Hà Nội: Thưởng Thức Các Món Ăn Từ Lợn Mán Mường

Cỗ lá là một trong những nét văn hóa ẩm thực đặc sắc của người dân tộc Mường. Vào những ngày lễ tết truyền thống, người Mường thường làm cỗ này. Khác với người Dao, mâm cỗ của người Mường được bày biện theo một trật tự nhất định.

Mâm cỗ lá có hình tròn tượng trưng cho sự tròn trịa và được bày biện đầy đặn rất công phu. Thịt trong cỗ lá chủ yếu là thịt lợn mán. Trước đây, trong mâm cỗ lá của người Mường các bộ phận chủ yếu được chế biến bằng cách luộc hoặc hấp. Ngày nay, quy cách chế biến đã có sự thay đổi, những món ăn từ thịt lợn mán cũng đa dạng và đặc sắc hơn trước nhiều. Điều đặc biệt trong mâm cỗ phải có đầy đủ các bộ phận của lợn mán, nhất là lòng lợn.

Sau khi chế biến đầy đủ các món ăn từ thịt lợn mán, họ sẽ bày biện ra mâm cỗ đã được lót sẵn lá chuối. Lá chuối ở đây phải là lá chuối rừng, non mềm, thơm mùi đặc trưng núi rừng, hòa quyện với màu sắc hấp dẫn của mâm cỗ. Mỗi mâm cỗ sẽ xếp một ngọn lá, còn mang lá được xếp ở trung tâm tượng trưng cho đất và rừng.

Trong mâm cỗ lá, thức ăn cũng được bày biện theo hình tròn. Lòng và tim gan lợn luộc chín được xếp đầu tiên, tiếp theo là thịt lợn mán luộc và nướng. Phía trên cùng là những miếng chả được nướng trên than hồng thơm phức. Xen lẫn các món thịt, không thể kể thiếu những thức rau rừng tươi mơn mởn. Thưởng thức những thức rau này cùng thịt lợn mán, nhấp một chén rượu Mường cả đất trời như hòa quyện làm một.

​

 

Ai đã từng đến vùng đất Hòa Bình, hẳn đã được thưởng thức món lợn mán quay lá móc mật - một món ăn độc đáo của người Mường. Đĩa thịt quay chín tới, nghi ngút khói, nồng nà mùi thơm của thịt lợn mán, lá móc mật, và những thức gia vị núi rừng khác. Miếng thịt cháy vàng ruộm, lớp da phồng giòn, lớp thịt nạc hồng hào, còn lớp mỡ mỏng tang hấp dẫn.

Nguyên liệu chính phải là giống lợn bản địa, được đồng bào Mường chăn nuôi một cách tự nhiên với thức ăn chủ yếu là các loại rau rừng và cỏ dại. Chúng phải tự tìm kiếm thức ăn trên triền núi, bởi vậy, lợn mán có cấu tạo xương nhỏ, thịt chắc nên chế biến món thịt quay rất thơm ngon.

​

Trong quá trình sơ chế, cần làm sạch lông lợn mán một cách cẩn thận. Nếu da lợn bị rách, xước thì khi quay chín da lợn mán sẽ bị nứt vỡ làm mất nước ngọt và mùi thơm của thịt. Sau khi làm sạch, lợn mán được ướp với là móc mật, chút hung lìu và muối tiêu.

Lá móc mật là một là nguyên liệu tạo nên linh hồn món ăn. Người Mường thường chọn những chiếc lá bánh tẻ, không quá non cũng không quá già, phải còn nguyên cuống. Sau khi rửa sạch lá và để ráo nước, họ cho chúng vào bụng lợn mán xát đều, lấy lạt buộc kín và để như thế khoảng 30 phút cho ngấm gia vị.

Để lợn mán quay có màu vàng ươm, người Mường đã dùng hỗn hợp giấm và mật ong phết một lượt lên toàn thân lợn mán. Lợn mán được quay đều tay trên than củi rực lửa khoảng 2 - 3 tiếng. Trong quá trình quay cần liên tục được phết hỗn hợp giấm mật ong. Người Mường còn lấy que nhọn chọc vào da lợn để bì không bị nứt vỡ. Khi thịt chín tới, họ lấy một miếng vải sạch tẩm nước lã lau qua mình lợn mán một lượt, sau đó quạt lửa thật mạnh cho bì lợn phồng lên.

