Song song với các chương trình QC, PR, các hãng sữa đã dần đạt được mục tiêu "định hướng cho người tiêu dùng trong việc lựa chọn sản phẩm sữa". Tuy nhiên, cùng với đó, giá sữa không ngừng leo thang với tốc độ chóng mặt. Vậy là biết bao gia đình phải "thắt lưng buộc bụng" để mua sữa tốt nhất cho con nhưng "sữa đắt nhất có thực sự tốt nhất", "sữa có thực sự quyết định trí thông minh của trẻ"...? Nếu như cách đây 1 năm, câu trả lời tin tưởng là "có" thì nay có lẽ nhiều người tiêu dùng đang suy nghĩ lại khi gần đây, báo chí lên tiếng, vạch trần những "bài vở" của các hãng sữa... Liệu lời tuyên chiến dưới đây của Sài Gòn tiếp thị có thể thay đổi nếp nghĩ của chúng ta khi hằng ngày, hằng giờ luôn đập vào mắt, lọt vào tai đủ kiểu quảng cáo, tiếp thị của các hãng sữa? Dưới đây mình xin trích đăng bài trên Sài Gòn tiếp thị và rất mong nhận được sự phản hồi từ phía các mẹ: Có thể kết luận được là tất cả hành trình của sữa đều vì tương lai trẻ em - người tiêu dùng sữa có nhu cầu cao nhưng lại được định hướng chọn lựa bởi quảng cáo. Sáng chế đầu tiên để sữa có thể đi thật xa khỏi các trang trại mà vẫn an toàn cho người dùng cũng bắt đầu từ trẻ em. Công đầu thuộc về người cha bất hạnh Gail Borden (Mỹ), ông đã suy sụp vì cái chết của mấy đứa con do ăn phải sữa bò bị hư trong chuyến du hành bằng đường thuỷ qua Anh. Và, nói theo cách thời thượng, ông đã “biến đau thương thành sáng chế” sữa đặc có đường của Mỹ vào năm 1856 (1). Hành trình sữa ở Việt Nam, cũng như các nước có nền văn minh lúa nước khác, có lẽ muộn màng hơn các xứ phương Tây rất nhiều – khu vực dùng sữa bò sớm nhất là Trung Đông vào khoảng năm 8000-7000 trCN. Sữa đi vào ẩm thực Việt Nam chắc chắn nhất là vào thời Tây đô hộ, cuối thế kỷ 19. Món uống nổi tiếng được ghi trong tự điển Wikipedia là “ca phe sua da” không phải là món truyền thống. Chứng nhân cho việc này là nhà thơ Tú Xương: “Chi bằng đi học làm thầy phán. Sáng rượu sâm banh, tối sữa bò”. Sữa đặc có đường xuất hiện ở Việt Nam vào thời kỳ này. Nói sữa đặc có đường ăn gian sữa vì thành phần của nó gồm 40 - 45% đường và khoảng 28% sữa nguyên kem. Đường được coi như là thành phần bảo quản để sữa có thể tồn trữ được trong vòng 12 tuần. Tuy rằng đó là thứ sữa ăn gian, dưỡng chất từ sữa thì ít mà đường thì nhiều nhưng nó cũng hữu ích đối với trẻ em ở các vùng sâu vùng xa. Từ đó trở đi, dân Việt bén mùi sữa bò. Nhưng cái sự bén này phải mất đến cả trăm năm mới làm nên một thị trường đầy bão táp, đặc biệt là khoảng 10 năm trở lại đây, nhưng đồng thời cũng kích hoạt nên một nếp văn hoá tiêu dùng sữa bò. Kiến thức người tiêu dùng qua nhiều phong ba ấy cũng dày lên hẳn. Cũng lắm hoang mang sau các vụ sữa quá dư folic axit, sữa pha dầu cọ gây ung thư, sữa bột hoàn tươi giả sữa tươi, v.v... Nói gì thì nói, nhờ công nghệ nước bọt của các hãng sữa ngoại cũng như nội, hầu hết người tiêu dùng Việt Nam đều biết rằng sữa cần thiết cho sự phát triển của trẻ. Nhờ đó, người ta cũng được biết câu chuyện trẻ em nước Nhật từ sau thế chiến thứ hai cao hơn các thế hệ trước là nhờ chính sách sữa học đường, các em có tiêu chuẩn