Suy thận là bệnh không có triệu chứng rõ rệt cho tới khi đã tiến triển. Tuy nhiên nếu người bệnh có kiến thức nhận biết các dấu hiệu sớm sẽ là cơ sở cho việc điều trị kịp thời. Suy thận là tình trạng suy giảm các chức năng của thận khiến cho việc lọc và cân bằng các chất điện giải, cặn bã và nước trong cơ thể không được đảm bảo. Khi quá trình lọc không được như ban đầu, nồng độ của các chất này tăng cao do bị tồn đọng lại trong cơ thể. Điều này gây ra hàng loạt các triệu chứng nguy hiểm như tiểu tiện bất thường, cơ thể bị phù nề nhiều vị trí, người mệt mỏi, đau nhức cạnh sườn, buồn nôn, chóng mặt,... Suy thận là tình trạng suy giảm các chức năng của thận Suy thận cấp Suy thận cấp là một hội chứng được gây ra bởi các nguyên nhân tại thận hoặc ngoài thận làm suy giảm hoặc gây mất chức năng tạm thời của cả hai thận do mức lọc cầu thận bị ngừng hoặc sụt giảm nhanh chóng. Suy thận cấp có biểu hiện lâm sàng là vô niệu hoặc thiểu niệu xảy ra cấp tính, nitơ phi protein trong máu tăng, rối loạn cân bằng kiềm- toan, nước và điện giải, gây phù và tăng huyết áp. Trên thực tế suy thận có tỷ lệ tử vong khá cao nhưng nếu bệnh nhân phát hiện sớm và chữa trị kịp thời đúng cách thì chức năng của thận có thể được phục hồi hoàn toàn. Người bệnh có tuổi càng lớn thì có nguy cơ tử vong do suy thận cấp càng cao. Suy thận cấp diễn ra vô cùng nhanh chỉ sau vài tiếng đồng hồ hoặc sau vài ngày. Suy thận cấp là bệnh nguy hiểm có thể dẫn đến tử vong nếu không được phát hiện và điều trị sớm. Theo một số thông tin dịch tễ, hoại tử ống thận cấp chiếm tới 80-85% suy thận cấp tại thận, còn trong hồi sức tỷ lệ mắc 15-40%. Suy thận mạn tính Một bệnh nhân được coi là mắc suy thận mạn tính khi gặp một trong hai điều kiện sau: Cấu trúc thận bị tổn thương hoặc chức năng thận bị suy giảm kéo dài trên ba tháng không kèm hoặc có kèm giảm mức lọc máu cầu thận (GFR), gồm tổn thương bệnh học thận hoặc những bất thường trong xét nghiệm máu, nước tiểu hoặc trên chẩn đoán hình ảnh. Mức lọc cầu thận (GFR) dưới 60ml/phút/1,73m2 kéo dài trên ba tháng không kèm hoặc có kèm tổn thương thận. Trên thực hành lâm sàng, tổn thương thận được đánh giá chủ yếu dựa vào albumin niệu. Đánh giá albumin có trong nước tiểu hay không thông qua phương pháp thu thập nước tiểu trong 24h, kiểm tra tỷ số albumin/creatinin niệu (ACR) mẫu nước tiểu ngẫu nhiên. ACR bình thường là dưới 10mg/g. Tăng huyết áp và đái tháo đường nhiều năm là hai nguyên nhân hàng đầu gây ra suy thận mạn tính. Các bệnh nhân bị tăng huyết áp và đái tháo đường thường gây ra các tổn thương cho các mạch máu nhỏ một cách từ từ. Mà các mạch máu này có nhiệm vụ dẫn các chất độc và dịch thừa tới thận. Suy thận mạn tính thường tiến triển chậm và trầm trọng lên theo từng giai đoạn và cuối cùng dẫn đến suy thận mạn giai đoạn cuối. Tại thời điểm này, cả hai thận đều bị mất hoàn toàn chức năng đòi hỏi phải có phương pháp điều trị thay thế thận như lọc máu, ghép thận,... với chi phí rất cao gây khó khăn cho người