Vì sao phóng viên Lan Anh bị khởi tố? TT - Nguyễn Thị Lan Anh (bút danh Lan Anh), phóng viên phụ trách mảng y tế của báo Tuổi Trẻ tại Hà Nội, vừa nhận quyết định khởi tố bị can từ Cơ quan An ninh điều tra - Bộ Công an hôm 6-1 về hành vi “chiếm đoạt tài liệu bí mật nhà nước”. Cùng với quyết định này là lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú được gửi tới Công an phường Dịch Vọng, quận Cầu Giấy (nơi gia đình phóng viên Lan Anh đang cư trú). Lý do cơ quan điều tra quyết định khởi tố phóng viên Lan Anh xuất phát từ một mẩu tin đăng trên báo Tuổi Trẻ số ra ngày 20-5-2004. Cơ quan điều tra xác định về hình thức, công văn trên của Bộ Y tế thuộc danh mục tài liệu bí mật nhà nước trong ngành y tế, do vậy đã khởi tố phóng viên báo Tuổi Trẻ với tội danh “chiếm đoạt tài liệu bí mật nhà nước”. Tuy nhiên, theo tìm hiểu của Tuổi Trẻ, những nội dung trong công văn của Bộ Y tế gửi Thủ tướng Chính phủ thực chất không có gì mới so với những điều đã được chính các quan chức của Bộ Y tế phát ngôn trong một cuộc họp báo công khai trước đó 21 ngày. Cụ thể, trong cuộc họp báo thường kỳ do Bộ Y tế tổ chức vào ngày 28-4-2004, trả lời đông đảo báo giới về những vấn đề của ngành y tế mà dư luận đang quan tâm - trong đó có vấn đề bình ổn về giá thuốc và những khuất tất ở Công ty Zuellig Pharma VN - chánh thanh tra Bộ Y tế Trần Quang Trung cho biết sắp tới lãnh đạo Bộ Y tế sẽ có tờ trình Thủ tướng Chính phủ về vấn đề Công ty Zuellig. Cũng tại cuộc họp báo này, vụ trưởng Vụ Kế hoạch - tài chính của Bộ Y tế - ông Dương Huy Liệu - còn cho báo giới (có phóng viên Lan Anh dự) biết trong nội dung trình Thủ tướng có việc đề nghị phối hợp với Bộ Kế hoạch - đầu tư thanh tra toàn diện Công ty Zuellig Pharma VN. Ngoài ra, cùng trong ngày 20-5-2004, có ít nhất hai tờ báo lớn khác là Nhân Dân, Lao Động cũng đưa tin về việc Bộ Y tế trình Thủ tướng Chính phủ công văn trên. Một chút về “bị can Lan Anh” Lan Anh bắt đầu thực tập ở văn phòng Hà Nội của Tuổi Trẻ từ mùa hè năm 1997, khi còn là sinh viên báo chí năm cuối. Đến nay khi đã làm báo được tám năm, đã có một chút thành công và uy tín với đồng nghiệp, đã làm mẹ của một cô con gái 4 tuổi, Lan Anh lúc nào cũng có thể bức xúc đến phát khóc mỗi khi phải chứng kiến, phải tiếp cận với những chuyện mà theo cô là “vô lý không thể chịu nổi”. “Thế này thì không ai dám ốm nữa mất, thuốc lại lên nữa rồi. Một vỉ 10 viên kháng sinh chỉ hai ngày mà từ 12.000 đồng lên 15.000 đồng. Họ cứ làm như dân mình chỉ dành toàn bộ tiền vào việc đi bệnh viện hay sao ấy! ”. Suốt gần một năm theo dõi tình hình diễn biến giá thuốc cùng với các phóng viên Tuổi Trẻ ở TP.HCM như Kim Sơn, Lê Thanh Hà, cô phóng viên y tế này làm cả cơ quan phát sốt lên vì những thông tin mà cô vừa nói vừa ứa nước mắt, văn phòng nóng lên vì giá