Cảm xúc tác động lên hầu hết mọi mặt của cuộc sống, từ chất lượng của các mối quan hệ, năng suất làm việc, khả năng sáng tạo đến thành quả sau cùng. Do đó khả năng kiểm soát cảm xúc có mối liên hệ mật thiết ảnh hưởng đến khả năng ứng phó với những vấn đề nảy sinh trong cuộc sống. Trí tuệ cảm xúc là gì? Trí tuệ cảm cúc đôi khi còn được gọi là sự nhận biết cảm xúc là khả năng nhận biết và kiểm soát cảm xúc của chính mình, cũng như nhu cầu thấu hiểu và đáp ứng với cảm xúc của người khác. Mọi đứa trẻ khi sinh ra đều đã có năng lực về trí tuệ cảm xúc nhưng khả năng đặc biệt này phát triển như thế nào còn tùy thuộc vào những mối quan hệ của chúng nữa. Trí tuệ cảm xúc là sự tương đương về mặt cảm xúc của IQ (cũng có thể là EQ) và được các nhà tâm lý học xác định bởi năm dạng tổng quát sau đây: Nhận biết cảm xúc Đây là khả năng nhận biết cảm xúc trong bản thân mỗi người, đó có thể là vui, buồn, thất vọng, giận dữ hay chán nản. Cha mẹ nên nói chuyện một cách cởi mở và lắng nghe suy nghĩ của trẻ một cách chân thành sẽ giúp trẻ dễ dàng bộc lộ cảm xúc thật của trẻ. Kiểm soát cảm xúc Kiểm soát cảm xúc bao gồm khả năng kiềm chế cảm xúc, để có thể ứng xử theo những cách thích hợp và để tự động viên mình sau khi gặp phải một thất bại nào đó hoặc chỉ đơn giản chỉ là kiểm soát cơn giận dữ. Đối với trẻ mới tập đi, cha mẹ cần dạy trẻ cách tự trấn an cảm xúc khi lo lắng hoặc giận dữ để xây dựng nền tảng cảm xúc cân bằng cho trẻ. Trẻ cũng cần phải được biết về giá trị và ý nghĩa của cảm xúc vì sự tương quan giữa niềm vui và nỗi buồn sẽ cho chúng ta biết được cuộc đời trẻ hạnh phúc như thế nào. Tạo ra động lực Đây là cách để khai thác những cảm xúc tích cực để thúc đẩy bản thân bằng sự tập trung, xác định mục đích và vươn tới những mục tiêu cá nhân. Cha mẹ có thể dạy trẻ cách sử dụng năng lượng theo hướng tích cực và ban thưởng một cách thích hợp nhằm giúp trẻ phát triển ý thức kỷ luật. Thông cảm Khái niệm này bao hàm cả sự thấu hiểu cảm xúc của người khác, thông qua ngôn ngữ cơ thể, giọng nói và nét mặt. Thậm chí, trẻ nhỏ cũng có thể làm được điều này ở một mức độ nào đó. Chúng ta không nhất thiết phải đồng ý hoàn toàn với những suy nghĩ của người khác, mà chỉ cần biết cách chấp nhận cảm xúc của họ mà thôi. Cha mẹ có thể giúp trẻ bằng cách đáp ứng mang tính chia sẻ đối với thế giới nội tâm, tinh thần hứng khởi, thất vọng hoặc sợ hãi của trẻ nhằm nuôi dưỡng mối quan hệ tin cậy và giúp chúng đáp ứng nhạy bén hơn với mọi tình huống trong cuộc sống. Kiểm soát các mối quan hệ Những người có kỹ năng điều khiển cảm xúc của mình thường được nhiều người quý mến bởi họ tạo được sự thoải mái trong các mối quan hệ. Họ dễ dàng hình thành nên những mối quan hệ với người khác luôn biết cách đối phó với những tình huống khó khăn. Cha mẹ có thể giúp trẻ kiểm soát các mối quan hệ bằng cách dạy cho chúng những kỹ năng xã hội, khích lệ lòng thân ái, hợp tác cũng như xây dựng lòng tự tin và tự trọng. ST