sữa miễn phí mỗi ngày, tuy cả nước phải thắt lưng buộc bụng. Chuyện sữa học đường gợi nhớ đến một chương trình sữa học đường được một tổ chức nước ngoài tài trợ cho các em học sinh ở Đồng Tháp. Mỗi ngày, vào buổi sáng, các em được uống một suất sữa và ăn bánh bích quy. Đến một ngày nọ, hàng trăm em sau khi uống sữa và ăn bánh bỗng bị ói mửa và tiêu chảy. Nhà sản xuất sữa và nhà sản xuất bánh – đều là công ty trong nước - đổ thừa lẫn nhau. Nhưng người tinh ý sẽ nhận ra rằng bánh mà rơi xuống đất lượm lên ăn cũng chẳng sao, còn sữa thì nguy cơ nhiễm vi sinh rất cao nếu bị “ra gió”. Sau đó dư luận cũng nghiêng về sữa là thủ phạm. Nhưng chẳng hiểu sao có một chuyên viên dinh dưỡng kỳ cựu, người thường xuyên ký tên mình dưới các bài PR về dinh dưỡng, đưa ra nhận định rằng trẻ em Hồng Ngự thiếu men lactaz, không dung nạp sữa sau khi hết thời thơ ấu bú sữa mẹ. Dân khoa học nhìn nhau lắc đầu: làm gì có một tỷ lệ dân số thiếu men lactaz cao đến thế trong một địa phương hẹp đến thế? Câu chuyện chìm xuồng với kết luận trẻ em nơi quê nghèo ấy thiếu men lactaz, mặc dầu số trẻ em ấy được thụ hưởng chương trình sữa học đường một thời gian dài mới gặp tình trạng ngộ độc nói trên. Nhà tài trợ sợ quá cắt chương trình. Tội nghiệp các em mất đi một chương trình dinh dưỡng cần thiết. Và nó cũng không được nhân rộng cho nhiều nơi khác. Sau chiến dịch sữa tăng chiều cao là đến chiến dịch sữa thông minh. Sữa được các nhà tiếp thị khẳng định giúp tăng chỉ số thông minh đánh đúng vào tâm lý bà mẹ nào cũng muốn con mình trở thành trạng trong tương lai. Những ông trạng của ta ngày xưa mà được uống sữa thông minh chắc còn… trạng hơn nhiều. Có thể dự báo rằng nếu dựa trên sáng chế sữa dành cho bé trai và sữa dành cho bé gái, thì rồi đây, cũng sẽ có sữa giúp bé giỏi toán, sữa giúp bé giỏi văn, sữa giúp bé giỏi sinh ngữ. Các bà mẹ hãy đợi đấy! Theo Công Khanh Sài Gòn tiếp thị
Xưa mình chọn sữa cho con uống cũng chẳng mong con thành trạng hay thông minh hơn. Nhưng mình lại cứ nghĩ đơn giản rằng các công ty sữa lớn ở nước ngoài (đặc biệt là ở Mỹ) sẽ có những phòng nghiên cứu để đảm bảo an toàn vệ sinh, chất lượng tốt thì mới được người tiêu dùng địa phương tin cậy. Còn ở VN cũng có các hãng sữa lớn, tên tuổi, số 1 thị trường nhưng thú thực là mình không tin mấy cái kiểm định hay kiểm nghiệm vệ sinh an toàn thực phẩm đâu ạ. Còn về giá thành sữa ngày một tăng cao thì mình không bình luận vì giá còn liên quan đến nhiều khâu lắm, trong đó có cả kinh phí PR cho sữa rùi. Còn thị trường thực phẩm ở VN, đôi khi biết là không tốt nhưng mà cũng chẳng biết cái thay thế có thực sự an toàn không. Ví dụ, rau sạch chẳng hạn. Không biết là có sạch hay không (vì đâu có kiểm tra trực tiếp được tiêu chuẩn đảm bảo sạch) nhưng vẫn phải dùng vì "méo mó có hơn không".
Mình cũng nghĩ là dùng sữa của các hãng nổi tiếng thì dù sao nó cũng được kiểm định chặt chẽ hơn, chất lượng bảo đảm hơn chứ ko phải vì hy vọng cho con thông minh hơn khi dùng những loại sữa này. Còn con có thông minh hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố lắm có phải không các mẹ?