bệnh. Một thống kê của Hoa Kỳ cho thấy có 16,8% người từ 20 tuổi trở lên mắc bệnh thận mạn và hơn 500.000 bệnh nhân phải điều trị thận suy bằng ghép thận và lọc máu. Ở Việt Nam một số nghiên cứu theo vùng địa lý cũng chỉ ra rằng tỷ lệ bệnh nhân bị suy thận mạn tính ngày càng tăng cao. Bởi vậy, người bệnh nên chú ý theo dõi sức khỏe, sớm phát hiện được bệnh và có biện pháp điều trị kịp thời. Nguyên nhân bệnh suy thận Một số nguyên nhân có thể gây ra bệnh suy thận bao gồm: Nguyên nhân gây suy thận cấp: Nguyên nhân suy thận cấp trước thận: Nguyên nhân này chiếm 50-60% các nguyên nhân gây suy thận cấp. Nguyên nhân này xảy ra do giảm tưới máu thận, giảm thể tích tuần hoàn, giãn mạch hệ thống trong sốc phản vệ, nhiễm trùng; hội chứng gan thận,... Nguyên nhân suy thận tại thận: Do biến chứng của viêm cầu thận, viêm cầu thận lupus trong đợt tiến triển cấp tính, hội chứng Goodpasture, tan máu cấp tính, nhiễm độc hóa chất, chấn thương thận, tắc mạch thận,... Nguyên nhân suy thận cấp sau thận: Do sỏi niệu quản, sỏi bể thận, u chèn ép, tắc đường bài niệu, xơ hóa sau phúc mạc, do viêm chít hẹp, viêm xơ,... Nguyên nhân gây suy thận mạn tính Nguyên nhân hàng đầu gây ra suy thận mạn tính ở Việt Nam là bệnh cầu thận mạn các thể loại khác nhau. Nguyên nhân chủ yếu tiếp theo là viêm thận bể thận mạn do sỏi, tăng huyết áp, đái tháo đường,... Ở Mỹ, nguyên nhân gây suy thận mạn do đái tháo đường chiến 40%, do tăng huyết áp chiếm 25%, do viêm cầu thận chiếm 10% và do một số nguyên nhân khác (thận đa nang, lupus, bệnh lý đường tiết niệu,..) Bên cạnh đó, những bệnh nhân mắc xơ vữa động mạch, suy tim, các bệnh về tiết niệu, viêm mạch, đau tủy xương, viêm khớp dạng thấp, những bệnh nhân sử dụng thuốc giảm đau chống viêm, thuốc ức chế calcineurin, aminosalicylates, lithium cacbonate, … cũng có nguy cơ bị suy thận mạn tính cao hơn bình thường. Ngoài ra, các thói quen như nhịn tiểu thường xuyên, lười uống nước, ăn mặn, lạm dụng quan hệ tình dục,... cũng làm tăng nguy cơ mắc suy thận mạn tính. Dấu hiệu suy thận Suy thận là bệnh lý rất khó phát hiện các triệu chứng trong giai đoạn đầu dẫn đến người bệnh chủ quan và bệnh tình có nhiều điều kiện phát triển nặng hơn. Dưới đây là các dấu hiệu suy thận mà bạn cần chú ý phát hiện sớm để có biện pháp điều trị kịp thời: Thay đổi khi đi tiểu: Người bệnh có thể gặp các thay đổi như đi tiểu nhiều vào ban đêm, xuất hiện bọt trong nước tiểu, nước tiểu nhiều hoặc ít hơn so với bình thường, nước tiểu có màu nhạt hoặc tối màu, trong nước tiểu có máu, đi tiểu khó khăn,... Phù: Do chức năng của thận bị suy giảm nên các chất lỏng dư thừa không được loại bỏ mà bị tích tích lại trong cơ thể khiến người bệnh xuất hiện hiện tượng phù ở chân, bàn chân, cổ hoặc mặt,... Ngứa: Sự suy giảm chức năng của thận dẫn đến các chất cặn bã không được lọc ra khỏi máu và gây ra tình trạng ngứa cho người bệnh. Cơ thể mệt mỏi: Triệu chứng này xảy ra do thiếu máu bởi suy thận. Khi chức năng thận suy giảm, hormon erythropoietin