Nghiên cứu vừa thực hiện năm 2010 của Nhi T.Ư đã mở ra một tín hiệu mới, lạc quan hơn: , cộng đồng có thể phát hiện sớm nguy cơ mắc ngay khi trẻ chưa đầy 2 tuổi. Thạc sĩ Nguyễn Thị Hương Giang, khoa vật lý trị liệu - phục hồi chức năng Bệnh viện Nhi T.Ư, cho hay chỉ với 23 câu hỏi nhanh xung quanh hoạt động hằng ngày của trẻ, cha mẹ hoàn toàn có thể tự kiểm tra cho con em mình, xác định được phần nào nguy cơ trước khi phải đưa đến cơ sở y tế điều trị. Xác định chỉ bằng bốn câu hỏi Nghiên cứu được thực hiện đối với 6.583 trẻ từ 18-24 tháng tuổi tại tỉnh Thái Bình cho thấy phương pháp có độ nhạy cao (74,4%) - nghĩa là 74,4% trẻ có dấu hiệu nguy cơ từ phương pháp này thật sự mắc bệnh lý tự kỷ qua những thăm khám, chẩn đoán tỉ mỉ của đơn vị y tế sau này, và độ đặc hiệu cao (99,9%) - nghĩa là có đến 99,9% trẻ có những đáp án bình thường từ bộ câu hỏi sẽ không lo mắc bệnh. Trẻ tự kỷ tăng cao Tại Bệnh viện Nhi T.Ư, số trẻ tự kỷ đến khám năm 2007 tăng 50 lần so với năm 2000; số trẻ tự kỷ phải điều trị tại viện năm 2007 tăng 33 lần so với năm 2000. Số trẻ tự kỷ được phát hiện từ năm 2007 đến nay tiếp tục tăng với tốc độ rất nhanh. Năm 2009 có gần 1.800 trẻ tự kỷ điều trị tại viện, tăng gấp 4,5 lần so với năm 2007 (năm 2007 có khoảng 400 trẻ được xác định mắc tự kỷ tại khoa tâm bệnh, con số này của năm 2008 là 963 em). Theo kinh nghiệm thăm khám thực tế của các bác sĩ Bệnh viện Nhi T.Ư, không cần đến 23 câu hỏi, phụ huynh của trẻ ở độ tuổi 18-24 tháng có thể xác định nguy cơ tự kỷ của con mình chỉ bằng bốn câu hỏi: trẻ có dùng ngón tay trỏ để chỉ hoặc thể hiện sự quan tâm đến đồ vật không, trẻ có mang đồ vật đến khoe với bạn hoặc bố mẹ không, trẻ có phản ứng khi được gọi tên không và trẻ có nhìn vào đồ vật/đồ chơi ở chỗ khác khi ta chỉ vào hay không. Kết quả điều tra tại Thái Bình cho thấy số trẻ bị tự kỷ có kết quả bất thường với bốn câu then chốt này rất cao: 93,3% trẻ không dùng ngón tay trỏ để chỉ hoặc thể hiện sự quan tâm đến đồ vật; 86,7% trẻ không bao giờ mang đồ vật đến khoe với bạn hoặc bố mẹ; 80% trẻ không đáp ứng khi được gọi tên; 73,3% trẻ không nhìn vào đồ vật/ đồ chơi ở chỗ khác khi ta chỉ vào. Trẻ có cơ hội phát triển bình thường, nếu... Được can thiệp sớm trước 2 tuổi, cơ hội phát triển bình thường và hòa nhập với cộng đồng của trẻ là rất lớn (đến 80%), sau 2 tuổi hiệu quả can thiệp chỉ còn được 50% và giảm dần khi phát hiện bệnh muộn hơn nữa. Tuy nhiên, thực tế cho thấy trẻ tự kỷ được chẩn đoán bệnh khá muộn, gần một nửa trường hợp phát hiện bệnh sau 3 tuổi. Một lưu ý nữa là qua quan sát, theo dõi, điều tra hồi cứu đối với tất cả trẻ mắc bệnh được điều trị tại Bệnh viện Nhi T.Ư từ năm 2008 đến năm 2010, cho thấy nguy cơ mắc tự kỷ cao hơn hẳn ở trẻ có phơi nhiễm với các yếu tố nguy cơ trước sinh, trong sinh và sau sinh như: mẹ bị nhiễm virus trong thời kỳ mang thai, trẻ sinh già tháng, trẻ bị ngạt khi sinh, trẻ phải can thiệp sản khoa khi sinh, trẻ vàng da ngay sau sinh bất thường, trẻ xem truyền hình trên 6 giờ/ngày... Theo đó, trẻ xem truyền hình trên 3 giờ/ngày có nguy cơ mắc tự kỷ cao gấp 20,6 lần trẻ xem dưới 3 giờ/ngày. 23 câu hỏi nhận biết sớm nguy cơ tự kỷ ở trẻ 18-24 tháng tuổi 1. Trẻ có thích được đung đưa, nhún nhảy trên đầu gối của bạn không? 2. Trẻ có quan tâm đến trẻ khác không? 3. Trẻ có thích trèo lên đồ vật như cầu thang không? 4. Trẻ có thích chơi ú oà/ trốn tìm không? 5. Trẻ đã bao giờ chơi giả vờ chưa (như giả vờ nghe điện thoại, chăm sóc búp bê...)? 6. Trẻ có bao giờ dùng ngón tay trỏ để chỉ, yêu cầu đồ vật? 7. Trẻ có dùng ngón tay trỏ để chỉ hoặc thể hiện sự quan tâm đến đồ vật? 8. Trẻ có bao giờ chơi đúng cách với các đồ chơi nhỏ (ôtô, khối xếp hình...) mà không cho vào miệng, nghịch lung tung hoặc thả chúng xuống? 9. Trẻ có bao giờ mang đồ vật đến khoe với bạn hoặc bố mẹ? 10. Trẻ có nhìn vào mắt của bạn lâu hơn 1 hoặc 2 giây không? 