Giai đoạn Tòa án tiếp nhận hồ sơ, cáo trạng và thực hiện thủ tục thụ lý là bước mở đầu mang tính quyết định đối với toàn bộ quá trình xét xử sơ thẩm. Đây không chỉ là khâu kỹ thuật trong tố tụng mà còn là căn cứ xác lập mốc thời gian bắt đầu tính thời hạn giải quyết vụ án theo quy định pháp luật. Điều 276 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 đã xác định rõ trình tự tiếp nhận hồ sơ cũng như những yêu cầu bắt buộc để Tòa án có thể chính thức thụ lý vụ án, bảo đảm mọi hoạt động tố tụng được triển khai đúng đắn, minh bạch và khách quan. Theo quy định, sau khi Viện kiểm sát hoàn thành việc truy tố và chuyển giao hồ sơ sang Tòa án, cơ quan xét xử phải kiểm tra toàn diện các tài liệu, chứng cứ và giấy tờ liên quan. Tòa án chỉ có thể ra quyết định thụ lý khi hồ sơ đáp ứng đầy đủ các điều kiện pháp lý. Trước hết, toàn bộ tài liệu và vật chứng phải khớp với bảng kê mà Viện kiểm sát lập, không bị thiếu, sai lệch hoặc mất mát. Đây là yêu cầu nhằm bảo đảm rằng chứng cứ phục vụ xét xử được bàn giao nguyên vẹn và đúng danh mục. Bên cạnh đó, bản cáo trạng – văn bản truy tố đóng vai trò nền tảng để Tòa án tiến hành xét xử – phải được giao trước cho bị can hoặc người đại diện hợp pháp của họ theo đúng trình tự luật định. Việc giao cáo trạng cho bị can là điều kiện bắt buộc, giúp bảo đảm quyền được biết, được bào chữa và được chuẩn bị trước khi đưa ra xét xử. Trường hợp hồ sơ chuyển sang còn thiếu tài liệu, vật chứng hoặc chưa thực hiện đúng thủ tục giao cáo trạng, Tòa án sẽ từ chối nhận hồ sơ và yêu cầu Viện kiểm sát bổ sung. Hoạt động giao nhận hồ sơ giữa hai cơ quan phải được lập thành biên bản theo Điều 133 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, nhằm xác nhận rõ số lượng, chủng loại tài liệu và tình trạng vật chứng tại thời điểm bàn giao. Đây là cơ chế pháp lý quan trọng nhằm đảm bảo sự minh bạch, tránh tranh chấp hoặc sai lệch trong quá trình kiểm tra hồ sơ. Ngay khi vụ án được thụ lý hợp pháp, Chánh án Tòa án có trách nhiệm phân công Thẩm phán làm chủ tọa phiên tòa trong thời hạn 03 ngày. Việc phân công này đánh dấu bước chuyển sang giai đoạn giải quyết vụ án, tạo điều kiện để Thẩm phán bắt đầu nghiên cứu hồ sơ, chuẩn bị cho các quyết định tố tụng tiếp theo và tiến hành các hoạt động theo luật định. Sự tuân thủ đúng thời hạn không chỉ thể hiện tính nghiêm minh của cơ quan xét xử mà còn bảo đảm quyền lợi hợp pháp của những người tham gia tố tụng. Tóm lại, quy trình tiếp nhận và thụ lý hồ sơ vụ án hình sự trong giai đoạn sơ thẩm giữ vai trò tạo dựng nền tảng pháp lý ban đầu cho toàn bộ quá trình xét xử. Mỗi yêu cầu về kiểm tra hồ sơ, đối chiếu tài liệu, xác lập biên bản và phân công Thẩm phán đều được quy định rõ ràng nhằm bảo đảm tính công bằng, minh bạch và đúng hạn theo pháp luật hiện hành. Đây là bước quan trọng để bảo đảm vụ án được giải quyết hiệu quả, hợp pháp và bảo vệ tối đa quyền lợi của các chủ thể liên quan. Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp Quý khách hàng giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan một cách thuận lợi và đúng quy định. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.