Trẻ bị bệnh - chăm sóc thế nào mới đúng? Trẻ bị bệnh là một nỗi lo lớn trong gia đình, đặc biệt là đối với các ông bố bà mẹ trẻ tuổi. Nếu như là con đầu lòng thì nỗi lo và sự bối rối lại càng nhiều hơn, các ông bố bà mẹ thường không biết cách săn sóc cho bé thế nào và thường tham khảo ý kiến của ông bà, những người có nhiều kinh nghiệm nuôi trẻ. Nhiều trường hợp, ông bà hay những người lớn tuổi bằng kinh nghiệm và sự từng trải của mình đã cho những lời khuyên hữu ích. Tuy nhiên, cũng có nhiều trường hợp, cũng chính bằng những "kinh nghiệm" của mình, họ lại khuyên (hoặc bắt buộc) những cách chăm sóc trẻ không phù hợp, đôi khi có thể gây nguy hiểm đến tính mạng của trẻ. Ở đây, chúng tôi chỉ đề cập đến những cách chăm sóc khi trẻ bị bệnh không phù hợp thường gặp nhất trong thực tế. Chăm sóc khi trẻ sốt Đối với trẻ bị sốt cấp tính, chúng ta có thể cho trẻ uống thuốc hạ sốt theo liều lượng được chỉ định. Nên để trẻ mặc quần áo thoáng mát và cho trẻ uống nhiều nước. Những sai lầm hay mắc phải khi trẻ sốt là người lớn ủ kín trẻ quá mức, cho trẻ mặc 2-3 áo, đóng hết cửa để tránh gió lùa vào và không cho trẻ tắm. Thật ra, khi ủ trẻ quá mức như vậy và không để không khí xung quanh lưu thông, trẻ sẽ càng bị sốt cao hơn bởi vì nhiệt xung quanh trẻ không được thoát đi. Chính sự lưu thông không khí quanh trẻ sẽ làm giảm nhiệt độ cho trẻ và trẻ có thể dễ chịu hơn. Trẻ có thể vẫn tắm được, tuy nhiên nên cho trẻ tắm nước ấm để trẻ không cảm thấy khó chịu khi đang bị sốt. Nước ấm sẽ bốc hơi tốt hơn nước lạnh và do đó sẽ giúp làm giảm thân nhiệt của trẻ tốt hơn. Khi trẻ bị co giật Những trẻ từ 6 tháng đến 6 tuổi đôi khi có thể bị co giật khi bị sốt cao đột ngột. Thường những cơn co giật này kéo dài khoảng 1 phút và tự ngưng. Khi trẻ bị co giật, biểu hiện thường thấy là mắt trợn ngược lên hay đứng tròng, không biết gì, sùi bọt mép, tay và chân giật từng hồi liên tục. Trong trường hợp này, cha mẹ thường mất bình tĩnh và không biết làm gì cấp cứu cho trẻ ngay, trong khi đó xung quanh hầu như luôn có sẵn những người lớn khác (thân nhân hoặc hàng xóm) "ra tay" giúp đỡ. Họ thường cố cạy miệng trẻ ra và nhét một vật gì đó vào giữa nhằm ngăn để trẻ không cắn vào lưỡi; cạo gió và vắt chanh vào miệng trẻ. Nên nhớ rằng khi trẻ đang co giật, không dễ gì để trẻ cắn phải lưỡi mình vì lúc đó hai hàm răng đều cắn chặt. Nếu cố sức cạy miệng trẻ ra để nhét cây, thìa hay thứ gì đó để phòng cắn lưỡi, người lớn chỉ làm trầy xước, chảy máu miệng hoặc thậm chí làm gãy răng của trẻ mà thôi. Hành động vắt chanh hay vắt nước sả vào miệng trẻ cực kỳ nguy hiểm, có thể gây sặc và làm trẻ tử vong. Điều thiết yếu là