11. Trẻ có bao giờ quá nhạy cảm với tiếng động không (như bịt hai tai)? 12. Trẻ có cười khi nhìn thấy mặt bạn hay khi bạn cười không? 13. Trẻ có biết bắt chước không (chẳng hạn bạn làm điệu bộ trên nét mặt, trẻ có biết làm theo không)? 14. Trẻ có đáp ứng khi được gọi tên? 15. Trẻ có nhìn vào đồ vật/đồ chơi ở chỗ khác khi ta chỉ vào? 16. Trẻ có biết đi không? 17. Trẻ có nhìn vào đồ vật mà bạn đang nhìn không? 18. Trẻ có làm những cử động ngón tay bất thường ở gần mặt không? 19. Trẻ có cố gắng gây sự chú ý của bạn đến những hoạt động của trẻ? 20. Bạn có bao giờ nghi ngờ trẻ bị điếc? 21. Trẻ có hiểu điều mọi người nói không? 22. Thỉnh thoảng trẻ có nhìn chằm chằm một cách vô cảm hoặc đi tha thẩn không mục đích? 23. Khi đối mặt với những điều lạ, trẻ có nhìn vào mặt bạn để xem phản ứng của bạn không? Trên thế giới, bảng kiểm MCHAT-23 đánh giá trẻ tự kỷ lứa tuổi 18-24 tháng sẽ cho kết quả nguy cơ cao khi trẻ có ít nhất ba câu trả lời bất kỳ hoặc hai câu then chốt (nằm trong các câu số 2, 7, 9, 13, 14, 15) là không. Tuy nhiên, với các câu 11,18, 20, 22 thì câu trả lời có lại ám chỉ nguy cơ trẻ bị tự kỷ. Nguồn: http://treem.molisa.gov.vn/SIte/vi-VN/13/189/17268/Default.aspx
Kỹ thuật giáo dục trẻ Tự Kỷ Điểm chính yếu trong việc giáo dục trẻ Tự kỷ là cách mà chúng học thì khác biệt với trẻ bình thường, hoạt động giáo dục đặc biệt nhằm tạo môi trường học hỏi mà trẻ có thể được dạy ở mức chậm hơn, có nhấn mạnh nhiều hơn về những đề tài đặc biệt, và có kỹ thuật chỉ dạy thích hợp. Dưới đây là những phương pháp tỏ ra có hiệu quả đặc biệt cho trẻ Tự kỷ. Cha mẹ của trẻ tự kỷ cần phải thông thạo trong việc áp dụng những cách đối phó với hành vi của trẻ nhằm sửa đổi để cho tốt đẹp hơn. Ba vấn đề quan trọng nhất trong việc dạy trẻ Tự kỷ là : giáo dục ngôn ngữ Dạy các kỹ năng giao tiếp xã hội Đối phó với hành vi. Ngôn ngữ. Ngôn ngữ của chúng ta gồm 2 phần : ngôn ngữ tiếp nhận và ngôn ngữ diễn đạt. Đối với trẻ tự kỷ, việc dạy trẻ tiếp nhận tín hiệu ngôn ngữ cũng như diễn đạt ý muốn của trẻ là điều hết sức khó khăn, đòi hỏi bậc phụ huynh phải kiên nhẫn thực hiện theo một quá trình lâu dài. Về mặt ngôn ngữ tiếp nhận Vì một số trẻ tự kỷ không nói được một cách rõ ràng hay đầy đủ, nên việc trao đổi với trẻ có thể dùng lời hay dấu hiệu. Nguyên tắc dạy trẻ nói là em sẽ chịu giao tiếp khi muốn điều mà em không thể tự thoả mãn và phải nhờ người khác hay cách khác. Bước đầu tiên trong việc dạy kỹ năng giao tiếp cho trẻ tự kỷ là bố mẹ cần nhận biết lúc trẻ muốn một điều gì, vì thời điểm đó cũng chính là lúc mà ta có thể giúp trẻ tiếp nhận lời nói và học nói hiệu quả nhất. Cha mẹ cần có ý thức là trẻ cần học nói nên khi giao tiếp với trẻ cần nói chậm lại, nhìn vào mặt trẻ, cho trẻ có nhiều thì giờ và cơ hội để nghe đi nghe lại và nắm được chữ, khi hiểu thì trẻ tỏ ra dấu hiệu như mĩm cười, khoa chân múa tay thích chí. Cách học này có thể gây ra vài khó khăn cho trẻ tự kỷ. Một số em còn trục trặc ngay từ đầu và không bao giờ nói được, trẻ có thể không có sự đáp ứng như nhìn trả lại, mỉm cười với cha mẹ … việc thiếu đáp ứng này có thể làm cha mẹ nói với trẻ như một người lớn, hay nói mà không thực tâm chờ được trả lời. Làm như vậy càng khiến cho cơ hội học nói của trẻ giảm thêm, mặt khác khi trẻ có anh chị thì cha mẹ quen với việc nói theo độ tuổi phát triển bình thường mà không nhớ rằng trẻ tự kỷ cũng có sự chậm phát triển về nhận thức., có tuổi năm tháng cao nhưng ngôn ngữ không cao bằng. Để giúp con, bước đầu tiên là phải xác định tuổi ngôn ngữ của trẻ, thí dụ như trẻ 3 tuổi nhưng có ngôn ngữ của trẻ 1.5 tuổi, về mặt này việc đo chỉ số thông minh IQ có ích lợi là nó cho biết về tuổi ngôn ngữ, và tuổi này liên hệ ra sao với sự phát triển nói chung của trẻ. Khi biết được rồi thì cha mẹ và thầy cô có thể sửa đổi lại cho hợp hơn, và bởi có hai loại ngôn ngữ : hiểu và nói, khả năng nói có khi chậm hơn so với kỹ năng nghe hiểu, nên kích thích khả năng