thuốc, mặt báo cũng nóng lên vì giá thuốc, những cú điện thoại, những bức thư bạn đọc gửi về cũng canh cánh một nỗi niềm giá thuốc. Nhưng, nghề làm báo không chỉ là viết “chống tiêu cực”. Thật ra phần lớn các bài viết của Lan Anh trên báo Tuổi Trẻ là về những thân phận nơi bệnh viện: nơi bệnh nhân bó tay trông chờ sống chết nơi bác sĩ, và nơi các thầy thuốc vật lộn ngày đêm để cứu sống từng sinh mệnh. Cùng với phóng viên ảnh Việt Dũng, Lan Anh cũng là nhà báo đầu tiên có mặt tại Viện Y học lâm sàng các bệnh nhiệt đới để đưa tin, chụp ảnh và viết bài về những nạn nhân SARS ở VN. Phương tiện bảo hộ duy nhất là hai chiếc khẩu trang mua ở cổng bệnh viện, hai nhà báo này đã đưa những thông tin nóng nhất về tình hình diễn biến SARS ở Hà Nội và cuộc vật lộn chống lại tử thần của các y bác sĩ VN. Chỉ có tình đồng loại và lòng yêu nghề mới có thể khiến họ xả thân như thế. Lan Anh cũng đã từng đùa với Việt Dũng: “Anh có làm sao thì chỉ mình anh chịu, còn tôi làm sao thì con tôi ai nuôi?”. Lúc ấy, cả cơ quan mới giật mình. Hết sốt thuốc, hết SARS, lại đến cúm gà, rồi đến chiến dịch góp tay xoa dịu nỗi đau da cam, những trang báo Tuổi Trẻ luôn nóng hổi thông tin và chan chứa tình người bởi các phóng viên gắn bó với những người bệnh, với những người không may mắn được sinh ra với đầy đủ các bộ phận cơ thể, những người nghèo không có tiền chữa bệnh... Những bài báo không có chỗ cho sự toan tính. Những bài báo lúc nào cũng chỉ xoáy sâu vào những câu hỏi nhức nhối từ cuộc đời. Và Lan Anh là một phóng viên Tuổi Trẻ như thế. N.V.H. - THU HÀ Luật sư Chu Khang sẽ bảo vệ quyền lợi cho phóng viên Lan Anh Chiều qua 7-1, tại TP.HCM, ban biên tập báo Tuổi Trẻ đã có cuộc làm việc với luật sư Chu Khang (văn phòng luật sư Hà Nội, Đoàn luật sư TP Hà Nội). Báo Tuổi Trẻ đã thông báo với luật sư toàn bộ sự việc xảy ra đối với cô Lan Anh, phóng viên của Tuổi Trẻ tại văn phòng đại diện Hà Nội. Luật sư Chu Khang đã nhận lời bảo vệ quyền lợi cho cô Lan Anh trong suốt quá trình tố tụng, bắt đầu từ khâu cơ quan điều tra công an lấy lời khai. Tuổi Trẻ cũng bày tỏ mong muốn nhận được sự giúp đỡ từ phía cơ quan điều tra trong việc tạo điều kiện để luật sư Chu Khang tác nghiệp thuận lợi, nhằm bảo vệ đầy đủ quyền và lợi ích hợp pháp của thân chủ - phóng viên Lan Anh. Phần kết cuộc đấu tranh với giá thuốc? Giá thuốc cao: người dân chịu đựng đến bao giờ? - Đó là tên gọi của tuyến bài về dược phẩm được Tuổi Trẻ đăng tải trong suốt năm 2003 đến tháng 5-2004. Không chỉ Tuổi Trẻ, hầu hết các tờ báo lớn ở VN đều vào cuộc. Đó là cuộc chiến của giới báo chí vì người nghèo VN, vì bệnh nhân VN, chống lại những “con cá mập dược phẩm”, những “liên minh ma quỉ” và những tiêu cực kéo dài trong ngành dược. Quả thật, lật lại những trang báo Tuổi Trẻ, Thanh Niên, Sài Gòn Giải