được tạo ra ít hơn, có thể có ít hồng cầu vận chuyển oxy tới não và các cơ quan khác hơn, dẫn đến não bộ và các cơ của bệnh nhân bị mệt mỏi nhanh chóng. Có mùi amoniac trong hơi thở: Các chất thải bị tích tụ trong máu (hiện tượng ure huyết) khiến thức ăn có mùi vị khác đi và khiến hơi thở của bạn có mùi khai. Nôn và buồn nôn: Dấu hiệu này xảy ra do hiện tượng ure huyết Ớn lạnh: Suy thận gây ra tình trạng thiếu máu và khiến cơ thể bệnh nhân lúc nào cũng cảm thấy lạnh. Hoa mắt chóng mặt, không tập trung: Suy thận gây ra thiếu máu lên não, gây hoa mắt chóng mặt, ảnh hưởng đến trí nhớ, kém tập trung. Đau cạnh sườn, đau lưng: Hai quả thận có vị trí nằm trong khoang bụng, sau phúc mạc và đối xứng nhau qua cột sống, ngang đốt sống ngực T11 đến đốt thắt lưng L3. Khi chức năng thận bị suy giảm cũng có thể gây ra các cơn đau nhói ảnh hưởng tới vùng cạnh sườn, lưng. Cách chữa bệnh suy thận tại nhà Nếu phát hiện một trong các dấu hiệu của bệnh suy thận nêu trên thì nên sớm tìm đến cơ sở y tế uy tín để thăm khám và có biện pháp điều trị kịp thời. Bạn cũng có thể tham khảo và áp dụng các cách chữa bệnh suy thận tại nhà hiệu quả dưới đây: Sử dụng thuốc Tây y Điều trị suy thận bằng thuốc Tây y dựa trên nguyên lý điều trị nguyên nhân gây bệnh. Với đa số người bệnh đó là kiểm soát chặt chẽ huyết áp và đường máu sẽ giúp làm giảm các tổn thương. Sử dụng thuốc Tây là phương pháp phổ biến được nhiều người bệnh lựa chọn bởi ưu điểm đem lại hiệu quả nhanh chóng, dễ dàng sử dụng. Bổ thận bằng các bài thuốc dân gian Các bài thuốc dân gian với nhiều ưu điểm như tiết kiệm, đơn giản, lành tính đang ngày càng được nhiều người bệnh lựa chọn. Dưới đây là một số bài thuốc dân gian mà bạn có thể tham khảo như: Bài thuốc từ cây kim tiền thảo Kim tiền thảo là một loại thảo dược có công dụng giảm béo, thanh lọc cơ thể, hỗ trợ cải thiện chức năng thận một cách hiệu quả. Để thực hiện bài thuốc này, bạn chỉ cần nấu ½ kg cây kim tiền thảo cùng với 1 lít nước cho đến khi cạn một nửa. Lấy phần nước còn lại này để nguội và uống trong ngày. Bài thuốc từ râu ngô Râu ngô nổi tiếng với công dụng lợi tiểu, thải độc rất tốt, hỗ trợ điều trị suy thận hiệu quả. Với bài thuốc này, bạn cần chuẩn bị 100g râu ngô, 40g sài đất, 50g mỗi loại mã đề, rau má và ý dĩ. Sau đó, bạn đem tất cả các vị thuốc này sắc cùng 600ml nước đến khi cạn còn 1/3 thì gạn lấy nước uống chia làm ba lần trong ngày. Bài thuốc từ cỏ xước Bên cạnh công dụng giảm đau nhức xương khớp, cỏ xước còn giúp giải độc, thông tiểu, hoạt huyết nên chúng được sử dụng nhiều trong điều trị suy thận. Để thực hiện bài thuốc này, bạn chỉ cần chuẩn bị 20g rễ cỏ xước, 15g mỗi loại rễ cỏ tranh, lá móng tay, huyền sâm, huyết dụ và mộc thông. Tiếp theo, bạn đem sắc toàn bộ các vị thuốc trên với 600ml nước đến khi cạn còn ⅓, sau đó, gạn lấy nước uống 2 lần/ ngày sau ăn vào buổi sáng và tối. Xem thêm : Top 3 thuốc bổ thận tráng dương tốt nhất hiện nay Suy thận cấp có nguy cơ gây tử vong cao hơn với các bệnh nhân tuổi cao, mắc các bệnh mạn tính như tăng huyết áp, đái tháo đường hoặc sử dụng các loại thuốc gây tác dụng phụ cho thận, làm giảm áp lực tưới máu thận và giảm áp lực keo.