nói có thể giúp ích cho trẻ. Cử chỉ. Bình thường trẻ tự kỷ không hiểu cử chỉ, nét mặt muốn nói gì, và việc không chỉ tay, không theo hướng tay chỉ là dấu hiệu sớm của đa số trẻ tự kỷ. Trẻ chậm nói nên điều quan trọng là việc liên lạc cần phải có hành vi kèm theo để khiến trẻ chú ý đến giá trị của lời nói. Ban đầu tốt nhất là cha mẹ nên chạm vào vật mà mình muốn nói tới, thay vì đưa tay chỉ về hướng của vật, cho tới khi trẻ hiểu và biết tự mình chỉ tay. Ngược lại ta cũng có thể dạy trẻ chỉ tay và nắm tay dẫn tới vật mong muốn. Ngôn ngữ diễn đạt. Chương trình dạy nói của trẻ tự kỷ tuỳ thuộc vào mức phát triển, khả năng bắt chước, biết liên lạc tới chừng nào và bắt đầu bằng bảng hình, hay dạy nói, ra dấu hay phối hợp cách này với cách kia. Sử dụng bảng giao tiếp bằng hình ảnh. Dụng cụ này là căn bản nhất để dạy về kỹ năng liên lạc, nó chỉ là những hình ảnh của những vật dụng thường ngày mà trẻ gặp, hay sử dụng, muốn có. Sử dụng hình chụp thì tốt hơn (tốt nhất nên chụp những vật mà trẻ thường tiếp xúc, sử dụng ) Mục đích của bảng giao tiếp bằng hình là cho trẻ chỉ tay vào món mà chúng muốn bằng cách chạm vào hình đồ vật, như thế trẻ bắt đầu có ý niệm rằng hình là biểu tượng cho đồ vật. Chữ có tính trừu tượng hơn nên đối với một số trẻ, chúng khó mà giữ lại trong trí và liên kết với vật ở ngoài. Với trẻ tự kỷ đặc biệt là trẻ nhỏ thì biểu tượng cần phải cụ thể hơn để giúp chúng nắm bắt được khái niệm. Do đó người ta dùng các vật mẫu như trái cây bằng nhựa, hộp cốm, hộp trái cây rỗng, và khi mới bắt đầu thì chỉ nên có một hay hai hình cho tới khi trẻ quen với cách học. Bảng giao tiếp bằng hình cũng có thể dùng để trao đổi và trình bầy ý tưởng, cha mẹ có thể chụp những sinh hoạt khác nhau trong nhà như khi ở sân chơi, ngồi ăn trưa. Khi tới một sinh hoạt nào đó thì ta có thể đưa ra bức hình ra giới thiệu sinh hoạt, hay dùng chúng để nhắc cho trẻ biết là sắp có sinh hoạt gì, cùng việc cần bắt đầu chuyển từ sinh hoạt này sang sinh hoạt khác. Khi nào dùng bảng hình? Bảng giao tiếp bằng hình rất hữu ích nhất là với trẻ nhỏ, vì các em chưa có những cử động tinh tế và khả năng bắt chước còn giới hạn. Trẻ nhỏ tự kỷ phát triển việc nhìn nhiều hơn là nói, tức trẻ biết và nhận ra được nhiều vật, hiểu công dụng của chúng nhưng không nói được. Vì thế khi muốn vật gì trẻ có thể la khóc, ăn vạ vì em nhìn ra trong trí hình của vật ấy mà không thấy có ngoài thực tế, và không biết cách nào để giúp em có cái em mường tưởng ra. Vì thế, bảng giao tiếp bằng hình rất hữu ích trong trường hợp này, bằng những bảng cụ thể, cha mẹ có thể hiểu được trẻ cần gì, và hiểu được các phản ứng của trẻ. Tuy nhiên, không phải tự nhiên mà trẻ tự kỷ biết sử dụng bảng giao tiếp. Cha mẹ cũng cần phải có thời gian để tập cho trẻ biết sử dụng nó. Cần cho trẻ học được rằng sự liên hệ quan trọng nối kết giữa một bức hình và vật ở ngoài. Cách tốt nhất là bắt đầu với thức ăn hay đồ chơi mà trẻ ưa thích, dán ảnh vào bảng, cha mẹ sẽ cầm tay trẻ chạm vào hình và nói: Cam? Bé muốn ăn cam? Kèm theo đó là cho trẻ miếng cam cùng với lời khen trẻ. Khi trẻ đã thông thạo rồi ta có thể bắt đầu cho trẻ lựa chọn với hai hoặc nhiều hình. Một số phụ huynh không thích cho trẻ sử dụng bảng giao tiếp vì sợ rằng sẽ hạn chế khả năng học nói của con mình, cho rằng trẻ sẽ quen chỉ tay vào hình mà không dùng ngôn ngữ để yêu cầu. Nhưng phụ huynh vẫn có thể sử dụng bảng hình để dạy trẻ phát triển ngôn ngữ. Bảng hình dạy cho trẻ nhận ra sự liên lạc nghĩa là gì, và đồ vật thì khác với biểu tượng, kế đó khi dùng lời nói đi kèm với bảng hình, trẻ có hình để nhớ khi phát âm ra chữ, tên của đồ vật, tiếng nói vì vậy hóa cụ thể và dễ nhớ, giúp việc học nói nhiều hơn. Với đa số trẻ tự kỷ, viêc dùng bảng hình có thể xem như là một biện pháp của chuyện học, khi nỗi bực tức vì nhu cầu không được đáp ứng đã giảm đi nhờ có thể sử dụng bảng hình thành thạo, khả năng nói của trẻ tăng