Phóng, Pháp Luật TP.HCM, Người Lao Động, Lao Động, Tiền Phong... thời điểm đó, chúng ta thấy rõ người dân VN đã bị “bóp cổ” như thế nào khi phải chữa bệnh với những dược phẩm có giá phi lý khủng khiếp. Và những khoản lợi nhuận khổng lồ đã chảy đều mỗi tháng, mỗi năm vào túi của những kẻ kinh doanh bất chấp sinh mạng và khả năng chịu đựng của người dân VN. Đó là một tội ác! Và nỗi bức xúc dân sinh ấy, qua báo chí, đã được đặt trên bàn Chính phủ, Quốc hội. Tại kỳ họp Quốc hội vào tháng 5-2004, các đại biểu đã lên tiếng rất mạnh, rất tập trung về chuyện giá thuốc, và đã chất vấn bộ trưởng y tế rất gay gắt. Bảo tin của phóng viên Lan Anh được đăng trên Tuổi Trẻ ngày 20-5-2004, nghĩa là trong thời gian Quốc hội đang nhóm họp. Bản tin đó như một sự kiện nằm trong chuỗi biện pháp giải quyết căn cơ vấn đề giá thuốc mà các nhà báo đều theo đuổi. Hơn bảy tháng sau, ngày 5-1-2005, phóng viên Lan Anh bị khởi tố vì được qui là đã “chiếm đoạt tài liệu bí mật nhà nước” để viết bản tin ngắn trên. Sự kiện “phóng viên Tuổi Trẻ Lan Anh bị khởi tố” đã gây xôn xao trong làng báo hai ngày qua. Những cú điện thoại, nhắn tin, email dồn dập gửi đến Lan Anh và các phóng viên Tuổi Trẻ dường như nói rằng: giới báo chí sẽ đứng bên cạnh nữ phóng viên hiền lành này trên con đường tìm kiếm và bảo vệ lẽ công bằng. Bởi người phải đứng trước vành móng ngựa vì tội ác giá thuốc nhiều năm qua không thể là những nhà báo hết lòng vì nghề nghiệp! BÙI THANH
Liên quan đến vụ khởi tố PV Lan Anh Nội dung bản tin ngày 20-5 đã được công khai như thế nào? TT - Một ngày sau khi báo Tuổi Trẻ thông tin tới bạn đọc về sự việc cô Lan Anh - phóng viên theo dõi y tế của báo Tuổi Trẻ tại Hà Nội - bị cơ quan công an khởi tố về tội “chiếm đoạt tài liệu bí mật nhà nước”, trong ngày 9-1 đã xuất hiện thêm những “tình tiết” mới. Một số phóng viên thuộc nhiều cơ quan báo chí từng tham dự cuộc họp báo của Bộ Y tế hôm 28-4-2004 đã lên tiếng với Tuổi Trẻ, góp những tiếng nói đầu tiên để cùng đi tới sự thật. Phóng viên Lệ Hà của tờ báo điện tử Vietnamnet mô tả với Tuổi Trẻ “cuộc họp báo diễn ra đúng vào ngày thứ tư, là cuộc họp báo thường kỳ thứ hai được Bộ Y tế tổ chức từ khi có chuyện “nóng” về giá thuốc”. Còn Thanh Nhàn, phóng viên y tế tờ VnExpress, nhớ rõ cuộc họp báo được Bộ Y tế tổ chức không ở trong bộ mà tại phòng họp tầng 2 của Trung tâm Truyền thông giáo dục sức khỏe (thuộc Bộ Y tế) nằm trên đường Đội Cấn (quận Ba Đình, Hà Nội). Chủ trì cuộc họp báo hôm đó về phía Bộ Y tế có ông Dương Quốc Trọng, chánh văn phòng bộ, tổ trưởng Tổ công tác đặc biệt về giá thuốc cùng các ông Trần Quang Trung (chánh thanh tra bộ), Dương Huy Liệu (vụ trưởng Vụ kế hoạch - tài chính), Nguyễn Văn Thanh (phó cục trưởng Cục Dược), Nguyễn Văn Bình (phó cục trưởng Cục Y tế dự phòng). Có gần 30 nhà báo