Thuốc dùng trong Tai – Mũi – Họng (TMH) rất đa dạng, có thể dùng tại chỗ hay đường toàn thân. Sử dụng thuốc trong điều trị các bệnh về TMH cũng tuân theo những nguyên tắc chung về sử dụng thuốc trong điều trị; tuy nhiên do những đặc điểm khác biệt về bệnh họ, sử dụng thuốc trong TMH cần l¬ưuý đến những điểm sau: Các tai biến phản ứng cấp tính: Vì TMH là cửa ngõ của đ¬ường ăn, đ¬ường thở, có hệ mạch và thần kinh rất phong phú nên luôn nhớ khi sử dụng thuốc, ngay cả dùng tại chỗ cũng có thể gây các tai biến, phản ứng nguy hiểm. Ví dụ: Naphazolin 0,1% nếu dùng cho trẻ dưới 2 tuổi sẽ có thể gây đột tử do độ lan toả và co mạch quá mạnh của thuốc dẫn đến co thắt các mạch máu não. Hoặc dùng corticoid qua đ¬ường xịt mũi hay khí dung kéo dài sẽ gây xuất huyết đ¬ường tiêu hoá ở những ng¬ười có loét dạ dày, tá tràng... Các tai biến, phản ứng phụ: Do có hệ thống thần kinh giao cảm phong phú nên các phản ứng phụ thường gặp khi sử dụng thuốc điều trị bệnh TMH thường là chóng mặt, ù tai, buồn nôn. Các phản ứng phụ của thuốc nhiều khi khó tránh khỏi, nếu không đ¬ược giải thích, căn dặn sẽ có thể gây hậu quả nghiêm trọng. Gây tổn th¬ương chức năng: TMH là cơ quan giữ nhiều chức năng quan trọng nên cần đặc biệt l¬ưu ý khi sử dụng các thuốc có ảnh h¬ưởng xấu đến chức năng của các cơ quan này. Nhiều tr¬ường hợp do dùng thuốc đã dẫn đến điếc, đặc biệt là gentamycin. Cần lưu ý với những người mẫn cảm thì chỉ với l¬ượng thuốc nhỏ như¬ rắc, nhỏ vào tai cũng gây nên điếc tiếp âm, không có khả năng hồi phục. Các thuốc rỏ mũi có chứa thủy ngân sẽ gây mất ngửi, th¬ường là không hồi phục. Gây tổn hại niêm mạc: Niêm mạc mũi xoang với hệ thống lông - nhày hoạt động rất tinh tế. Khi làm thay đổi pH, nhiệt độ, độ nhớt sẽ gây tổn hại niêm mạc. Các thuốc dùng dài ngày cũng gây tác hại lớn như rỏ các thuốc co mạch (ephedrin, naphazolin) tuy đúng hàm lượng nhưng dùng nhiều lần, kéo dài liên tục sẽ gây viêm mũi do thuốc làm cho hệ thống tế bào trụ có lông chuyển không được thay thế, các mạch máu bị xơ cứng... Gây ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch: Việc sử dụng thuốc kháng sinh, hạ sốt trong viêm mũi họng cấp tính thông thường làm cản trở việc hình thành miễn dịch hoặc gây suy giảm khả năng miễn dịch. Ngược lại khi rỏ các loại dịch thuốc chưa được nghiên cứu kỹ (như thuốc đông dược, nước ép từ các loại cây, lá tươi ) có thể sẽ là cách vô tình đ¬ưa các dị nguyên vào cơ thể; nếu rỏ liên tục thì các dị nguyên này sẽ tác động đến hệ thống miễn dịch và là nguyên nhân gây các phản ứng dị ứng sau này. Gây kích thích, phản ứng tại chỗ: TMH là cơ quan có hệ thần kinh cảm giác rất nhạy cảm, do đó các thuốc dùng tại chỗ phải đảm bảo không gây kích ứng để tránh tổn hại niêm mạc hoặc các phản ứng bất thường nguy hại đến cơ thể. Ví dụ rỏ nước tỏi tươi đậm đặc vào mũi, họng để sát khuẩn sẽ gây nóng, rát, bỏng niêm mạc.