dần. Chuyện rõ ràng là vào lúc trẻ lăn ra gào thét vì không thể cho ngườI khác biết điều mình muốn, ta khó mà dạy trẻ bất cứ điều gì. Nay khi bình tĩnh cho hay ý mình qua bảng hình, trẻ dễ dàng tiếp nhận chữ mới, cử chỉ và những thông tin khác về vịêc liên lạc. Qua thời gian, trẻ nhận thấy viêc sử dụng ngôn ngữ để yêu cầu sẽ nhanh hơn viêc phải sử dụng bảng hình. Chẳng hạn việc trẻ tự kỷ nói với mẹ “Sữa” để tỏ ý muốn uống sữa sẽ nhanh hơn vịêc phải dắt tay mẹ đến gần tủ lạnh, chỉ vào bảng hình sữa trên tủ lạnh. Vì trẻ sẽ có khuynh hướng muốn được thoả mãn nhu cầu càng nhanh càng tốt, trẻ sẽ chọn lời nói là phương tiện liên lạc hữu hiệu hơn khi chúng đã biết cách dùng bảng. Tính trung bình thì trẻ Tự kỷ nào dùng bảng hình thường bắt đầu biết nói trong vòng một năm và tự động ngưng dùng nó. Ra dấu, nói bằng dấu hiệu. Nhiều chương trình dạy liên lạc có kèm việc học dấu hiệu để phát triển khả năng liên lạc. Đối với một số trẻ khuyết tật thì ra dấu là cách liên lạc cụ thể hơn là học nói, và có thể học sớm từ lúc được chín tháng. Tiện lợi của việc ra dấu là người ta không cần phải mang theo gì so với việc phải mang theo bảng hình, dù là gọn và nhẹ, nhưng cũng có cái bất tiện cho riêng trẻ tự kỷ. Ra dấu là cử chỉ và muốn cử chỉ được nhận biết thì người ta phải thấy cử chỉ ấy, tức người ra dấu ít nhất phải đối mặt và tốt hơn nữa là vừa ra dấu vừa nhìn vào mặt người khác để xem phản ứng của họ là có hiểu, có đồng ý hay không. Trong khi ấy ta biết trẻ tự kỷ rất tránh việc nhìn vào mắt người khác, đối đầu với người chung quanh dù là cha mẹ, không chỉ tay hay nhìn theo tay chỉ của người khác, thế nên trẻ gặp khó khăn lúc ra dấu để tỏ ý muốn. Lên tiếng nói sẽ gây âm vang làm người khác chú ý, còn ra dấu không có âm nào phát ra và nếu người đối diện không nhìn, thì không biết có ai đang ra dấu muốn nói chuyện với họ. Chuyện xảy ra là có trẻ tự kỷ đứng quay lưng lại cha mẹ và ra dấu muốn uống nước, đi toilet, ăn cam. Nếu không có phản ứng của cha mẹ vì không thấy và trẻ không biết tại sao, thì em bực bội dễ mất hứng thú với việc ra dấu, không còn muốn sử dụng phương pháp này nữa. Nguyên tắc là nếu trẻ tự kỷ bị khiếm khuyết nặng về mặt liên lạc không cần lời, như không biết chỉ tay, thì tập cho trẻ sử dụng bảng hình còn như trẻ đã biết chỉ tay hay biết nhìn theo hướng tay chỉ thì ra dấu có lẽ thích hợp hơn, hoặc cũng có thể không thích hợp cả hai. Cha mẹ không nên e ngại việc sử dụng bảng hình hoặc dấu hiệu sẽ khiến con họ hạn chế phát triển ngôn ngữ, vì đó là kênh liên lạc hữu hiệu của trẻ lúc trẻ chưa có ngôn ngữ. Đồng thời nó cũng là bước nền cho trẻ chuyển sang việc học nói một cách tốt hơn. Kinh nghiêm cho thấy, một trẻ Tự kỷ chưa biết nói khi bắt đầu chương trình giáo dục đặc biệt mà sau 3 tháng vẫn chưa khởi sự dùng lời nói để tỏ ý yêu cầu, dù là thô sơ, thì nên thêm việc học liên lạc dưới hình thức không lời ( bảng hình, ra dấu) vào chương trình. Băng Video. Cha mẹ sẽ thắc mắc là để con xem phim video thì có hại không. Câu trả lời là tuỳ thuộc vào một số yếu tố. Đầu tiên chuyện có thể có lợi là cho vịêc học nói theo nghĩa video kích thích trẻ, khiến em lắng nghe giọng nói, ngôn ngữ và thúc đẩy trẻ nhắc lại lời nói, cái lợi khác là cha mẹ được nghỉ ngơi hay có giờ làm chuyện khác khi trẻ xem băng video. Việc xem tới xem lui video nhiều bận có thể kích thích tốt cho việc học nói, vì lần nào cách nhấn âm trong câu nghe cũng giống y nhau, thích hợp cho trẻ mới bắt đầu hiểu tiếng nói. Tuy nhiên khi khả năng nói phát triển nhiều hơn tới mức trẻ có thể đặt câu, dùng câu nhiều chữ, thì việc xem đi xem lại băng video có thể khiến trẻ đứng yên một chỗ không phát triển thêm vì không có gì mới lạ, hay còn khiến trẻ có tật nhái lại. Bởi vì khả năng ngôn ngữ không phải chỉ gồm biết nói, mà còn là biết tương tác, có nghĩa là nhìn vào mặt, vào mắt nhau lúc nói chuyện để đoán biết ngụ ý của lời nói, thay phiên