Thông tin: Những Nội Dung Trọng Tâm Tòa Án Xem Xét Khi Xử Lý Tranh Chấp Thừa Kế Quyền Sử Dụng Đất

Khi tiếp nhận và giải quyết vụ việc tranh chấp liên quan đến quyền thừa kế đất đai, Tòa án không chỉ dựa vào các quy định pháp luật hiện hành mà còn đánh giá tổng thể các yếu tố thực tiễn để đảm bảo việc chia di sản diễn ra công bằng, minh bạch và đúng quy định. Dưới đây là những nội dung cốt lõi thường được Tòa án xem xét:

Xác định hình thức thừa kế áp dụng
Một trong những yếu tố đầu tiên cần làm rõ là hình thức thừa kế được áp dụng trong vụ việc: thừa kế theo di chúc hay thừa kế theo pháp luật. Trong nhiều trường hợp, cả hai hình thức này có thể cùng tồn tại, tùy theo từng phần di sản.
Căn cứ vào đó, Tòa án sẽ xác lập cơ sở pháp lý để chia thừa kế như sau:

• Nếu có di chúc: Tòa án sẽ kiểm tra tính hợp pháp của văn bản di chúc theo quy định tại Điều 630 Bộ luật Dân sự năm 2015. Trường hợp di chúc được xác định hợp lệ thì việc phân chia di sản sẽ tuân theo nội dung di chúc.
• Nếu không có di chúc hoặc di chúc không có hiệu lực: Tòa án sẽ áp dụng quy định chia thừa kế theo pháp luật. Khi đó, di sản được chia theo các hàng thừa kế được nêu tại Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015.
• Nếu di chúc chỉ có hiệu lực một phần: Với phần tài sản không được điều chỉnh bởi di chúc (hoặc di chúc vô hiệu một phần), việc chia thừa kế sẽ được thực hiện theo quy định pháp luật.

Xác định quyền thừa kế đối với quyền sử dụng đất
Tòa án sẽ tiến hành đánh giá toàn diện để làm rõ liệu người khởi kiện và các bên liên quan có đủ điều kiện để được nhận phần quyền sử dụng đất hay không. Một số nội dung cần được xác minh bao gồm:

• Quan hệ giữa người yêu cầu thừa kế và người đã chết để xác định có thuộc hàng thừa kế theo quy định hay không.
• Tính hợp pháp của quyền sử dụng đất: đất có được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hay chưa; nếu chưa có, cần xem xét nguồn gốc, thời gian sử dụng và các tài liệu chứng minh liên quan.
• Tình trạng pháp lý của thửa đất tại thời điểm mở thừa kế: đất có đang tranh chấp, bị kê biên, hay đang được thế chấp hay không.
• Người được hưởng có thuộc diện không được quyền thừa kế (bị truất quyền hoặc từ chối thừa kế) theo quy định tại Điều 621 và Điều 620 Bộ luật Dân sự.
• Xác định có người nào được hưởng di sản không phụ thuộc vào nội dung di chúc hay không, theo quy định tại Điều 644 Bộ luật Dân sự.

Qua các bước xác minh này, Tòa án sẽ kết luận cụ thể về danh sách người thừa kế hợp pháp và phần quyền sử dụng đất mà từng người được nhận.

Đánh giá công sức bảo quản, quản lý và tôn tạo di sản của người đang trực tiếp sử dụng đất
Ngoài việc xác định ai là người thừa kế, Tòa án cũng cần xem xét đến việc người đang quản lý hoặc sinh sống trên mảnh đất tranh chấp có bỏ công sức duy tu, trông nom, hoặc cải tạo di sản hay không.
Trong trường hợp người này có đầu tư tài chính, sửa chữa tài sản gắn liền với đất, đóng thuế đất trong thời gian dài... thì phần công sức đó có thể được Tòa xem xét để phân bổ một phần giá trị tài sản tương ứng. Đây là điểm đặc biệt quan trọng trong thực tiễn, được thừa nhận thông qua Án lệ số 05/2016/AL, nơi công nhận công sức bảo quản di sản như một yếu tố hợp pháp để điều chỉnh việc phân chia.

Tóm lại, khi giải quyết tranh chấp liên quan đến quyền sử dụng đất trong trường hợp thừa kế, Tòa án sẽ đánh giá một cách tổng thể, không chỉ về tính pháp lý của di sản và người thừa kế, mà còn xem xét hoàn cảnh thực tế, công sức của các bên để đưa ra quyết định công bằng, đúng quy định pháp luật. Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp Quý khách hàng giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan một cách thuận lợi và đúng quy định. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.