Ngày nay, mỗi gia đình thường có khuynh hướng chỉ có một hoặc hai con để nuôi dạy cho tốt và góp phần làm tăng chất lượng của dân số Việt Nam. Bên cạnh các cháu sinh ra lành lặn, khỏe mạnh, phát triển bình thường cũng còn một số ít trẻ có những khuyết tật bẩm sinh hoặc mắc phải do bệnh tật. Điếc hoặc nghe kém là một trong những khuyết tật ấy. Trong bài viết trước, chúng tôi đã đề cập đến vai trò của việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời bệnh lý võng mạc ở trẻ sơ sinh nhằm giúp các cháu có đôi mắt sáng như bao trẻ khác. Qua bài viết lần này, chúng tôi mong muốn các bậc phụ huynh sẽ cùng với thầy thuốc chúng tôi phát hiện sớm tật nghe kém hoặc điếc ở trẻ em nhằm giúp các cháu có một cuộc sống chất lượng hơn. Nhưng làm gì để phát hiện sớm điếc ở trẻ em và tầm quan trọng của việc phát hiện sớm như thế nào ?. Câu hỏi này sẽ được bác sĩ Đặng Hoàng Sơn, trưởng khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện Nhi đồng 1 giải đáp trong phần trao đổi với chúng tôi dưới đây: Hỏi: Bác sĩ có thể cho biết nguyên nhân và ý nghĩa của việc phát hiện sớm chứng nghe kém hoặc điếc ở trẻ em ? Bs. Đặng Hoàng Sơn: Có hai nhóm nguyên nhân chính gây điếc hoặc nghe kém ở trẻ em. Đó là điếc bẩm sinh do bất thường trong quá trình phát triển của bào thai thường gặp là do mẹ bị nhiễm Rubella khi mang thai. Nhóm nguyên nhân thứ hai là do mắc các bệnh như: sinh non, nhẹ cân, vàng da, nhiễm trùng tai, viêm màng não hoặc chấn thương tai gây vỡ sàn sọ. Ảnh hưởng của nghe kém hoặc điếc đến sự phát triển của trẻ tùy thuộc vào lứa tuổi mắc bệnh. Nếu trẻ bị điếc hoặc nghe kém trong giai đoạn mới sinh thì nhiều khả năng trẻ sẽ không nói được nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Nếu trẻ mắc chứng nghe kém hoặc điếc sau khi đã biết nói thì việc phát hiện sớm giúp trẻ giao tiếp và học hành tốt hơn. Hỏi: Những triệu chứng hoặc dấu hiệu nào cho thấy trẻ có thể bị chứng nghe kém hoặc điếc ? Bs. Đặng Hoàng Sơn: Các bậc phụ huynh nên lưu ý, trẻ chỉ cần có một trong những dấu hiệu sau đây nên mang đến bệnh viện để kiểm tra xem trẻ có nghe kém không: · Không phản ứng với tiếng động lớn đột ngột · Không bị đánh thức bởi tiếng ồn · Không xoay đầu theo hướng giọng nói của người thân · Không làm theo hoặc không hiểu các hướng dẫn của bạn · Khó khăn trong phát triển ngôn ngữ · Nói to hoặc không sử dụng kỹ năng ngôn ngữ thích hợp theo tuổi. Hỏi: Các bác sĩ sẽ làm gì để xác định trẻ mắc chứng nghe kém hoặc điếc ? Bs. Đặng Hoàng Sơn: Các bác sĩ sẽ sử dụng dụng cụ đo điếc thích hợp và hiện đại để phát hiện chứng nghe kém ở trẻ em. Các xét nghiệm này có mức độ chính xác rất cao và đang ứng dụng tại Bệnh viện Nhi đồng 1. Hỏi: Xin bác sĩ cho biết cách phòng ngừa như thế nào ? Bs. Đặng Hoàng Sơn: Chích ngừa Rubella cho phụ nữ trong tuổi sinh đẻ, điều trị dứt điểm các bệnh lý đường hô hấp ở trẻ em, tầm soát nghe kém hoặc điếc ở các trẻ có nguy cơ như: viêm màng não, trẻ sinh non, nhẹ cân, vàng da nặng, những trẻ có nằm trong các khoa Hồi sức sơ sinh hơn 5 ngà. Đây là những biện pháp giúp phát hiện sớm hoặc ngăn ngừa điếc ở trẻ em. Nguồn: Thanh Nhàn
Xin chia sẻ thêm với các mẹ về Cách can thiệp kịp thời và tiếp cận với công nghệ sớm giúp trẻ nhanh chóng hồi phục khả năng nghe nói và hòa nhập được với cộng đồng : - Mang máy trợ thính cho bé trước 6 tháng tuổi . Máy trợ thính là một dụng cụ đặc biệt dùng để khuếch đại cường độ âm thanh. Đa số trẻ khiếm thính, kể cả những trẻ bị điếc sâu (giảm thính lực trên 90dB) đều còn sót lại một phần khả năng nghe. Vì thế, nhờ sự khuếch đại âm thanh của máy trợ thính, trẻ có thể dùng phần thính lực còn lại này để nhận biết và phân biệt các âm thanh trong môi trường sống xung quanh. Máy trợ thính chỉ giúp trẻ nghe được tốt hơn chứ không thể chữa trị tật khiếm thính của trẻ. Kể từ khi được đeo, máy trợ thính sẽ trở thành người bạn đồng hành suốt đời của trẻ. Hiệu quả của việc mang máy sẽ được phát huy tối đa nếu máy được cho trẻ đeo sớm (ngay từ giai đoạn 0-3 tuổi), đeo suốt ngày và đeo mỗi ngày (trừ lúc trẻ tắm hoặc ngủ) và máy phải luôn ở trong tình trạng hoạt động tốt. - Đối với trẻ điếc sâu, việc cấy điện cực ốc tai là việc nên làm. Lý tưởng nhất là bệnh nhân được phẫu thuật từ khi 12-36 tháng tuổi vì đây là giai đoạn phát triển về thần kinh thính giác, ngôn ngữ ở trẻ. Nếu ở độ tuổi càng muộn, việc phát triển ngôn ngữ của các bé càng khó khăn, phải rất kiên nhẫn và cần nhiều thời gian. Hiện nay ở Việt Nam thì có một số cơ sở đã có những thiết bị đo kiểm tra đánh giá được sức nghe chính xác của trẻ và có những biện pháp can thiệp kịp thời bằng máy trợ thính hoặc cấy OTDT cho trẻ giúp trẻ được phục hồi ngôn ngữ sớm như : Bệnh viện Nhi TW, Viện TMH TW, Hãng Med-el Hearlife , Hãng máy trợ thính Cát Tường... Trên đây là một số thông tin về nguyên nhân gây điếc ở trẻ sơ sinh ,thời gian sàng lọc sức nghe kém , cách can thiệp kịp thời giúp trẻ có sức nghe tốt hòa nhập với cộng đồng , và một số địa chỉ đánh giá sức nghe của trẻ, rất mong giúp ích được cho các mẹ.
