Gánh xôi bà Tư Dù nắng hay mưa, vào mỗi buổi sáng người đi đường đã quen thuộc dáng ngồi lom khom của bà Tư với gánh xôi tại góc đường Nguyễn Văn Trỗi – Phan Bội Châu. Trong tiết trời lành lạnh vào buổi sáng sớm ở thành phố, thưởng thức hộp xôi nóng hổi của bà Tư sẽ là một trong những trải nghiệm đáng nhớ trong hành trình khám phá ẩm thực phố núi của bạn. Bà Tư năm nay 81 tuổi, quê ở Sài Gòn. Lên Đà Lạt từ năm 1953. Bà đã bán xôi ở đây được hơn 60 năm. Nhiều người còn biết đến bà với cái tên thân thuộc là “bà Tư xôi chè Sài Gòn”. Vì đã gắn với nghề này từ hàng chục năm trước. Nhà bà Tư ở gần khu chợ Mới. Mỗi buổi sớm con cháu sẽ giúp bà gánh xôi một đoạn để kịp bán cho người muốn thưởng thức sớm. Cái duyên với Đà Lạt “Bà lên Đà Lạt để phụ việc người thân. Ai ngờ có duyên nên ở lại đây sinh sống đến giờ”, bà Tư kể. Nụ cười hiền lành luôn xuất hiện trên gương mặt của bà. Ảnh: Phong Vinh. Bà cho biết trước đây bà cũng có bán kèm chè nhưng do tuổi đã cao, bà không còn đủ sức để bán nhiều món như trước. Nhưng vào mỗi cuối tuần, bà Tư vẫn cần mẫn làm thêm các món bánh da lợn, chè đậu để bán thêm cho những ai thích ăn. Gánh xôi đơn giản lọt thỏm giữa thành phố đã tồn tại suốt hơn 60 năm qua. Ảnh: Tâm Di Công việc bình dị hằng ngày Ngày thường, bà phải thức dậy từ hơn 3 giờ sáng để chuẩn bị đồ xôi và chế biến các nguyên liệu. Gánh xôi của bà chỉ có 2 loại là xôi mặn và xôi ngọt. Trải qua ngần ấy thời gian, những vật dụng trên gánh xôi từ chiếc mẹt đến đôi quang gánh đều được bà gìn giữ cẩn thận. Bà cho biết từ đó đến nay chỉ thay một vài lần vì đã không còn dùng được. Dù tuổi đã cao nhưng bà Tư vẫn tự mình làm các khâu sơ chế. Từ việc ngâm nếp, vo gạo cho đến đun bếp, quạt lửa. Thức dậy từ khi mặt trời chưa mọc rồi bán tới lúc trời tỏ. Gánh xôi hết bà lại về ngâm nếp, vo gạo. Vất vả là vậy nhưng bà vẫn rất cần mẫn với công việc. Đồ đạc sau bao năm vẫn y nguyên chừng ấy thứ. Từ cái thúng, cái mẹt, cho đến đôi quang gánh luôn được gìn giữ. Bí quyết từ kinh nghiệm đúc kết bao năm qua Để cho ra những hạt xôi dẻo thơm, bà Tư kể, khó nhất là lúc nấu. Phải đảm bảo lửa đều và canh đúng thời gian cho xôi vừa chín tới. Nếu thích ăn xôi mặn bạn hãy thưởng thức loại xôi được làm từ lá cẩm. Xôi được bỏ vào hộp xốp, phủ lên trên là chả lụa, chà bông (ruốc thịt), hành phi và chút tương ớt. Ngoài ra bạn có thể chọn món xôi ngọt. Khách đến ăn xôi đông. Từ những người đi chợ sớm, lao động bình thường, học sinh. Đến cả nhân viên công sở hay khách du lịch. “Xôi coi vậy mà ăn chắc bụng lắm. Bà làm không có hóa chất gì đâu nghe. Có nhiều người sáng nào cũng ra đây mua ủng hộ. Ăn hoài mà không thấy ngán”, bà Tư chia sẻ. Ngoài ra, cuối tuần bà tranh thủ làm thêm bánh da lợn, bánh bò để bán cho khách. Giá cho một phần xôi mặn là 10.000 - 15.000 đồng tùy vào yêu cầu. Cạnh dòng xe tấp nập, gánh xôi trải qua hơn 6 thập kỷ đã cất giữ kí ức của không ít người. Mỗi lần về Đà Lạt, nhiều người lại tìm đến gánh xôi của bà chỉ để thưởng thức hương vị quen thuộc.