Món ăn thành phẩm phải đạt yêu cầu sau: Đĩa thịt quay vàng ươm, thơm lừng, bì vàng cháy cạnh, bên trong thịt hồng chín tới, cắn miếng thịt có vị ngọt của thịt, vị thơm của lá móc mật, và vị ngai ngái của những gia vị đặc trưng của người dân tộc nơi đây.

​

Món thịt lợn mán quay lá móc mật là một món ăn độc đáo, phù hợp cho những buổi liên hoan, sinh nhật, đoàn tụ hay cỗ bàn. Kết hợp ăn cùng cơm lam hoặc xôi nương rất ngon miệng mà không sợ ngán.

 

Nhắc đến vùng núi Tây Bắc, nhiều người nghĩ ngay đến núi rừng hùng vĩ và tình cảm nồng hậu của con người nơi đây. Cuộc sống của người dân tại đây còn nhiều khó khăn nhưng không vì vậy mà thiếu đi tấm chân tình. Không câu nệ lời hay ý đẹp, các đồng bào dân tộc thường lấy cỗ làm quà đãi khách. Và trong số đó chắc chắn không thể thiếu cỗ lá lợn mán.



Mâm cỗ lợn mán của người dân tộc thường được bày lên mâm tròn với ý nghĩa vẹn nguyên, quây quần, đông đủ. Phủ phía trên là lớp lá chuối đã được hong vàng, lớp lá chuối này có tác dụng hứng lớp mỡ từ thịt lợn mán sau khi chế biến, giảm phần vất vả cho người nội trợ sau bữa cơm.

Trên mâm cỗ lợn mán này có rất nhiều món ăn đa dạng cùng các phương pháp chế biến khác nhau. Các phần thịt lợn đều được tận dụng tối đa để mang đãi khách những món ăn ngon nhất. Phổ biến nhất là các món xào và nướng. Có lẽ bởi thời tiết vùng cao có phần se sắt nên những món ăn ướp đậm vị và đượm vị khói là phù hợp hơn cả.

Thịt lợn xào xả ớt hay riềng mẻ dường như đã là một món đã quá quen thuộc đối với chúng ta. Điểm khác biệt nằm ở phần thịt lợn mán mềm ngọt cùng phần bì giòn dai đến lạ. Những món ăn như này tưởng chừng rất ngấy vì ngập trong dầu mỡ nhưng với lợn mán thì ngược lại. Tỷ lệ mỡ của lợn mán rất ít và phần mỡ tiết ra rất trong vì kết cấu không đặc nên không hề đem lại cảm giác ngấy.

Các món nướng từ lợn mán thì đa dạng vô cùng bởi các gia vị ướp của từng gia đình khác nhau, nhưng phổ biến nhất là nướng cùng lá mắc mật. Từng miếng thịt được xắt nhỏ, ướp cùng các gia vị như hạt dổi, mắc khén, tiêu, mật ong,… Chờ đến khi miếng thịt ngấm gia vị thì đem xiên và nướng cháy cạnh. Hương thơm của các loại gia vị quyện chặt trong từng thớ thịt, bao ngoài là lớp lá mắc mật giòn thơm. Một trải nghiệm khó quên cho bất kì ai từng thưởng thức.



Để đổi món, người dân nơi đây cũng không quên đi món lợn mán luộc. Cách thực hiện vô cùng đơn giản, người dân Hoà Bình vẫn thường thêm chút gừng và hành khô vào nước luộc để khử mùi hôi của lợn mán. Điểm nhấn chính của món ăn này chính là gia vị chấm. Bạn có thể lựa chọn đa dạng các loại gia vị khác nhau, nhưng tuyệt đối không nên bỏ qua chẩm chéo. Đây là thứ gia vị được làm từ mắc khén, muối tiêu, tỏi và ớt với công thức riêng của người dân tộc Mường.

Thêm vào đó là các phần nội tạng luộc, dồi lợn chiên hay món rựa mận đầy hấp dẫn. Lợn mán nấu rựa mận được xem như một món nước ăn cùng bún rối, đây là món ăn nhẹ sau khi bạn đã thưởng thức nhiều món khô. Miếng dồi giòn với vị bùi của lạc chấm cùng mắm tôm, bạn còn tưởng tượng được điều gì tuyệt vời hơn. Phần nội tạng sau khi được sơ chế sạch sẽ mang luộc sẽ trở thành món nhắm tuyệt vời.