nhau nói chứ không phải là độc thoại, và biết khi nào tiếp tục hay chuyển sang đề tài khác. Vì thế, việc cho xem video phải hạn chế, và chỉ cho xem dưới sự giám sát cẩn thận. Giao tiếp. Không Nhìn vào mắt. Đây là đặc điểm của chứng Tự kỷ và cũng là khó khăn cho việc học nói. Vì thế việc giao tiếp với trẻ Tự kỷ cần tiến hành dưới nhiều hình thức khác nhau. Đối phó với hành vi Đối với trẻ tự kỷ hành vi thường là sự thách đố lớn nhất trong việc nuôi dạy. Cử chỉ lạ lùng lập đi lập lại như đập tay, vung vẩy tay, hay nổi cơn giận dữ thình lình có thể làm bạn muốn bỏ cuộc và thấy khó chịu hơn bất cứ khuyết tật nào khác. Trong nhà, hành vi của con có thể làm bạn kiệt lực, ra ngoài xã hội bạn có thể cảm thấy bực mình vì cho rằng người khác sẽ phê phán khả năng làm cha mẹ một đứa bé phá phách mà bề ngoài bình thường. Đừng để cho hành vi của con phá rối gia đình, vì có những giải pháp sau. Đặt ra luật lệ. Trẻ nào cũng cần có kỷ luật, kể cả con bạn. Đặt ra luật rõ ràng và cho biết chuyện gì sẽ xảy ra nếu phá luật.Tính kỷ luật là thông lệ (routines ) công bằng cho mọi người trong nhà. Xem chúng có thích hợp với cảnh nhà hay không? Các con khác có thể theo luật được thay đổi cho phù hợp với trẻ tự kỷ không ? và cũng quan trọng y vậy là luật có dễ hiểu ở mức phát triển của con hay không ? Có cha mẹ không thích việc áp đặt kỷ luật với trẻ tự kỷ, họ thấy tội nghiệp trẻ hay thấy có lỗi đã sinh ra con khuyết tật. Nếu trẻ chậm phát triển thì họ càng tin rằng đó là lý do trẻ không học được để có hành vi tốt. Cha mẹ khác thì xem kỷ luật là sự trừng phạt thay vì hướng dẫn để trẻ có sự phát triển vui tươi, lành mạnh. Con bạn cần kỷ luật để cảm thấy an toàn trong thế giới của mình, y như bạn cần được chỉ dẫn để biết cách lo chuyện nhà hay nơi làm việc. Nhất quán, trước sau y vậy. Nhiều trẻ Tự kỷ gặp khó khăn trong việc nhận ra các dấu hiệu tinh tế của môi trường chung quanh. Chúng có thể học được hành vi nhưng không thể thích ứng hay tổng quát hoá trong trường hợp gặp người mới, khung cảnh và các trường hợp mới. Vậy hãy xếp đặt các tình trạng sao cho chúng xảy ra theo dự liệu để giúp trẻ nhớ được cách đáp ứng thích hợp. Khi thành viên trong nhà phản ứng bằng cùng một chữ hay cùng một hành động thì trẻ xem đây là dấu hiệu để lập lại một số hành vi. Khi trẻ học được hành vi thích hợp thì cần phải xét đến có khung cảnh tương tự nhưng cũng nên thay đổi dần để cho trẻ thực tập hành vi tới lúc trở thành tự động. Người nhà mà có những phản ứng không thống nhất thì trẻ sẽ cho rằng hành vi không thể chấp nhận với người này lại đụơc phép với người khác, nếu hành vi này tiếp tục kéo dài trong một thời gian. Thí dụ cha hay mẹ có thể bế con lên khi trẻ khóc và đòi cha mẹ chú ý, trong khi nên chờ tới khi trẻ ngưng khóc rồi mới bế lên để thưởng. Chuyện đơn giản mà quan trọng nhất để giúp trẻ tập cư xử đúng mức là phải có sự nhất quán giữa cha và mẹ. Khích lệ con sửa đổi hành vi. Trẻ tự kỷ thường không biết chắc là nên hành xử ra sao, nhưng giống như các trẻ khác chúng lập đi lập lại hành vi nào làm chúng cảm thấy thoải mái. Một cách tế nhị để hướng dẫn việc học tập của con là khen ngợi, hãy khen thưởng cho hành vi mà bạn muốn con lập đi lập lại. Sự thoả mãn này làm tăng cơ may là trẻ sẽ cư xử như vậy nữa, điều đó gọi là sự khích lệ tích cực. Chú trọng vào mặt tích cực giúp bạn thấy con có thể hành xử tốt đẹp như thế nào, và bạn sẽ dần dần thành thạo về kỹ năng nuôi con. Phương pháp hiệu quả nhất để thay đổi hành vi trong chứng Tự kỷ là xây dựng một kế hoạch thứ tự để uốn nắn lối cư xử của con. Hệ thống dùng phần thưởng để củng cố điều chấp nhận được và trừng phạt để làm nản lòng điều không thể chấp nhận được. Nguyên tắc của cách này là mỗi hành vi sinh ra hậu quả, và hậu quả tích cực hay tiêu cực sẽ xác định là ngươì ta muốn lập lại hành động hay không. Y như phần thưởng có được luôn luôn sau khi làm một hành vi nào có khuynh