cha mẹ phải thật bình tĩnh. Hãy để trẻ nằm nghiêng một bên để đàm nhớt có thể chảy ra ngoài và làm thông thoáng đường thở của trẻ. Có thể nhét thuốc hạ sốt vào hậu môn trẻ và lau ướt người trẻ bằng nước ấm. Chờ một hay vài phút cho trẻ hết co giật và thở đều trở lại rồi mang trẻ đến bệnh viện để khám bệnh. Chăm sóc trẻ tiêu chảy Trẻ tiêu chảy nhiều lần trong ngày, đặc biệt là tiêu chảy phân lỏng nước, có thể làm phụ huynh lo sợ trẻ bị kiệt sức, "chịu không nổi". Vì thế, khuynh hướng tự nhiên là ông bà cha mẹ muốn trẻ được "cầm tiêu chảy" ngay lập tức, nói một cách hình tượng là "vòi nước được khóa lại ngay lập tức" như một mẩu quảng cáo về thuốc trị tiêu chảy. Thế là ba mẹ ra ngoài tiệm thuốc tây mua cho trẻ loại thuốc "cầm tiêu chảy" cho trẻ uống. Họ không biết rằng một số thuốc cầm tiêu chảy có chứa chất giống thuốc phiện. Chất này có thể cầm tiêu chảy ngay nhưng lại gây ngộ độc và tử vong cho trẻ, đặc biệt là trẻ nhỏ. Thực ra, bản thân tiêu chảy, ho là những phản ứng tốt của cơ thể để loại bỏ nhiều tác nhân nhiễm trùng nhiễm độc cho cơ thể. Điều quan trọng nhất là khi trẻ bị tiêu chảy cha mẹ nên cho trẻ uống dần dần nước bù tiêu chảy (có thể pha gói Oresol hay viên Hydrite) để bù lại nước bị mất qua tiêu chảy. Nếu trẻ không uống được các loại nước này thì có thể cho trẻ uống nước dừa tươi hoặc nước ép cà rốt. Thường trẻ sẽ đi tiêu chảy khoảng 5-7 ngày và đa số tự hết. Trong thời gian này, cha mẹ nên theo dõi xem trẻ có bị mất nước không để đem đến cơ sở y tế khám ngay để kịp thời điều trị. Các dấu hiệu cho thấy trẻ có thể bị mất nước là trẻ lừ đừ, mắt trũng và không có nước mắt, khô miệng, lưỡi. Cũng có trường hợp trẻ bị tiêu chảy mà người nhà không cho trẻ ăn uống gì vì "ăn vào lại thấy đi tiêu chảy". Điều này chỉ làm cho trẻ dễ mất nước thêm và dễ kiệt sức hơn. Những lúc như vậy, cha mẹ cần cho trẻ ăn từng chút một cho dễ tiêu. Nếu trẻ bú mẹ thì vẫn cho bú như bình thường, cho bú nhiều lần hơn, mỗi lần một ít. Nếu trẻ ăn được thì nên cho ăn thức ăn có nhiều tinh bột sẽ dễ hấp thu hơn thức ăn khác. Trẻ mắc một số bệnh nhiễm trùng có phát ban ngoài da Có khá nhiều bệnh nhiễm trùng gây phát ban ngoài da khoảng vài ngày sau khi sốt như sởi, rubella, sốt xuất huyết, v.v... Những ban này là những mảng nổi dề lên màu hồng, thường ở mặt, thân mình và tay chân. Đa số phát ban này tự hết trong khoảng vài ngày. Có những bệnh như thủy đậu (còn gọi là trái rạ hay phỏng rạ) tạo những nốt mụn nước, lúc đầu nhỏ và sau đó lớn lên và vỡ ra rồi lành lại hoàn toàn mà không để lại sẹo (nếu không bị bội nhiễm vi trùng). Những sai lầm hay mắc phải khi trẻ phát những ban ngoài da này là