tham dự, ngoài phóng viên Tuổi Trẻ còn có Đinh Lan và Hồng Lam (báo Sài Gòn Giải Phóng), Thanh Tâm (báo Lao Động), Liên Châu (báo Thanh Niên), Mai Tâm (báo Phụ Nữ TP.HCM), Thúy Nga (báo Gia đình - Xã hội), Lệ Hà (Vietnamnet), Thanh Nhàn (VnExpress)… Phóng viên Lan Anh là một trong số những nhà báo đặt ra cho lãnh đạo Bộ Y tế nhiều câu hỏi nhất, tập trung chủ yếu vào vấn đề xử lý giá thuốc. Ngoài phần ghi chép trong sổ tay của phóng viên Lan Anh tại cuộc họp báo trên (xem thêm Tuổi Trẻ ngày 8-1), sổ tay của phóng viên Đinh Lan vẫn còn ghi lại phát ngôn của chánh thanh tra Bộ Y tế Trần Quang Trung về trường hợp Công ty Zuellig Pharma VN. Trong đó ông Trung cho biết “Zuellig Pharma VN có văn bản gửi Ban Quản lý khu công nghiệp, khu chế xuất Hà Nội xin mở rộng lĩnh vực đầu tư, vì vậy nên Bộ Y tế không kiểm tra Zuellig Pharma VN nữa. Hồ sơ xin mở rộng lĩnh vực đầu tư và thực hiện các quyết định trong giấy phép đầu tư của Zuellig Pharma VN sẽ chuyển sang Bộ Kế hoạch đầu tư thẩm định, giám sát…”. Một cuốn sổ tay khác do Thúy Nga (phóng viên báo Gia đình - Xã hội) trực tiếp mang tới Văn phòng Tuổi Trẻ tại Hà Nội chiều tối qua cũng còn lưu rõ nội dung cuộc họp báo ngày 28-4 của Bộ Y tế. Trong đó, chánh thanh tra Trần Quang Trung nói về trường hợp Công ty Zuellig Pharma rằng “sẽ có tờ trình của Bộ Y tế báo cáo để thủ tướng Chính phủ quyết định cách giải quyết vấn đề này…”. Còn vụ trưởng Vụ Kế hoạch - Tài chính Dương Huy Liệu bổ sung thêm: do Zuellig Pharma xin phép chuyển hoạt động sang một khu công nghiệp khác, Bộ Kế hoạch đầu tư đã gửi công văn để lấy ý kiến về vấn đề này, trong đó sẽ tiến hành đánh giá hoạt động của Zuellig Pharma bằng đoàn thành tra, kiểm tra, còn Bộ Y tế sẽ không tiến hành thanh kiểm tra nữa… Cũng trong chiều 9-1, nhiều phóng viên khác từng dự cuộc họp báo trên cho biết họ đang tìm lại các cuốn sổ ghi chép (do thời gian cách đây đã lâu) để chuyển cho Báo Tuổi Trẻ nhằm giúp chứng minh thông tin mà phóng viên Lan Anh sử dụng trong bản tin ngày 20-5 thực sự không có gì là... mật cả. N.V.HẢI Báo Nhân Dân số ra ngày 11-5-2004 đã đăng tin Thẩm tra, đánh giá toàn diện hoạt động của Công ty Zuellig Pharma Việt Nam trên trang 8. Đồng thời bản tin này cũng được đăng tải trên Báo Nhân Dân điện tử. Mãi đến chín ngày sau, Báo Tuổi Trẻ và Báo Lao Động mới đưa tin này. Nguyên văn bản tin trên Báo Nhân Dân như sau: Thẩm tra, đánh giá toàn diện hoạt động của Công ty Zuellig Pharma Việt Nam Bộ Y tế vừa có công văn gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư về việc Công ty Zuellig Pharma Việt Nam (ZPV) xin điều chỉnh giấy phép đầu tư để thành lập chi nhánh tại tỉnh Đồng Nai và tăng vốn đầu tư. Bộ Y tế khẳng định, qua nghiên cứu hồ sơ của ZPV xin bổ sung giấy phép đầu tư để thành lập chi nhánh tại Đồng Nai, Bộ Y