Suy thận là gì? Nguyên nhân dẫn đến suy thận? Thận là hai cơ quan nằm sau lưng, hai bên cột sống, ngay phía trên eo. Thận đảm nhận một số chức năng để duy trì sự sống. Thận lọc máu bằng cách loại bỏ chất thải và nước dư thừa, duy trì cân bằng muối và chất điện giải trong máu, giúp điều chỉnh huyết áp. 1. Suy thận là gì? Suy thận hay tổn thương thận là tình trạng suy giảm chức năng của thận. Có rất nhiều nguyên nhân và bệnh lý dẫn đến suy thận. Người ta thường chia thành hai nhóm bệnh là suy thận cấp (thuật ngữ chuyên môn gọi là tổn thương thận cấp) và suy thận mạn (thuật ngữ chuyên môn gọi là bệnh thận mạn). 1.1 Suy thận có chữa được không? Suy thận cấp diễn ra trong vòng vài ngày. Vậy nên có thể phục hồi hoàn toàn hoặc một phần chức năng thận sau khi được điều trị thích hợp trong một vài tuần. Tuy nhiên, suy thận mạn là quá trình tiến triển không phục hồi chức năng thận. Các biện pháp điều trị suy thận mạn chỉ nhằm làm chậm diễn tiến của bệnh và ngăn ngừa biến chứng. Khi chức năng thận giảm đến 90%, người bị suy thận nặng và cần được điều trị thay thế thận bằng chạy thận nhân tạo, thẩm phân phúc mạc hoặc ghép thận. Hầu hết các loại bệnh thận sẽ làm tổn thương các nephron (một đơn vị cấu trúc của thận). Điều này có thể khiến thận không thể loại bỏ chất thải ra khỏi cơ thể. Nếu không chữa trị, thận cuối cùng có thể ngừng hoạt động hoàn toàn. Mất chức năng thận ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng cuộc sống và có khả năng gây tử vong. 1.2 Những biến chứng có thể xảy ra bao gồm: Giữ nước, có thể dẫn đến phù ở tay và chân, tăng huyết áp, phù phổi cấp Tăng kali máu, có thể đe dọa tính mạng Bệnh tim mạch Xương yếu và tăng nguy cơ gãy xương Thiếu máu Giảm ham muốn tình dục hoặc bất lực Tổn thương hệ thần kinh trung ương, có thể gây ra khó tập trung, thay đổi tính cách hoặc co giật Giảm phản ứng miễn dịch, khiến cơ thể dễ bị nhiễm trùng hơn 2. Nguyên nhân bệnh Suy thận 2.1 Nguyên nhân suy thận cấp Có ba cơ chế chính Thiếu lưu lượng máu đến thận Những bệnh lý tại thận gây ra Tắc nghẽn nước tiểu ra khỏi thận Nguyên nhân thường gặp bao gồm: Chấn thương gây mất máu Mất nước Tổn thương thận từ nhiễm trùng huyết Phì đại tuyến tiền liệt Tổn thương thận do một số loại thuốc hoặc chất độc Biến chứng trong thai kỳ, như sản giật và tiền sản giật hoặc liên quan đến hội chứng HELLP 2.2 Nguyên nhân gây suy thận mạn Bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp Viêm cầu thận Viêm ống thận mô kẽ Bệnh thận đa nang Tắc nghẽn kéo dài đường tiết niệu, có thể do phì đại tuyến tiền liệt, sỏi thận và một số bệnh ung thư Trào ngược bàng quang niệu quản gây ra tình trạng nước tiểu trào ngược lên thận Viêm đài bể thận tái phát nhiều lần