ông bà bắt trẻ phải "kiêng nước kiêng gió", không cho trẻ tắm rửa mấy ngày liền, mặc quần áo kín che hết người và không được ra ngoài đường. Có người còn mua thuốc "Tiêu ban lộ" cho những ban này "lộ ra hết", sợ rằng nó "lậm" vào trong người thì bệnh càng kéo dài... Những cách chăm sóc như vậy thường làm trẻ bệnh nặng hơn. Bởi vì trẻ không được tắm và bị ủ kín sẽ rất dễ bị nhiễm trùng ngoài da và bị nhiều biến chứng nặng khác. Thuốc "Tiêu ban lộ" thực ra không tác dụng gì trong những trường hợp này và có thể gây những tác dụng phụ ngoài ý muốn. Điều cần làm là cho trẻ tắm rửa bình thường, thậm chí có thể nhiều hơn bình thường nếu trẻ chơi làm dơ bẩn người. Nên cho trẻ mặc đồ thoáng mát (không kiêng gió) và ăn uống bình thường. Nếu những nốt mụn nước thủy đậu có mủ vàng thì nên cho trẻ khám bệnh để điều trị bội nhiễm vi trùng. Theo suckhoe360
Dấu hiệu nguy hiểm khi bé sốt Với bé dưới 3 tháng tuổi, sốt thường là dấu hiệu bệnh trầm trọng, nhất là khi bé chậm cử động chân tay và kém bú. Nếu bé bị sốt, bạn nên tuân thủ việc cặp nhiệt độ cho bé khoảng 4 lần/ngày, bao gồm: buổi sáng, buổi trưa, buổi chiều và buổi tối. Ngay khi bé bị ốm và xuất hiện những dấu hiệu khiến bạn lo lắng, bạn nên nhanh chóng đưa bé đi khám, không nên trông chờ vào kết quả cặp nhiệt độ vì cặp nhiệt độ, đôi khi, không phải cách hợp lý để cha mẹ nhận biết tình trạng sốt ở bé có nghiêm trọng hay không Những dấu hiệu sau đây được coi là nguy hiểm và bạn nên đưa bé đi khám sớm: .- Bé dưới 3 tháng tuổi, sốt 38ºC hoặc cao hơn. Trường hợp này, bé có khả năng mắc chứng bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng. - Bé 3-6 tháng tuổi, sốt 38,3ºC hoặc cao hơn. - Bé trên 6 tháng tuổi, sốt đến 39ºC. Bạn cũng nên kiểm tra những dấu hiệu kèm theo của bé; chẳng hạn, diện mạo và cử chỉ của bé thay đổi như thế nào. Nếu bé kém bú, tỏ ra thiếu năng lượng, tím tái và quấy khóc liên tục; bé bị ho, tiêu chảy,nôn(trớ)… thì bạn nên nhanh chóng đưa bé đi khám. Ngoài ra, những triệu chứng sau cũng cảnh báo tình trạng ốm nặng ở bé: - Bé nổi những nốt đỏ, nhỏ trên da; những nốt này không chuyển sang màu trắng khi bạn ấn ngón tay vào chúng. Hoặc bé xuất hiện những nốt sưng tấy trên người. Hai dấu hiệu này có thể cho biết, bé đang mắc chứng bệnh truyền nhiễm. - Bé khó thở (thở ngắn hoặc thở nhanh hơn bình thường); thậm chí, bạn còn nhìn thấy cánh mũi của bé phập phồng theo từng nhịp thở. Tình trạng này có thể cảnh báo nguy cơ viêm phổi ở bé. Khi bé sốt mà không có triệu chứng kèm theo Nếu bé sốt mà không chảy nước mũi, ho, nôn (trớ), tiêu chảy… thì việc tìm hiểu nguyên nhân thường khá khó khăn. Có thể bé bị một loại vius tấn công, gây sốt và không kèm theo những dấu hiệu bệnh khác. Một số bệnh truyền nhiễm trong trường hợp này là: Bé bị nhiễm trùng đường tiểu, viêm màng não hoặc nhiễm trùng máu. Bạn không nên coi thường biểu hiện sốt cao mà không có dấu hiệu bệnh liên quan ở bé; tốt nhất, bạn nên nhanh chóng đưa bé đi khám. (Theo Babycenter)