tế nhận thấy nội dung hoạt động vẫn là nhập khẩu ủy thác và phân phối dược phẩm, không thấy thể hiện nội dung về việc ZPV sẽ kịp thời đầu tư để thực hiện chuyển hoạt động của công ty sang sản xuất dược phẩm tại Việt Nam sau khi hết thời hạn ba năm từ khi bắt đầu triển khai hoạt động nhập khẩu, như ý kiến của Thủ tướng Chính phủ và Ban quản lý các khu công nghiệp và chế xuất TP Hà Nội. Bộ Y tế cũng đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư đánh giá lại nội dung các giấy phép đầu tư của ZPV do Ban quản lý các khu công nghiệp và chế xuất TP Hà Nội cấp, đồng thời thẩm tra, đánh giá lại toàn bộ hoạt động từ khi được cấp giấy phép đầu tư đến nay và phương án đầu tư sắp tới của ZPV. Trên cơ sở đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư xem xét việc chấm dứt hiệu lực của giấy phép đầu tư đã cấp, cũng như xem xét việc cấp lại giấy phép đầu tư và quy định lại nội dung hoạt động kinh doanh của công ty trong giai đoạn tới theo thẩm quyền. Đầu tháng 4, Bộ Y tế cũng đã có công văn gửi Văn phòng Chính phủ báo cáo về việc thực hiện giấy phép đầu tư của ZPV. Công văn nêu rõ: Đề nghị Văn phòng Chính phủ báo cáo Thủ tướng Chính phủ giao cho các bộ, ngành và cơ quan hữu quan chỉ đạo thực hiện Thông báo số 2080/ VPCP- QHQT và giám sát hoạt động của ZPV theo hướng: sau ngày 5-9-2004, công ty ZPV phải ngừng mọi hoạt động nhập khẩu ủy thác thành phẩm và phân phối thành phẩm nhập khẩu; chuyển sang đầu tư sản xuất dược phẩm tại Việt Nam.
Công văn của Bộ Y tế PV Lan Anh bị khởi tố là do đưa tin về công văn của Bộ Y tế, và đây là lý do khởi tố vì làm lộ bí mật Nhà Nước. Như vậy thực sự công văn của Bộ Y tế có là bí mật Nhà nước hay không mời mọi người theo dõi bài viết sau đây. Công văn của Bộ Y tế có phải là bí mật Nhà nước? TT - Vài ngày qua, tòa soạn báo Tuổi Trẻ đã nhận hàng trăm thư điện tử, điện thoại bày tỏ mối quan tâm của mình trước sự kiện phóng viên Lan Anh bị khởi tố. Thay mặt phóng viên, nhân viên báo Tuổi Trẻ chúng tôi rất cám ơn sự chia xẻ, bức xúc của bạn đọc và xin trích đăng ý kiến tiêu biểu: Theo Điều 1 Pháp lệnh Bảo vệ bí mật Nhà nước (số 30/2000/PL-UBTVQH10, ngày 28-12-2000): “Bí mật Nhà nước là những tin về vụ, việc, tài liệu, vật, địa điểm, thời gian, lời nói có nội dung quan trọng thuộc lĩnh vực chính trị, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, kinh tế, khoa học, công nghệ, các lĩnh vực khác mà Nhà nước không công bố hoặc chưa công bố và nếu bị tiết lộ thì gây nguy hại cho Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam”. Như vậy, ta có thể hiểu ngay cả những tài liệu chưa công bố, nếu tiết lộ mà gây nguy hại cho Nhà nước CHXHCN VN thì mới coi là bí mật Nhà nước, còn những tài liệu mặc dù chưa công bố, nhưng nếu tiết lộ vẫn không hề gây nguy hại nào cho Nhà nước thì không