Số lượng người quan tâm đến Thiên Văn Học ngày càng tăng lên nhưng họ lại không biết bắt đầu từ đâu. Và để bắt đầu cho việc theo đuổi niềm đam mê với Vũ trụ rộng lớn của bạn, hãy cùng tinhvan.net bắt đầu từ những điều cơ bản nhất nhé. Dưới đây sẽ là những kiến thức cho những người mới bắt đầu tìm hiểu về Thiên Văn Học. Thiên Văn Học là gì? Thiên văn học là việc nghiên cứu khoa học các thiên thể (như các ngôi sao, hành tinh, sao chổi, tinh vân, quần tinh, thiên hà) và các hiện tượng có nguồn gốc bên ngoài vũ trụ (như bức xạ nền vũ trụ). Đối với các bạn mới tìm hiểu thì các bạn nên bắt đầu từ việc nghiên cứu các thiên thể dễ quan sát như Mặt Trăng, Sao Thổ, Sao Mộc, chòm sao… rồi dần dần là các vật thể khác khi đã có kinh nghiệm. Một số khái niệm cơ bản về thiên văn học Khoảng cách Thiên văn học không dùng các đơn vị đo thông dụng như km, m, inch…mà sử dụng các đơn vị dưới đây để đo lường: Khoảng cách góc Đơn vị đo được dùng ở đây là góc.Các nhà thiên văn học thường nói, 2 ngôi sao này cách nhau 10 độ. Nghĩa là, nếu vẽ 2 tia từ mắt tới 2 ngôi sao, chúng hợp với nhau 1 góc 10 độ. Bạn có thể đo được góc bằng tay một cách dễ dàng. Đưa tay thẳng lên bầu trời, tới vị trí các vật thể bạn cần ước lượng độ. Ngón trỏ = 1 độ, nắm đấm bàn tay= 5 độ, nắm tay, đưa ngón trỏ và ngón út ra = 10 độ, ngón cái và ngón út = 15 độ… Mặt trăng và Mặt trời có kích cỡ khoảng 1/2 độ. Chòm Đại Hùng khoảng 25 độ từ đầu này đến đầu kia. Và từ đường chân trời đến thiên đỉnh: 90 độ. 1 độ bao gồm 60 arcminutes (phút góc), mỗi arcminute gồm 60 arcseconds (giây góc). Năm ánh sáng Chắc chắn bạn đã nghe đến năm ánh sáng ở đâu đó vì khái niệm này được sử dụng rất phổ biến. Đặc biệt là trong các bộ phim khoa học viễn tưởng về Vũ Trụ. Các bạn có thể hiểu đơn giản năm ánh sáng là quãng đường ánh sáng truyền đi theo đường thẳng trong thời gian 1 năm =9.5 * 10^12 km (63,000AU). Và khoảng cách giữa các thiên thể có thể tính bằng đơn vị ánh sáng. Khoảng cách từ Trái Đất đến các hành tinh Chú ý là, một năm ánh sáng là đại lượng để đo khoảng cách chứ ko phải đo thời gian các bạn nhé. Hầu hết các ngôi sao sáng trên bầu trời ở khoảng cách vài nghìn năm ánh sáng với Trái Đất chúng ta. Kí hiệu thường dùng: LY (Light Year) Đơn vị thiên văn Khoảng cách Trái đất đến Mặt Trời là khoảng 150 triệu km (khoảng 93 triệu miles) khi dùng đơn vị SI thông thường. Như các bạn thấy thì con số quá lớn nên các nhà thiên văn đã sử dụng đơn vị riêng cho thiên văn học. Khoảng cách cách giữa Trái đất và Mặt Trời được lấy là đơn vị, được các nhà thiên văn gọi là astronomical unit (AU) hoặc UA (Unité Astronomique)- còn gọi là đơn vị thiên văn. Thị sai Là sự thay đổi vị trí biểu kiến của một ngôi sao trên một nền rất xa (coi như nền cố định) khi nhìn từ 2 vị trí khác nhau (người quan sát chuyển động). Thị sai năm của một ngôi sao trong thiên văn học là góc nhìn cực đại bán kính Trái Đất từ ngôi sao đó. Thị sai năm cho phép xác định khoảng cách đến các ngôi sao. Parsec Là khoảng cách tương ứng với thị sai năm bằng 1 giây. 1pc = 3,26 năm ánh sáng. Ngoài ra còn có 1kpc = 1000pc và 1Mpc = 1000 kpc. Kí hiệu: pc Chỉ số quang học của một ngôi sao Độ sáng Độ sáng trong thiên văn học biểu thị mức độ sáng tương đối của các ngôi sao mà mắt người cảm nhận được từ Trái Đất. Độ sáng của một ngôi sao hay một vật thể trên bầu trời được gọi là magnitude. Nếu đọc các tạp chí nước ngoài, bạn sẽ gặp từ này thường xuyên. Đơn giản, nó chỉ là do con người qui ước: Sao Vega: 0 magnitude; sao sáng nhất Sirius: -1.4 magnitude; Sao Kim: -4; Trăng :-13; Mặt Trời: -27…Bạn chú ý rằng magnitude càng nhỏ thì càng sáng nhé Độ sáng thay đổi hay bị giảm theo thời gian Cấp sao Đại lượng này dùng để đo độ sáng của các thiên thể trong thiên văn học. Cấp sao càng nhỏ thì sao càng sáng. Qui ước 2 sao có độ sáng chênh lệch nhau 100 lần thì cấp sao chênh nhau 5 lần. Như vậy sao cấp 1 sáng hơn sao cấp hai 2,512 lần; sao cấp 2 sáng hơn sao cấp 3 cũng 2,512 lần. Cấp sao biểu kiến phụ thuộc vào cả độ trưng của sao và khoảng cách đến Trái Đất.Cấp sao tuyệt đối thì không phụ thuộc vào khoảng cách. Người ta qui các sao về cùng 1 khoảng cách 10 pc để so sánh độ sáng của chúng. Nói cách khác, cấp sao tuyệt đối biểu diễn độ sáng thật của một ngôi sao, còn cấp sao biểu kiến chỉ là độ sáng tương đối quan sát được bằng mắt thường. Độ trưng Đại lượng này trong thiên văn học đặc trưng cho công suất bức xạ của ngôi sao. Tức là toàn bộ năng lượng mà ngôi sao bức xạ trong 1 đơn vị thời gian. Đây là những kiến thức cơ bản cho những bước đầu tiên của bạn vào thế giới thiên văn. Nắm chắc chúng bạn sẽ quan sát, tìm hiểu và nghiên cứu các thiên thể dễ dàng hơn. Tham khảo : Hướng dẫn sử dụng kính thiên văn cho người mới chơi
Nếu yêu thích thiên văn và khoa học vũ trụ thì nên đọc những quyển sách thiên văn học hay với nhiều kiến thức hữu ích này nè mọi người: https://listsach.com/blog/top-sach-thien-van-hoc-hay-vu-tru-chom-sao/