Mẹ Xb ơi, chúng mình cùng bàn về "sự nổi tiếng" của các hãng sữa luôn nhé. Có phải xuất hiện với tần xuất dày đặc trên truyền hình, liên tục các chương trình PR tại các bệnh viện, trường học... thì đó là những hãng sữa nổi tiếng? Thực sự là lúc đầu mình cũng bị chạy theo QC dù trong lòng tâm niệm rằng tiêu chuẩn số 1 là an toàn, thứ 2 là tốt cho bé. Vậy nên mình đã dùng XO (năm 2004 được xem là sữa đắt nhất thị trường). Thực sự là mình cũng có người nhà bên Hàn cho biết đây là sữa nổi tiếng tại Hàn và giá cả cũng đắt nhất tại Hàn Quốc. Tuy nhiên, dùng cho bé được đến tháng thứ 9 thì khan hiếm hàng, rồi phát sinh vụ thừa lượng chì cho phép.... Nên mình dừng hẳn, tính chuyển qua Gain Abbott hay Enfa (vì thấy họ QC mạnh và làm chương trình hay quá - mình cho rằng điều đó chứng tỏ họ rất chuyên nghiệp và bài bản). Sau khi đi tham khảo thị trường (thực sự là lúc này mới có thời gian) thì mình nhận thấy công thức, thành phần trong sữa của các hãng đều na ná như nhau, chỉ có giá cả và các chương trình KM là khác nhau. Tuy nhiên, vẫn không thoát được tâm lý "đắt mới tốt" và mình đã chọn Pediasure của Abbott. Hic, cho con uống khổ ơi là khổ, bế đi khắp nơi mới hết được 120ml sữa mỗi lần. Mà uống đến mười mấy hộp mà con chẳng lên cân. Bực quá, mình quyết định chọn dòng giá phải chăng với nhà sản xuất là các hãng có tên tuổi: Đầu tiên mình cho bé thử Dielac alpha của Vinamilk (60k hộp/450gr): bé không thích vì vị không ngon, thêm nữa, uống 1 hộp thì thấy bé táo bón. Vậy là chuyển sang Nestlei (130k/2hộp400g): sữa ngon, bé thích uống và ít bị táo bón. Lại lên cân khá tốt (Cái này chắc do hợp sữa) Giờ thì đang thử CGHL 123 (115k/túi 1.000gr): bé cũng thích uống và vẫn lên cân đều (chắc cũng hợp sữa). Vậy là mình đã thuyết phục được ông bà nội với bố của nhóc rằng sữa đắt không hẳn là sữa tốt (Điều mình nói lại được củng cố khi 2 cháu chồng cũng toàn uống Abbott mà chẳng cải thiện tình hình được mấy). Giờ nhớ lại, hồi bầu bí, cả nhà cứ bắt uống các loại sữa dành cho bà bầu của Abbott, Enfa nhưng mà mình không thích (mỗi loại mình chỉ được 1 hộp vì vị của nó kinh khủng) nên tự mua sữa túi Vinamilk về uống 2 bịch/ngày với thêm 1 cốc Dielac Mama (lúc đó là 37k/hộp 400g), sau là Nuti Mum (rẻ hơn Dielac Mama) mà đẻ con ra vẫn nặng tới 3,55kilo và vô cùng thông minh (niềm tự hào của em đấy ạh). Sau khi "giác ngộ", mình thấy nhẹ hẳn đoạn sữa cho con (hồi Pediasure, mỗi tháng mất đứt 1 triệu tiền sữa, bằng một nửa lương của mẹ) mà lại chịu khó thay đổi món để nhóc được bổ sung đủ chất.
Mẹ Thuhien ơi, đâu phải cái gì ở Mỹ cũng tốt đâu mà dân kinh doanh "nhập gia tùy tục" tốt lắm. Cậu ruột mình từng sang Mỹ rồi, trong siêu thị đâu có nhiều sản phẩm của A đâu mà là E và 1 hãng khác không thấy có ở VN. Về phần PR cho sữa thì kinh khủng, chắc phải chiếm đến 2/3 giá thành của sản phẩm mất. Vậy thì thay vì mua gần 300 ngàn/hộp sữa để được tặng món đồ chơi thú vị nào đó, hãy chọn loại sữa có công thức tương tự mà giá chỉ có hơn 100k và số dư kia thừa sức để các mẹ mua đồ chơi tương tự cho con.
Có ý kiến nói rằng đừng cho uống những loại sữa có xuất xứ từ Mỹ vì dễ gây béo phì cho bé (ví dụ như Abbott.). Con mình trước cũng uống sữa của Abbott nhưng thấy táo quá hiện đang uống sữa của Friso và sữa tươi.
Bé hợp với sữa nào thì cho bé uống sữa đó chứ không nên cho bé uống sữa theo quảng cáo sữa đắt chưa hẳn là sữa tốt mà chỉ cần bé hợp thì sữ bình thường cũng tốt cho bé.Sữa đắt mà bé uống vào bị tiêu chảy hay đau bụng thì không tốt đâu vì cho là bé không hợp .