Những cách chăm sóc trẻ ốm không phù hợp, đôi khi có thể gây nguy hiểm đến tính mạng của trẻ. Sau đây là một số kinh nghiệm khi chăm sóc trẻ bị bệnh. Kiểm tra sức khỏe cho trẻ tại Bệnh viện đa khoa Lai Châu. Kiểm tra sức khỏe cho trẻ tại Bệnh viện đa khoa Lai Châu. Chớ ủ kín trẻ khi bị sốt Đối với trẻ bị sốt cấp tính, chúng ta có thể cho uống thuốc hạ sốt theo liều lượng được chỉ định. Nên để trẻ mặc quần áo thoáng mát và cho uống nhiều nước. Những sai lầm hay mắc phải khi trẻ sốt là người lớn ủ kín trẻ quá mức, cho trẻ mặc 2-3 áo, đóng hết cửa để tránh gió lùa và không tắm cho trẻ. Trẻ vẫn có thể tắm được, tuy nhiên cho trẻ tắm nước ấm để trẻ cảm thấy không khó chịu khi đang bị sốt. Đừng cố cạy răng khi trẻ bị co giật Những trẻ từ 6 tháng đến 6 tuổi, có thể bị co giật khi sốt cao đột ngột. Thường những cơn co giật này kéo dài khoảng 1 phút và tự ngưng. Khi trẻ co giật biểu hiện thường thấy là mắt trợn ngược lên hay đứng tròng, không biết gì, sùi bọt mép, tay và chân giật từng hồi liên tục. Điều quan trọng là cha mẹ phải thật bình tĩnh hãy để trẻ nằm ngiêng một bên để đờm nhớt có thể chảy ra ngoài và làm thông thoáng đường thở của trẻ. Có thể nhét thuốc hạ sốt vào hậu môn trẻ và lau ướt người trẻ bằng nước ấm. Chờ một vài phút cho trẻ hết co giật và thở đều trở lại rồi đưa trẻ đến bệnh viện. Không nên cố cạy miệng trẻ ra và nhét một vật gì đó vào hay cạo gió cho trẻ. Thuốc cầm tiêu chảy không tốt cho trẻ Trẻ tiêu chảy nhiều lần trong ngày, đặc biệt là tiêu chảy phân lỏng nước, nhiều người thường mua cho trẻ thuốc cầm tiêu chảy nhưng một số thhuốc cầm tiêu chảy có thành phần dược lý giống thuốc phiện, chất này có thể cầm tiêu chảy ngay, nhưng lại gây ngộ độc và tử vong cho trẻ, đặc biệt là trẻ nhỏ. Điều quan trọng nhất là khi trẻ bị tiêu chảy cha mẹ nên cho trẻ uống oresol pha theo đúng liều lượng để bù lại lượng nước bị mất. Nếu trẻ không uống được các loại nước này, thì có thể cho trẻ uống nước dừa tươi hoặc nước ép cà rốt. Trong thời gian trẻ bị tiêu chảy, cha mẹ nên theo dõi xem trẻ có bị mất nước không, nếu có cần cho trẻ đến cơ sở y tế để kịp điều trị. Trẻ phát ban không cần kiêng tắm Có khá nhiều bệnh nhiễm trùng gây phát ban ngoài da khoảng vài ngày sau khi sốt như: Sởi, Rubella, sốt xuất huyết,... Điều cần làm là cho trẻ tắm rửa bình thường thậm chí có thể tắm cho trẻ nhiều hơn bình thường nếu trẻ chơi làm dơ bẩn người. Nên cho trẻ mặc đồ thoáng mát và ăn uống bình thường. Nếu những nốt mụn nước thủy đậu có mủ vàng nên cho trẻ đi khám bệnh để điều trị bội nhiễm vi trùng. khamchuabenh.net (Theo SK và đời sống)