hướng làm tăng việc xảy ra trở lại hành vi ấy, thì sự trừng phạt liên tục như trách mắng thường dẫn tới làm giảm hành vi. Có nhiều cách để giải thích và nhiều chữ riêng để nói về việc sửa đổi hành vi, nhưng nguyên tắc chung thì tương tự nhau. Bạn có thể nói chuyện với thầy cô của trẻ hay chuyên viên điều trị, để điều hợp nỗ lực nhằm sữa đổi hành vi của con. Cách khác là làm theo nhận thức riêng của bạn khi huấn luyện hành vi cho con, dưới đây là vài chỉ dẫn để theo: Xác định hành vi bạn muốn thay đổi. Chỉ nên chọn một hay hai việc cần làm một lúc mà thôi, có thể bạn muốn giảm hành vi lập đi lập lập lại nào đó, hay dạy cho con ngồi yên ở bàn ăn 15 phút. Giới hạn số hành vi muốn sửa đổi giúp bạn làm việc thống nhất hơn và cho con bạn cơ hội nhiều hơn để thành công mà không bị rối trí hay lo quá nhiều chuyện. Ghi chép khi nào và hành vi xảy ra thường như thề nào? Nhờ quan sát này bạn có thể phân tích chuyện gì gây ra hành vi cuả con, hay mô thức mà con cư xử. Thí dụ bạn có thể thấy rằng thay đổi khung cảnh như đẩy ghế ra xa khỏi bàn mà con hay leo lên, làm thay đổi hành vi theo cách tích cực. Chọn phần thưởng tích cực để thúc đẩy con. Chuyện này có thể khá tế nhị đối với chứng Tự kỷ. Ban đầu con bạn có thể cần nhiều hơn là một nụ cuời, giọng nói vui vẻ hay cái ôm hôn để chịu làm theo ý bạn, vậy nên nghĩ đến những phần thưởng khác như xoa bóp người trẻ, vò đầu, chơi vật lộn với con, hay đưa ra cho con những đồ chơi không đắt tiền. Có trẻ nói được cho bạn biết chúnng muốn gì, trẻ lớn hơn có thể thích sưu tập đồng cắc, các hình dán (stickers) và được miễn làm chuyện mà chúng không thích. Hãy nhớ rằng mục tiêu là biến phần thưởng cụ thể thành phần thưởng có tính cách xã hội hơn như lời khen. Theo với thời gian con sẽ cư xử một cách dễ chấp nhận hơn vì trẻ thấy thoải mái khi làm vậy. Đặt ra thời gian biểu để thưởng. Bạn có thể thưởng con ngay khi làm xong một chuyện , hay vào lúc đi ngủ. Giờ giấc ấn định tuỳ theo khả năng của con bạn trong việc nối kết phần thưởng với hành vi đúng dắn, và thưởng con thường hơn nếu trẻ không hiểu đựơc ý bạn muốn gì. Ban đầu thưởng mỗi lần trẻ làm hành vi nên có, hay cách quãng đều đặn trong lúc hành vi xảy ra, cùng lúc ngỏ lời khen con. Bạn muốn con hiểu là hành vi đáng được thưởng. Thí dụ nói, “ ngồi yên - giỏi lắm”. Tính chắc là nhắc nhở con chuyện gì chấp nhận được để trẻ không thay thế hành vi không chấp nhận được bằng hành vi xấu khác. Soạn một bảng ghi lại những lần trẻ được thưởng cho một hành vi nào đó. Bảng như vậy giúp trẻ theo dõi được tiến bộ của mình và cho bạn lượng xét là kế hoạch có thành công hay không. Khởi đầu thì hành vi bất hảo có thể gia tăng, đây là cách trẻ thử thách bạn và học về luật. Trong vòng vài tuần hành vi sẽ giảm xuống. Tăng dần dần khoảng cách mỗi lần bạn thưởng con, và chuyển từ phần thưởng cụ thể sang cái ôm hôn và lời khen Nếu hành vi bất hảo của con vẫn còn, bạn có thể cần thay đổi một trong các điều sau: Thay đổi phần thưởng thành cái khích động con nhiều hơn. Rút ngắn thời gian giữa những lần phát thưởng để thưởng hành vi muốn có nhiều lần hơn. Xem lại là việc bạn đang muốn giảm có phải là hành vi đúng đắn hay không. Khi con tiến bộ thì bạn có thể dùng một bảng để ghi lại trách nhiệm, việc làm. Mỗi ngày vào giờ nhất định cùng với con xem lại bảng, dán một nhãn (sticker) vào cạnh phần việc nào đã làm xong. Duyệt lại tiến bộ của con và thêm trách nhiệm khi thấy là con có thể đảm đương chúng. Tấm bảng cũng cho ra cái sườn trong ngày mà không cần bạn bỏ công quá đáng vào đó. Sửa đổi hành vi là cách không doạ nạt, không tình cảm quá đáng và có xếp đặt để đối phó với con khi bạn cảm thấy gần chịu hết nổi về mặt cảm xúc. Phương pháp này là một trong nhiều phương tiện để giúp con bạn và gia đình chú tâm đúng chỗ và theo đường lối tích cực. Làm ngơ hành động muốn được chú ý. Làm ngơ là kỹ thuật khác nhằm loại trừ hành vi muốn được chú