Du học nghề Đức là hình thức đào tạo nghề theo mô hình kép đặc trưng của Cộng hòa Liên bang Đức, được thiết kế nhằm giải quyết nhu cầu thiếu hụt lao động có tay nghề cao trong nhiều lĩnh vực then chốt của nền kinh tế. Khác với du học đại học thiên về học thuật, du học nghề Đức tập trung mạnh vào thực hành, giúp người học nhanh chóng thích nghi với môi trường làm việc thực tế và có thu nhập ngay trong quá trình học. Chính yếu tố “học đi đôi với làm” này đã khiến du học nghề Đức trở thành lựa chọn hấp dẫn đối với người trẻ Việt Nam trong những năm gần đây. Về bản chất, du học nghề Đức, hay còn gọi là Ausbildung, là chương trình đào tạo kết hợp giữa học lý thuyết tại trường nghề và làm việc thực tế tại doanh nghiệp theo hợp đồng hợp pháp. Thời gian đào tạo thường kéo dài từ hai năm rưỡi đến ba năm, tùy từng ngành nghề cụ thể. Trong suốt thời gian này, học viên vừa là người học, vừa là người lao động, được hưởng đầy đủ quyền lợi theo quy định của pháp luật Đức, bao gồm lương trợ cấp, bảo hiểm y tế và bảo hiểm xã hội. Một trong những câu hỏi được quan tâm nhiều nhất khi tìm hiểu du học nghề Đức là điều kiện tham gia có khó hay không. Trên thực tế, điều kiện du học nghề Đức được đánh giá là phù hợp với mặt bằng chung của học sinh, sinh viên Việt Nam. Ứng viên cần tốt nghiệp trung học phổ thông hoặc tương đương, có chứng chỉ tiếng Đức tối thiểu trình độ B1 theo khung tham chiếu châu Âu. Đối với một số ngành đặc thù như điều dưỡng, chăm sóc người cao tuổi hoặc các ngành kỹ thuật yêu cầu giao tiếp chuyên sâu, trình độ tiếng Đức B2 sẽ là lợi thế lớn và đôi khi là yêu cầu bắt buộc. Bên cạnh trình độ học vấn và ngoại ngữ, ứng viên du học nghề Đức cần đáp ứng các điều kiện về sức khỏe, đặc biệt đối với những ngành nghề mang tính chất lao động hoặc chăm sóc y tế. Hồ sơ lý lịch rõ ràng, không vi phạm pháp luật và có định hướng nghề nghiệp nghiêm túc cũng là những yếu tố quan trọng trong quá trình xét duyệt hồ sơ và xin visa. Điều này cho thấy Đức không chỉ tuyển người đi học mà còn tuyển những lao động tương lai có trách nhiệm và khả năng gắn bó lâu dài. Về chi phí, du học nghề Đức được xem là một trong những hình thức du học tiết kiệm nhất tại châu Âu. Phần lớn các chương trình đào tạo nghề tại Đức không thu học phí hoặc chỉ thu mức phí rất thấp. Chi phí ban đầu mà người học cần chuẩn bị chủ yếu bao gồm học tiếng Đức tại Việt Nam, phí làm hồ sơ, xin visa và vé máy bay. Sau khi sang Đức, nhờ khoản trợ cấp hàng tháng từ doanh nghiệp, học viên có thể tự trang trải chi phí sinh hoạt mà không cần sự hỗ trợ tài chính lớn từ gia đình. Mức lương trợ cấp trong quá trình du học nghề Đức thường dao động từ khoảng 800 đến 1.300 euro mỗi tháng, tùy thuộc vào ngành nghề, năm học và bang nơi làm việc. Đối với những ngành đang thiếu hụt nhân lực nghiêm trọng như điều dưỡng, cơ khí, điện – điện tử hoặc nhà hàng – khách sạn, mức trợ cấp có xu hướng cao và ổn định hơn. Khoản thu nhập này không chỉ giúp người học yên tâm sinh sống mà còn tạo động lực lớn để gắn bó với chương trình đào tạo. Cơ hội việc làm sau khi tốt nghiệp du học nghề Đức được đánh giá là rất rộng mở. Sau khi hoàn thành chương trình và nhận chứng chỉ nghề quốc gia, học viên có thể làm việc ngay tại doanh nghiệp đã đào tạo mình hoặc tìm kiếm việc làm tại các công ty khác trên toàn nước Đức. Với nhu cầu nhân lực lớn và liên tục, tỷ lệ học viên được giữ lại làm việc sau tốt nghiệp luôn ở mức cao. Mức lương khởi điểm sau khi ra nghề thường đủ để đảm bảo cuộc sống ổn định và tích lũy lâu dài. Không chỉ dừng lại ở cơ hội việc làm, du học nghề Đức còn mở ra con đường định cư hợp pháp và bền vững. Sau một thời gian làm việc và đóng bảo hiểm đầy đủ, người lao động có thể chuyển sang các loại visa dài hạn và từng bước đáp ứng điều kiện xin thẻ cư trú lâu dài theo quy định của Đức. Đây là điểm khác biệt lớn so với nhiều chương trình du học khác, nơi cơ hội ở lại làm việc và định cư thường không rõ ràng. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa những lợi ích mà du học nghề Đức mang lại, người học cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về tâm lý và định hướng nghề nghiệp. Môi trường làm việc tại Đức đòi hỏi tính kỷ luật cao, sự đúng giờ, tinh thần trách nhiệm và khả năng làm việc độc lập. Việc xác định rõ mục tiêu ngay từ đầu sẽ giúp người học tránh được tâm lý bỏ cuộc và nhanh chóng hòa nhập với cuộc sống tại Đức. Có thể thấy rằng, du học nghề Đức không chỉ đơn thuần là một chương trình đào tạo mà còn là một chiến lược dài hạn cho tương lai nghề nghiệp và cuộc sống. Với điều kiện tham gia phù hợp, chi phí hợp lý và cơ hội việc làm, định cư rõ ràng, du học nghề Đức đang và sẽ tiếp tục là lựa chọn đáng cân nhắc cho người Việt Nam trong giai đoạn hiện nay.