phải là bí mật Nhà nước. Theo Tuổi Trẻ thì “trong cuộc họp báo thường kỳ do Bộ Y tế tổ chức vào ngày 28-4-2004, trả lời đông đảo báo giới về những vấn đề của ngành y tế mà dư luận đang quan tâm - trong đó có vấn đề bình ổn về giá thuốc và những khuất tất ở Công ty Zuellig Pharma VN - chánh thanh tra Bộ Y tế Trần Quang Trung cho biết sắp tới lãnh đạo Bộ Y tế sẽ có tờ trình Thủ tướng Chính phủ về vấn đề Công ty Zuellig. Cũng tại cuộc họp báo này, vụ trưởng Vụ Kế hoạch - tài chính của Bộ Y tế - ông Dương Huy Liệu - còn cho báo giới (có phóng viên Lan Anh dự) biết trong nội dung trình Thủ tướng có việc đề nghị phối hợp với Bộ Kế hoạch - đầu tư thanh tra toàn diện Công ty Zuellig Pharma VN. Ngoài ra, cùng trong ngày 20-5-2004, có ít nhất hai tờ báo lớn khác là Nhân Dân, Lao Động cũng đưa tin về việc Bộ Y tế trình Thủ tướng Chính phủ công văn trên”. Bí mật Nhà nước là những bí mật mà chỉ những người, cơ quan, tổ chức có trách nhiệm mới được biết, những người không có trách nhiệm thì không được biết; như vậy, những tin tức, tài liệu mà ai cũng biết, nội dung không có gì mới so với các tài liệu mọi người đã biết rồi thì không thể gọi là “bí mật” được. Điều 3, Nghị định số 33/2002/NĐ-CP ngày 28-3-2002 của Chính phủ qui định chi tiết thi hànhPháp lệnh Bảo vệ bí mật Nhà nước” như sau: “Căn cứ vào phạm vi bí mật Nhà nước quy định tại các Điều 5, 6, 7, Pháp lệnh bảo vệ bí mật Nhà nước, người chịu trách nhiệm lập danh mục bí mật nhà nước hoặc người được ủy quyền có nhiệm vụ: 1. Lập danh mục bí mật Nhà nước xác định độ "Tuyệt mật" và "Tối mật" trình Thủ tướng chính phủ sau khi Bộ Công an đã thẩm định. 2. Lập danh mục bí mật nhà nước thuộc độ Mật gửi Bộ trưởng Bộ Công an 3. Vào quý I hàng năm, xem xét đề xuất việc sửa đổi, bổ sung, giải mật danh mục bí mật Nhà nước độ "Tuyệt mật", "Tối mật", "Mật" gửi cấp có thyẩm quyền qui địn tại khoản 1, khoản 2 của Điều này.” Điều 7 Nghị định quy định: “2. Khi soạn thảo văn bản có nội dung bí mật nhà nước, người soạn thảo văn bản phải đề xuất mức độ mật từng tài liệu, người duyệt ký văn bản chịu trách nhiệm quyết định đóng dấu độ mật và phạm vi lưu hành tài liệu…” Căn cứ vào các quy định pháp luật nêu trên, thiết nghĩ cơ quan điều tra cần phải làm sáng tỏ danh mục tài liệu bí mật Nhà nước mà Bộ Y tế đưa ra có được thực hiện đúng quy trình quy định tại Nghị định 33/2002/NĐ-CP hay là danh mục đó do Bộ Y tế đơn phương đưa ra? Có biên bản thu giữ được tài liệu mật bị chiếm đoạt hay không (nếu đương sự chỉ chép lại, chụp lại tài liệu, không mang tài liệu ra khỏi phạm vi quản lý của người có trách nhiệm thì không thể gọi là chiếm đoạt mà là làm lộ bí mật), việc tiết lộ tài liệu đó gây nguy hại như thế nào cho Nhà nước Việt Nam (vật chất, tinh thần). Tôi tin tưởng rằng chân lý cũng như mặt trời lúc mọc, lúc lặn nhưng mặt trời luôn luôn tồn tại, có bóng đêm cũng là để cho ánh sáng mặt trời được chói chang, rạng rỡ hơn. TẠ PHONG TẦN (Lớp B35 - Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh - Phân viện TP.HCM)