Các triệu chứng của suy thận = Rất nhiều người mắc suy thận nhưng không biết, bởi vì những dầu hiệu ban đầu có thể là rất khó thấy. Có thể mất một hay nhiều năm để suy thận tiến triển thành suy thận. Một số người mắc suy thận sống đến hết đời của họ mà chưa từng tiến tới biết đến. Triệu chứng suy thận phát triển theo thời gian dài, nếu tổn thương thận tiến triển chậm và thường không đặc hiệu. Do thận có khả năng bù trừ rất tốt, nên thường không có triệu chứng ở giai đoạn đầu tiên. Đến khi nhận ra các triệu chứng thì đã ở giai đoạn trễ. Các dấu hiệu và triệu chứng có thể bao gồm: Buồn nôn, nôn, chán ăn: Sự tích tụ của các chất thải trong máu (chứng ure huyết) có thể gây nên tình trạng buồn nôn và nôn. Chán ăn, có thể dẫn tới sút cân. Mệt mỏi, ớn lạnh: Thiếu máu có thể khiến bạn cảm thấy lúc nào cũng lạnh, thậm chí khi bạn đang ở trong phòng có nhiệt độ ấm. Thay đổi khi đi tiểu: Thận tạo ra nước tiểu, do vậy khi bị suy thận, có thể có những thay đổi đối với nước tiểu như: thức dậy vào đêm để đi tiểu. Nước tiểu có bọt hay có nhiều bong bóng. Đi tiểu nhiều lần hơn bình thường, hay lượng nước tiểu nhiều hơn bình thường và nước tiểu có màu nhợt. Hoặc số lần đi tiểu ít hơn, hay lượng nước tiểu ít hơn bình thường, nước tiểu có màu tối ( màu cà phê). Nước tiểu của bạn có thể có máu. Bạn có thể cảm thấy căng tức hay đi tiểu khó khăn. Giảm sút tinh thần, hoa mắt, chóng mặt: Thiếu máu liên quan đến suy thận nghĩa là não của bạn sẽ không được cung cấp đủ oxy nữa. Điều này có thể dẫn tới các vấn đề về trí nhớ, gây ra sự mất tập trung, hoa mắt và chóng mặt. Phù chân, tay, mặt, cổ: Những quả thận bị hỏng không loại bỏ được chất lỏng dư thừa nữa. Vì vậy chất lỏng tích tụ trong cơ thể bạn khiến bạn bị phù ở chân, cổ chân, bàn chân, mặt và/hay tay. Ngứa dai dẳng: Thận loại bỏ các chất thải ra khỏi máu. Khi thận bị suy, sự tích tụ các chất thải này trong máu của bạn có thể gây ra những trận ngứa ở mức độ nặng. Hơi thở có mùi hôi: Sự tích tụ của các chất thải trong máu (được gọi là chứng urê huyết) có thể khiến thức ăn có vị khác đi và khiến hơi thở có mùi. Bạn cũng có thể không thích ăn thịt nữa, hay bạn giảm cân bởi vì bạn cảm thấy chán ăn. Đau hông lưng: Một số người mắc các bệnh lý về thận có thể bị đau ở lưng hay sườn điều này là do thận bị ảnh hưởng. Bệnh thận đa nang, có thể khiến các nang trong thận chứa đầy chất lỏng và to lên. Đôi khi thì do gan, cũng có thể gây đau. 2. Các đối tượng nguy cơ mắc suy thận Suy thận cấp đa số thường đi kèm với các bệnh lý trước đó. 1. Các yếu tố làm tăng nguy cơ suy thận cấp Tình trạng bệnh cần nhập viện, đặc biệt là đối với tình trạng nghiêm trọng đòi hỏi phải chăm sóc đặc biệt Tuổi cao Bệnh động mạch ngoại vi làm tắc nghẽn mạch máu ở tay chân Bệnh đái tháo đường Bệnh tăng huyết áp Bệnh suy tim Bệnh thận khác Bệnh gan 2. Các yếu tố làm tăng nguy cơ suy thận mạn Bệnh đái tháo đường Bệnh tăng huyết áp Bệnh tim Hút thuốc lá Béo phì Có nồng độ cholesterol trong máu cao Chủng tộc: là người Mỹ gốc Phi, người Mỹ bản xứ hoặc người Mỹ gốc Á Tiền sử gia đình mắc bệnh thận Từ 65 tuổi trở lên