Những điều nên và không nên làm khi trẻ bị sốt? Sốt là một triệu chứng rất thường gặp ở trẻ. Các bà mẹ trẻ thường rất lo lắng mỗi khi bé bị sốt và bối rối không biết phải làm sao. Có người vội vàng mặc thêm cho bé cái áo, bên ngoài lại quấn thêm một cái khăn lông dày làm trẻ càng nóng hơn. Có người thấy trẻ bị sốt cao co giật thì luýnh quýnh, nghe mọi người xung quanh mách bảo vội vàng nặn chanh vào mắt và miệng bé làm bé bị rộp miệng, phỏng lưỡi, phỏng mắt hoặc bị nghẹt thở. Hoặc có người thì dùng nước bỏ đá cục vào để lau mát hạ sốt cho bé. Với mức sốt vừa 38-38,5oC thì cơ thể trẻ có thể chịu đựng được nhưng với mức sốt cao từ 39-40oC trở lên trong thời gian dài có thể làm trẻ bị co giật, gây thiếu ôxy não. Trẻ bị sốt cao co giật thường gặp ở lứa tuổi từ 6 tháng đến 5 tuổi. Khi bé bị sốt trên 39oC thường xuất hiện cơn co giật và cơn co giật này mất đi khi hạ thân nhiệt xuống dưới 39oC. Do vậy các bà mẹ cần nhanh chóng hạ sốt khi trẻ bị sốt cao. Cần cởi bỏ bớt quần áo cho trẻ, dùng thuốc hạ sốt, lau mát hạ sốt, cho bé bú hoặc uống nhiều nước và đưa trẻ đến cơ sở y tế. Lau mát hạ sốt cho bé khi: - Bé bị sốt cao trên 40oC. - Bé bị sốt cao kèm co giật hoặc có dấu hiệu sắp sửa co giật. Chuẩn bị dụng cụ: - 5 khăn nhỏ để lau mát. - Thau nước ấm. - Nhiệt kế. Thực hiện: - Đặt bé nằm ngửa trên giường. - Cởi bỏ quần áo trẻ. - Lấy nhiệt độ bé. - Rửa tay. - Chuẩn bị nước lau mát: Cho ít nước lạnh vào trong thau. + Cho nước nóng vào, bằng ½ lượng nước lạnh. + Kiểm tra nhiệt độ nước bằng cách nhúng khuỷu tay vào thau nước, cảm giác ấm giống như nước tắm em bé. - Lau mát + Nhúng 5 khăn vào thau nước và vắt hơi ráo. + Đặt 2 khăn ở hõm nách, 2 khăn ở bẹn và 1 khăn lau khắp người. + Không đắp lên trán vì ít có tác dụng hạ sốt. Không đắp lên ngực vì tăng nguy cơ viêm phổi. + Thay khăn mỗi 2-3 phút. + Theo dõi nhiệt độ nước, cho thêm nước nóng nếu thấy nước không còn ấm. + Lấy nhiệt độ bé mỗi 15 phút, ngưng lau mát khi nhiệt độ dưới 38,5oC. + Lau khô và mặc quần áo mỏng cho trẻ. Những điều không nên làm: - Không nên ủ ấm, mặc nhiều lớp quần áo cho trẻ khi trẻ đang sốt. - Không nên nặn chanh vào miệng và mắt trẻ. - Không nên dùng nước đá lạnh để lau máu hạ sốt cho trẻ. - Không giật tóc, vỗ vào người trẻ khi trẻ đang bị co giật, càng khiến trẻ bị kích thích, co giật nhiều hơn. khamchuabenh.net (Theo Sức khỏe đời sống)