Đến đây thôi, bạn có muốn thử món ăn ngon tuyệt này ngay tại Hà Nội không? Không phải đi quá xa, hãy đến với chúng tôi, nhà hàng Hải Mán 32 Hoàng Cầu Mới. Tại đây, chúng tôi giữ nguyên công thức chế biến của đồng bào dân tộc nhằm mang lại trải nghiệm không gian ẩm thực Tây Bắc sống động cho quý khách. Hãy đến với nhà hàng chúng tôi để đắm mình trong những món ngon dân tộc.

 

Cơm lam nướng trong thơm ngoài giòn

 

món này có take away đc k mn ơi?

 

Cũng được ạ

 

Bánh đúc


Tai lợn phay tiêu


Cá tuyết


Mầm đá


Gà tuyết​

 

Vùng đất Hòa Bình - nơi người dân tộc Mường sinh sống không chỉ được biết đến với cảnh sắc thiên nhiên núi rừng hùng vĩ mà còn là nơi có nền văn hóa ẩm thực làm đắm say lòng người. Ngoài những đặc sản như: Cá suối, gà đồi, xôi nếp nương, những thức rau rừng thơm ngon, bổ dưỡng thì người dân nơi đây đã mang đến cho du khách ấn tượng khó phai khi thưởng thức món lợn mán thui thấm đẫm hương vị núi rừng Tây Bắc. Đây là món ngon nổi tiếng mà ai đã một lần thưởng thức đều nhớ mãi hương vị đậm đà, thơm ngon đó.



Cách chế biến món ăn này cầu kì từ khâu chọn nguyên liệu. Loại thịt được dùng phải là giống lợn mán khỏe mạnh, được chăn thả tự nhiên với nguồn thức ăn chủ yếu là các loại rau rừng, cỏ dại. Lợn mán loại này thịt thường đỏ, thơm ngọt tự nhiên, nhiều nạc, lớp mỡ mỏng và trong, giòn bì, ăn nhiều cũng không gây cảm giác ngán.







Sau khi cắt tiết lợn mán, người Mường thường không cạo lông ngay mà đem thui rơm, thui đến đâu sẽ cạo lông đến đó. Cách làm này giúp giữ hương vị thịt trọn ven nhất và làm cho lớp da lợn có màu vàng mật ong đẹp mắt. Sau đó, thịt lợn mán được đem rửa sạch, rồi thái thành miếng to đem luộc chín trên bếp than hồng rực.

Để luộc thịt lợn mán ngon cũng đòi hỏi lắm công phu. Lợn mán phải được luộc trên bếp củi rừng, người luộc thịt phải canh sao cho lửa luôn cháy đều, chỉ cần ngọn lửa bốc cao hoặc thấp hơn cũng có thể làm ảnh hưởng đến món ăn. Đến khi mùi thơm tỏa ra là lúc thịt vừa chín tới, nhanh chóng vớt thịt ra đĩa, rồi thái miếng mỏng vừa ăn. Thịt lợn mán sau khi luộc được đồng bào Mường bày trên lá chuối rừng tạo nét độc đáo và mùi hương thơm phức cho món ăn này.









Miếng thịt bên ngoài có màu vàng ươm do bị lửa thui, bên trong thịt chín tới có màu hồng nhạt, thịt mềm, da giòn, ngọt nước. Những miếng thịt lợn mán nóng hổi được chấm với muối hạt dổi (muối rang được giã nhuyễn với hạt dổi) là sự kết hợp giữa vị ngọt thanh của thịt lợn mán với vị đậm đà của muối rang, và vị cay nồng của hạt dổi. Chỉ mộc mạc vậy thôi mà món thịt lợn mán thui đã chinh phục được cả những thực khách khó tính nhất.

Thịt lợn mán thui luộc là món ăn truyền thống của người dân tộc nơi đây. Họ thường ăn món này trong những dịp lễ tết, cưới hỏi, giỗ chạp, hay tiếp đón khách quý để cầu may mắn, sức khỏe và an lành.

 

Mùa này ăn chả lá bưởi rừng là ngon nhất trong năm đó các mẹ ạ.

​

 

e thấy thịt nướng là ngon nhất.

 

Chả nướng mắc mật này phải không ạ

​