ý, bạn cất đi phần thưởng là sự chú ý của bạn đối với con bằng cách làm ngơ. Nhất định không nhìn vào mắt con, đụng chạm hay chịu nói mỗi lần con có hành vi mà bạn muốn loại trừ như làm nư hay la hét. Ban đầu hành vi có thể gia tăng để thử thách quyết tâm của bạn nhưng cuối cùng hành vi sẽ chấm dứt. Khi khó mà làm ngơ hành vi thì tìm chuyện khác để chú tâm vào, bằng không thì phải ra khỏi phòng. Giờ trống ( Time out). Vài hành vi tệ hại đến mức không thể làm ngơ được, và bạn có thể phải nắm con lại để làm chúng yên hay được an toàn. Cách khác gọi là giờ trống ( time out). Theo đó bạn bình tĩnh đem con ra khỏi nơi xáo trộn vào một phòng khác, hay cái ghế khác, hay nơi giành riêng cho việc này. Giờ trống cho bạn lấy lại hơi sức và cho con bạn dịu xuống. Đặt đồng hồ reo khoảng thời gian cho giờ trống, hay cho con biết là có thể ra khỏi phòng lúc chấm dứt hành vi tiêu cực. Bằng cách ấy thì hoặc đồng hồ hay trẻ kiểm soát hành vi của trẻ. Tính chắc là bạn nói rõ tại sao con có giờ trống, và đề nghị hành vi khác thay vào. Khi giúp con cải thiện hành vi là bạn thực sự cho con cách sống công bằng và đáng yêu hơn. Chúc bạn đạt được những hiệu quả tốt. Cv.TL Lê Khanh
Ðề: Phát hiện nhanh trẻ mắc tự kỷ Thông tin thật bổ ích, mình cũng có bạn có con chớm mắc tự kỷ , phải gửi cho bạn ấy đọc bài viết này mới được
Ðề: Kỹ thuật giáo dục trẻ Tự Kỷ trẻ em tự kỷ bây giờ rất nhiều,mình có đứa cháu nó cũng mắc bệnh tự kỷ chỉ chơi một mình không chịu chơi với ai cả,nhiều khi nhìn nó tội quá,mình sẽ đọc kỹ bài viết này và sẽ cùng bố mẹ cháu hỗ trợ giúp cháu thoát khỏi căn bệnh tự kỷ, cám ơn bạn đã chia sẻ nhé
Ðề: Phát hiện nhanh trẻ mắc tự kỷ Bạn đưa ra một thỏa thuận với người bạn thân của bạn rằng: “Ta sẽ mời mi ăn sáng mỗi ngày, nhưng đến một ngày nào đó thậm chí là ngay ngày mai ta gặp chuyện không may thì mi phải thay ta nuôi dưỡng con cái ta ăn học cho đến khi nó trưởng thành”!!! Chắc chắn một điều rằng sẽ không có một người bạn thân nào chấp nhận lời thỏa thuận đó, NHƯNG Công ty Cathay Life sẽ chấp nhận lời thỏa thuận này của bạ n. Với 20 – 30 ngàn mỗi ngày, bé yêu của bạn sẽ được những quyền lợi sau: - Lúc bé 12 tuổi nhận về 15 triệu - Lúc bé 15 tuổi nhận về 15 triệu - Lúc bé 18 tuổi nhận về 25 triệu - Lúc bé 19 tuổi nhận về 15 triệu - Lúc bé 20 tuổi nhận về 15 triệu - Lúc bé 21 tuổi nhận về 15 triệu - Lúc bé 22 tuổi nhận về 100 triệu + Lãi - .............................. Ngoài ra sản phẩm này còn là giải pháp tối ưu để thực hiện lời hứa “DÙ TRONG BẤT CỨ HOÀN CẢNH NÀO THÌ CHA MẸ VẪN CHO CON MỘT TƯƠNG LAI TỐT ĐẸP NHẤT”!!!!! Những bậc phụ huynh nào thắc mắc vì sao có thể hứa được như vậy xin liên hệ 0902 990965 gặp Thảo.
Ðề: Phát hiện nhanh trẻ mắc tự kỷ con trai của một người bạn mình bị tự kỉ, chậm phát triển, nghĩ mà thương, giờ đọc lại bài này lai thấy giá như có thể biết sớm hơn để cảnh tỉnh bố mẹ nó........cảm ơn mẹ nó đã share bài này để mọi người có thể chuẩn bị thêm kiến thức cho mình
Ðề: Phát hiện nhanh trẻ mắc tự kỷ em làm 23 câu trắc nghiệm trêm rùi, may quá, con nhà em ko bị mắc bệnh này, cảm ơn chủ top chia sẻ thông tin hữu ích
Trẻ tự kỷ cần được can thiệp trước 3 tuổi Trẻ tự kỷ cần được can thiệp trước 3 tuổi TT - Tại nhiều quốc gia phát triển, việc phát hiện và can thiệp sớm với trẻ tự kỷ rất quan trọng, vì trẻ sẽ có nhiều cơ hội (trên 30%) hòa nhập xã hội tốt. Trong khi đó, tỉ lệ thành công khi trẻ tự kỷ được phát hiện muộn là rất ít. 1. Giai đoạn vàng Bé M.T., 20 tháng tuổi, được cha mẹ đưa đến một cơ sở đánh giá và can thiệp trẻ tự kỷ với biểu hiện chậm nói, gọi không đáp ứng, không chơi với bạn cùng tuổi, không đáp ứng mắt... Bé chưa được chẩn đoán chính xác do chưa đủ tuổi chẩn đoán chứng rối loạn phát triển, nhất là chứng tự kỷ. Tuy nhiên, bé vẫn được đưa vào chương trình can thiệp sớm với các khiếm khuyết chính về ngôn ngữ và quan hệ xã hội. Sau một thời gian can thiệp, bé cải thiện