có nguyên tắc này, và tại sao lại mua Bảo hiểm khi không có lợi? Đây là nguyên tắc để đảm bảo rằng việc ta mua bảo hiểm không phải để chết, mà là mua bảo hiểm để sống. Và khi có rủi ro xảy ra, thì việc bồi thường để làm giảm đi sự mất mát do rủi ro đó xảy ra. Trong luật kinh doanh bảo hiểm có quy định về điều khoản loại trừ, có trường hợp: Tự tử trong vòng 2 năm. Đây là điều khoản để ngăn chặn người có suy nghĩ tự tử trước khi tham gia hợp đồng bảo hiểm nhân thọ. Điều khoản này được quy định tại Điều 39 luật kinh doanh Bảo hiểm. 4. Nguyên tắc "Nguyên nhân gần": Cty bảo hiểm chỉ chịu trách nhiệm khi nguyên nhân gầncủa tổn thất rủi ro thuộc phạm vi bảo hiểm của hợp đồng bảo hiểm. Ví dụ: Nếu một người mua bảo hiểm tai nạn tại cty X. anh ấy không may bị tai nạn cầu thang phải nhập viện. Nhưng khi vào viện, anh bị nhiễm bệnh sốt xuất huyết và qua đời. Thì công ty X sẽ xác định anh ấy tử vong vì sốt xuất huyết. Nên công ty không bồi thường cho bảo hiểm tai nạn của anh. Trường hợp, anh B mua bảo hiểm bệnh hiểm nghèo. Trong trường hợp, anh ấy bị bệnh tim, và phải nhập viện. Trên đường nhập viện chẳng may bị tai nạn qua đời. Nếu BH bệnh hiểm nghèo chỉ chi trả cho trường hợp tử vong do bệnh hiểm nghèo. Thì công ty Bảo hiểm sẽ từ chối bồi thường cho anh B.
