Những tên bắt nạt kẻ khác trong trường học không phải như người vẫn vẫn nghĩ Mar 20, 2005 Cali Today News - Bạn mà có con đi học từ mẫu giáo đến trung học ở Mỹ đều sợ con mình là nạn nhân của mấy “thằng bully dễ sợ”. Thường thì hình ảnh của mấy tay chuyên bắt nạt bạn bè cùng lớp có mẫu số giống nhau trong đầu của cha mẹ học sinh: đó là các anh chị bự con, có khi lực lưỡng như một tay đốn gỗ chuyên nghiệp, mặt mày luôn đằng đằng sát khí, sẵn sàng đè “cục cưng” của phụ huynh ra vét sạch hết tiền túi, rồi còn… nhẫn tâm phán: “Mày mà mét má mầy là tao uýnh mầy…thấy tía mầy!” Thường thì các nạn nhân sẽ có “sự im lặng của bầy cừu”, nhưng cái nhìn của nhiều giới, kể cả của cha mẹ học sinh vềụ đám bullies đã sai, nhiều khi hoàn toàn không khớp với thực tế diễn ra trong trường học. Mấy đứa chuyên bắt nạt đồng môn không phải lúc nào cũng là bọn… sống ngoài vòng pháp luật, mang đầy tự ti mặc cảm. Kiểu “stereotype” đó không còn đúng nữa, theo giáo sư môn tâm lý thuộc Trường Đại Học California ở Los Angeles Jaana Junoven. Cuộc khảo sát khá tỉ mỉ của bà cho thấy bọn bắt nạt không bị cộng đồng nhà trường hất hủi như nhiều người lầm tưởng. Trái lại, lũ “yêu tinh” dám đè cực cưng của bạn ra móc hết tiền túi lại là những thành phần thích ứng với cộng đồng còn xuất sắc hơn các nạn nhân của chúng (better adjusted socially), khiến làm đảo lộn dự đoán về tâm lý là thông thường thì bọn bullies cần có nguồn kích thích nào đó mới thấy yên tâm trong học đường. Khi giáo sư Junoven và các đồng nghiệp của bà khảo sát khoảng 2000 học sinh lớp 6 trong khu vực Los Angeles, họ nhận thấy bullies lại là thành phần được bạn bè yêu mến và ngưỡng mộ nhất trong trường, thế mới lạ! Giáo sư Junoven nói: “Về mặt tâm lý, chúng rất vững vàng và rất nổi tiếng trong đám bạn bè cùng trường. Chỉ bao nhiêu đó cũng đủ chúng cảm thấy “yên tâm”. Thật là bực mình khi chúng ta phải có ý nghĩ là bọn bullies cảm thấy chúng… rất khá, tự tin, yêu đời.” Một số chuyên viên khác về bullies, kể cả giáo sư Dan Olweus của Trường Đại học Bergen của Na Uy, lên tiếng hoan nghênh các cố gắng xua đi cái “huyền thoại” là bọn bắt nạt trong trường học luôn cảm thấy lo lắng và bất an. Thay vào đó, hành vi bắt nạt đã trở thành thói quen là một hành vi làm cái ngã của chúng cứng rắn hơn (self-reinforcing). Khi bọn trẻ mất dạy khám phá ra cái trò lấy thịt đè người kẻ khác lại đuợc một đám khác (cũng mất dạy không kém) vỗ tay hoan nghênh thì chắc chắn là chúng sẽ tiếp tục vật thêm một số nạn nhân mới để được… hoan nghênh tiếp! Vậy thì cha mẹ và các giáo chức sẽ làm sao khi mà khuynh hướng mới của bọn bullies là khởi sự chơi trò “mèo vờn chuột” ngay vừa khi bước vào sân football, chứ không thèm đợi… em tan trường về rồi đi theo Hoàng Thị để đè thị ra lấy sạch tiền thị nữa? Giáo sư Junoven nghĩ là cần phải làm sao cải thiện bầu không khí xã hội của học đường khiến tệ nạn bắt nạt nảy sinh, chứ không phải chỉ thuần tuý trừng phạt từng đứa ăn hiếp bạn bè. Bả nói: “Bạn có gân cổ lên mà giảng giải cho bọn bullies biết hành vi của chúng xấu xa ra sao thì cũng là công cóc khi trở lại lớp, chúng lại được một đám khác ngưỡng mộ như… anh hùng cái thế.” Vấn đề là cha mẹ và giáo chức cần hợp tác để dạy con em chúng ta đừng có hoan hô bậy bạ những trò ăn hiếp kẻ yếu, thậm chí theo dõi chúng và trừng phạt nếu chúng tái phạm ủng hộ kẻ xấu như trước đây nữa. Theo bà, cách hay nhất là dạy con em can thiệp ngay, bằng đủ hình thức, kể cả chạy đi mách với người bảo vệ, giám thị hay thầy cô, khi chúng thấy có “chuyện bất bình xảy ra”. Thường bọn bullies chỉ giỏi ăn hiếp một người yếu, nay có đến… 3 người yếu khác hò hết xông tới can thiệp hay phản đối là hắn sẽ sợ hãi hay cụt hứng ngay. Hồng Quang theo “Psychology Today” www.calitoday.com