rất nhiều, phát âm được một số từ, biết hát theo các bài của giáo viên dạy, khả năng chơi với bạn tốt hơn. Trường hợp của A.L., 5 tuổi, ngược lại. Bé có biểu hiện tương tự khi 2 tuổi, được cha mẹ đưa đi khám, tuy nhiên bác sĩ cho rằng bé cần đi học lớp mẫu giáo bình thường để hòa nhập, không cần can thiệp đặc biệt. Hậu quả đến 5 tuổi bé vẫn chưa thể nói, chỉ nói được vài từ vô nghĩa và lặp lại, có biểu hiện rối loạn hành vi, khuyết tật trí tuệ và rất khó hòa nhập cộng đồng. Các nghiên cứu dịch tễ cho thấy tỉ lệ mắc chứng tự kỷ ở trẻ nhỏ chiếm 5-10/10.000 trẻ được sinh ra. Tuy nhiên, một số nghiên cứu gần đây cho thấy phần lớn phụ huynh phát hiện dấu hiệu tự kỷ chậm mất 13 tháng. Đây là điều đáng tiếc. 30 năm trước, các nhà chuyên môn trên thế giới đã đề cao hướng can thiệp sớm, rất nhiều mô hình can thiệp sớm ra đời nhằm giúp trẻ có thể phục hồi tốt nhất. Sự phát triển đặc biệt về ngôn ngữ, quan hệ giao tiếp và nhận thức trong ba năm đầu đời cực kỳ quan trọng. Trẻ em phát triển ngôn ngữ chủ yếu là giai đoạn trước 3 tuổi. Tuy nhiên, theo tiêu chuẩn chẩn đoán, để đánh giá chính xác chứng tự kỷ phải sau 3 tuổi, như vậy nếu chẩn đoán chính xác thì việc can thiệp cho trẻ mắc chứng tự kỷ rất hạn chế. Và việc can thiệp trẻ tự kỷ, chậm ngôn ngữ trong “giai đoạn vàng” là trước 3 tuổi, được các nhà chuyên môn gọi là can thiệp sớm. 2. Dấu hiệu nhận biết * Các triệu chứng không đặc hiệu (trước 12 tháng tuổi) Tăng động (kích động khó ngủ, khóc nhiều, khó dỗ dành, hay bị cơn đau quặn bụng do đầy hơi, khó chịu không lý do); hoặc trẻ thờ ơ, yên lặng, dường như thích ở một mình, ít đòi hỏi cha mẹ chăm sóc; khả năng tập trung kém: không chú ý hoặc tập trung như các trẻ cùng tuổi. * Các triệu chứng đặc hiệu hơn (sau 12 tháng) liên quan đến kỹ năng giao tiếp và xã hội Mất đáp ứng với âm thanh (cảm giác bị điếc hoặc khiếm thính), ít hoặc không cười trong giao tiếp, không có hoặc giảm kỹ năng giao tiếp không lời hay ít bập bẹ, khó tham gia các trò chơi, các tác động qua lại bằng phát âm, hoạt động giảm; hành vi quan sát bằng mắt đặc biệt (có thể quay đi, tránh không nhìn chăm chăm, ánh mắt đờ đẫn, trống vắng hoặc tránh không nhìn khi giao tiếp). * 5 dấu hiệu cờ đỏ phát hiện sớm chứng tự kỷ Viện hàn lâm Thần kinh học của Mỹ đã đưa ra các dấu hiệu báo động của tự kỷ là những trẻ: - Không bi bô, không biết dùng cử chỉ, dấu vào khoảng 12 tháng. - Không biết nói từ đơn khi 16 tháng. - Không biết đáp lại khi được gọi tên. - Không tự nói được câu có hai từ khi 24 tháng. - Mất kỹ năng ngôn ngữ hoặc xã hội ở bất kỳ độ tuổi nào. 3. Can thiệp sớm Thường các chuyên gia sẽ đánh giá sớm trẻ tự kỷ bằng các công cụ trắc nghiệm tâm lý chuyên ngành. Trên cơ sở đó, các nhà chuyên môn sẽ xác định rõ tình trạng và khiếm khuyết của trẻ để có thể xây dựng chương trình can thiệp sớm phù hợp. Nhiều trẻ chỉ có những dấu hiệu tự kỷ nhẹ thì chỉ cần can thiệp một phần thời gian ở cơ sở chuyên biệt, thời gian còn lại sẽ được đưa vào các lớp bình thường hòa nhập. Nếu trẻ có dấu hiệu nặng hơn thường được khuyến cáo phải đưa vào chương trình can thiệp chuyên biệt. Nếu trẻ có dấu hiệu tự kỷ sớm mà không được đưa vào can thiệp chuyên biệt thường rất khó hòa nhập, nhiều khi di chứng sang các rối loạn khác như rối loạn hành vi, chậm phát triển... ThS LÊ MINH CÔNG
Ðề: Phát hiện nhanh trẻ mắc tự kỷ May quá con nhà em cũng chậm nhưng không có các dấu hiệu nguy hiểm trên.
Ðề: Phát hiện nhanh trẻ mắc tự kỷ đúng là trên này có nhiều thông tin hữu ích quá thế này thì phải chịu khó vào hơn mới được
Ðề: Phát hiện nhanh trẻ mắc tự kỷ Trước thằng cu nhà mình chậm nói, mình chỉ lo bé bị tự kỷ nên cho đi học sớm, thế là từ lúc đi học ốm suốt, còi cả người đi. Đến 3t thì nói nhiều đến nhức cả đầu í.
Ðề: Phát hiện nhanh trẻ mắc tự kỷ Phương pháp dạy trẻ tự kỷ tại nhà dành cho bố mẹ, đạt hiệu quả cao: http://tuvantretuky.com/2014/06/12/khoi-dau-cho-tre-tu-ky/
