Tranh chấp đất đai luôn là vấn đề nhạy cảm và phức tạp trong xã hội, thường xuyên xảy ra và gây không ít khó khăn cho người dân. Đặc biệt, không phải lúc nào các cơ quan nhà nước cũng thực hiện đúng trách nhiệm hòa giải, dẫn đến tình trạng người dân bị thiệt thòi và quyền lợi hợp pháp của họ bị xâm phạm. Bài viết này sẽ phân tích quy trình khởi kiện đối với hành vi không thực hiện hòa giải tranh chấp đất đai, giúp người dân bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình. Các Căn Cứ Xác Định Hành Vi Không Hòa Giải Tranh Chấp Đất Đai Các trường hợp bắt buộc hòa giải tại UBND cấp xã: Theo quy định tại Luật Đất đai 2024, mọi tranh chấp liên quan đến quyền sử dụng đất đều phải trải qua quá trình hòa giải tại UBND cấp xã trước khi có thể khởi kiện tại tòa án. Tranh chấp quyền sử dụng đất chỉ có thể khởi kiện nếu đã thực hiện hòa giải tại cấp xã; nếu không, vụ kiện sẽ không được chấp nhận. Trường hợp không bắt buộc hòa giải tại UBND cấp xã: Các tranh chấp không liên quan đến quyền sử dụng đất, như tranh chấp thừa kế, phân chia tài sản chung hoặc tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng, không yêu cầu phải qua hòa giải tại UBND cấp xã. Cơ sở pháp lý xác định hành vi không hòa giải tranh chấp đất đai: Nếu UBND cấp xã từ chối thực hiện hòa giải hoặc không thực hiện đúng quy định, hành động này có thể coi là vi phạm pháp luật. Các hành vi vi phạm có thể bao gồm: không xử lý yêu cầu hòa giải, để quá thời hạn hòa giải, từ chối hòa giải không hợp lý, hoặc cố tình trì hoãn quá trình hòa giải. Quy Trình Khởi Kiện Hành Vi Không Hòa Giải Tranh Chấp Đất Đai Bước 1: Nộp hồ sơ khởi kiện tại Tòa án có thẩm quyền Người khởi kiện có thể nộp hồ sơ tại Tòa án trực tiếp, qua bưu điện, hoặc qua Cổng thông tin điện tử của Tòa án (nếu có). Hồ sơ cần có: Đơn khởi kiện, trong đó ghi rõ thông tin về Tòa án yêu cầu giải quyết, thông tin các bên, hành vi bị kiện và yêu cầu giải quyết. Chứng cứ gồm bản sao các giấy tờ liên quan đến quyền sử dụng đất, đơn yêu cầu hòa giải đã gửi, biên bản xác minh và các chứng cứ chứng minh hành vi không hòa giải. Các tài liệu bổ sung nếu cần thiết. Bước 2: Tòa án tiếp nhận và xử lý hồ sơ Tòa án sẽ kiểm tra hồ sơ và phân công thẩm phán. Thẩm phán có thể yêu cầu bổ sung thông tin hoặc chuyển đơn đến Tòa án có thẩm quyền nếu cần thiết. Bước 3: Thụ lý vụ án Sau khi hồ sơ đầy đủ, Tòa án yêu cầu nộp tiền tạm ứng án phí. Vụ án sẽ được thụ lý khi biên lai án phí được nộp, hoặc ngay khi có thông báo miễn án phí. Bước 4: Chuẩn bị xét xử Thời gian chuẩn bị xét xử là 04 tháng, có thể gia hạn thêm 02 tháng nếu cần. Thẩm phán sẽ thu thập chứng cứ và tổ chức các phiên họp để kiểm tra tài liệu. Bước 5: Mở phiên tòa sơ thẩm Phiên tòa phải được mở trong vòng 20 ngày kể từ quyết định đưa vụ án ra xét xử. Sau phiên tòa, bản án có hiệu lực pháp lý sau 30 ngày nếu không có kháng cáo. Bước 6: Kháng cáo, kháng nghị (nếu có) Các bên có quyền kháng cáo bản án lên Tòa án cấp phúc thẩm. Viện kiểm sát cũng có quyền kháng nghị nếu phát hiện vi phạm pháp luật. Thời Gian Khởi Kiện Theo quy định tại Luật Tố tụng hành chính 2015, thời hiệu khởi kiện là 1 năm kể từ khi người khởi kiện biết hoặc nhận được thông tin về hành vi hành chính. Đối với hành vi không hòa giải tranh chấp đất đai, thời hiệu này được tính từ các sự kiện sau: Ngày nhận được quyết định từ chối hòa giải của UBND cấp xã. Ngày hết hạn hòa giải (ngày thứ 31 kể từ khi UBND nhận đơn yêu cầu hòa giải). Ngày nhận thức được hành vi cố tình trì hoãn hoặc kéo dài quá trình hòa giải không hợp lý. Nếu có sự kiện bất khả kháng (ốm đau, thiên tai, dịch bệnh…), thời gian này sẽ không được tính vào thời hiệu khởi kiện. Cơ Quan Có Thẩm Quyền Giải Quyết Tòa án nhân dân cấp huyện, nơi có UBND cấp xã bị kiện, sẽ là cơ quan có thẩm quyền giải quyết vụ kiện. Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp Quý khách hàng giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan một cách thuận lợi và đúng quy định. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.