Cần cân nhắc khi xử lý hình sự PV Lan Anh TS Nguyễn Đình Lộc: Xử lý hình sự PV Lan Anh là điều cần cân nhắc Sự kiện phóng viên Lan Anh bị khởi tố thu hút sự quan tâm của dư luận và hiện có nhiều ý kiến khác nhau về quyết định của Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an. Dưới đây là ý kiến của tiến sĩ Nguyễn Đình Lộc, nguyên bộ trưởng Bộ tư pháp. Cần cân nhắc, xem xét đến động cơ! Bài của phóng viên Lan Anh trên báo Tuổi Trẻ thì lúc họp Quốc hội tôi đã đọc, trong đó có bản tin Bộ y tế đề nghị thanh tra một công ty dược. Tôi rất mừng vì Bộ y tế đã thể hiện thái độ của mình, lúc bấy giờ dư luận xã hội rất bức xúc. Tin tức lúc đó được các báo đưa, ai cũng hoan nghênh báo chí vì đã đề cập đến một vấn đề nhức nhối nhưng bây giờ thấy có quyết định khởi tố nhà báo, tôi hơi sửng sốt. Tôi không rõ phóng viên Lan Anh có được tin này từ đâu nhưng qua bài báo của Tuổi Trẻ ngày 08-01-2005 thì được biết thông tin này đã được công bố trong một cuộc họp báo trước đó. Vấn đề chỉ là ở chỗ bao giờ Bộ Y tế chính thức đưa ra cái đề nghị đó, bởi khi có chủ trương đó thì sự kiện đã được thông tin. Tội này là cố ý. Khi nói đến cố ý là nói đến động cơ. Trở lại không khí rất "nóng" lúc bấy giờ, nhất là trước kỳ họp Quốc hội, tôi nghĩ không chỉ phóng viên Lan Anh mà cả xã hội quan tâm đến vấn đề giá thuốc, nhất là khi chúng ta biết được rằng những người phân phối thuốc lợi dụng sự độc quyền mà nhà nước chúng ta dành riêng cho họ để tăng giá thuốc, trong khi thuốc đó xuất khẩu bán sang các nước khác với giá rất thấp. Chính điều đó tạo ra trong dư luận sự phẫn nộ. Cho nên khi đọc được bản tin của phóng viên Lan Anh, chúng tôi thấy mừng là nhà nước chúng ta không dửng dưng với các làm đó của công ty dược... Nhà báo Lan Anh phải chăng chỉ muốn góp tiếng nói của mình để làm rõ hơn tính bức xúc của tình hình, cũng như thông tin cho dư luận biết được rằng thái độ của nhà nước ta không thể chấp nhận tình trạng như vậy. Tôi nghĩ cần xác định mức độ gây nguy hiểm cho xã hội của hành vi này và cần cẩn trọng khi xử lý. Trong vụ này, cần thấy rằng nội dung thông tin mật đó thật ra không có gì nguy hiểm. Ở đây chỉ thông tin cơ quan có trạch nhiệm là Bộ y tế đã đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức thanh tra toàn diện... Nhưng vì công văn này đóng dấu mật cho nên mới có chuyện. Ở đây, phóng viên biết có chủ trương thanh tra từ cuộc họp báo, sau khi nghe nói ký công văn như vậy, chắc là cũng vội vàng đưa nên đó cũng là sơ suất. Do đó, khi nói đến động cơ cố ý ở điều luật này thì chúng ta phải hiểu theo ý có lẽ là do thiện chí của nhà báo. Cho nên, theo tôi đấy cũng là điều phải cân nhắc. Theo Pháp Luật
