1. “Não cá vàng” – có thể không chỉ do nội tiết tố Hầu hết phụ nữ mang thai đều trải qua giai đoạn hay quên, mất tập trung, thậm chí quên cả những việc quen thuộc như tắt bếp hay khóa cửa. Nhiều người gọi vui là “não cá vàng”, cho rằng đó là hiện tượng sinh lý bình thường do thay đổi hormone thai kỳ. Tuy nhiên, ít ai biết rằng thiếu folate (vitamin B9) cũng có thể là một nguyên nhân tiềm ẩn. Folate là dưỡng chất tham gia trực tiếp vào quá trình tổng hợp chất dẫn truyền thần kinh – những “sứ giả” giúp các tế bào não giao tiếp với nhau. Khi lượng folate trong cơ thể mẹ bầu giảm, hoạt động của hệ thần kinh trung ương cũng bị ảnh hưởng, gây ra các triệu chứng như giảm trí nhớ, khó tập trung, hay mệt mỏi. 2. Mối liên hệ giữa folate, trí nhớ và máu Không chỉ đóng vai trò trong hệ thần kinh, folate còn là yếu tố thiết yếu cho quá trình tạo hồng cầu và vận chuyển oxy lên não. Khi mẹ bị thiếu máu do thiếu folate, lượng oxy cung cấp cho các tế bào não sẽ giảm, khiến mẹ dễ cảm thấy uể oải, đầu óc kém minh mẫn. Các nghiên cứu y học cho thấy, mức folate thấp có liên quan trực tiếp đến rối loạn nhận thức và sa sút trí tuệ ở phụ nữ mang thai. Mẹ không chỉ dễ quên, mà còn có nguy cơ bị stress, căng thẳng, mất ngủ – tất cả đều ảnh hưởng tiêu cực đến thai nhi. Vì thế, việc phòng tránh thiếu máu do thiếu folate ở mẹ bầu không chỉ giúp duy trì sức khỏe thể chất mà còn là cách bảo vệ trí não và tinh thần trong suốt thai kỳ. 3. Dấu hiệu cảnh báo thiếu folate ở mẹ bầu Một số dấu hiệu sớm mẹ nên để ý gồm: Mệt mỏi kéo dài, da nhợt nhạt. Hay quên, thiếu tập trung, dễ mất ngủ. Lưỡi đỏ, rát hoặc viêm nhẹ ở miệng. Cảm giác chóng mặt, tim đập nhanh. Những biểu hiện này dễ nhầm với triệu chứng thông thường khi mang thai, nên nhiều mẹ bỏ qua. Tuy nhiên, nếu kéo dài, mẹ cần đến cơ sở y tế để kiểm tra nồng độ folate và hồng cầu trong máu. 4. Bổ sung folate đúng cách – chìa khóa cho não bộ mẹ bầu khỏe mạnh Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), phụ nữ mang thai cần 400–800 mcg axit folic mỗi ngày để đảm bảo nhu cầu phát triển của thai nhi và hệ thần kinh của mẹ. Để đạt được mức này, mẹ nên: Ăn đa dạng thực phẩm giàu folate: rau chân vịt, bông cải xanh, măng tây, cam, bơ, đậu lăng, gan động vật, ngũ cốc nguyên cám. Chú ý cách nấu nướng: folate dễ bị phân hủy ở nhiệt độ cao, nên mẹ nên hấp hoặc luộc nhanh thay vì nấu quá lâu. Kết hợp vitamin B12 và sắt: hai dưỡng chất này cùng với folate giúp tối ưu quá trình tạo máu và bảo vệ hệ thần kinh. Nếu chế độ ăn không đủ hoặc mẹ có nguy cơ thiếu hụt, bác sĩ có thể chỉ định viên uống bổ sung phù hợp. 5. Kết luận Thiếu folate không chỉ gây thiếu máu hồng cầu to mà còn làm giảm trí nhớ, khả năng tập trung và sức khỏe tinh thần của mẹ bầu. Để bảo vệ bản thân và con yêu, mẹ nên chủ động bổ sung axit folic để phòng tránh thiếu máu do thiếu folate ở mẹ bầu ngay từ trước khi mang thai, và duy trì đều đặn suốt thai kỳ. Một trí não tỉnh táo, cơ thể khỏe mạnh chính là nền tảng để mẹ tận hưởng trọn vẹn hành trình làm mẹ – từ trong bụng đến khi con khôn lớn.
