Cảm xúc là phạm trù phức tạp, đặc biệt là đối với trẻ 4 tuổi khi chúng chưa hiểu tại sao bạn không cho chúng những thứ mà chúng muốn hoặc trẻ 7 tuổi khi chúng có những cảm xúc tổn thương. Dạy trẻ hiểu các cảm xúc của mình là cách tốt nhất để ngăn chặn các vấn đề về hành vi như tức giận, hung hăng và chống đối.
Những trẻ có thể nói “Con giận mẹ đấy” thì ít có xu hướng đánh bạn. Và những trẻ có thể nói “Điều đó làm tớ tổn thương” thì sẽ được chuẩn bị tốt hơn để giải quyết xung đột trong hòa bình.
Hiểu các cảm xúc cũng là chìa khóa để giúp con bạn mạnh mẽ về tinh thần, điều đó giúp trẻ trở thành người có tinh thần trách nhiệm. Bắt đầu dạy trẻ về cảm xúc ngay từ bây giờ và bạn sẽ ngăn chặn được rất nhiều vấn đề xảy ra.
Dạy trẻ những từ ngữ chỉ cảm xúc đơn giản
Trẻ ở tuổi mẫu giáo có thể được dạy các từ ngữ cảm xúc đơn giản như vui, giận, buồn và sợ. Những trẻ lớn hơn có thể học những từ phức tạp hơn như bực mình, thất vọng và kinh hoàng.
Cách tốt nhất để giúp trẻ học về các cảm xúc là thảo luận về biểu cảm của các nhận vật trong sách hay trong phim. Bạn có thể dừng lại và hỏi con “Con thấy chú này đang cảm thấy thế nào?” Sau đó thảo luận về các cảm xúc mà nhân vật đó trải nghiệm cũng như những lý do mà nhân vật đó có cảm xúc như vậy.
Điều này cũng dạy trẻ biết cảm thông. Con bạn biết nghĩ tới cuộc sống xung quanh để có thể có kinh nghiệm rằng người khác cũng có cảm xúc. Nếu con bạn biết rằng đẩy bạn ở sân chơi có thể khiến bạn giận và buồn, thì trẻ sẽ bớt làm việc đó.
Tạo ra những cơ hội nói chuyện về các cảm xúc
Chỉ ra cho con bạn thấy cách sử dụng những từ chỉ cảm xúc trong vốn từ vựng hàng ngày. Làm gương cho trẻ cách diễn đạt cảm xúc bằng cách tạo ra những cơ hội để chia sẻ cảm xúc của bạn với con. Ví dụ, bạn có thể nói rằng “mẹ buồn bởi vì con không muốn chia sẻ đồ chơi với em”.
Mỗi ngày, bạn có thể hỏi con “Hôm nay con cảm thấy thế nào?” Với trẻ nhỏ, bạn có thể sử dụng bảng có các khuôn mặt biểu cảm nếu như điều đó giúp trẻ chọn ra một cảm xúc và sau đó cùng nhau thảo luận về cảm xúc đó.
Nói chuyện với con về những thứ ảnh hưởng tới các cảm xúc của con.
Chỉ ra cảm xúc của con khi bạn nhận thấy con có cảm xúc đặc biệt nào đó. Ví dụ, bạn có thể nói với con “Con trông thực sự rất vui khi chúng ta đi ăn kem” hay “Con trông có vẻ như đang bực mình khi chơi những khối hình này”.
Dạy trẻ cách giải quyết các cảm xúc
Dạy trẻ các cách phù hợp để giải quyết các cảm xúc khó chịu. Trẻ cần hiểu rằng chỉ bởi vì mình tức giận thì điều đó không có nghĩa là trẻ được quyền đánh người khác. Thay vì vậy, trẻ cần học các kỹ năng kiểm soát cơn giận để có thể giải quyết xung đột trong hòa bình.
Dạy trẻ biết tự cách ly. Khuyến khích trẻ đi vào phòng của mình hoặc một nơi yên tĩnh khi trẻ buồn. Điều đó có thể giúp trẻ bình tĩnh trước khi vi phạm nguyên tắc.
Dạy trẻ những cách lành mạnh để giải quyết các cảm xúc buồn chán. Nếu con bạn cảm thấy buồn vì bạn không chơi cùng mình, thì bạn có thể nói chuyện về các cách giải quyết cảm xúc đó. Thông thường, nếu trẻ không biết làm gì khi trẻ cảm thấy buồn do đó trẻ sẽ trở nên hung hăng hoặc có những hành động để gây sự chú ý.
Củng cố các cách tích cực để bảy tỏ cảm xúc
Điều quan trọng là cần củng cố các hành vi tích cực của trẻ bằng những cách tích cực khi bạn nhận thấy trẻ điễn đạt cảm xúc của mình bằng lời. Khen ngợi những cố gắng của trẻ bằng cách nói “Mẹ rất thích cách con con nói với em rằng con đang giận em đấy”.
Có một cách khác để củng cố các thói quen lành mạnh là sử dụng hệ thống khen thưởng. Ví dụ, hệ thống khen thưởng bằng thẻ cũng có thể giúp trẻ thực hành việc sử dụng các cách giải quyết lạnh mạnh khi trẻ cảm thấy giận giữ thay vì hung hăng.
Làm gương cho trẻ
Giống như bất cứ hành vi nào mà bạn dạy con, điều quan trọng là cần làm gương tốt cho con trong việc giải quyết các cảm xúc của bạn. nếu bạn nói với con rằng cần phải dùng lời khi giận nhưng trẻ thấy bạn ném điện thoại khi tức giận, thì những lời dạy của bạn không có ý nghĩa.
Chỉ cho con thấy những lần bạn giận hay bực mình. Ví dụ “Wow, mẹ giận chiếc xe đằng trước quá.” Sau đó hít thở thật sâu hoặc làm gương kỹ năng giải quyết lành mạnh khác để con bạn có thể nhận ra các kỹ năng mà bạn đã dùng khi giận.
Dạy con
- Dạy con về giới tính như thế nào?
- Dạy con lịch sự như thế nào?
- Nói chuyện với con như thế nào?
- Làm sao để con tự tin?
- Có nên đánh con hay không?
- Dạy con mà không cần dùng bạo lực.
- Dạy bé học bơi.
- Khủng hoảng tuổi lên ba.
- Dạy con quản lý chi tiêu như thế nào?
- Dạy con kiên nhẫn.
- Dạy con các kỹ năng cần thiết
- Dạy con ngăn nắp
- Dạy con tự lập.
- Dạy con làm việc nhà.
- Dạy con hiểu cảm xúc của mình
Nguồn: Verywell.