Tôi là người luôn theo dõi và bức xúc với tình trạng giá thuốc tăng cao trong thời gian vừa qua. Một trong những nguyên nhân làm giá thuốc tăng là do cơ chế của ta trong việc phân phối thuốc, các cty phân phối dược phẩm đa quốc gia như Zuellig đã lợi dụng điều này cộng với sự giảm sút y đức của một bộ phận bác sỹ, trình dược viên, nhân viên y tế. Chính tình hình giá thuốc leo thang cộng với sinh hoạt đắt đỏ đã làm bao gia đình, chủ yếu là những gia đình nghèo mỗi khi có bệnh là phải nhịn ăn, nhịn mặc, thậm chí bán đi những tài sản ít ỏi của mình để trang trải chi phí. Một loạt phóng sự của các báo hồi giữa năm rồi đã làm rõ thủ đoạn của công ty Zuellig cùng những người vì quyền lợi bản thân mà sắn sàng bán đứng đồng bào của mình. Qua loạt phóng sự đó, nhân dân đã có những dư luận mạnh mẽ khiến các cty độc quyền phân phối thuốc không còn có thể tự tung tự tác được nữa, đồng thời cũng chỉ rõ sự yếu kém của các quan chức quản lý trong ngành y tế với những giải thích nghe rất không xuôi tai trên công luận. Cá nhân tôi, khi biết về vụ việc khởi tố PV Lan Anh của báo Tuổi trẻ cũng chưa dám bình luận gì nhiều. Chỉ xin đưa ra đây một số dự đoán. Theo tôi, khả năng Lan Anh trắng án là rất cao, vì những lý do sau: + Quy chế tài liệu mật về y tế được ban hành sau khi bài viết của PV Lan Anh đăng trên báo Tuổi trẻ. + Tài liệu mà theo đó các cơ quan chức năng cho rằng PV Lan Anh đã lấy, phổ biến... chỉ mới là "Mật" theo nhận định chủ quan của một số cá nhân nào đó chứ chưa thật phù hợp với định nghĩa thế nào là tài liệu mật. Các bạn có thể xem trên Tuổi trẻ online (www.tuoitre.com.vn) hay Người lao động online (www.nld.com.vn) về vấn đề này. + Lan Anh được sự ủng hộ nhiệt tình của giới báo chí (trong đó có Phó tổng thư ký Hội Nhà báo Việt Nam Phan Khắc Hải) và giới luật gia (trong đó có Nguyên Bộ trưởng Tư pháp Nguyễn Đình Lộc). Đông đảo dân chúng, trừ một số ít những người cố tình đi ngược lại lợi ích số đông, đều ủng hộ Lan Anh. Tuy nhiên, theo tôi, đây cũng là bài học đối với bản thân Lan Anh và một số phóng viên trẻ, không phải cứ đưa thông tin càng sớm càng tốt mà cần có sự chặt chẽ, chắc chắn để không ai có thể bắt bẻ được mình. Đây là những thông tin chính xác, mang tính tích cực, nhưng nếu là thông tin chưa chính xác hay có ý nghĩa tiêu cực thì vấn đề sẽ rất phức tạp. Ngoài ra, theo một số thông tin chưa chính thức mà tôi biết, PV Lan Anh đã có những thông tin "mật" trên bằng những con đường không được đúng đắn cho lắm. Nếu đúng như vậy thì cũng là đáng trách. Cuối cùng, tôi hy vọng các cơ quan chức năng cần có một cái nhìn khách quan, toàn diện hơn đối với các vấn đề liên quan đến nhu cầu thiết thực của đại bộ phận dân chúng.[/list]
