Nhớ món cơm rượu mẹ làm cho con ngày bé. Nhận được một lọ cơm rượu mẹ gửi từ quê lên, lòng vui là lạ. Lâu lắm rồi mới lại được ăn lại món ngày bé yêu thích của mình. Cầm lọ cơm trên tay, lòng vui vui như một đứa trẻ khi có quà của mẹ đi chợ về. Dù ngày ấy, quà đi chợ chỉ là đôi chiếc kẹo gừng, cái bánh đa, hay đơn giản là một con tò he màu sắc mà chơi xong có thể cho vào bếp rơm nướng và ăn ngon lành. Ngày xưa nhà rất nghèo, cả làng đều làm nông nghiệp, cũng chẳng có nhà nào khá giả. Ruộng đất chia cho mọi người đều tranh thủ cấy lúa để lấy gạo ăn. Nhà có ông bác làm bên hợp tác xã, nên xin thêm cho mẹ được mấy thước ruộng trên cánh đồng màu gần nhà. Một năm mẹ tranh thủ cấy hai vụ lúa nếp để lấy gạo dùng cho những việc quan trọng trong năm: Tết có gạo gói bánh trưng, làm cơm rượu Tết Đoan Ngọ và thi thoảng dùng gạo nếp để nấu xôi cúng trong mấy dịp cúng giỗ ông bà. Ngày bé, mỗi lần gần tới Tết giết sâu bọ là lũ trẻ con háo hức lắm. Vì sẽ được ăn cơm rượu, được ăn hoa quả, nhà nào nuôi được vịt còn mổ vịt nữa. Nên đứa nào cũng háo hức, gặp nhau là tíu tít hỏi nhau xem nhà đã làm cơm rượu chưa, làm nhiều không. Trước ngày Tết Đoan Ngọ khoảng 5 ngày, mẹ sẽ mang thóc nếp đi xay. Thóc nếp thường là loại nếp cái hoa vàng. Được mang đi xay qua cho bóc hết vỏ, hạt gạo vẫn còn giữ nguyên lớp cám ở bên ngoài, nên nhìn màu nâu vàng chứ không trắng như làm gạo nấu xôi hay dể gói bánh trưng. Mẹ nói như thế cơm rượu sẽ ngọt tự nhiên và ăn sẽ có vị bùi và không bị nát, có thể để được lâu sau khi cơm đã “chín” (lên men). Hôm mẹ nấu cơm, tôi sẽ loăng quăng giúp me, rửa cho mẹ cái mẹt và lau khô, sau đó phơi cho khô hẳn. Chạy đi cắt giúp mẹ ít tàu lá chuối, nghiền men làm cơm rượu thật nhỏ. Lá chuối mình sẽ mang ra hơ lửa cho héo và để sẵn cho mẹ. Gạo được mẹ đãi cần thận, nhặt hết những hạt thóc hay sạn, mẹ bảo nhặt kỹ thì lúc ăn cơm không bị ăn phải thóc,sẽ ngon hơn. Mẹ sẽ nấu một nồi khoảng 3kg hay 5kg gạo gì đó. Cơm sau khi nấu chín thì được bỏ ra cái mẹt cho nguội. Mình sẽ làm chân lăng xăng giúp em giải cơm cho đều và thi thoảng thì bốc trộm một miếng bỏ vào mồm. Sau khi cơm nguội, sẽ được mẹ rắc lớp men đã nghiền sẵn lên cho đều, vừa rắc vừa trộn. Sau khi gạo đã được trộn đều thì cho vào một cái thúng được dải lá chuối. Mẹ sẽ đậy lá chuối lại, sau đó phủ một lớp vải lên cho kín rồi mang vào trong buồng cất. Mẹ bảo, chờ khi nào có mùi thơm bay ra thì sẽ ăn được. Trẻ con đói, lại thèm ăn,cả năm chờ đợi thêm có mấy ngày thấy dài đằng đẵng. Ngày nào cũng chạy vào buồng, dí cái mũi vào thúng cơm mẹ ủ mà ngửi một tới hai lần xem nó đã thơm chưa. Rồi ngày cơm có mùi thơm cũng tới. Mẹ gọi mình vào, lấy cho một bát. Mình ngồi ăn ngon lành, xúc từng thìa cơm to đùng bỏ vào mồm. Nhồm nhoàm nhai, nhai chậm chậm để thấy hết vị ngọt của cơm, hít hà cho đã cái mùi thơm của gạo ủ lên men pha lẫn mùi thơm của lá chuối. Mẹ cười, ăn từ từ thôi không nghẹn. Mình có thể ăn no được cái món cơm ấy của mẹ. Sáng hôm Tết Đoan Ngọ, trẻ con trong xóm chả ai bảo ai, mỗi đứa xin mẹ một bát cơm đầy, mang ra đầu ngõ, gọi nhau tới ăn cùng cho vui, để cùng giết sâu bọ. Đứa nào cũng khen cơm nhà mình, chúng ăn và nói chuyện, thi thoảng đứa nọ lại xúc cơm của đứa kia để ăn thử xem ngon thế nào. Rồi ai cũng bảo cơm mẹ tớ làm ngon nhất. Lớn lên, mỗi đứa một nơi. Tôi chọn công việc và sống tại Hà Nội, thi thoảng thèm món cơm rượu mẹ làm thì lại chờ xem có ai rao bán thì mua một túi ngồi ăn. Cũng ngon,nhưng lạ sao lại không ngon như cơm của mẹ. Không thấy trong túi cơm ấy có vị thơm của lá chuối nhà mình. Mình lại tủm tìm nhìn lọ cơm mẹ vừa gửi: Cơm mẹ làm là ngon nhất. Mình cầm điện thoại và bấm máy gọi về cho mẹ!
